Bakit Sikat Si Don Tiburcio De Espadaña Sa Mga Mambabasa?

Pagkatapos maglaan ng panahon sa pagbabasa ng kanyang mga kwento, madalas kong isipin ang mga himala ng pagkakaroon ng pagkatao na labas sa mga inaasahan ng lipunan. Parang damang-dama ko ang karaniwang tao sa likod ng kanyang laman sa kwento. Ang katotohanan ay kaya niyang irepresenta ang simpleng tao, kahit na siya ay ganap na nakakatakot, na talagang nakakaengganyo sa mga mambabasa sa isang positibong paraan. May mga pagkakataon na nagninilay-nilay ako sa mga ganitong uri, at nakikita ko ang aking sarili sa kanyang mga delusyon. Sa huli, nakakatuwang makita ang kanyang papel bilang bantay ng ating kaluluwa.

Isa pang dahilan kung bakit tila natatangi si Don Tiburcio ay ang kanyang papel bilang tahimik na tagamasid sa lipunan. Ang mga kwento ukol sa kanya ay nagpapakita ng kakayahan to see the bigger picture sa likod ng kagimbal-gimbal na mga pangyayari. Kung pag-isipan mo, mula sa mga ngiti at tawa ng kanyang karakter, may mga mensahe rin itong binadala na maaaring mahirap tanggapin, subalit napakahalaga sa pag-unawa sa kalagayan ng bayan. Habang siya ay tila isa lamang mapagpakat ang orator na umiiwas sa gulo, ang tanda ng kanyang presensya ay tila nag-uudyok sa mga kaganapan sa kanyang paligid.

Madalas kong marinig mula sa mga palitan ng ideya sa aming mga grupo tungkol sa mga kisap-mata ng kwento. Ang nakakatawang bahagi ay kadalasang ipinapaabot ng kanyang tawanan at naisip ko ang mga pagkakataong ang isang simpleng senaryo ay umaabot sa pinakamalalim na katanungan. Si Don Tiburcio ay maaring kung saan man na walang laman ang edukasyon, ngunit ganap na maaaring tumayo ng buo sa ating mgaisipan at damdamin. Matagal ko nang paborito si Don Tiburcio, at tuwina’y nadarama ko ang mga hinanaing na maari nating itanghal sa ating sarili kapag siya ay naririyan.

Napakalawak ng popularidad ni Don Tiburcio de Espadaña sa mga mambabasa, at ang mga dahilan nito ay nasa kanyang natatanging karakter at puno ng mga akrobatikong sitwasyon sa kwento. Siya ang simbolo ng mga kabiguan at pangarap ng mga Pilipino noong panahon ng mga kolonisador. Ang kanyang mga kwento ay puno ng katatawanan at trahedya, na nag-uudyok sa mga tao na pagnilayan ang sariling karanasan sa pakikibaka at pag-asa. Isa pa, hindi maikakaila na ang kanyang karakter ay kahanga-hanga at maaaring iugnay ng marami sa sakit ng entablado sa kabila ng kahirapan ng buhay. Sa 'Noli Me Tangere', sina Don Tiburcio at ang kanyang asawang si Doña Victorina ay nagiging mahalaga sa pagsasalaysay ng sosyo-kultural na kalakaran noong panahon ng Espanyol. Ang kanilang relasyon, maging ang mga pagsubok na pinagdaraanan, ay nagiging halimbawa ng maraming pamilya na nagbibigay-buhay sa mga mambabasa sa hispanisasyon at pagkawala ng identidad.

Habang maraming tauhan sa ‘Noli Me Tangere’ ang nagiging simbolo ng kanilang panahon, si Don Tiburcio, na bagamat may pagkasuwang at kawalang-kwenta sa malaking bahagi ng kwento, ay tila nagiging salamin ng ating mga sarilikha. Ang kanyang mga karakter, tulad ng pagbagsak sa kanyang mga ambisyon at pagsisikhay sa pagbuo ng sariling halaga sa loob ng isang mundong puno ng galit at pasakit, ay talagang nakaka-engganyo. Ang mga katotohanang ito ay nagiging kasangkapan upang ipahayag ang mga katotohanan sa mas malawak na kaalaman ng mga mambabasa. Sa kabila ng mga nakakatawang insidente, may mga matitinding mensahe ang hatid ng kanyang kwento na bumabalik sa sitwasyon ng ating kasalukuyan. Itinataas nito ang mga katanungan kung ano ang makakabuti sa isang indibidwal sa isang mapang-uyam na lipunan kahit makilala sa mga aklat.

Nasa dulo ng lahat, ang maaaring ipakahulugan mula sa kanyang persona ay ang pagkakaroon ng pag-asa kahit sa mga kahindik-hindik na kalagayan. Napakahusay na naiparating ang mga katanungan ng buhay at ng mga tagumpay ng mga hindi nakakaangat na tao na maaaring dumaan sa buhay. Habang ang ibang mambabasa ay nakatuon sa mga mas makapangyarihang tauhan, madalas ay si Don Tiburcio ang nagbibigay buntot na damdamin sa mga kwento na ang damdamin ay pabilis nang pabilis na nagiging ka-level ng tunay na buhay.