Ilang buwan ding dinala ni Liana ang pangyayaring iyon sa kanyang dibdib. Hindi pa rin niya maintindihan kung bakit ganoon ang kinalabasan ng namumuong magandang samahan sa pagitan nila ng kanyang ina. For her, totoo lahat ng ipinakita nitong kabutihan sa kanila ni Lester, kaya’t hindi mawala-wala sa isip niya ang isiping bakit biglaan naman yata itong nagkaganoon. Oo, mula’t sapul ay hindi na maganda ang pagtratato nito sa kanya. Wala itong ibang inisip noon kundi ang sarili nito, pero nakita naman niyang pinilit talaga nitong magbago nitong mga huling buwan na naroroon ito at kasama sila ni Lester. She was really bothered of why it ended this way. Parang kasing may mali, eh… at parang— “Liana…” mahinang tawag sa kanya ni Aling Perla mula sa kanyang likuran. “Naririto ka lang pala anak, kanina pa kita hinahanap,” anito at nilapitan siya. Nasa may gilid siya ng swimming at nakaupo doon habang nilalaro ang mga paa sa tubig. Doon siya malimit tumatambay kapag may gumugulo sa isip n
Ngunit hindi nangyari ang inaasahan ni Henry. Hindi nabanggit ni Liana ang tungkol sa pagkikita nito at ni Domeng na ipinagtataka niya. Mas lalo pa siyang napapaisip dahil palaging tahimik ito sa tuwing kasama niya. Parang lagi itong wala sa sarili at hindi na siya nakatiis na tanungin ito. “Is there something bothering you?” tanong niya dito habang kumakain sila sa isang restaurant. Sinundo niya ito sa opisina kanina at doon na sila tumuloy. Liana wasn’t eating her food. Nilalaro lang nito ang pasta sa plato at pinapaikot-ikot iyon sa tinidor na hawak. Hindi sumagot ang dalaga. Nakatitig lang ito sa pagkain sa plato nito. “Liana…” muli’y untag niya rito. Doon naman tila natauhan ang dalaga. Nilingon siya nito sa nagtatanong na mga mata. “H-Ha? M-May sinasabi ka ba?” nauutal na tanong nito. Binitawan ni Henry ang mga kubryertos at huminga ng malalim. “Ilang araw na kitang napapansin na palaging tulala. May gumugulo ba sa isip mo?” tanong niya at matiim itong pinagmasdan. Lum
Tumingin sa labas ng bintana si Cely. “Sinadya ko lang iyon para lang sa pera… Wala ng iba pang dahilan,” usal nito. Muling umiling si Liana. “Hindi ho totoo iyan… Bakit hindi n'yo na lang aminin sa akin na kaya n’yo iyon ginawa ay upang hindi kayo maging pabigat sa akin?” pagtatama niya sa sinasabi nito. Huminga ng malalim ang kanyang ina. “Matagal ko ng alam ang sakit kong ito, Liana… Noon pa mang nabubuhay ang tatay mo,” malayong tugon nito. “Ngunit, hindi ko ito ipinaalam kahit na kanino, kahit sa kanya…” anito na ang tinutukoy ay ang kanyang ama. “Masalimuot ang naging buhay ko noong dalaga pa ako, kaya’t naisip kong para saan pa kung mamamatay din naman ako. Mas nanaisin ko pang mamatay ng nagsasaya at nagagawa ang gusto ko kesa matali sa apat na sulok ng ospital na ito.” At marahan nitong iginala ang paningin sa paligid. Tumigil ang mga iyon sa kanya at pinakatitigan siya ng ina. “At alam mo naman kung ano ang nagkapagpapasaya sa akin… pera… Iyon lang at wala ng iba.” Pagk
“Anong gusto mong malaman?” kaagad na tanong nito ng makalabas sila ng silid ng ina. Nasa mga mata nito ang matinding kalungkutan at pag-aalala ng mga sandaling iyon. Sa anyong iyon ng lalaki, ibang tao na ang nakikita niya dito. Hindi na ito ang maangas na si Domeng na nakilala niya noon. He’s a very different man right at this moment at hindi pa rin niya mapaniwalaan ang nakikita. Huminga muna siya ng malalim bago nagsallita. “Kailan mo pa nalaman na may sakit si Inay?” tanong niya dito. Marahas na pinaraanan ng mga daliri ng lalaki ang buhok nito. “Matagal na. Nagpasama siya sa aking magpacheck-up dito pagkagaling niya noon sa mansyon. Ang alam ko binigyan mo siya noon ng pera,” tugon nito. Bahagya namang napasinghap si Liana ng maalala iyon. Ang perang iyon ay galing kay Henry at hindi sa kanya. “Pagkatapos noon palagi na siyang nagpupunta dito. Tumigil lang siya sa pagpapacheck-up ng tumira siya sa inyo,” dugtong pa nito ng hindi siya umimik. “Ano pang nalalaman mo tungkol
Ilang beses pa niyang sinubakang tawagan si Henry ng mga sumunod na araw ngunit sa tuwina’y busy ito. May palagay siyang sinasadya talaga iyon ng binata upang iwasan siya at hindi niya alam kung ano ang dahilan ng ipinagkakaganoon nito. Hindi naman niya ito mapuntahan sa hotel dahil sa ospital siya dumederetso upang magbantay sa kanyang ina pagkakalabas niya ng trabaho. Pero ganoon pa man, sinusubukan pa rin niyang i-text ito at tawagan ngunit ganoon pa rin. Hanggang sa hindi na siya nakatiis na puntahan ito. She was expecting na masaya siya nitong sasalubungin, subalit iba ang naabutan niya. Hindi pa man siya nakakapasok ng hotel ng makita niyang palabas ito at may kaakbay na isang matangkad na babae. Nagtatawanan pa ang mga ito at kaylambing sa isa’t isa. At hayon na naman ang puso niyang parang pinipiga sa sobrang sakit. Upang hindi na mas tumitindi pa ang nararamdaman, mabilis siyang tumalikod at nagmamadaling pumara ng taxi at umuwi na sa kanila. Pinakiusapan naman niya si Dom
“Buti pala naabutan ko pa kayo,” ani Domeng ng makita nitong nagkakarga na sila ng mga gamit sa van. Nagtatakang hinarap ito ni Liana. Magaling na ang mga sugat na tinamo nito mula sa mga suntok ni Henry at labis-labis ang paghingi niya ng paumanhin dito. Naintindihan naman iyon ng lalaki at bago sila maghiwalay noon pagkatapos ilibing ang inay niya’y nagpasalamat siya dito sa lahat-lahat ng ginawa nito. “Paano mo nalamang aalis kami?” tanong niya sa lalaki. Nagkibit-balikat ito. “Alam ko lang na iyon ang gagawin mo,” anito sabay abot ng isang kahon sa kanya na lalo niyang ikinapagtaka. Nagtatanong ang mga matang tiningnan niya iyon pagkuwa’y ang lalaki. “Mga gamit iyan na naiwan ng nanay mo. Mas tama lang na ikaw ang magtabi ng mga iyan,” saad nito. Napatango naman siya at tinanggap iyon. “Sige… hanggang sa muli Liana...” at pagkasabi noo’y pinaandar na nito ang motorsiklo at iniwan na siya doon. “Ano daw iyan?” takang tanong ni Aling Perla ng lapitan siya. Sinundan pa nito ng
La Consolacion, seven months later… “Ano ka ba naman Liana… Sinabi ng ako na lang dito,” agad na kinuha ni Jake ang mga papel na bitbit niya. “Kaya ko naman,” aniya at pilit na inagaw sa lalaki ang mga dala-dala. “Anong kaya? Eh tingnan mo nga ‘yan, ni hindi mo na makita ang dinadaanan mo,” anito sabay nguso sa malaki niyang tiyan. Bahagya naman siyang napangiwi at napahawak doon ng maramdamang sumipa ang baby niya. Mabilis naman siyang inalalayan ng lalaki na makaupong muli sa kanyang pwesto. “Iyan na nga ba ang sinasabi ko… ang tigas kasi ng ulo,” panenermon pa nito. Liana tried to do an inhale-exhale exercise upang mawala ang nadaramang pagod at para marelax sila ng baby niya. Turo iyon ng kanyang doktor. Napapadalas na kasi ang paggalaw nito nitong mga nakalipas na araw at natutuwa naman siya dahil ibig sabihin lang noon ay malusog ang kanyang anak. Nang umalis sila sa Maynila, hindi niya alam na nagdadalantao na pala siya. Lumipas pa ang isang buwan ng makalipat sila saka
Matuling lumipas ang mga araw and Leyra was growing so fast. Her daughter became their source of joy. Walang araw na hindi siya pinatatawa nito dahil sa angking kakulitan nito. She’s now two and a half years old at may kadaldalan na rin kahit na medyo may pagka-utal pa. “Mieeeeeee!” matinis ang tinig na tawag na iyon ni Leyra sa kanya. Sabado ng araw na iyon at wala siyang pasok sa law firm kaya nasa bahay siya.“What is it anak?” agad na tanong niya ng lapitan ito. Katatapos lang niyang magluto ng pananghalian nila. Naabutan niya ang nagkalat na kung ano-anong gamit sa sahig na palagay niya’y hinalukay yata nito sa ilalim ng kanilang higaan. “Kalat… dami ‘dun oh,” anito sabay turo sa kanilang kwarto. Napangiting napailing na lang siya. “Bakit mo naman po kinuha?” aniya at isa-isang dinampot ang mga papel na nasa sahig at ibinalik iyon sa kahon. “Nasaan ba ang Tito Lester mo?” muli niyang tanong sa anak ng harapin ito. “Ewan po…” sagot nito sabay kibit-balikat. “An sabi niya p