Sa gabing malamig, habang nakatulala si Ryah sa isang sulok at malalim ang pag-iisip ay siyang pagdating ni Grayson. Sinulyapan niya itong papasok sa loob ng kanilang bahay. Napairap na lamang siya ng palihim dito.
Kaswal namang ipinatong ni Grayson ang nasa braso niyang suit jacket sa isang sofa nang makapasok ito. Ang dalawang butones ng kaniyang pulo ay nakatanggal. Naamoy naman kaagad ni Ryah ang pabango na hindi pamilyar sa kaniya nang makalapit ito. Bahagyang napaduwal si Ryah. Naisipan niyang aalis na sana ngunit biglang nagsalita si Grayson habang nagsasalin ito ng tubig sa baso. “Ruby's condition has been unstable recently. Please vacate your laboratory. Marami pa akong kailangang dapat gawin. From now on, you just need to take care of her.” Napalingon si Ryah dito ng nagtataka. Tila hindi naintindihan ang sinabi. Bago pa man siya makapagsalita ay muling nagsalita si Grayson. “The Sandoval family and the Russo's family have reached a strategic cooperation. To show my sincerity and support, I plan to let Zoe take care of the company's matters. She has worked in a large company overseas, so she can do it more professional than you can.” Natulala nalang bigla si Ryah habang ramdam ang parang pang aapi at kawalang tiwala sa kaniya. Ramdam niya sa pananalita ni Grayson ang pamamaliit sa kakayahan niya. Hindi na nakapag pigil si Ryah at pagak na napatawa. “Okay, go ahead. As far as she can do what I can.” May halong diin na sabi nito. Hindi makapaniwalang tumingin si Grayson kay Ryah dahil sa sinabi nito. Samantala, nakaramdam naman ng panginginig si Ryah dahil sa galit, pigil siyang maglabas ng kaniyang emosiyon. Malaki ang naitulong ni Ryah sa kumpanya at dapat lang na siya ang kumilos doon. Isinakripisiyo kahit ang sariling hangarin para lang Grayson. Maraming proyekto ang nagawa ni Ryah at ang lahat ng iyon ay may malaking naidulot sa kumpanya. Hindi siya nagkulang sa pagtatrabaho kaya labis ang kaniyang galit na basta nalang ibigay sa iba ang posisiyon na para sa kaniya. Hindi siya makapaniwala na nasasabi ni Grayson ang mga bagay na iyon. Sa kabila ng mga pagod ay tila wala lang ito kay Grayson. Nakaramdam ng panunuyo sa lalamunan si Ryah dahilan ng pagpigil sa pag-iyak. Namamanhid na rin ang sarili. Biglang napaisip si Ryah, ang malamig na pakikitungo ni Grayson, ang kapabayaan kay Ruby at ang pagiging malupit ng pamilyang niya'y nagiging dahilan upang gumawa siya ng desisiyon na para sa anak niya. Wala nang maramdamang pagmamahal si Ryah at tanging puot at kahihiyan ang tanging pakiramdam. Nangilid ang mga luha ni Ryah ngunit deretso pa rin ang tingin kay Grayson na mas lalong nanlamig ang pakikitungo. Tila sinampal siya ng katutuhanan na kahit anong gawin nito'y wala ng saysay ang pagiging mag-asawa nila. “G-Grayson, ano ba talaga ako sa 'yo—” Halos mabasag ang buses ni Ryah sa pagsasalita. Hindi niya na natapos ang pagsasalita dahil dinugtungan kaagad ito ni Grayson na may lalim sa buses. “You don't have to put on such an aggrieved expression, Ryah. This is my decision. Siguradong hindi mo rin magagawa dahil kay Ruby.” Tinignan niya ng masama si Ryah. “And, what kind of question you are asking. Please refrain from asking like that again. Fix yourself, Ryah.” Tila may pagbabanta nitong sabi saka umalis. Napahilamos sa mukha si Ryah ng tuluyan ng makaalis si Grayson. Bumuga siya ng hangin. “Dàmn, ako pa ang dapat umayos? Ruby, I'm sorry if we need to let go your f-father.” Hindi niya na napigilang maupo sa gilid habang napadukdok sa kaniyang tuhod at umiyak. Napatakip siya sa kaniyang bunganga. Kung hindi lang para kay Ruby, ay hindi siya matagal na mananatili sa piling ni Grayson. Ngunit ngayon ay nagiging malinaw na ang lahat sa kaniya. “Ang pait mong mahalin.” . . . Makaraan ang ilang oras ay naisipan ni Ryah na dalhin na lamang si Ruby sa amusement park. Ang pakiramdam niya kasi ay ayaw niya munang manatili sa kanilang tahanan. Hindi niya maiwasang isipin ang mga bagay na nakakapagpasakit sa kaniya at gusto niyang lumanghap ng sariwang hangin lalo't nakakaramdam siya ng sikip sa paghinga. Naisipan niyang ilakad si Ruby sa may mga tao. Ayaw niya rin namang masanay ang anak na matakot sa mga taong makikita niya. Bagama't autistic si Ruby, sa puso, isa siyang normal na bata na naghahangad din na makapag laro. Gustong gusto ni Ruby sa mapuno at malilim na lugar. Mas nakakapag enjoy siya dahil sa sariwang hangin, sa katunayan, nakakatulong ito sa paggaling niya. Kita ang tuwa sa mukha ni Ruby lalo na noong makita ang pink na little fox at purple rabbit na theme. Hawak lamang ni Ryah ang kamay ni Ruby habang pinagmamasdan ang paligid. Ayaw rin namang bumitay ni Ruby rito. Napalingon sa paligid si Ryah nang may marinig na nagtatawanan. Napatigil siya ng makita ang mag-asawang kasama ang dalawang maliliit na anak. Nakalatag ang picnic carpet sa damuhan sa gilid. Masaya silang nagsasalo sa mga dinalang pagkain at mararamdaman talagang kuntento sa kanilang buhay kahit sino man ang tumingin. Simple lamang sila ngunit masaya. Mapait na napangiti si Ryah habang may inggit sa matang nakatingin sa mga ito. Ang tingin ng lalaki sa kaniyang asawa ay may halong paghanga at hindi nawawala ang pagmamahal. Sa tatlong taong pagsasama ni Ryah at Grayson ay hindi niya man lang naranasan ang tignan siya ng buong pagmamahal at paghanga. Laging seryuso at walang emosiyon ito kung tumingin. May mga oras na nagliliwanag ngunit walang bahid ng pagmamahal. Hindi niya nasubukan na ilaan ni Grayson ang ilang oras para kay Ryah at Ruby. Ang pagsama sa amusement park kahit ilang minuto ay hindi nito nagawa. Kaya labis ang pangungulila ni Ryah sa pag-ibig ng isang asawa. “Sana ganiyan niya rin ako tingnan.” Mahinang bulong ni Ryah sa sarili. Patuloy na nakatulala sa isang pamilya. “Kailan niya kaya ako aayain sa ganiyan. Hirap namang maramdaman ng pagmamahal niya.” Napapabuntong hininga niyang sabi. Napapaisip na hanggang ngayon pala ay nabubulag pa rin siya dahil sa labis na pagmamahal kay Grayson. “Then, why would you stay for such a person?” Bahagyang napatalon si Ryah nang may magsalitang lalaki sa kaniyang tabi. Tinignan niya pa saglit si Ruby dahil baka nagulat din ito, ngunit patuloy lamang siya sa paglalaro. Tinignan muli ni Ryah ang nagsalita. “Settling for less?” Tanong nito dahilan para matunog na napangiwi si Ryah. “Bakit ganiyan ang suot mo, ang init init sa Pinas.” Tila naiiritang sabi ni Ryah at tinignan mula ulo hanggang paa ang lumapit. Malalaki ang kaniyang buses. Nakasubrero ito at nakasuot ng facemask na itim. Nakasuot pa ito ng Jacket habang ang mga kamay ay nasa bulsa. Tanging mata lamang ang nakikita ni Ryah ngunit kapansin pansin pa rin ang tindig nito. Makakapal ang kilay at perpektong mga mata. Ngunit kahit gano'n, hindi pamilyar si Ryah kung sino ito. “I asked you first, ba't tinatanong mo rin ako?” Sarkastikong sabi nito dahilan para umasim ang mukha ni Ryah. 'Sino ba 'to? Basta nalang lumalapit,' ani ni Ryah sa kaniyang isip. Napabuntong hininga nalang si Ryah at umiwas ng tingin. 'Settling for less?' Naalala ni Ryah ang sinabi ng lalaki. Napakamot nalang siya sa batok dahil para siyang sinampal ng katutuhanan. 'Bakit nga ba ako nagse-settle sa ganitong relasiyon?' Tanong niya sa kaniyang sarili habang hindi alam ang isasagot. Hindi nalang siya nakapag salita at natahimik. Ilang minuto lang ay napatawa ang lalaking nasa tabi niya dahilan para tingnan niya ulit ito ng gulat at isipin na baka nasisiraan na ito ng bait. “I'm just kidding. It's okay if you can't answer my question.” Tumango nalang si Ryah habang pinagmamasdan ito. “But I hope, one day, you can finally leave your pains.” Naguluhang tumingin si Ryah dito. Hindi niya maisip kung kilala ba siya nito o hindi dahil sa pananalita niya. “Wait lang. Sino ka ba kasi? Do you know me?” Gulong gulo na tanong niya. Nagkibit balikat lang ito saka tunalikod at umalis. Napanganga naman si Ryah na nakatingin sa likuran nitong palayo na ng palayo. “Aba't.” Hindi makapaniwalang sabi niya. “S!raulo ba 'yon?”Ryah Zovee POINT OF VIEWSANDALI kaming natahimik na tila pinapakiramdaman ang bawat isa. Maya maya pa, inilagay mo Kezia ang mangkok na hawak niya sa tabi ng maliit na mesa saka ako tinanong. “How do you feel? Are you still cold? May nararamdaman ka pa bang hindi ka kumportable?” Sunod sunod na tanong niya sa akin habang sinisipat ako.Umiling ako sa kaniya. “I feel much better now, thank you, Kezia.” Tinignan niya ako ng napapataas ng kilay.“Why are you so polite to me? I just want to know if you are feeling better now.” Hindi ako nakaimik sa sinabi niya kaya't napakamot nalang ako sa batok ko.Naramdaman ko ang pagbuntong hininga niya. “What if stay with me tonight? Gabing gabi na. And! Don't think about anything, puwede ka namang umuwi nalang bukas.”Napakamot nalang ako ulit. Gusto ko sana kaso si Ruby, siguradong hahanapin ako no'n pagkagising niya. “Gusto ko sana, kaso si Ruby nasa bahay. Takot siya sa mga kulog at kidlat lumalakas pa naman ang ulan.” Pagpapaliwanag ko sa kani
Ryah Zovee POINT OF VIEWHindi ko na napigilang mapaupo habang napayakap sa sarili dahil sa halo halong ginaw at sakit ng nararamdaman. Ramdam ko ang pamumula ng mata ko. Nanginginig akong kinapa ang cellphone ko at pinilit humarap sa screen. Lumalabo na ang paningin ko ngunit pinipilit ko nalang ang sarili na maghanap ng puwedeng ma-contact.Sa huli, ang tanging puwede kong ma-contact ay si Kezia. Mabilis ko itong tinawagan at napapikit na nanginginig habang hinihintay na sagutin niya.Nang sagutin niya mabilis akong nagsalita. “Ke-Kezia. Puwede bang s-sunduin mo ako?” Nanginginig na sabi ko habang pilit kong nilalakasan ang buses ko. Napapikit pa ako ng mariin dahil sa malakas na hangin na tumama sa katawan ko.Narinig ko ang pagkasinghap sa kabilang linya na tila nagulat. “Ryah? What's going on? Tell me, where are you? Pupunta ako kaagad diyan.” Tarantang sabi ni Kezia sa kabilang linya. Sinabi ko kaagad ang address ko. Rinig ko sa kabilang linya ang pagtakbo niya. “Oo! Papunta na
Ryah Zovee Sandoval POINT OF VIEWHINDI ako nakagalaw sa kinatatayuan habang tinitignan ang magkayakap na si Grayson at Zoe. Hindi man ako ganoon kalapit sa kanila ngunit dama ko na iba na ang relasiyon na mayro'n sila.Gusto kong umiyak, gusto kong sumigaw, gusto kong magalit at ipagsigawan kay Grayson na mali na ang nakikita ko. Na mali na ang lahat, pero paano? Paano ko gagawin 'yon kung walang maniniwala sa akin.Ang kaninang pakiramdam ko na masama ay lalo lamang lumala dahil sa kanila. Hindi man lang ako nayakap ni Grayson ng ganiyan at halikan ang noo ko sa tuwing kailangan ko. Napakuyom ako ng kamao habang pinipigilan kong maglabas ng emosiyon. Alam ko naman sa sarili ko na hindi ako minahal ni Grayson, tanggap ko na 'yon, pero, ang makita ko siyang ganito sa harap ko ay hindi na tama. Mag-asawa pa rin kami. Alam nilang nandito ako, but they still act like that? Worst sa harap pa ng maraming tao? So, ano ako rito? I look like a mistress na pinagpipilitan ang sarili sa isang t
Sandaling natulala si Ryah. Nanlamig ang mga kamay at paa niya sa hindi inaasahang dalawang tao na nasa harapan niya. Bago pa man siya mabalik sa kaniyang wisyo, si Zoe na nakatayo malapit sa pintuan ay nakikipagkamustahan na sa lahat, may halong mapang-angkit at tila isang anghel kung ngumiti. “Is everyone already here? You shouldn't waited too long, right? We did some matters kasi before going here.” Lumingon siya sa paligid hanggang sa napatigil ang kaniyang tingin kay Ryah. Kunware pa itong nagulat saka ngumiti. “Ryah, nandito ka pala. I thought hindi ka pupunta sa welcome party ko. It's great, you came.” Si Grayson na nasa tabi niya ay tinapunan lamang ng lingon si Ryah, wala pa ring ekspresiyon at tila wala silang malalim na relasiyon sa isa't isa. Bahagyang nagulat si Ryah at nalito dahil sa sinabi nito. Hindi niya pinahalata ang pagkasimangot at hindi niya gusto ang nangyayari. 'Welcome party ni Zoe? 'Di ba napag-usapan naming farewell party ito? Dinner with friends? Ba
PINAHID ni Ryah ang kaniyang nagbabadyang mga luha at mabilis na tumayo upang ayusin ang sarili. Nanghihinayang pa rin siya sa mga bagay na pinaglaanan niya ng oras sa trabaho ngunit sa huli ay mapupunta rin pala sa iba. Nagbukas muli ang elevator dahil sa may sasabay sa pagbaba. Napatikhim ng mahina si Ryah, isang kumpunan ng mga workers ang pumasok. Tinignan nila si Ryah na puno ng pag-aalala at hindi pagpayag na umalis siya at manatili sa kumpanya. “Ma'am, aalis ka na ba talaga?” Bahagyang nagulat si Ryah sa tanong nito. “'Wag ka nang umalis Ma'am. Hindi kami pagpayag na aalis ka.” Napakurap si Ryah dahil akala niya'y aawayin siya ng mga ito. “Ayaw ko sa bagong director na si Zoe, ang yabang ng dating, parang high na siya kaagad eh kararating palang. Hindi ko siya gusto.” “Babaan mo buses mo.” Pagsita ng isa sa pumasok. “Anak siya ng Pamilyang Russo 'di ba? Isa rin sa successful na pamilya. Balita ko first love siya ni Mr. Grayson. Pero feeling ko may malalim pa Silang r
Makalipas ang ilang oras na biyahe ay nakarating na sila sa kompanya. Panay ang buntong hininga ni Ryah habang nakasunod kay Grayson na hindi siya hinayaang makaalis. Nang bitawan siya ni Grayson, napatingin pa siya sa kaniyang braso na namumula na dahil sa pagkakakapit ni Grayson. May kaunting sakit na naramdaman si Ryah ngunit pinili niya na lamang na indain ito.Sa buong biyahe nila, kahit pilitin man ni Ryah ang umalis ay hindi niya nakaya dahil sa lakas ni Grayson. Mahigpit siyang hinawakan na parang wala lang kay Grayson kung masasaktan ito. Naramdaman ni Ryah na parang trinato siya na parang isang robot.Napabuntong hininga nalang muli si Ryah. Hinarap siya ni Grayson bago pumasok ng tuluyan sa loob ng kumpanya. Seryuso ito at malamig ang mga matang tinignan siya. “This time, I will personally supervise you and complete the work. I will sure you wouldn't do anything wrong again.” Tila may pagbabanta itong nagsalita.Napairap nalang si Ryah ng tumalikod ito. Wala rin namang maga