Paano Inilarawan Ang Mga Puno Sa Sikat Na Manga?

Bago pa man ako nahumaling sa mga nobela, parang sinaunang thriller ang magiging pakiramdam sa akin kapag nababanggit ang mga puno at kalikasan. Isang halimbawa nito ay ang 'The Overstory' ni Richard Powers. Dinidetalye nito ang buhay ng iba't ibang tauhan na tila mga ugat ng isang mas malaking puno, na ang bawat isa ay may sariling kwento ngunit nakakabit sa mas malaking mensahe tungkol sa ating koneksyon sa kalikasan. Habang binabasa ko ito, tunay na pinukaw ang aking isipan tungkol sa mga puno at kung paano sila sumasalamin sa ating mga buhay, nagbibigay ng lakas, ngunit nananahimik din na nagmamasid sa ating mga pagkilos. Ang aking paborito ay ang mga pagkakaroon ng simbolismo na madalas ay napapansin lamang ng mga tahimik na pagmamasid. Sa isang mas nakakaengganyang tono, ang 'The Secret Garden' ni Frances Hodgson Burnett ay isang magandang halimbawa. Hindi lamang ito tungkol sa mga halaman at bulaklak, kundi ito ay tungkol sa pagsisimula, pagbabagong-buhay, at ang epekto ng kalikasan sa kalusugan ng isip ng isang bata. Sa bawat pahina, damang-dama mo ang pagsibol ng mga damo, puno, at mga bulaklak, kasabay ng pag-unlad ng mga tauhan. Naramdaman kong ang bawat pagbabago sa hardin ay tatlong beses na humuhulma sa karakter ng batang bida, si Mary. Talagang nagtuturo ito ng kahalagahan ng pag-aalaga sa kalikasan at kung paano ito nakakaapekto sa ating sarili. Isang kamangha-manghang ikatlong halimbawa ay ang 'Braiding Sweetgrass' ni Robin Wall Kimmerer. Sa halip na isang tradisyonal na kwento, ito ay isang alaala at pagmumuni-muni na nagtuturo sa atin sa koneksyon ng mga tao kay Mother Nature. Pinagsasama niya ang mga prinsipyo ng agham at espiritwalidad, nagbabahagi ng kwento ng mga halaman, puno, at mundo ng mga katutubong tao. Ang istilo ng kanyang pagsusulat ay tila nag-aanyaya sa mambabasa na muling balikan ang ating kaugnayan sa kalikasan, na nag-iiwan sa akin ng inspirasyon at isang bagong pananaw sa mga kung ano ang dapat nating pahalagahan sa ating paligid. Ang pagtatapos ng libro ay parang isang paanyaya para sa mga pagbabago sa loob ng ating mga sarili.

Ang mga puno ay hindi lamang simpleng backdrop sa mga fanfiction na kwento kundi nagsisilbing simbolo ng pag-asa, buhay, at mga koneksyon. Isipin mo ang ilang mga kwento na puno ng emosyon – madalas na may mga eksena kung saan ang mga tauhan ay may mahalagang pag-uusap sa ilalim ng puno, parang nagsilbing saksi sa kanilang paglalakbay. Sa ganitong mga pagkakataon, ang mga puno ay nagiging representation ng mga takdang panahon sa buhay ng mga tauhan, gaya ng pag-ibig, pagluha, o pag-asa. Ang pagkakaroon ng mga ito sa kwento ay nagdadala ng lalim at konteksto, lalo na kung may kasaysayan o kwento ang puno mismo. Ipinapakita nito na ang mga tao, kahit gaano pa sila kaimaginaryo, ay may mga bagay na nagbibigay-kulay sa kanilang mga kwento mula sa kalikasan. Hindi lang yun, kundi ang mga puno rin ay nagdadala ng simbolismo sa mga tema ng pagbabago at paglago. Sa mga kwento ng paglalakbay na madalas na nararanasan sa fanfiction, ang mga puno ang nagiging metaphorical na landmark. Habang lumilipad ang mga tauhan mula sa isang pagsubok patungo sa isa pa, ang mga puno na lumalaki sa tabi ay parang mga kaibigan na nagmamasid sa kanilang mga hakbang – nagsisilbing paalala na ang bawat hakbang ay bahagi ng kanilang pag-unlad. Nakakasalig tayo sa mga kwento upang ipakita ang mga hamon at tagumpay ng mga tauhan, at kung ang mga puno ay nandiyan, parang sinasabi nila na hindi sila nag-iisa. Ang simbolismong ito ay talagang mahalaga sa storytelling, kaya’t hindi kataka-takang ang mga ito ay naririto para sagilinan ang puso ng mga kwento.

Bago pa man ako maging ganap na tagahanga ng mga kwentong pambata, palaging nakakapagbigay ng kakaibang damdamin ang mga puno sa mga kwentong iyon. Napakahalagahan ng mga puno sa paglalarawan ng mga tema tulad ng paglago at pag-asa. Isipin mo na mga bata pa lang, nakikita na natin ang mga puno bilang simbolo ng kalakasan, gaya ng matatag na puno na may mga sanga na kayang humawak ng mga pangarap at ambisyon ng mga tauhan. Mula sa ‘The Giving Tree’ ni Shel Silverstein, kung saan ang puno ay handang ibigay ang lahat para sa kanyang kaibigan, sa ‘The Lorax’ ni Dr. Seuss, na nagtuturo sa atin ng pananagutan sa ating kalikasan, ang mga puno ay may kakayahang maging hindi lamang physical na dekorasyon kundi sagisag din ng mas malalalim na mensahe tungkol sa buhay. Kaakit-akit ang mga kwentong pambata na kadalasang nagtuturo ng mga leksyon sa buhay dito. Tila ba ang mga puno ay nagsisilbing puwersa na nagtutulak sa mga tauhan na lumago at magbago. Halimbawa, sa ‘A Tree Grows in Brooklyn’, ang puno ay isang metaporikal na simbolo ng tae ng buhay, na nagpapakita na kahit sa pinakamahihirap na sitwasyon, may pag-asa at paglago. Ang mga puno ay naging saksi sa mga kwento, nagbigay silong sa mga bata at kalikasan na nagmula sa kanilang mga imahinasyon, at yahil dito, nakikita natin ang ikot ng buhay mula sa kanilang pananaw. Ang simbolismo ng mga puno ay nagpapakita rin ng hindi nagwawalang koneksyon sa kalikasan. Sa mga kwentong pambata, kadalasang inuugnay ang mga puno sa kahalagahan ng kalikasan at ang pangangalaga nito sa hinaharap ng mga susunod na henerasyon. Kaya, sa akin, hindi lang basta puno ang nadarama ko sa bawat kwento kundi isang paalala ng ligaya, sakit, at ang ating papel sa pag-aalaga sa mundo. Ang mga kwentong ito ay nagpapakita kung paano ang mga bata, tulad ng mga puno, ay nagiging matatag at umuunlad na may tamang pag-aalaga at pagmamahal.

Isipin mo ang mga puno bilang mga tagapag-ingat ng kwento at tradisyon sa mga kwentong bayan. Ang mga puno ay hindi lamang parte ng kalikasan kundi isa ring simbolo ng kultura at kasaysayan. Sa bawat kwento, ang mga puno ay madalas na nagiging sentro ng mga pangyayari, nagbibigay-buhay sa mga tauhan at nagsisilbing saksi sa mga mahahalagang kaganapan. Sabihin na nating sa isang kwento, may sinaunang puno na naging tahanan ng isang diwata, ang puno ang nag-uugnay sa mga tao sa kanilang mga ninuno at sa kanilang mga pinagmulan. Ang bawat natatanging ugat at sanga ay nagkukuwento ng mga alaala, nag-aanyaya sa mga bagong nakikinig na isama ang kanilang mga sarili sa epikong karanasan ng iba't ibang henerasyon. Bukod sa pagiging simbolo, ang mga puno ay nagbibigay din ng aral at mensahe sa mga tagapakinig. Halimbawa, maaaring ito ay nagpapahayag ng kahalagahan ng kalikasan at pag-aalaga sa kapaligiran. Ang mga kwentong ito ay nagbibigay-diin sa mga pag-uugali at halagahan ng mga tao, kung paano natin dapat pahalagahan ang ating paligid. Marahil may kuwento na nagsasalaysay kung paano nailigtas ng mga tao ang isang naluging gubat mula sa pagkasira, na nagbigay inspirasyon sa mga mambabasa na kumilos para sa kapwa at para sa kalikasan. Sa ganitong paraan, ang mga puno ay nagiging buhay na simbolo ng ating responsibilidad sa mundo. Sa huli, ang mga puno ay hindi lang simpleng likha ng kalikasan; sila ay mahalagang bahagi ng ating kultura at identidad. Ang mga kwentong bayan na umiikot sa kanila ay nagsisilbing tulay sa ating mga nakaraan at hamon sa kasalukuyan. Ang mga karanasang ito ay nagpapalawak ng ating pananaw at nagpapakilala sa atin sa mga gawi at tradisyon ng ating mga ninuno. Aking iniisip na sa bawat kwentong bayan, ang mga puno ay nagsisilbing gabay, memberikan liwanag sa madilim na bahagi ng ating kasaysayan, habang tayo ay patuloy na naghahanap ng sagot sa mga tanong ng buhay.

May mga pagkakataong tila ang mga puno ay may sariling kwento na sinasabi, di ba? Kung titingnan mo ang mga pelikula, madalas mo nang mapapansin na ang mga soundtrack ay nakababatay sa mga emosyon na nag-uugat sa kalikasan. Isang magandang halimbawa dito ay ang 'Princess Mononoke' ni Hayao Miyazaki. Ang musika sa pelikulang ito ay bumabalot sa saloobin ng kagubatan, at ang mga puno ay parang mga saksi sa laban ng kalikasan at tao. Ang mga tunog ng hangin na dumadampi sa mga dahon o ang dumadaloy na tubig ay nagsimulang magsalita sa akin, tila nagkukuwento tungkol sa mga pinagdaraanan ng mundo. Sinasalamin nito ang ganda at sakit ng ating kapaligiran, na pinapalakas ang koneksyon ng tao sa kalikasan. Minsan, ang mga soundtrack ay gumagamit din ng mga likhang tunog mula sa mga puno, tulad ng flora na umuugong sa hangin, upang lumikha ng ambience. Sa 'Avatar', naramdaman ko ang laki at saklaw ng Pandora sa mga tonong huni ng mga tila di-mabilang na puno, na nagbigay-diin sa tema ng pagkakaisa sa likas na yaman. Ang kalidad ng tunog mula sa mga puno ay tumutulong sa paglalahad ng naratibo at siyang bumubuo ng mood, na dinadala ako sa isang ibang dimensyon ng karanasan sa pelikula. Ang mga musikal na himig ay madalas na nagsisilibing pang-akit sa mga tagapanood, umaakit sa ating mga damdamin at kumokonekta sa ating mga alaala upang gawing mas makabuluhan ang kwento. Sa ibang banda naman, ang mga puno ay hindi lamang simbolo kundi nagiging pandinig na kalakip ng mga emosyon. Sa mga pelikulang may tema ng paglalakbay, ang mga puno ay madalas na nagsisilbing mga 'milestones' kung saan ang mga karakter ay dumadaan. Halimbawa, sa 'The Tree of Life', bawat tunog ng kalikasan at bawat uhay ng hangin sa mga dahon ay tampok sa kwento ng buhay, pagkakaroon ng kabawasan. Ang pinagsamang mga soundtracks at mga tunog mula sa kalikasan ay nagbigay-diin sa halaga ng pagtutulungan ng tao at kalikasan sa pagpapanday ng ating kwento. Ang mga puno, sa ganitong paraan, ay hindi lamang backdrop kundi pangunahing tauhan sa pagmumuni-muni ng ating buhay. Ang mga tonong nagmumula sa mga puno ay nagbibigay ng isang bagong perspektibo at nag-iiwan sa atin ng damdaming hindi malilimutan. Nakakatuwang isipin na kahit sa mga pistahe ng pelikula, may mga puno na patuloy na nagsasalita at nagbigay inspirasyon, bilang pagkilala na tayo’y bahagi lamang ng mas malawak na mundo. Ang kanilang himig ay mahika na bumabalot sa ating karanasan bilang mga tagapanood.

Nakaka-intriga talagang pag-usapan 'yang balete sa atin — para bang may sariling himpilan ng kwento sa barangay. May karapatan ang mga puno na protektahan sila sa ilalim ng iba’t ibang batas at ordinansa, pero wala naman talagang iisang pambansang batas na eksklusibong para sa balete lang. Sa praktika, ang proteksyon ng balete ay pinagsamang aksyon: pambansang batas para sa mga protektadong lugar, regulasyon ng DENR pagdating sa pagputol ng puno sa kagubatan, at lalo na ang mga batas at ordinansa ng lokal na pamahalaan para sa mga puno sa lungsod o barangay. Halimbawa, may mga protected area na hindi basta-basta maaaring pagputulan ng puno dahil sakop sila ng mga pambansang polisiya; may mga lungsod rin na may tree preservation ordinances na nangangailangan ng permiso bago putulin ang malalaking puno, at may kaukulang multa kapag nilabag. Sa karanasan ko, kapag may nanganganib na balete sa aming lugar — halimbawa kapag may planong construction — nag-iintervene ang city environment office o ang barangay, at minsan napipilitan ang may-ari na mag-seek ng permit o i-reconsider ang proyekto. Kung ang balete ay may cultural o historical significance, puwede ring i-petisyon sa lokal na cultural board para maging protected heritage tree; hindi laging madali pero nagagawa kung may dokumentasyon at suporta ng komunidad. Sa huli, pinakamabisa talaga kapag sama-sama ang komunidad, lokal na opisina, at mga ahensya ng gobyerno para maprotektahan ang mga sinaunang puno na may sapantaha at buhay sa ating mga baryo — personal na nakikita ko kung gaano kahalaga 'yan kapag nawala na ang isang malaking balete sa kapitbahayan.

Pusong-puso akong naniniwala na ang mga prutas mula sa puno ng mangga ay isa sa mga pinaka masustansyang regalo ng kalikasan. Una sa lahat, ang mangga ay puno ng mga bitamina, lalo na ang bitamina C at A, na napakahalaga para sa ating immune system at para sa magandang balat. Sinasalamin nito ang kulay ng sikat ng araw, na nagbibigay ng saya at sigla sa ating pagkain. Bukod dito, ang mangga ay mayaman din sa dietary fiber, na tumutulong sa ating digestive health. Ang masalimuot na lasa nito — isang kombinasyon ng matamis, maasim, at creamy na texture — ay nagbibigay inspirasyon sa mga dessert at smoothie. Ang pinakamagandang bahagi? Sa mga mainit na araw, ang sariwang mangga ay maaaring maging malamig na pang-akit na nagpapasaya sa ating kalusugan at kapakanan. Salamat sa mga puno ng mangga, natututo tayong pahalagahan ang kalikasan habang tinatamasa ang kanilang mga bunga. Sa mga lokal na pamilihan, hindi kumpleto ang karanasan kung hindi ka makabibili ng piraso ng sariwang mangga. Ang pag-tingin sa makukulay na mangga na naglalakbay mula sa puno patungo sa ating mga kamay ay talagang nakakabighani. Ganap akong naniniwala na hindi lang ito pagkain; isa itong simbolo ng tag-init at masayang alaala ng mga picnic at beach outing. Sa bawat kagat, tila bumabalik ang mga alaala ng pagsasalo-salo kasama ang pamilya at mga kaibigan. Kaya naman, kahit sa simpleng pamumuhay, tila may hiwaga sa bawat piraso ng mangga na ating natitikman.

Sa mundo ng pelikula, talagang nakakaaliw ang mga karakter na puno ng magkakaibigan! Isa na rito ang grupo ng mga kabataan sa pelikulang 'Stranger Things'. Ang bonding nila, mula sa mga simpleng kalokohan hanggang sa mga seryosong hamon mula sa mga supernatural na nilalang, ay talagang nagbibigay-inspirasyon. Para sa kanila, ang pagkakaibigan ay hindi lamang isang salita; ito ay isang matibay na kasanayan na naglalarawan ng tunay na tugon sa bawat pagsubok. Sobrang nakakatuwang makita kung paanong lalo silang nagiging malapit sa isa't isa sa kabila ng mga pagsubok na kanilang pinagdaraanan. Ngunit huwag kalimutan ang gang ng 'The Avengers'! Ang pagkakaibigan at pagtutulungan nila ay hindi mapapantayan. Bagamat may kanya-kanyang katangian at estilo ng laban, sa huli, nagkakaisa sila para sa mas malaking layunin. Sobrang fan ako ng dynamism sa grupo, lalo na paano sila nag-aaway o nagkakaroon ng miscommunication, pero sa dulo, ang camaraderie nila ang bumubuo sa team na ito upang labanan ang kabutihan sa gabi. Sa ibang dako, mayroong pelikula na 'The Breakfast Club'. Dito, ang mga karakter na nagmula sa magkaibang mundo at pinilit na magkasama sa isang detention, pagmamalaki ang mga kaibigan na hindi inaasahang umusbong mula sa kanilang mga pagkakaiba. Ipinapakita lamang na hindi mahalaga ang mga label na naka-attach sa atin, ang tunay na pagkakaibigan ay nagmumula sa pagmamalasakit sa isa't isa at pagtanggap sa mga pagkakaiba natin. Na-inspire ako sa kung paano na-overcome ng bawat isa ang sariling mga kaaway at pinili ang suporta ng bawat isa. At syempre, hindi mawawala si Shrek at ang kanyang mga kasama sa 'Shrek'. Ang kwentong ito ay puno ng mga karakter na nagpapakita na ang di-inaasahang pagkakaibigan ay puwedeng umusbong sa kahit anong pampanitikang mundo. Sa halip na basta kasaysayan ng isang ogre, nakikita mo ang napaka-tight na samahan nila ni Donkey at ng iba pang mga nilalang. Ang mga kwentong ito—tungkol sa mga hindi naman tunay na kaibigan sa umpisa, ngunit hinubog ang kanilang mga puso para maging tunay—talagang pinatibay ang aking pananaw na ang tunay na pagkakaibigan ay hindi laging mula sa nakasanayan na, kundi kung ano ang lumalabas mula sa puso. Ng conversion stories na ito, napagtanto ko na ang lahat tayo ay may kakayahan na bumuo ng malalim at makabuluhang pagkakaibigan.