ฉบับนิยายเดอะ ไทม์ แมชชีน แตกต่างจากหนังตรงไหน?

เล่มนี้เริ่มจากนักประดิษฐ์นิรนามคนหนึ่งอธิบายว่าตัวเองสร้างเครื่องย้อนเวลาได้อย่างไร แล้วเล่าเรื่องการผจญภัยของเขาให้กลุ่มเพื่อนฟัง ฉันติดใจกับวิธีเล่าที่ใกล้ชิดและเต็มไปด้วยรายละเอียดทางวิทยาศาสตร์แบบดั้งเดิม จังหวะเรื่องเปิดขึ้นในลอนดอนสมัยวิกตอเรีย แล้วกระโดดสู่อนาคตไกลถึงปี 802,701 เมื่อเครื่องพาเขาไปยังโลกที่แปลกประหลาด ที่นั่นเขาพบสองเผ่าพันธ์ที่แตกต่างกันสุดขั้ว: 'Eloi' พวกชาวพื้นผิวที่อ่อนแอและดูไร้กังวล กับ 'Morlocks' ผู้ที่อาศัยอยู่ใต้ดินและควบคุมเครื่องจักรทั้งหมด พอได้เห็นวิถีชีวิตของทั้งสอง ฉันเริ่มเห็นภาพว่าผู้เขียนกำลังวิพากษ์สังคมอุตสาหกรรม ผ่านการสลายชั้นชนและการแยกหน้าที่ทางร่างกายของมนุษย์ ผู้เล่าเรื่องกลับมาที่ยุคของเขาชั่วคราวเพื่อเล่าเหตุการณ์ แล้วออกเดินทางอีกครั้งและไม่กลับมาอีก ส่งให้ตอนจบคงไว้ซึ่งความลึกลับ การนำเสนอทั้งการผจญภัย ไอเดียวิทยาศาสตร์ และการวิพากษ์สังคม ทำให้ฉันรู้สึกว่ามันทั้งเยือกเย็นและน่าขบคิดในเวลาเดียวกัน

การเล่าเรื่องของ 'The Time Machine' ของเอช.จี.เวลส์จับความรู้สึกของการค้นพบและความสิ้นหวังไว้พร้อมกันอย่างแปลกประหลาด ฉันรู้สึกว่ามันไม่ใช่แค่เรื่องการกระโดดข้ามกาลเวลาเพื่อผจญภัย แต่มันเป็นกระจกที่สะท้อนโครงสร้างสังคมและอนาคตที่มนุษย์มักหวาดกลัว ฉากที่ชัดที่สุดในใจฉันคือเมื่อผู้เดินทางเวลาไปถึงอนาคตไกลสุด ๆ แล้วพบกับสองเผ่าพันธุ์ที่แตกต่างกันสุดขั้ว: เอโลอีที่อ่อนแอและดูเหมือนถูกเอาแต่ใช้ชีวิตอย่างไร้ความรับผิดชอบ กับมอร์ล็อกซึ่งอาศัยอยู่ใต้ดินและมีบทบาทเป็นนักล่า คอนทราสต์นี้ทำให้ทุกคำอธิบายทางวิทยาศาสตร์กลายเป็นคำวิจารณ์ทางสังคมที่เจ็บปวด การใช้กรอบเรื่อง (เล่าเรื่องจากปากของเพื่อนคนหนึ่งที่เล่าเรื่องคนเล่าอีกที) ทำให้ฉันรู้สึกใกล้และไกลในเวลาเดียวกัน ความเป็นนิยายวิทยาศาสตร์ของเวลส์จึงกลายเป็นบทสนทนาเรื่องชนชั้น การสลายของอารยธรรม และความเปราะบางของสิ่งที่เราเรียกว่ามนุษยชาติ และเมื่อจบบท ฉันยังคงคิดถึงความเงียบของอนาคตที่เวลส์วาดไว้ ซึ่งคงอยู่ในหัวฉันอีกนาน

แฟนวรรณกรรมเก่าๆ อย่างฉันมักจะกลับไปหาเรื่องของผู้เขียนที่เปลี่ยนแปลงทิศทางนิยายวิทยาศาสตร์ และ H. G. Wells คือชื่อแรกๆ ที่ผุดขึ้นเสมอ ชื่อเต็มคือ Herbert George Wells เกิดเมื่อปี 1866 ในเมืองบรมลีย์ (Bromley) ประเทศอังกฤษ เขามาจากครอบครัวชนชั้นกลางที่มีความลำบากด้านการเงินในวัยเด็ก แต่ความอยากรู้อยากเห็นและโอกาสทางการศึกษาเปิดทางให้เขาได้เรียนวิทยาศาสตร์ที่ Royal College of Science ซึ่งได้รับอิทธิพลจากนักชีววิทยาชื่อดังอย่าง T. H. Huxley งานศึกษาด้านวิทยาศาสตร์นี่เองที่ทำให้ข้อความทางนิยายของเขามีพื้นฐานความเป็นไปได้ทางวิทยาศาสตร์ แม้จะผสมกับจินตนาการอย่างหนักหน่วงก็ตาม ผลงานที่ทำให้ชื่อของ Wells ติดตรึงในประวัติศาสตร์วรรณกรรมได้แก่ 'The Time Machine' (ตีพิมพ์ 1895) ซึ่งไม่ใช่แค่เรื่องเดินทางข้ามเวลา แต่ยังเป็นการสะท้อนปัญหาแบ่งชนชั้นผ่านภาพของ Eloi และ Morlocks ตามมาด้วยนิยายเด่นอื่นๆ ที่กลายเป็นคลาสสิกอย่าง 'The Island of Doctor Moreau' (1896), 'The Invisible Man' (1897), และ 'The War of the Worlds' (1898) แต่ผลงานของเขาไม่ได้จำกัดอยู่เพียงนิยายแนวล้ำหน้าเท่านั้น ในบรรดางานเขียนยังมีนิยายวิทยาศาสตร์เชิงความคิดอย่าง 'A Modern Utopia' รวมถึงงานสารคดีและประวัติศาสตร์อย่าง 'The Outline of History' (1920) และ 'A Short History of the World' (1922) ที่แสดงถึงมุมมองกว้างไกลของเขาต่อสังคมและมนุษยชาติ มุมมองทางการเมืองและสังคมเป็นแกนสำคัญในงานของ Wells เขามีแนวคิดสังคมนิยมและมักใช้นิยายเป็นเวทีวิพากษ์ระบบสังคม ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ รวมถึงผลกระทบของเทคโนโลยีต่อชีวิตมนุษย์ เหตุนี้งานของเขาจึงมีความหลากหลายทั้งในเชิงบันเทิงและเชิงความคิด นอกจากนี้ Wells ยังเขียนเรื่องสั้น บทความ และบทละครอีกจำนวนมาก ทำให้เขาเป็นนักเขียนที่อุดมไปด้วยผลงานทั่วทั้งศตวรรษที่ 19-20 ผลงานหลายชิ้นถูกดัดแปลงเป็นภาพยนตร์ ละคร และสื่ออื่นๆ ส่งอิทธิพลต่อผู้สร้างสรรค์ยุคหลังมากมาย ทั้งนักเขียนและผู้กำกับที่ยกย่องเขาเป็นบรรพบุรุษนักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์เชิงสังคม ส่วนตัวแล้วการอ่าน 'The Time Machine' และผลงานอื่นๆ ของ Wells ทำให้ฉันหลงใหลในวิธีที่เขาเอานวัตกรรมทางวิทยาศาสตร์มาสร้างเป็นกรณีศึกษาทางศีลธรรมและสังคม เรื่องราวของเขาไม่เคยล้าสมัยเพราะยังคงตั้งคำถามเกี่ยวกับอนาคต ความไม่เท่าเทียม และการใช้วิทยาศาสตร์เพื่อมนุษยธรรม เมื่อคิดถึงการวางโครงเรื่องที่เรียบง่ายแต่หนักแน่นด้วยความหมาย ก็ต้องยอมรับว่า Wells มีความสามารถพิเศษในการทำให้ไอเดียใหญ่กลายเป็นเรื่องที่คนทั่วไปเข้าถึงได้ — นี่แหละเหตุผลว่าทำไมชื่อของเขายังไม่จางหายไปจากชั้นวรรณกรรมของฉัน

การอ่าน 'เดอะ ไทม์ แมชชีน' ในรูปแบบเสียงเป็นเรื่องที่ฉันสนใจมาตลอดเพราะนิยายเล่มนี้มีบรรยากาศและจังหวะเล่าเรื่องที่เหมาะกับการฟังมากกว่าการอ่านเร็วๆ ในประสบการณ์ส่วนตัว ผมไม่เคยเจอฉบับออดิโอบุ๊กภาษาไทยที่ออกโดยสำนักพิมพ์ใหญ่ขึ้นหิ้งโดยตรงสำหรับงานชิ้นนี้ แต่มีเล่มแปลภาษาไทยของนิยายชิ้นนี้วางจำหน่ายเป็นหนังสือเล่มและอีบุ๊กภายใต้ชื่อ 'นักเดินทางข้ามเวลา' หรือบางครั้งยังถูกเรียกเป็น 'เดอะ ไทม์ แมชชีน' ในปกหลายฉบับด้วย นักอ่านชาวไทยที่ชอบคลาสสิกมักจะอัดอ่านส่งขึ้นยูทูบหรือแชร์ในช่องพอดแคสต์เป็นการอ่านแบบชุมชน ซึ่งคุณภาพเสียงและการเล่าแตกต่างกันไปตามผู้อ่าน ความรู้สึกตอนฟังเวอร์ชันแปลไทยแบบไม่เป็นทางการเหล่านั้นคือได้มุมมองใหม่จากน้ำเสียงผู้เล่า บางคนตีความตัวละครหรือบรรยากาศได้คมชัดจนเหมือนดูฉากจากหนัง ช่วงเวลาที่เล่าเกี่ยวกับสังคมในอนาคตและความเปราะบางของมนุษย์กลับมีพลังเมื่อได้ยินเสียงคนอ่านอย่างไพเราะ แต่ถาต้องการเวอร์ชันที่เป็นมืออาชีพแบบมีลิขสิทธิ์ อาจจะยังหายากในตลาดไทยทั่วไป สรุปคือมีทางเลือกแบบอิสระและงานแปลเป็นตัวหนังสือ แต่เวอร์ชันเสียงจากเครือสำนักพิมพ์หลักยังไม่เป็นที่แพร่หลาย สุดท้ายแล้วฉันมักจะผสมการฟังและการอ่านเพื่อเก็บรายละเอียดของเรื่องนี้ให้ครบทุกมิติ

เวอร์ชันหนังของ 'เดอะ ไทม์ แมชชีน' มักจะโฟกัสที่การแลกเปลี่ยนระหว่างความรักส่วนตัวกับผลกระทบในระดับสังคมและมวลมนุษยชาติ โดยฉากที่ตัวเอกย้อนเวลาไม่ใช่แค่การผจญภัย แต่มันคือเครื่องมือที่เปิดเผยความแตกต่างทางชนชั้นและอนาคตที่แยกออกเป็นสองกลุ่มชัดเจน—ชีวิตที่สวยงามแต่เปราะบางกับโลกใต้พิภพที่โหดร้าย ผมรู้สึกว่าหนังเอาประเด็นนี้มาขยายให้เห็นผลในภาพที่ชัดขึ้น ทั้งด้านภาพ เสียง และการจัดวางฉาก อีกประเด็นที่เด่นคือการตั้งคำถามเกี่ยวกับความรับผิดชอบต่อเทคโนโลยีและผลลัพธ์ที่ตามมา หนังทำให้ฉันนึกถึงงานภาพยนตร์เก่า ๆ อย่าง 'Metropolis' ที่ใช้วิสัยทัศน์อนาคตเพื่อสะท้อนปัญหาปัจจุบัน แต่ 'เดอะ ไทม์ แมชชีน' เน้นความเปราะบางของความหวังมนุษย์เป็นพิเศษ ในมุมของคนดูที่ผ่านเรื่องมาก ฉากบางฉากทำให้ฉันต้องหยุดคิดว่าเรากำลังก่อปัญหาอะไรไว้ให้คนรุ่นหลัง และถึงแม้ว่าจะมีฉากโรแมนติกเป็นพลังขับเคลื่อน ความเงียบและความว่างเปล่าของอนาคตก็ทิ้งร่องรอยให้คิดต่อไปอีกนาน

เอ้า มาพูดเรื่องนี้กันหน่อย — ข่าวการดัดแปลงนิยายคลาสสิก 'The Time Machine' เป็นซีรีส์ไม่ใช่เรื่องเพิ่งเกิดขึ้น แต่เป็นวงจรที่เกิดซ้ำๆ มากว่าทศวรรษ คนในวงการและแฟนๆ มักจะได้ยินข่าวลือ ข่าวการพัฒนา หรือประกาศแผนงานจากสตูดิโอหลายครั้งตลอดช่วงเวลา ตั้งแต่หลังภาพยนตร์ฉบับปี 2002 ทำให้สิทธิ์และความสนใจถูกหยิบมาพูดถึงอีกเป็นระยะๆ สำหรับคนที่ติดตามเรื่องนี้จะเห็นว่ามันไม่เคยหายไป — เพียงแต่เปลี่ยนมือ เปลี่ยนทีมงาน และถูกนำเสนอในรูปแบบไอเดียที่ต่างกันไป ตลอดสิบปีหลังปี 2000 มีหลายหนที่มีการประกาศการพัฒนาโปรเจกต์ที่หยิบเอาแนวคิดการเดินทางข้ามเวลาจาก 'The Time Machine' มาเป็นแรงบันดาลใจ ทั้งการเสนอให้เป็นมินิซีรีส์ เรื่องยาว หรือแม้แต่รีเมกเป็นภาพยนตร์อีกครั้ง แต่ปัญหาเรื่องสิทธิ์ทางวรรณกรรม การตีความที่ต้องทันสมัยกับผู้ชมยุคใหม่ และความซับซ้อนของการสร้างซีรีส์ที่ต้องคงแก่นของงานต้นฉบับ ทำให้หลายโปรเจกต์ยังติดขัดหรือเปลี่ยนทิศทางไปเรื่อยๆ นี่เป็นสาเหตุที่แฟนๆ มักจะได้ยินข่าวสั้นๆ แล้วก็เงียบไปก่อนจะมีข่าวใหม่ตามมา ถ้าถามว่า "มีข่าวเมื่อไร" แบบชัดเจนที่สุด คำตอบคือมีการประกาศและการพูดถึงครั้งสำคัญๆ หลายครั้งในช่วงทศวรรษ 2010s ถึงต้น 2020s ที่แสดงให้เห็นว่าผู้ผลิตต้องการนำเรื่องนี้มาสร้างเป็นซีรีส์จริงจัง — แต่โปรเจกต์เหล่านั้นหลายครั้งยังอยู่ในขั้นตอนการพัฒนา (development) มากกว่าการถ่ายทำจริง ดังนั้นถ้ามองในเชิงประกาศสาธารณะ จะบอกได้ว่า "ข่าว" เกือบจะเกิดขึ้นเป็นระลอกระหว่างปีเหล่านั้น มากกว่าจะมีวันที่เดียวที่เป็นจุดเริ่มต้นเด็ดขาด สำหรับแฟนที่ตั้งตารอ การติดตามประกาศจากสตูดิโอใหญ่หรือจากสื่อบันเทิงที่เชื่อถือได้เป็นวิธีที่ดีที่สุด เพราะเมื่อโปรเจกต์ข้ามจากการพัฒนาไปยังการถ่ายทำ มันจะมีการยืนยันชื่อทีมงาน นักแสดง และปฏิทินถ่ายทำที่ชัดเจนมากขึ้น โดยสรุป ความเป็นจริงคือ 'The Time Machine' ถูกพูดถึงในการดัดแปลงเป็นซีรีส์หลายครั้งตลอดหลายปีที่ผ่านมา และข่าวต่างๆ มักจะมาเป็นชุดๆ แทนการมี "วันหนึ่ง" ที่ทุกอย่างเริ่มต้นแบบกระจ่าง ช่วงปีปลายทศวรรษ 2010 จนถึงต้นทศวรรษ 2020 ถือเป็นช่วงที่เห็นความเคลื่อนไหวมากเป็นพิเศษ แต่โปรเจกต์ระดับซีรีส์ที่ยืนยันถ่ายทำจริงๆ ยังคงมีน้อยเมื่อเทียบกับจำนวนข่าวที่ออกมา สำหรับฉัน มันน่าตื่นเต้นที่เห็นคลาสสิกงานวรรณกรรมยังคงถูกนำมาพูดถึงและตีความใหม่อยู่เรื่อยๆ — รอวันเห็นทีมที่เข้าใจหัวใจของเรื่องพร้อมจะทำให้มันสดใหม่สำหรับคนรุ่นใหม่จริงๆ

แปลกดีที่ตัวเอกใน 'เดอะ ไทม์ แมชชีน' ไม่ได้แปรเปลี่ยนแค่ร่างกายหรือการเดินทางข้ามเวลา แต่เขาพัฒนาไปในเชิงความคิดและทัศนคติต่อความก้าวหน้าของมนุษยชาติด้วย การเริ่มต้นของเขาเป็นภาพของนักวิทยาศาสตร์ผู้หลงใหลในความเป็นไปได้ เชื้อเชิญแขกมาฟังเล่าเรื่องการทดลอง เหมือนคนที่มั่นใจว่าวิทยาศาสตร์จะนำทางไปสู่อนาคตที่ดีกว่า แต่เมื่อเขาโดดข้ามกาลเวลาแล้วเจอกับโลกในปี 802,701 ที่มีทั้งความอ่อนเยาว์ของชาว Eloi และความมืดใต้ดินของ Morlocks มุมมองเรื่องวิวัฒนาการก็เปลี่ยนไปไม่เหมือนเดิม เหตุการณ์หลายอย่าง เช่น การสูญเสียความใกล้ชิดกับสิ่งมีชีวิตที่เขาพบ หรือการเห็นเทคโนโลยีถูกละเลยในรูปแบบที่โหดร้าย ทำให้เขาเริ่มตั้งคำถามว่าความก้าวหน้าเป็นไปในทิศทางเดียวเสมอไปหรือไม่ ในตอนท้ายเขากลายเป็นคนที่ระมัดระวังต่ออุดมคติ เป็นผู้ที่ยอมรับความซับซ้อนและความเสี่ยงของการเดินทางในเวลา มากกว่าจะเป็นนักประดิษฐ์ผู้มั่นใจเพียงอย่างเดียว การเปลี่ยนแปลงนี้ทำให้ฉันรู้สึกถึงความเป็นมนุษย์ที่ลึกกว่า—คนที่เรียนรู้จากข้อผิดพลาดของโลกและกลับมาพร้อมกับคำถามที่หนักขึ้นแทนคำตอบที่ง่าย ๆ

การสะสมของที่เกี่ยวกับ 'The Time Machine' ให้ความรู้สึกเหมือนจับชิ้นส่วนของโลกที่วิ่งย้อนเวลาได้ชิ้นหนึ่งเอาไว้ในมือ ทำให้ฉันหวนคิดถึงความตื่นเต้นตอนค้นพบหนังสือห่อปกเก่า ๆ ในร้านหนังสือเก่า ๆ มากขึ้นอีกระดับหนึ่ง ในฐานะคนที่ติดตามงานต้นฉบับกับเวอร์ชันภาพยนตร์มานาน ฉันมองว่าของสะสมที่น่าสนใจจริง ๆ จะต้องมีทั้งความสำคัญทางประวัติและความเป็นเอกลักษณ์ทางสายตา ไอเท็มอันดับต้น ๆ ที่ฉันแนะนำคือฉบับหนังสือเก่าหรือพิมพ์ครั้งแรกของ 'The Time Machine'—สภาพปกและสันหนังสือสำคัญกว่าราคามาก การได้พบฉบับมีปกเดิมหรือฉบับพิมพ์ลายเซ็นคือความฝันของคอหนังสือ แต่ถ้าเน้นความสวยงาม ฉบับที่มีภาพประกอบสวยงามหรือฉบับปกแข็งแบบลิมิเต็ดก็เป็นตัวเลือกที่ใช่เพราะเหมาะกับการจัดแสดง นอกจากนี้ โปสเตอร์ภาพยนตร์ยุคคลาสสิกและลอบบี้การ์ดจากเวอร์ชันภาพยนตร์คลาสสิกก็เพิ่มมิติของประวัติศาสตร์และความเป็นหนังให้กับคอลเลกชัน ชิ้นที่ทำให้คอลเลกชันมีเรื่องเล่าเสมอคือเรพลิก้าหรือชิ้นงานศิลป์ที่ออกแบบจากเครื่องเดินเวลา—มีทั้งงานโลหะหล่อ งานเรซิ่นระดับศิลปิน และไดโอราม่าที่แสดงโลกของ Eloi กับ Morlocks ฉันชอบของที่ช่างฝีมือทำชิ้นเดียวหรือชุดเล็ก ๆ เพราะมันบอกเล่าไอเดียของคนทำได้ชัดเจน ในทางปฏิบัติ การเก็บรักษาเป็นเรื่องสำคัญ เลือกตู้หรือกรอบที่กันแสงและฝุ่น รักษาสภาพกระดาษด้วยแผ่นรองปราศจากกรด และสำหรับชิ้นโลหะควรหลีกเลี่ยงความชื้นสูง ป้ายบอกแหล่งที่มาหรือใบเสร็จเก่า ๆ จะช่วยเพิ่มมูลค่าทางใจและมูลค่าในตลาดด้วย สุดท้ายแล้วสำหรับฉัน คอลเลกชันที่ชอบคือชุดที่เล่าเรื่องได้—ไม่ใช่แค่การมีของแพง แต่เป็นการจับคู่ฉบับหนังสือเก่าเข้ากับภาพถ่ายฉากสำคัญหรือเรพลิก้าที่สื่อถึงบรรยากาศของเรื่อง สิ่งนี้ทำให้ตู้โชว์มีชีวิตและชวนให้คนมาจ้องจนอยากเล่าเรื่องเล่าเพิ่มเติม ซึ่งเป็นเสน่ห์ส่วนตัวของการสะสมไอเท็มแนวนี้