Paano Natin Maipapahayag Ang Pasasalamat Sa Panginoon?

Sa aking pagninilay-nilay, madalas akong nahuhuli ng mga maliliit na bagay na nagiging dahilan upang magpasalamat. Isang magandang araw, habang naglalakad ako sa parke, tumambad sa akin ang isang makulay na bulaklak na tila naglalakbay mula sa isang panaginip. Ang mga simpleng bagay gaya ng mga ito ay nagbibigay sa akin ng inspirasyon at nagsisilbing paalala ng mga biyayang natamo ko sa buhay. Sa bawat umaga, nagdarasal ako hindi lamang para sa mga malalaking pangarap kundi para sa mga simpleng sandali na puno ng ligaya, kakayahang magbigay ng ngiti sa ibang tao, at pagkakataon na makapagpahinga. Ang bawat patak ng ulan o siklab ng araw ay mga pahayag ng pagpapahalaga sa akin, kaya't labis kong pinasasalamatan ang buhay sa bawat araw na lumilipas. Kadalasan sa mga pinagdaanan kong pagsubok, napagtanto ko ang halaga ng mga kaibigan at pamilya. Bawat sandali ng suporta mula sa kanila ay isang biyaya na walang kapantay. Kaya naman sa aking mga dasal, kasama ko silang binibigyang-diin at pinararangalan, dahil sa kanilang mga pagsisikap na makasama ako sa aking paglalakbay. Ang pagmamahal at pagkakaibigan na dulot nila ay naging inspirasyon ko upang ipagpatuloy ang mga pangarap at maging mas mabuting tao. Madalas kong sinasabi, hindi lang ako nagdarasal para sa aking sariling tagumpay ngunit para din sa kanilang kaligayahan at patuloy na pag-unlad. Isipin mo, ano ang buhay kung hindi natin napapansin ang mga biyayang dumarating araw-araw? Sa mga pagkakataong may mga pagsubok tayo, may isa o dalawang tao tayong nakaabot ng kamay upang tulungan tayo. Sa mga ganitong pagkakataon, nagiging mas makahulugan ang ating mga dasal sa pasasalamat. Ipinapanalangin kong bawat tao ay makilala ang mga ito, upang hindi lang tayo mabuhay sa mga pangarap, kundi magpasalamat din sa mga bagay na tila pangkaraniwan ngunit sa katunayan ay mga kayamanan. Ang tunay na yaman ay hindi nasusukat sa materyal, kundi sa mga ugnayang nabuo at sa mabubuting alaala.

Tila ba ang mundo ay puno ng mga bagay na dapat ipagpasalamat, lalo na pagdating sa ating mga magulang. Sa totoo lang, ang simpleng pagpapahayag ng pasasalamat ay may malalim na epekto sa ating mga relasyon. Kapag ipinakita natin ang ating pagpapahalaga sa lahat ng mga sakripisyo at paghihirap ng ating mga magulang, hindi lamang natin sila pinapalakas ang loob, kundi pinapalalim din natin ang ating koneksyon sa kanila. Sa mga panahong iyon, madalas akong naguguluhan sa mga desisyon ko sa buhay at sa anumang ginawa ng aking mga magulang, lalo na ang mga warn ng mga payo at pang-unawa. Nakakabighani kung paano sa isang simpleng 'Salamat, Nanay' o 'Salamat, Itay' ay napapaalala ko sa kanila na hindi sila nag-iisa at ang kanilang mga pagsisikap ay hindi kailanman naglaho sa hangin. Narito ang isang maliit na anekdota: noong nagkasakit ako, hindi ako makatulog at palaging kasama ng aking nanay na nag-aalaga sa akin. Habang nagligpit siya ng aking mga gamot, bigla na lamang akong napatanong, 'Bakit kailangan mo pang dumaan dito para sa akin?' At syempre, ang sagot niya ay puno ng pagmamahal. Ang pasasalamat sa mga ganitong pagkakataon ay nagiging bahagi ng ating ritwal bilang pamilya, na lumalago ang ating pagmamahal at pagkakaunawaan para sa isa't isa. Isipin mo ang mga oras na nag-away kayo ng mga magulang mo—dumarating ang mga pagkakataon na hindi ito maiiwasan. Pero sa tuwing nagiging pasensyoso ako at pinipilit na ipakita ang pasasalamat bago sumiklab ang isang argumento, sa tingin ko ay nagiging mas maayos ang aming pakikipag-usap. Sa personal kong karanasan, natutunan kong gumawa ng gestures, tulad ng simpleng pagluluto para sa kanila o pagdala ng kanilang paboritong pagkain. Na-obserbahan ko na tuwing nakikita nila ang aking mga effort, o ang aking pagsisikap na ipahayag ang pasasalamat, bumubuti ang aming relasyon. Ang paglampas sa mga hindi pagkakaintindihan at ang pag-uusap ukol sa mga paksa na minsang nagiging hadlang ay nagiging mas madali kapag kausap mo ang mga tao na may ganitong pag-uugali. Sa kabuuan, ang pasasalamat sa ating mga magulang ay hindi lamang simpleng ugali; ito ay isang paraan ng pagbuo ng mga tulay sa pagitan natin at kanila. Sa kabila ng ating mga pagkukulang at kakulangan, ang pagpapahalaga at pasasalamat ay nagiging liwanag sa ating mga relasyong maaaring maghatid sa atin ng mas matatag at masayang relasyon. Kaya't sa tuwing may pagkakataon, ipaalam natin sa kanila na sila ay pinahahalagahan, dahil ang mga maliliit na bagay ang kadalasang nagiging daan sa mas malalim na koneksyon. Habang sinusulat ko ito, naiisip ko na higit pang magbibigay halaga sa mga araw ng pagsasama ko sa aking mga magulang, mga alaala na hindi ko nais palampasin. Ang bawat pagkakataon na nagpapakita ako ng pasasalamat sa kanila ay may kaakibat na kasiyahan at kapayapaan sa puso.

Ang tunay na pasasalamat sa mga magulang ay hindi lamang nasusukat sa mga salitang ‘salamat’, kundi pati na rin sa mga aksiyong ipinamamalas natin araw-araw. Isang magandang halimbawa nito ay ang paglaan ng oras sa kanila. Sa mundong puno ng abala, ang simpleng pag-upo at pakikipag-chat sa kanila ay matagal nang hinahanap na bagay. Napansin ko na sa mga pagkakataong ang mga magulang ko ay tahimik, madalas ay dahil sa nag-aalala o nag-iisip. Kaya naman kapag nakikita nilang bumibisita ako, lumalabas na ito ang tanging kasiyahan nila. Bakit kaya hindi natin gawing habit ang pagbabalik ng oras at atensyon na kanilang binigay sa atin? Minsan, ang mga malalaking bagay ay hindi ang pangunahing paraan upang maipakita ang pasasalamat. Sa halip, mga simpleng kilos tulad ng paghuhugas ng pinggan pagkatapos kumain, o kaya'y pagtulong sa mga gawaing-bahay, ay lubos na nagpapakita ng ating pagkilala sa kanilang mga sakripisyo. Nag-uumapaw ang alaala ko ng mga pagkakataon nang hindi ko inaasahan na ang mga detalye ng aking mga maliit na aksyon ay nagpasaya sa kanila nang labis. Sa mga ganitong pagkakataon, unti-unting lumalalim ang aming ugnayan. Panghuli, importante rin ang pagpapahayag ng ating pangarap sa kanila. Kapag isinasaalang-alang natin ang kanilang mga ideya, at hindi lang ang ating sariling mga ambisyon, nararamdaman nilang parte pa rin sila sa ating paglalakbay. Tila ba ang bawat tagumpay na nakamit ay bahagi ng kani-kanilang mga sakripisyo at pagsisikap. Kaya’t sa mga pagkakataong tayo ay nagiging matagumpay, magandang ipaalala sa kanila na ang kanilang mga aral at suporta ay naging inspirasyon sa atin. Ito ay isang masiglang talakayan ng mga pangarap – isang hakbang upang tunay na maipakita ang pasasalamat na may laman at kahulugan.

Sa unang tingin, ang 'musikatha salamat panginoon' ay parang isang halo-halong salitang kaya tick abutin ang puso ng sinumang mahilig sa musika at pasasalamat. Ang ‘musikatha’ ay isang terminong naglalarawan sa sining ng paggawa ng musika, samantalang ang ‘salamat panginoon’ ay isang mataimtim na pasasalamat sa Diyos. Isipin mo na parang mayroong isang espesyal na okasyon, isang pagtitipon kung saan ang mga tao ay nagsasama-sama upang ipagdiwang ang buhay at ang kanilang mga biyayang natamo. Bilang isang tagahanga ng anumang uri ng musika, tiyak na kaya itong magbigay-inspirasyon upang lumikha ng mga himig na punung-puno ng damdamin. Ika nga, sa panimula pa lamang ay nagdadala na ito ng mga emosyon na maaaring makapagpalakas ng ugnayan ng bawat isa. Nagbibigay ito ng mensahe na sa likod ng mga himig, naroon ang pasasalamat at pagpapahalaga sa mga biyayang natamo mula sa Diyos. Nakakaengganyo ang ideya na ang musika ay hindi lamang tawag ng mga nota kundi isang daluyan ng ating mga damdamin, mga alaala, at ating mga pananaw sa buhay. Napakahalaga na masimulan natin ang anumang gawain na may taos-pusong pasasalamat, lalo pa’t ang musika ay isa sa mga pinakamalapit na paraan upang maipadama ang ating mga nilalaman ng puso. Sa ganitong pananaw, ang 'musikatha salamat panginoon' ay tila isang paanyaya sa lahat upang sama-samang lumikha ng musika na puno ng pasasalamat. Sa kabila ng mga pagsubok sa buhay, narito pa rin ang kagandahan ng musika na nagpapalakas sa ating pananampalataya at pag-asa. Kaya naman kung ikaw ay manunulat, kompositor, o kahit sinumang mahilig sa musika, ang mga salitang ito ay nagbibigay ng inspirasyon upang magpatuloy sa paglikha ng mga obra na hindi lamang maganda sa pandinig kundi puno rin ng kahulugan at damdamin.

Ang mga liham ng pasasalamat sa mga ina ay parang mga kayamanan na hindi dapat baliwalain. Ipinapahayag nito ang ating taos-pusong pasasalamat sa mga sakripisyo at pagmamahal na ibinuhos nila sa atin mula pagkabata. Minsan, madali nating makalimutan na ang mga maliliit na bagay na kanilang ginawa ay may malaking epekto sa ating buhay. Isipin mo, halimbawa, ang mga pagkakataon na nag-aral ka ng mabuti, ngunit kailangan mo pa ring magkaroon ng masayang alaala habang nag-aaral – naroroon ang ating mga ina, nagtutulak sa atin at nag-aaral din kasama natin. Kaya ang isang liham ng pasasalamat ay isang maganda at personal na paraan upang ipakita ang ating paggalang at pagmamalasakit sa kanila. Sa pagpapaabot ng ating pasasalamat sa pamamagitan ng liham, nagiging mas espesyal ang ating ugnayan. Isang simpleng “salamat” na nakasulat sa papel ay nagiging simbolo ng ating pagmamahal at pagpapahalaga. Minsan, ang mga ina ay nahihirapang ipakita ang kanilang damdamin, kaya ang liham na ito ay nagiging bintana para sa ating mga saloobin. Ipinapakita nito na pinapahalagahan natin ang kanilang pagsisikap, at sa parehong oras, nagiging pagkakataon din natin ito upang gaawin silang makaramdam ng pagmamahal na karapat-dapat sa kanila. Ang isang liham ng pasasalamat ay hindi lamang para sa mga nakaraang alaala, kundi para rin sa mga hinaharap na alaala na tayo ay magsasama-sama. Sa huli, sa tingin ko, ang mga liham na ito ay parang mga alaala na ating tinatabi sa ating puso. Sinasalamin nila ang ating koneksyon sa ating mga ina na tila hindi nagtutulog o nagpapagod. Kaya hindi lang ito isang ugnayan, kundi isang pag-amin na ang pagmamahal ng isang ina ay hindi matutumbasan. Isang liham ng pasasalamat ay isang paraan ng pagsasabi ng ‘alam mo, mahal kita, at appreciate ko ang lahat ng iyong ginawa.’

Sa tuwa at pagmamalaki, naiisip ko kung gaano kahalaga ang isang liham ng pasasalamat para sa ating mga ina. Isa sa mga pinakamainam na paraan upang ipadala ito ay sa pamamagitan ng post o sulat. Maaari mong isulat ang iyong liham sa magandang stationery, talagang maganda ang magbigay ng isang personal na ugnayan. Kapag nakarating ito, hindi lang magiging masaya siya kundi madarama din ang iyong pagsisikap. Bukod dito, ang pagbibigay ng regalo kasabay ng liham, tulad ng mga bulaklak o kahit simpleng paborito niyang pagkain, ay tiyak na magdadala ng ngiti sa kanyang mukha. Isipin mo rin ang pagbibigay nito ng direkta, sa isang espesyal na okasyon gaya ng kanyang kaarawan o Araw ng mga Ina. Dito, makakabuo ka ng mas maraming alaala na inyong pagpipitaganan. Ang mga abala ng araw ay mapapalitan ng magagandang sandali na magkakasama. Isang liham, sa kabila ng simpleng gamot nito, ay may dalang malalim na damdamin. Ngunit kung ang pisikal na sulat ay tila hindi kasing magaan ng iyong naiisip, nagiging praktikal din naman na ipadala ito sa pamamagitan ng email o messenger. Ang mga modernong teknolohiya ay nagbibigay daan upang makapaglipat tayo ng mensahe kahit kasing bilis ng agos ng tubig. Ngunit, kung pagbabasihan ang puso at damdamin, mas nagniningning pa rin ang mga tradisyonal na paraan na talagang hinahagkan ng oras at pagnanasa.

Tila ba sa bawat pagninilay-nilay ko, palaging bumabalik sa akin ang ideya ng pasasalamat. Nag-uumpisa ang sagrado at makapangyarihang usapan sa Diyos sa simpleng pag-uumpisa ng panalangin na may mga salitang ‘Salamat po, Panginoon.’ Na parang tinatawag mo ang Kanya upang ipahayag ang iyong mga pasasalamat sa mga biyayang natamo. Isang napakaimportanteng hakbang ito, dahil sa paa ng pasasalamat, binubuksan natin ang ating puso at isip sa mga susunod na idinadalangin. Narito ang oportunidad upang ipahayag ang diwa ng pagkilala sa mga bagay na minsang kinagisnan, mga hinanakit na napagtagumpayan, at mga pagbabago na kaloob ng Kapangyarihan na mas mataas sa ating sarili. Ah, sino nga ba ang hindi natutuwa sa pagkaunawa na tayo'y sinasabayan ng mga biyaya sa araw-araw? Ang pag-unawa na minsang nagkinahanglan tayo ng tulong, ang mga pagsubok na puno ng mga aral, lahat ng ito ay bumabalot sa ating mga puso. Habang naglalakad tayo sa ating mga panalangin, may sarili tayong mga pagkilala sa mga pagsubok at bahagi ng ating mga pagsubok. Pero sa bawat pagbuo ng mga pangungusap, nagiging mas maliwanag ang ating pagtanaw sa magandang umaga o mga problema. Sa pagtatapos ng aking pagninilay, ang pasasalamat ay hindi lamang isang pagsasaad ng mga magagandang bagay kundi isang paanyaya sa ating mga puso na maging mas mapagpakumbaba. Kasabay ng ating mga pangarap at pagninasa, palaging may puwang para sa pasasalamat sa lahat ng bagay na nariyan, sa maliliit man o malalaki. Ito ang ating tiwala at ugnayan sa Diyos, isang pag-alala na kahit anuman ang mangyari, hindi tayo nag-iisa.

Paano ko ba sisimulan ang isang liham na puno ng pasasalamat para sa aking ina? Sobrang saya ko na maisulat ito. Nais ko talagang iparating ang lahat ng bagay na ginawa niya para sa akin, mula pagkabata hanggang sa kasalukuyan. Isang halimbawa ay ang umupo ako sa aking mesa at magsimula sa mga simpleng salita: 'Mahal kong Nanay, salamat sa lahat ng iyong sakripisyo at pag-ibig. Ang iyong mga yakap ang nagbigay sa akin ng lakas tuwing ako’y naguguluhan.' Isasalaysay ko ang mga partikular na alaala, tulad ng mga pagkakataon na siya mismo ang nagluto ng mga paborito kong pagkain kahit abala siya. Sasabihin ko na, 'Naalala ko noong nagkasakit ako, ikaw ang nag-alaga sa akin nang buong puso at walang pagdadalawang isip. Wala ring makakapantay sa mga kwento mong ibinabahagi tuwing gabi na nagtutulong sa akin na matulog.' Ito ay hindi lamang para show appreciation kundi para ipakita sa kanya na naaalala ko talaga ang mga bagay na maliliit ngunit mahalaga sa akin. Tuloy ko, na kahit may mga panahon na nag-aaway kami, laging ang puso mo ang nananatili sa tabi ko. 'Ang iyong mga aral ay nagsilbing gabay sa akin kaya naman naniniwala akong ang mga pag-subok ay may mga dahilan at nagpapalakas sa akin.' Sa huli, nanaisin kong isara ang liham ko ng may pagbati: 'Mahal kita, Nanay. Sana’y malaman mo na kahit anong mangyari, ikaw ang aking inspirasyon sa bawat hakbang ng aking buhay.'