Ano Ang Mga Kilalang Subersibong Akdang Pampanitikan?

Kahit na payak ito, ang 'Fahrenheit 451' ni Ray Bradbury ay nagpapakita ng mundo kung saan ang pagbabasa ay ipinagbabawal. Ang ideya ng censorship at ang halaga ng libreng pag-iisip ay tiyak na tumatama sa puso ng sinumang mambabasa.

Puno ng kasaysayan at emosyon, ang subersibong panitikan ay may kakayahang umantig sa kaalaman ng mga tao at hikayatin ang pagkilos. Isang magandang halimbawa nito ay ang 'Noli Me Tangere' ni Jose Rizal, na hindi lamang isang nobela kundi isang makapangyarihang pahayag laban sa mga abuso ng mga Kastila sa Pilipinas. Naalala ko noong ako'y nag-aaral sa kolehiyo, tinatalakay namin ang mga tema ng koloniyalismo at ang pagbabagong dala ng akdang ito. Ang mga tauhan katulad ni Ibarra at Maria Clara ay tila buhay na buhay sa aming mga talakayan; ang kanilang mga paglalakbay ay nakabukas sa mga mata ng mga estudyante sa nasyonalismo at pagkakaisa. Ang mga simbolismo sa bawat eksena ay tila naglalaman ng mga mensahe para sa kanyang mga kababayan upang lumaban at simulan ang pagbabago sa kanilang lipunan.

Isa pang akdang tila humamon sa mga nakasanayang ideya ay ang '1984' ni George Orwell. Ang mundo sa akdang ito ay naglalarawan ng isang masungit na lipunan na pinamumunuan ng masalimuot na gobyerno at surveillance. Sa malukong realisasyon na maaari tayong maimpluwensyahan ng mga balita at impormasyon, bumabalik sa akin ang mga alaala ng mga talakayan sa mga kaganapan sa kasalukuyan na parang ang dibuho ng reyalidad ni Orwell ay patuloy na nangyayari sa ating panahon. Ang ideya ng ‘Big Brother’ at paghalaga sa privacy ay patuloy na umaantig sa ating mga usapan at intensyon, na nag-uudyok sa mga tao na maging mapanuri at hindi basta-basta sumunod sa mga layunin ng kapangyarihan.

Bilang pangwakas, naiisip ko ang akdang 'The Handmaid's Tale' ni Margaret Atwood. Sa pagbibigay liwanag sa mga karapatan ng kababaihan at sa pag-uugali ng lipunan, ang kwento ni Offred ay hindi lamang nakakaengganyo kundi may isang mahalagang mensahe tungkol sa awtoritaryanism at ang laban para sa kalayaan. Ang ganitong tema ay tila sobra na sa kasalukuyang henerasyon, kung saan ang mga usaping feminista at pantay-pantay na karapatan ay patuloy na binibigyang-diin sa iba't ibang plataporma. Sa bawat pagbasa ko sa akdang ito, nadarama ko ang pangangailangan na maging boses at lumikha ng mga pagbabago upang masiguro na ang mga kwento ng mga katulad ni Offred ay hindi na maulit muli.

Tunay na kaakit-akit ang subersibong panitikan, puno ng talino at emosyon na pumupukaw sa kaisipan. Karaniwan, ang mga kwento mula kay Jose Rizal tulad ng 'El Filibusterismo' ay talagang lumusot sa ating mga puso; sumasalamin ito sa mga pagsubok ng mga Pilipino at ang hangarin para sa kalayaan. Sa pag-aaral ko sa akdang ito, naisip ko na tila nagsalita si Rizal sa mga henerasyon, na nag-uudyok sa atin na muling pag-isipan ang ating mga isip at puso sa laban para sa karapatan.

Bilang isang masugid na tagapagsuri ng panitikan, hindi ko maikakaila ang epekto ni George Orwell. Sa kanyang 'Animal Farm', naisip ko ang kanyang malupit na talinghaga tungkol sa rebolusyon at ang mga hiwaga ng kapangyarihan. Ang simpleng pagkakasulat ay nagtatago ng malalim na kahulugan na nag-uudyok sa mga mambabasa na muling isaalang-alang ang kasalukuyan. Bakit ba natin kailangang unawain ang mga aral na ito? Dahil ikaw, ako, at tayong lahat ay naaapektuhan nito.

Hindi ko rin maikakaila ang saya ng pagbabasa ng 'The Kite Runner' ni Khaled Hosseini. Ang kwento ng pagkakaibigan, pananampalataya, at pananampalataya sa pagkakataon ay talagang bumabaha sa akin ng mga emosyon. Kung tagal ng aking pagbasa, tila nagbukas ito ng bagong daloy ng pag-unawa tungkol sa epekto ng digmaan sa tao. Sa likod ng mga pahina, naramdaman kong lumalapit ako sa mga tao, naglaan ng oras sa mga damdamin na madalas ang pinapabayaan.