Tahimik na binabasa ni Alexis ang guest list sa harap niya. Nasa isang mahabang lamesa sila ni Ralph, kapwa may hawak na kopya ng draft ng wedding program. Sa ibabaw ng table ay nakakalat ang ilang bridal magazines, swatches ng tela, at sample invitations. Lahat ay mukhang perpekto—bukod sa nararamdaman niya.
Ilang minuto na siyang nakatitig sa pangalan na nakasulat sa gitna ng page. Julio Menandro & Mica Esguerra. Walang iba kundi ang mga taong nanakit kay Alexis. Nanlamig ang mga palad ni Alexis. Hindi siya agad nakapagsalita. Parang biglang naging mabigat ang hangin sa loob ng silid. Napansin ni Ralph ang pagbabago ng ekspresyon sa mukha ni Alexis. Hindi man siya tinanong, kusa na siyang nagsalita, tila inaagapan ang anumang sasabihin nito. “Julio is like a brother to me,” aniya, diretsong nakatingin sa kanya. “While Mica… Mica and I had been together for more than a year. We have to make sure they attend the wedding.” Hindi agad nakasagot si Alexis. Ang dami niyang gustong itanong, pero wala siyang lakas ng loob. Kaya tumango na lang siya, bagamat hindi niya alam kung ito ba ay pagsang-ayon o pagsuko. Kinuha niya ang isang pen, kunwari’y chine-check ang ibang pangalan sa listahan. Pero sa totoo lang, hindi niya na mabasa nang maayos ang mga letra. Malabo na ang paningin niya—baka sa inis, o baka dahil naiiyak na siya pero pinipigilan lang. “Fake wedding nga, pero bakit parang totoo na rin ang sakit?” tanong ni Alexis sa sarili. Walang nakapansin sa mahinang buntong-hininga niya. Tumayo siya at kunwaring inabot ang folder ng supplier contracts sa kabilang mesa. Kailangan niyang umiwas kahit sandali. “Okay ka lang?” tanong ni Ralph, mahinahon ang tono. “Yeah,” maikling sagot ni Alexis. “May kulang lang sa listahan.” Nagkunwaring busy si Alexis sa mga papeles habang pilit iniiwasan ang titig ni Ralph. Sa isip-isip niya, paano niya kakayanin ang mga susunod pang araw, kung ngayon pa lang ay parang unti-unti na siyang nauubos? Ilang araw lang ang ipinaalam na leave ni Alexis at nararamdaman na niya ang pagod sa mga paghahandang ginagawa nila ni Ralph. Mag-a-alas-siete na ng gabi nang matapos ang ikatlong venue na pinuntahan nila. Sa huling resort na tinignan, wala nang masyadong usapan. Tahimik lang si Alexis, nakasandal sa passenger seat ng kotse habang si Ralph ang nagda-drive pabalik ng Maynila. Pasulyap-sulyap si Ralph sa kanya. Mapungay ang mata. Wala sa ayos ang bangs. Ang dating alertong si Alexis ay parang… natutunaw. “Pagod ka na.” Hindi tanong. Kumpirmadong obserbasyon. Napadilat si Alexis. “Slight lang.” Pilit ang ngiti. Pero halata ang bigat sa tinig niya. “You’ve been yawning since we left Tagaytay.” Huminto si Ralph sa isang convenience store sa tabi ng kalsada, bumaba saglit, at pagbalik ay may dalang iced coffee at mini cake in a box. “What’s this?” “Energy. And apology.” “Apology?” Napakunot ang noo ni Alexis habang kinukuha ang baso. "For dragging you all day. You looked like you were about to faint sa last venue. Kung hindi lang kita hawak sa baywang—” “Hoy!” Napatawa si Alexis, namula. “‘Wag mo ngang i-bring up ‘yon!” “Sorry. Grabe lang kasi ang hawak mo sa braso ko. Kala ko kinikilig ka na eh.” “Naghanap ako ng balance! Hindi kilig ‘yon.” Ngumiti si Ralph, ‘yung tipo ng ngiting alam mong nanalo siya kahit pa anong depensa ang sabihin mo. Tahimik ulit. Kumakain si Alexis ng cake, si Ralph naman ay nagmamaneho. Pero may isang sandaling tila naging mas mabigat ang katahimikan. “Ralph…” mahinang tawag ni Alexis. “Hmm?” “Wala lang… Thank you. For noticing.” Isang tingin lang ang ibinigay ni Ralph. Malambot. Parang sinasabi, “I always notice you.” Pero hindi na niya binigkas iyon. “Next time, pahinga muna tayo sa day 3 ng planning. Bride ka, hindi ka dapat nauubos.” “Bride na hindi naman talaga ikakasal,” bulong ni Alexis, halos di marinig. Ngunit narinig ni Ralph. Hindi siya tumugon agad. Sa halip, inabot niya ang bottled water at sabay sabing: “Fake or not, I’ll take care of you all the same.” Ang sarap sa pakiramdam ng pangakong iyon subalit alam naman ni Alexis kung para saan ang lahat ng iyon kaya ngumiti at tumango na lamang siya. "By the way, in 4 days na pala ang photoshoot. I won't bother you para nakapag beauty rest ka." Muli tango ang naging tugon niya. Nang makarating sila sa bahay ni Alexis, they said their goodbyes at akmang pababa na si Alexis when Ralph kissed her cheeks. Halatang nagulat si Alexis sa actions na ito ni Ralph. She wanted to ask Ralph pero alam naman ni Alexis na ang lahat ng ito ay para mas mukhang natural ang lahat. Tila pinarerealize lang sa kanya ni Ralph na dapat sanay na siya sa physical na pagpapakita nila ng atrasyon dahil ilang araw na lamang ay ganap na silang mag asawa sa mata ng publiko.Habang abala ang ibang kaklase sa pagliligpit ng mga bag, nagkuwentuhan sina Ayesha, Marga, at Iya sa sulok ng classroom habang hinihintay ang sundo. “Uy Ayesha,” sabay lapit ni Marga, “dun ka na ba talaga nakatira sa malaking bahay sa kanto? Yung puti na may matataas na bintana?” Tumango si Ayesha. “Oo, dun na kami. Malaki tapos tahimik..” “Ang laki ng gate nun!” sabat ni Iya. “Sabi ni Kuya, luma na raw yun. Di raw tinirahan ng matagal.” “Ha? Bakit?” tanong ni Ayesha, nagulat. Nagkibit-balikat si Marga. “Di ko sure. Pero sabi ni Mama, dati raw may mga nakatira dun na mayaman. Yung apelyido, parang… Luna?” “Luna?” ulit ni Ayesha. “Narinig ko na yun… sa isang sulat na nakita nina Mommy sa attic.” “Attic? May ganun kayo? Ang saya!” sabay kaway ni Iya. “Pero… wala bang multo?” “Wala! Hindi scary!” mabilis na sagot ni Ayesha. “Tahimik lang. Tapos may mga kwaderno at sulat. Parang matagal nang walang tao.” “Eh bakit daw walang nakatira ng matagal?” tanong ni Marga. “Sabi ni Lolo,
Habang ipinapaayos pa rin nina Ralph at Alexis ang kanilang bagong tahanan, nadiskubre nila sa likod ng lumang aparador sa silong ang isang antigong kahon na may sulat-kamay na mga dokumento—mga titulo, lumang larawan, at isang diary. Sa pamagat pa lamang ng journal: “Para sa anak na di ko nakilala—Mateo.” Nabigla si Ralph. Hindi si Mateo ang sumulat. Isa itong lihim na isinulat ng ama ni Mateo, si Severino Luna.Habang binabasa nila ang laman ng diary, unti-unting lumilinaw ang masalimuot na kasaysayan ng pamilya Luna. Ipinapakita nitong may yaman at kapangyarihan ang angkan noon, ngunit nasira ito dahil sa digmaan, pagtataksil, at pag-aagawan sa mana. Si Mateo, ang anak na dapat ay tagapagmana ng lahat, ay itinakwil hindi dahil sa pag-ibig niya kay Lucia, kundi dahil sa hindi ito ang anak ng legal na asawa ni Severino.Ang bagong twist? Ipinapahiwatig ng diary na may ikalawang pamilya si Severino na pinagmulan ni Ralph.Sa isang pahina ng journal, may sketch ng isang antique necklac
Tahimik ang biyahe nila Alexis at Ralph pauwi matapos ang pakikipagkita sa matandang historian na tumulong sa kanilang tukuyin ang pinaghimlayan ni Mateo Luna. Sa likod ng sasakyan, nakalagay sa kahon ang kwintas—isang simpleng palawit na may inukit na letra: L.“Lucia,” bulong ni Alexis habang hawak ang kwintas. “Ang kasintahan ni Mateo.”Dumiretso sila sa isang liblib na bayan sa Laguna, sa tulong ng mga dokumento at tala ng simbahan. Ayon sa nakalap nilang impormasyon, si Lucia ay matagal nang namayapa, ngunit iniwan nito ang isang anak na babae, si Rosario. Si Rosario naman ay may anak—isang guro sa pampublikong paaralan na kasalukuyang nakatira sa parehong bayan.Dahil sa mabuting pakikitungo ng mga taga-roon, natunton agad nila ang bahay ng apo ni Lucia. Isang simpleng bahay-kubo sa gilid ng ilog, puno ng tanim at halatang alaga.Lumabas ang isang babae, mga trenta’y singko anyos, naka-tsinelas at may hawak na pamaypay.“Magandang hapon po. Kayo po ang naghahanap kay Gng. Rosari
Natahimik ang buong bahay nang tumambad sa kanila ang matandang lalaki. Matagal na nagkatitigan sina Ralph at Mateo Luna, tila parehong naghahanap ng sagot sa mata ng isa’t isa.Si Alexis, bagamat gulat at may bahagyang kaba, ay kusa ring lumapit.“Kayo po si Mateo Luna?” tanong niya, hindi pa rin makapaniwala.Tumango ang matanda. “Oo. At sa huling pagkakataon, nais kong humingi ng tawad sa tahanang ito. Maraming alaala ang naiwan dito—at mga lihim na dapat ko nang ilabas bago pa ako tuluyang mawala.”Ipinatuloy nila si Mateo sa loob. Doon sa mismong silid sa ilalim ng hagdan sila nagtungo—ang tagong lugar na naglalaman ng mga larawan at sulat nina Mateo at Lucia. Nang pumasok siya, para bang bumagal ang mundo sa paligid. Lumuha siya agad pagtingin sa larawan ni Lucia sa dingding.“Akala ko, kaya ko siyang kalimutan. Akala ko, matatakasan ko ang sakit. Pero saan man ako magpunta, siya pa rin ang tahanan ko,” mahinang bulong niya habang hawak ang lumang litrato.Tahimik na nakikinig s
Nang gabing iyon, hindi mapakali si Alexis. Habang nakahiga sa tabi ni Ralph, patuloy na naglalaro sa isip niya ang imahe ng matandang lalaking nakita niya kanina sa may bakod. Hindi niya ito binanggit agad kay Ralph—baka kasi guni-guni lang dulot ng pagod at dami ng nangyari kanina.Pero bago siya tuluyang makatulog, hindi na niya natiis.“Ralph,” mahina niyang sabi, sabay dikit sa dibdib nito, “kanina ba, may napansin kang matandang lalaki sa may likod ng bakod?”“Hmm?” bulong ni Ralph habang pupungas-pungas pa. “Hindi. Bakit?”“May nakatayo. Nakatingin sa atin. Nakangiti. Para siyang… hindi estranghero, pero hindi rin ako sigurado.”Agad na bumangon si Ralph. “Dapat sinabi mo agad, Lex.”“Baka kasi na-imagine ko lang,” saad niya. “Pero… Ralph, kabado ako. Baka may may-ari pa ng bahay na ‘to? O may nagbabalik?”Hindi na sila nakatulog agad. Kinabukasan, sinimulan nilang tanungin ang ilang kapitbahay. Lumaon, may isang matandang babae ang lumapit sa kanila habang nagdidilig ng halama
Matapos ang ilang linggo ng pamumuhay sa bago nilang tahanan, tila unti-unti nang nasasanay sina Alexis at Ralph sa kanilang bagong routine.Sa kabila ng mga hamon ng pag-aayos at pagkakabit ng mga gamit, dama nilang may bagong simula ang pamilyang binuo nila.Isang hapon, habang naglalaro sina Anjo at Ayesha sa bakuran, si Ralph ay abala sa bodega ng likod-bahay. Plano niyang ayusin ito bilang storage room, ngunit mapapansin niyang may kakaibang bahagi sa pader—parang may linya ng latag na hindi tugma sa orihinal na semento. Lumapit siya, kumatok, at tila may bahagyang awang. Tinawag niya si Alexis.“Lex, can you come here for a second?” aniya.Nagmamadaling lumapit si Alexis, may bahagyang kaba sa boses ni Ralph. “Bakit? May daga ba diyan?” may pag aalala sa tinig ni Alexis.Umiling si Ralph. “Hindi. Parang… may tinabunang bahagi sa pader. Halika, pakiramdaman mo.”Nilapat ni Alexis ang palad sa pader at kapwa nila napansin ang tunog—hindi solid. “Pwedeng may itinago rito,” bulong ni