Anong Mga Ritwal Ang Isinasagawa Sa Mitolohiya Ng Roma?

Naglalakad sa imahinasyon ko ang mga sinaunang ritwal ng Roma—parang eksena sa isang pelikula kung saan mas malaki pa ang imbitasyon ng diyos kaysa sa takbo ng araw. Mahilig ako sa mga detalyeng ganito dahil kitang-kita mo rito kung paano pinaghalo ng mga Romano ang relihiyon, politika, at pang-araw-araw na buhay. May dalawang pangunahing lebel ng ritwal: ang pampubliko na pinangungunahan ng Estado at pari, at ang panloob na sinasagawa sa bawat sambahayan. Sa pampublikong antas mahahalata mo ang mga augur at haruspex na nagbabasa ng mga hudyat—mga ibon at atay ng hayop—bago magdesisyon sa digmaan o pagtatayo ng bagong templo. Sa bahay naman, ang paterfamilias ang nag-aalay ng simpleng libasyon at naglilinis ng lararium para sa Lares at Penates, mga diyos na nagbabantay sa tahanan at kabuhayan. Nabighani talaga ako nung una kong nabasa ang mga paglalarawan na ito sa 'The Aeneid' at nung nilalaro ko ang 'Assassin's Creed'—parang buhay ang mga ritwal na iyon.

Isa sa mga pinaka-iconic na ritwal ay ang sakripisyo: hindi lang basta pagpatay ng hayop, kundi isang buong seremonya. May suovetaurilia—isang paghahain ng baboy, tupa, at toro para sa paglilinis ng lupa—at may mga espesyal na insruksyon gaya ng paglagay ng 'mola salsa' (pinaghalo-halong harina at asin) sa bibig ng hayop. Ang mga Vestal Virgins naman ang nagbabantay sa walang-hanggang apoy ng Vesta; kapag nasira ang kanilang panata o nasira ang apoy, mabigat ang kaparusahan. Ang augury ay masalimuot: ang augur ay gumagamit ng lituus at tumitingin sa paglipad ng mga ibon, habang ang haruspex naman ay nag-aaral ng atay ng inaalay na hayop. Kapag may malaking usapin gaya ng digmaan o konsulship, kinakailangang kumuha ng auspices—kung hindi ka sumunod, marahil ay makakaranas ka ng political backlash dahil iniisip nilang galit ang mga diyos.

Hindi rin pwedeng palampasin ang mga pista at ritwal na pambansa. Ang Saturnalia, halimbawa, ay parang total inversion ng lipunan—slave masters at alipin may kasiyahan at nagpapalitan ng regalo; nakakatuwang ideya na nagkaroon sila ng araw ng kaguluhan at pagpapatawad. Ang Lupercalia naman ay may aspeto ng paglilinis at pag-asa sa pag-usbong ng buhay, habang ang Parilia ay seremonya para sa kaligtasan ng mga kawan at kutay ng mga hayop. May Lemuria rin para itaboy ang mga lemures, mga espiritu ng yumao, kung saan tinatapon ng paterfamilias ang itim na beans sa likod habang nagsasabi ng mga ritwal na salita—simple pero nakakapanindig-plaka sa epekto. Sa mga libing, makikita ang pompa ng funeral procession, cremation o inhumation, at pagtatago ng mga imahen ng pamilya—mga maskara na nagpapakita ng karangalan ng mga ninuno. At siyempre, hindi mawawala ang triumph: ang magwawagi na heneral ay nagdaraos ng malaking parada at nag-aalay ng mga pinanalong bagay sa mga diyos sa Capitoline.

Talagang nakakaaliw at nakakakilig isipin kung gaano kabuo at kabuhay ang relihiyon sa Roma—hindi lang ito simbahan na hiwalay sa politika kundi buhay na salamin ng paniniwala at pangangailangan. Ang ritual precision, ang ritwal na salita, at ang paghahandog ay nagbigay ng istruktura sa lipunan at kabuhayan; kahit na mistulang dramatiko, may kakaibang lohika ito na tumatatak sa imahinasyon ko. Madalas akong natataka at natutuwa kung paano inaangkop ng modernong pelikula at laro ang mga detalyeng ito para gawing mas makulay ang kuwento—at sa tuwing naiisip ko ang isang seremonya ng Roma, ramdam ko ang timpla ng misteryo, pananampalataya, at politika na dahilan kung bakit hindi talaga nawawala ang kanilang impluwensya sa ating kultura ngayon.