Bakit Pinipili Ng Mga Manunulat Ang Pangatlong Panauhan?

Nakakatuwa kapag iniisip ko ang pagkakaiba ng third‑person limited at omniscient — parang dalawang magkaibang lente sa panonood ng pelikula. Sa third‑person limited, palagi akong nasa loob ng ulo ng isa o ilang piling karakter; nararamdaman ko ang kanilang takot, pagnanasa, at pagdududa na parang sariling damdamin. Madalas ginagamit ito para gawing malapit at emosyonal ang kuwento: habang binabasa ko ang isang kabanata na nakapokus kay Harry, mas ramdam ko ang bawat maliit na detalye dahil limitado ang perspektiba. Sa kabilang banda, ang third‑person omniscient ay parang narrator na may hawak na mapa ng buong mundo ng kuwento — parehong nakakita sa buhay ng bawat karakter at may kalayaang magbigay ng komentaryo o historia. Kapag nagbasa ako ng ganoong istilo, nasisiyahan ako sa malawakang pananaw at sa mga sandaling tumatalon ang kuwento mula sa isang isip papunta sa iba pa. Nakakapagsalaysay ito ng background, kasaysayan, at ironya nang mas direkta kaysa sa limited. Sa pagsusulat, naiisip ko palagi ang trade‑off: intimacy versus scope. Kung gusto kong itago ang impormasyon at maramdaman ang pagkabigla kasama ang isang karakter, pipiliin ko ang limited. Kung kailangan ko namang ilahad ang malawak na kasaysayan o maglaro ng dramatic irony, mas bagay ang omniscient. Sa huli, mas enjoy ako kapag malinaw kung anong lens ang ginagamit dahil nagiging mas malakas ang epekto ng emosyon at sorpresa sa akda.

Nahihilig talaga akong mag-eksperimento sa ikatlong panauhan kaya marami akong natutunang praktikal na paraan para pagandahin ang tinig nito. Unang ginagawa ko ay magdesisyon agad sa distansya: malapitan (close third) o malayo (distant/omniscient). Kapag malapitan, pinapaloob ko ang mga sensory detail at subtle na emo ng isang karakter sa narration—parang naririnig mo ang ugali at kuryente ng isip nila. Dito madalas kong gamitin ang free indirect style para mailahad ang damdamin nang hindi naglilipat sa unang panauhan, kaya mas natural at intimate ang boses ng nobela. Sunod, sinisikap kong gawing magkakaiba ang boses ng narrator at ng mga karakter sa pamamagitan ng leksikon at rhythm. Kung ang narrator ay may tendensiyang seryoso, hindi ko pinapalaman ng slang na babagay sa isang batang rebelde; sa halip, hinahayaang sumalamin ang pananaw sa pamamagitan ng mga piling salita at imagery. Nag-e-edit ako ng paulit-ulit: binabawasan ang adverb at halip pinapalitan ng action verbs para mas mabilis ang pacing at mas tumimo ang boses. Praktikal na ehersisyo na lagi kong ginagawa: kinuha ko ang iisang eksena at isinusulat ito sa tatlong level—fully omniscient, close third sa isang karakter, at close third sa ibang karakter. Pagkatapos, pinaghahambing ko kung saan mas nabibigay ng tinig ang emosyon at theme. Sa ganitong paraan, lumilinaw sa akin kung alin ang nararapat sa kwento at kumikintal ang malakas na tinig ng narration sa isip ko bago pa man mag-final draft.

Teka, ito ang klase ng tanong na nagpapasabik sa akin — napakaraming paraan para ilagay ang bida sa ikatlong panauhan at bawat isa ay nagbubunga ng ibang pakiramdam. Karaniwan kong inuuna ang tanong: gusto ko bang maramdaman ng mambabasa ang laman ng ulo ng bida o gusto kong obserbahan siya mula sa labas? Kung gusto ko ng malapit na emosyonal na koneksyon, inilalagay ko ang bida sa gitna ng eksena at ginagamit ang close third (o deep third) — parang camera na naka-close-up sa mukha niya, nagbabasa ka ng mga saloobin niya pero nasa anyo pa rin ng ikatlong panauhan. Madalas kong gamitin ang free indirect discourse dito para maipakita ang mga iniisip niya nang hindi lumilipat sa first person. Halimbawa, kapag nagsusulat ako ng eksena ng pag-aalinlangan o paghaharap, inilalagay ko talaga ang perspektibo ng bida sa loob ng loob — malaki ang empathy na nabubuo. Sa kabilang banda, kung gusto ko ng misteryo o mas objective na tono ay inilalagay ko siyang bahagyang nasa gilid o perpekto bilang observed character. Pinapanatili kong detached ang narrator, parang nag-ooperate ang kwento tulad ng camera sa pelikula. May mga pagkakataon na sinasamantala ko ang omniscient third para magbigay ng context sa ibang karakter, pero umiingat ako sa head-hopping: kapag lilipat ako ng loob ng iba pang karakter, iniiwan ko muna ang eksena o gumamit ng malinaw na chapter break para hindi malito ang mambabasa. Sa huli, ang posisyon ng bida ay talagang tool — gamitin ito para kontrolin ang impormasyon at emosyon na ibibigay mo sa mambabasa.

Pagtukoy sa pangatlong panauhan sa kwento ay tila isang malalim na paglalakbay sa mundo ng naratibong estruktura. Sa ganitong perspektibo, ang isang kwento ay hindi lamang nagsasabi ng mga kaganapan kundi nag-uumapaw din ng mga damdamin at pananaw mula sa mga tauhan. Sa pangatlong panauhan, ang tagapagsalaysay ay lumalabas sa mga tauhan, na nagbibigay-daan sa kanila na ipahayag ang iba’t ibang pananaw. Isipin mo ang isang kwento tulad ng ‘The Great Gatsby’. Dito, ang mga kaganapan ay mula sa mata ni Nick Carraway, ngunit ang pagkakaunawa natin sa mga karakter ay lumalawak sa pamamagitan ng kanyang mga pagsusuri at obserbasyon. Ang pagbibigay-kahulugan sa pangatlong panauhan ay nagbibigay-diin sa mga tema at damdamin na maaaring hindi maramdaman ng isang tauhan sa kwento. Itinatampok nito ang kakayahan ng tagapagsalaysay na ipakita ang panloob na pag-iisip at mga saloobin ng mga tauhan nang sabay-sabay. Mas nakakaengganyo ito dahil binibigyan tayo ng holistic na pagtingin sa kwento. Sa gayon, nakakalikha ito ng mas kumplikadong kwento at nagbibigay sa mga mambabasa ng mas malalim na koneksyon sa mga karanasan ng mga karakter. Sa huli, ang pangatlong panauhan sa kwento ay tila isang uri ng himala kung saan ang bawat tauhan ay may sariling boses sa walang katapusang pag-tahak sa kanilang mga kwento. Nagtutulungan ang bawat pananaw upang lumikha ng isang mas mayamang naratibo na tila isang tapestry na binalot ng iba't ibang kulay at anyo, na nagiging mas kaakit-akit at mas makabuluhan sa mga mambabasa.

Kapag pinag-uusapan ang paggamit ng pangatlong panauhan sa mga nobela, naiisip ko agad ang iba't ibang paraan kung paano ito nagiging isang makapangyarihang kasangkapan sa pagsasalaysay. Sa pangatlong panauhan, binibigyan tayo ng pagkakataon na makita ang kwento mula sa mas malawak na perspektibo. Isipin mo ang mga klasikong nobela na kilala sa kanilang detalye at lalim, tulad ng 'Pride and Prejudice' ni Jane Austen. Ang paraan ni Austen sa paggamit ng pangatlong panauhan ay parang nagiging mata natin sa higit pa sa isang karakter. Nararamdaman natin ang puso ng bawat tauhan habang pinapanood natin ang mga interaksyon nila mula sa isang distansya. Ang ganitong pagsasalaysay ay nagbibigay-daan sa mas malalim na pagsisid sa mga emosyon at relasyon ng mga tauhan. Isa pang katangi-tanging halimbawa ay ang 'The Great Gatsby' ni F. Scott Fitzgerald, na gumagamit ng pangatlong panauhan upang ilarawan ang masalimuot na mundong puno ng ambisyon, pag-ibig, at trahedya. Ang narrator, si Nick Carraway, ay hindi lamang tagasaksi kundi isa ring tagapag-ugnay ng kwento. Ipinapakita nito na kahit sa pangatlong panauhan, maaring magkaroon tayo ng koneksyon sa mga tauhan sa isang napaka-personal na antas. Ang kanyang pananaw ay nagpapahintulot sa atin na suriin ang mga tauhan sa isang mas malalim na paraan na maaaring hindi natin makita kung ang kwento ay nasa unang panauhan. Ano pa, gamit ang pangatlong panauhan, may kakayahan tayong umalis sa mga limitasyon ng isang indibidwal na pananaw. Sa mga kwento tulad ng 'Harry Potter' ni J.K. Rowling, nararanasan natin ang eksena at mga emosyon mula sa iba’t ibang tauhan, na nagtutulak sa atin na mas maunawaan ang kanilang mga motibo at kakayahan. Habang naglalakbay tayo sa mundo ng wizardry, ang pangatlong panauhan ay nagbibigay-diin sa pagkakaiba-iba ng mga karanasan at pananaw na bumabalot sa kwento. Ang lahat ng ito ay nagpapaalala sa atin na sa paglilikhang pampanitikan, ang mga tauhan at ang kanilang kwento ay maaaring magkasabay na lumipad sa ating imahinasyon. Kung tutuusin, ang paggamit ng pangatlong panauhan ay hindi lamang basta teknikal na aspeto; ito ay isang sining na nag-aanyaya sa mga mambabasa na galugarin ang mas malalim na antas ng kwento. Kaya naman, ito ang dahilan kung bakit talagang mahalaga ang ganitong istilo sa pagbibigay-diin sa mga pangunahing tema at mensahe ng kwento. Laging may mas malalim na kahulugan sa likod ng mga salita, lalo na kung ito ay nakasulat sa pangatlong panauhan.

Isang magandang araw para pag-usapan ang mga pananaw sa pagsusulat! Ang pagkakaiba ng pangatlong panauhan at unang panauhan ay nagpapakita ng mga natatanging istilo at epekto sa kwento. Kapag ang isang kwento ay sinasalaysay mula sa unang panauhan, ito ay tila personal at nakabatay sa karanasan ng tagapagsalaysay. Halimbawa, ikaw mismo ang nagkukuwento sa iyong mga karanasan. Ang ganitong uri ng pagsasalaysay ay makakapaghatid ng mas malalim na koneksyon at emosyon sa mga mambabasa, dahil nakikita nila ang mundo mula sa iyong mga mata. Sa mga akdang tulad ng 'The Catcher in the Rye,' nakikita natin ang damdamin at pananaw ng pangunahing tauhan na si Holden Caulfield, na nagbibigay sa atin ng matinding introspeksyon sa kanyang mga iniisip at nararamdaman. Sa kabilang banda, ang pangatlong panauhan ay mas nakatuon sa pagbibigay ng mas malawak na pananaw sa kwento. Ang kwento ay maaaring makita mula sa ibang tauhan at maaring maging omniscient, o nasa labas ng kwento. Halimbawa, sa ‘Harry Potter’ serye, ang mga mambabasa ay may access sa mga kaisipan ng iba’t ibang tauhan, na nag-uugnay sa kanila sa kwento mula sa isang mas matawid na pananaw. Ang ganitong istilo ay madalas na nagbibigay sa kwento ng mas detalyadong konteksto, na maaaring hindi makuha ng isang unang panauhang pananaw. Ang pagiging omniscient ng narrator ay nakakapagbigay ng mas makulay na karanasan sa mga mambabasa na tila lumilipad sila mula sa isang tauhan patungo sa iba. Sa huli, ang pagpili sa pagitan ng dalawang istilo ay nakasalalay sa layunin at damdamin ng kwento. Personal kong nagugustuhan ang unang panauhan kasi parang may kasintahan akong nagkukuwento sa akin, kaya mas nakakarelate ako. Pero ang pangatlong panauhan naman ay katulad ng pagtanggap mo sa isang mas malaking sobrang kaibigan na kinakausap ang lahat ng tao sa kwento. Ang bawat pananaw ay may kanya-kanyang ganda at layunin!

Pagdating sa mga pelikulang gumagamit ng pangatlong panauhan, tila walang katapusan ang mga halimbawa. Isang magandang halimbawa ay ang pelikulang 'The Grand Budapest Hotel' ni Wes Anderson, na makikita sa kanyang natatanging istilo ng storytelling. Ang mga karakter ay nakatagpo ng isang nakakatuwang saloobin, habang ang pangatlong panauhan ay nagbibigay sa atin ng malawak na pananaw sa kanilang mga karanasan. Ang gamiting ito ay tila nagbibigay-diin sa kahalagahan ng bawat karakter sa kwento, na nagiging dahilan upang mas makilala natin sila at ang kanilang mga desisyon, na talagang nakakabighani. Isa pang pelikula na nakikilala dahil sa paggamit ng pangatlong panauhan ay ang 'The Shawshank Redemption'. Dito, matutunghayan natin ang buhay ni Andy Dufresne, na ibinabahagi sa atin ng isang tagapagsalaysay na nagpapahayag ng kanyang mga saloobin at opinyon sa mga pangyayari. Sa ganitong paraan, nakamit ng pelikula ang isang malalim na koneksyon sa mga manonood, na nagdudulot ng emosyonal na pagsisid sa kwento at sa mga tema ng pag-asa at pagkakaibigan. Ito ang dahilan kung bakit maraming tao ang bumabalik sa pelikulang ito, sa kabila ng pagiging matagal na nitong nai-release. At huwag nating kalimutan ang mga animated films tulad ng 'Toy Story'. Dito, ang mga laruan ay may kanya-kanyang kwento na naipaparating sa pamamagitan ng isang omniscient na tagapagsalaysay. Nakakatuwang obserbahan kung paano ang simpleng mga tauhan ay may malalim na kaluluwa, na nagiging dahilan upang mabalot tayo sa kanilang mundo. Minsan, ito ang nararamdaman mo na tila nabuhay ang iyong mga laruan, at oh boy, talagang nakakatuwa ang mga kwento nila! Ang lahat ng ito ay nagpapakita na ang pangatlong panauhan ay epektibo at masaya, nagbibigay inspirasyon sa mga kwento sa sining ng pelikula.

Iba't ibang damdamin ang bumabalot sa'kin tuwing nagbabasa ako ng kwento mula sa pananaw ng pangatlong panauhan. Kung ang kwento ay nakasentro sa isang partikular na tauhan, tila naiipon ang mga emosyon sa isang lugar, kaya't maaring makaramdam ng labis na naguguluhan o naguguluhan. Pero sa pangatlong panauhan, ang lahat ng tao sa kwento ay nagiging repleksyon ng isang mas malawak na karanasan. Naalala ko ang pagkabighani ko sa ‘The Wind-Up Bird Chronicle’ ni Haruki Murakami. Sa pamamagitan ng isang omniscient na tagapagkuwento, nalaman ko ang mga saloobin ng iba't ibang tauhan, kaya't parang mayroong mas malalim na konteksto sa kanilang mga desisyon at interaksyon. Ang galing! Isang magandang halimbawa ay ang ‘Harry Potter’ series. Habang lahat tayo ay may pagmamahal kay Harry, sa tuwing lumilipat ang pananaw sa mga karakter tulad ng mga guro o kahit ang mga Boggart na kinaharap ni Harry, natututo tayong umunawa sa kanilang mga tunguhing hindi natin nakikita kung nakatutok lamang tayo sa kanyang paglalakbay. Sa halip na magsalaysay ng isang linear na kwento mula sa isang karakter, ang pananaw ng pangatlong panauhan ay umuukit ng mas komplikadong kwento, na nagbibigay-daan sa atin upang talagang maramdaman ang bigat ng nararamdaman ng bawat tauhan sa kwento. Sa kabuuan, ang pananaw sa pangatlong panauhan ay tunay na nagbibigay ng mas malalim na pagtingin sa kwento. Naiisip ko kung gaano kahalaga ang bawat tauhan, at kung paano sila nag-aambag sa kabuuan. Kapag natapos ang kwento, ramdam ko ang paglalakbay ng buong grupo, hindi lamang ng pangunahing tauhan — at sa tingin ko, napaka-espesyal nito!