นักวิจารณ์มองว่าสัญลักษณ์ของ ท่านประธาน คืออะไร?

นี่คือทริคจากคนที่ชอบสะสมเวอร์ชันออดิโอบุ๊กแบบถูกลิขสิทธิ์เมื่ออยากฟังนิยายเรื่องโปรด: ก่อนอื่นให้ตรวจสอบว่ามีการผลิตออดิโอบุ๊กอย่างเป็นทางการหรือไม่ เพราะถ้ามีทางที่ถูกต้องมักจะอยู่บนแพลตฟอร์มใหญ่ๆ หรือสำนักพิมพ์ที่เป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ ฉันจะแนะนำให้เริ่มจากเว็บไซต์ของสำนักพิมพ์หรือหน้าของผู้แต่งโดยตรง เพราะบางครั้งจะมีประกาศว่ามีเวอร์ชันเสียงวางขายหรือแจกตัวอย่างฟรี ต่อมาให้เช็กแพลตฟอร์มสตรีมมิ่งและร้านอีบุ๊กระดับสากลอย่าง 'Audible' 'Google Play Books' 'Apple Books' หรือบริการสตรีมเสียงที่ให้บริการในประเทศไทย หากมีการเปิดตัวเป็นทางการ มักจะเห็นตัวอย่างเสียงหรือช่วงทดลองใช้ฟรีให้ลองฟัง นอกจากนี้ แอปห้องสมุดดิจิทัลอย่าง 'Libby' หรือบริการที่ทำงานกับห้องสมุดท้องถิ่นอาจมีให้ยืมแบบออดิโอบุ๊กโดยไม่ต้องจ่ายเงินตรงๆ แต่ต้องมีบัตรห้องสมุดหรือบัญชีที่รองรับ ขอเตือนว่าการหาไฟล์แบบแจกจากแหล่งที่ไม่ชัดเจนเสี่ยงทั้งด้านคุณภาพและด้านจริยธรรม ถ้าไม่พบเวอร์ชันเสียงทางการจริงๆ ทางเลือกที่น่าสนใจคือซื้ออีบุ๊กแล้วใช้ฟีเจอร์อ่านออกเสียงของเครื่อง (TTS) หรือรอโปรโมชั่นจากผู้จัดจำหน่าย ส่วนตัวแล้วเมื่อเจอเรื่องที่ชอบ ฉันชอบรอข่าวจากเพจของผู้แต่งและกลุ่มคนรักนิยาย เพราะมักมีอัปเดตว่ามีการแปลเสียงหรือไม่ — วิธีนี้ทำให้ได้ฟังอย่างสบายใจและไม่ต้องกังวลเรื่องลิขสิทธิ์

คำตอบขึ้นอยู่กับเวอร์ชันที่คุณหมายถึง เพราะคำว่า 'ท่านอ๋อง' เป็นตำแหน่งที่ปรากฏในนิยายและซีรีส์หลายเรื่อง ไม่ได้หมายถึงตัวละครเดียวที่มีคนเดียวรับบทแน่นอน ทำให้เวลามีคนถามว่า 'ใครรับบทท่านอ๋องในเวอร์ชันซีรีส์ล่าสุด' คำตอบต้องชี้ชัดว่าหมายถึงงานไหนก่อน แต่ในเชิงแฟนคลับ ผมมักมองว่าการระบุว่าใครเป็นท่านอ๋องก็คือการอ่านรสนิยมการคัดเลือกนักแสดงของผู้ผลิตหรือค่าย ถ้าเวอร์ชันใดเลือกนักแสดงหน้าตาสง่างาม เสียงนิ่ง ท่าทางคุมคาแรกเตอร์ เราก็จะได้ท่านอ๋องแนวเยือกเย็น สุขุม ส่วนบางเวอร์ชันเลือกนักแสดงที่มีเสน่ห์ขี้เล่น ก็จะได้ท่านอ๋องที่อ่อนโยน มีมุมตลกผ่อนคลายไปด้วย โดยทั่วไปแล้ว เวลามีการพูดถึง 'เวอร์ชันซีรีส์ล่าสุด' ในวงการ แฟนๆ จะนึกถึงเวอร์ชันที่เพิ่งมีการเปิดตัวหรือปล่อยตัวอย่างอย่างเป็นทางการ ถ้าในกรณีของนิยายดังหรือประวัติศาสตร์ที่ถูกดัดแปลงหลายครั้ง ผู้ผลิตมักจะออกมาโปรโมทว่าใครคือผู้รับบทท่านอ๋อง ทำให้ชื่อที่ปรากฏจะชัดเจน แต่ถ้าไม่ได้ระบุชื่อนิยายหรือซีรีส์ที่ชัดเจน การตอบว่าจะเป็นใครก็ต้องระบุเงื่อนไขก่อน เช่น งานไหนของปีไหน ซึ่งผมมองว่าเป็นเรื่องปกติของการพูดคุยกันในชุมชนแฟนคลับเพราะแต่ละกลุ่มอาจหมายถึงคนละผลงานเลย ในมุมมองของคนดู การตีความท่านอ๋องจากการแสดงของนักแสดงแต่ละคนให้ความรู้สึกต่างกันอย่างชัดเจน บางเวอร์ชันเน้นภาพลักษณ์ผู้ปกครอง ผู้มีอำนาจ จึงเลือกนักแสดงที่มีโทนเสียงหนักแน่นและสายตาคม ขณะที่บางเวอร์ชันเล่นด้านความละเอียดอ่อนของความสัมพันธ์ระหว่างตัวละคร ทำให้ท่านอ๋องถูกสวมบทโดยคนที่มีมิติทางอารมณ์สูงและสามารถแสดงการเปลี่ยนแปลงภายในได้ดี การดูว่าใครรับบทล่าสุดจึงไม่ได้เป็นแค่ชื่อ แต่ยังสะท้อนแนวทางการเล่าเรื่องและภาพรวมการผลิตของซีรีส์นั้น ๆ ด้วย ท้ายที่สุด หากคุณหมายถึงเวอร์ชันใดเวอร์ชันหนึ่งเป็นพิเศษ ผมคิดว่าวิธีที่น่าพูดถึงคือดูจากประกาศอย่างเป็นทางการและตัวอย่างที่ปล่อยออกมา เพราะนั่นบอกทั้งชื่อนักแสดงและทิศทางคาแรกเตอร์ที่ต้องการสื่อ ส่วนความรู้สึกส่วนตัวคือ ไม่ว่าจะเป็นใครที่รับบทท่านอ๋อง เวลาที่นักแสดงสวมบทบาทแล้วทำให้ฉันเชื่อ นั่นแหละคือเวอร์ชันที่ประทับใจที่สุด

นี่แหละคือภาพรวมของสิ่งที่ผมมักจะเจอเมื่อคนถามถึงสินค้าของ 'ท่านอ๋อง' — มันมีความหลากหลายจนแทบเลือกไม่ถูก เริ่มจากฟิกเกอร์หลัก ๆ ที่เป็นไฮไลต์สำหรับนักสะสม: ฟิกเกอร์สเกลแบบ 1/7 หรือ 1/8 ที่รายละเอียดหน้าตา ชุด และท่าทางจัดเต็ม เหมาะสำหรับคนที่อยากได้ชิ้นโชว์คุณภาพสูง; ฟิกเกอร์ PVC แบบไพรซ์หรือรีลีสตามงานอีเวนต์ ซึ่งราคาจะเข้าถึงง่ายกว่าแต่รายละเอียดก็ยังคม; นีโนะโดรอยด์หรือสไตล์ชิบิสำหรับคนที่ชอบความน่ารักและอยากจัดชั้นให้ดูคิวท์ ๆ ผมมักจะชอบไอเท็มรอง ๆ ที่สร้างบรรยากาศรอบตัวละคร เช่น อะคริลิคสแตนด์ขนาดตั้งโต๊ะ พวงกุญแจ เอ็นอิมอลพิน และแผ่นสติกเกอร์ลิมิเต็ด เหล่านี้เป็นของสะสมที่พกพาหรือจัดมุมเล็ก ๆ ได้ง่าย อีกกลุ่มคือสินค้าที่เกี่ยวกับไลฟ์สไตล์แบบพรีเมียม อย่างผ้าคลุม ผ้าพันคอ แก้วน้ำ หรือเสื้อยืดลายพิเศษที่มักออกเป็นคอลเลกชันตามเทศกาลหรือครบรอบเรื่อง ส่งให้การสะสมไม่ใช่แค่โชว์ แต่ใช้งานได้จริงด้วย สำหรับคนที่จริงจังกับงานศิลป์และมูลค่า จะมีฟิกเกอร์เรซิ่นสตูดิโอขนาดใหญ่ มีฐานจัดฉาก (diorama) แบบมีแสงเงาและเอฟเฟกต์พิเศษ รวมถึงการ์เรจคิทที่ต้องประกอบและลงสีเอง ซึ่งผมว่ามันให้ความภูมิใจเวลาเสร็จ นอกจากนั้นยังมีเวอร์ชันแบบบ็อกซ์ลิมิเต็ด ที่มาพร้อมหนังสือภาพ (artbook), แผ่นซาวด์แทร็ก, การ์ดสะสม และบัตรเลขลำดับที่เพิ่มมูลค่าในระยะยาว ตอนสะสมต้องระวังของปลอมและสภาพแพ็กเกจ โดยเฉพาะงานลิมิเต็ดที่ราคาขึ้นเร็ว ผมมักเช็คสำนักผลิต ชิ้นส่วนซีเรียลนัมเบอร์ และภาวะกล่องว่ามีรอยหรือไม่ อีกเรื่องคือการจัดเก็บป้องกันฝุ่นกับแสงแดด เพื่อให้สีและพลาสติกไม่เหลือง ทั้งนี้สะสมในแบบที่ชอบและมีความสุขสำคัญที่สุด — บางชิ้นอาจเป็นของโชว์ บางชิ้นเก็บตุนเป็นมูลค่าไว้ขายต่อ แต่สุดท้ายการได้มองเห็น 'ท่านอ๋อง' อยู่ตรงมุมที่เราจัดเองนี่แหละที่ทำให้รู้สึกคุ้มค่าและอบอุ่นใจ

บอกตรงๆ คำว่า 'ท่านขุนที่สวยที่สุดในสยาม' ฟังดูเหมือนฉายาที่แฟนๆ มอบให้ตัวละครแนวย้อนยุคมากกว่าจะเป็นชื่อตัวละครจากนิยายเล่มเดียวตายตัว ในฐานะคนที่ติดตามนิยายพีเรียดและแฟนฟิคมานาน ผมเห็นคำแบบนี้โผล่ในหลายบริบท—ทั้งนิยายแต่งออนไลน์ นิยายรัก-ประวัติศาสตร์ และงานแฟนเมดที่เอาตัวละครขุนนางมาขยี้มุมหล่อ เจ้าเสน่ห์ หรือแม้แต่การเติมความโรแมนติกให้ฉากในราชสำนัก ความน่าสนใจคือมันเป็นเทนต์ที่คนเขียนใช้เพื่อสร้างภาพลักษณ์: ท่านขุนมีความงามแบบผู้ดี มีมารยาทแฝงความลึก และมักจะมีปมในอดีตที่ทำให้แฟนอ่านหลงรัก ผมชอบมองมันเป็น 'อาร์คตัวละคร' มากกว่าจะมองเป็นตัวละครเดียว เพราะเมื่อไปไล่ดูจะพบว่าแทบทุกแพลตฟอร์มที่คนแต่งนิยายลงเอง—จากเว็บอ่านนิยายออนไลน์ไปจนถึงเวทีแฟนฟิค—มักมีตัวแทนของท่านขุนแบบนี้ปรากฏในรูปแบบต่างๆ บางครั้งเป็นตัวละครหลักในนิยายพีเรียด บางครั้งเป็นตัวประกอบที่ช่วงเดียวก็ทำให้คนอ่านกรี๊ดได้ ฉากโปรดของผมมักเป็นฉากที่ความงามถูกใช้เป็นหน้ากากของความเจ็บปวด เหมือนว่าความสวยช่วยปกปิดความจริงบางอย่าง และนั่นแหละที่ทำให้ฉายาแบบนี้ถูกพูดถึงบ่อยๆ และแพร่กระจายได้ง่ายในวงการนิยายไทยยุคปัจจุบัน

เพลงบางท่อนสามารถทำให้ท่านขุนกลายเป็นภาพวาดที่เดินได้ในความคิดเราเลยนะ เราเคยจินตนาการท่านขุนในชุดพิธีสีงาชัด ขับเน้นความงามแบบสง่างามพลางเศร้า ๆ เพลงที่เหมาะกับมู้ดนี้คือ 'Adagio for Strings' ของ Samuel Barber — เสียงสายไวโอลินที่ค่อย ๆ แผ่ซ่านเหมือนแสงเทียน เหมาะกับฉากท่านขุนที่ยืนมองพระอาทิตย์ตกหลังพระราชวังแล้วหัวใจสลายอีกเล็กน้อย อีกชิ้นที่เติมความนุ่มนวลและโรแมนติกคือ 'Gymnopédie No.1' ของ Erik Satie ที่จังหวะช้ากับเมโลดี้เรียบง่ายทำให้ท่านขุนนิ่งลงในความคิด เหมาะกับฉากที่เขาอ่านจดหมายรักหรือเดินผ่านสวน ปิดท้ายด้วยเปียโนร่วมสมัยอย่าง 'River Flows in You' ของ Yiruma หากอยากให้ความงามของท่านขุนดูเข้าถึงง่ายขึ้น ชิ้นนี้ให้ความอบอุ่น เป็นมิตร แล้วก็เศร้าพอที่จะทำให้คนดูรู้สึกว่าเบื้องหลังความงามมีสิ่งที่เสียสละหรืออกหักอยู่ เงาของแสง สายลม และโน้ตเปียโน จบด้วยความเงียบที่ยังคงทิ้งคำถามไว้ นี่เป็นชุดที่เราเอาไปใช้เวลานึกภาพฉากชวนละสายตาได้ยาว ๆ

บางทีภาพจินตนาการของคนอ่านก็ใหญ่กว่าจะพาเรื่องไปไกลกว่านักเขียนเองได้ เราเห็นแฟนคลับหลายกลุ่มพูดคุยถึงการดัดแปลง 'ท่านขุนที่สวยที่สุดในสยาม' บ่อย ๆ แต่เท่าที่ติดตามชุมชน ยังไม่มีข่าวการสร้างเป็นภาพยนตร์หรือซีรีส์ฉบับทางการที่ออกฉายในโรงหรือบนแพลตฟอร์มหลัก การที่งานแนวประวัติศาสตร์หรือโรแมนติกแบบนี้จะถูกยกระดับขึ้นจอใหญ่ ต้องอาศัยงบคร่อมหลายด้านตั้งแต่ชุดฉากยันคอสตูม เห็นการประสบความสำเร็จของ 'บุพเพสันนิวาส' แล้วรู้เลยว่าคนดูไทยพร้อมให้โอกาสงานที่จัดเต็ม แต่ก็ต้องยอมรับว่าการถ่ายทอดน้ำเสียงและมู้ดของนิยายต้นฉบับเป็นเรื่องละเอียดอ่อน การเปลี่ยนโทนหรือการเซ็ตเพศสภาพตัวละครอาจทำให้แฟนเดิมตะลึงได้ ส่วนตัวมองว่าโอกาสเกิดขึ้นได้ถ้ามีผู้ผลิตกล้าลงทุนและเคารพต้นฉบับจริง ๆ ใครคิวยิ่งเหมาะสมกับบทหรือทีมโปรดักชั่นไหนยังเป็นเรื่องน่าจินตนาการ แต่จนกว่าจะมีประกาศอย่างเป็นทางการ ก็ยังมีพื้นที่ให้แฟนเมคและฟิคต่าง ๆ อยู่เรื่อย ๆ ซึ่งช่วยรักษาชีวิตของเรื่องเอาไว้ได้ดี

เราเป็นคนที่ชอบจับประเด็นเล็ก ๆ ในงานนิยายแล้วคิดเล่น ๆ ว่าเหตุผลทำไมคนเขียนถึงเลือกให้พระเอกเป็นท่านดยุคแบบนั้น ดังนั้นเมื่ออ่าน 'พระเอกของฉันเป็นท่านด ยุค' จบไปแล้ว ความอยากรู้ก็พาให้ตามอ่านผลงานอื่นของคนเขียนต่อทันที ผลงานอีกเรื่องที่ฉันชอบและคิดว่าน่าจะตรงสไตล์คนอ่านที่ชอบทั้งโรแมนซ์กับการเมืองคือ 'เจ้าชายแห่งความลับ' เล่มนี้เน้นการวางแผน การเล่นปากกับชนชั้นสูง และการเปิดเผยอดีตของตัวละครทีละนิด ต่างจาก 'พระเอกของฉันเป็นท่านด ยุค' ที่หนักไปทางภาพลักษณ์และเสน่ห์ของตัวละครหลัก ใน 'เจ้าชายแห่งความลับ' จะมีความหน่วงทางอารมณ์มากกว่า ฉากวางกับดัก การประชุม แผนการที่เฉือนคม ทำให้คนอ่านต้องคอยเดาว่าตรงไหนคือหน้ากาก ตรงไหนคือความจริง อีกเรื่องที่เราอ่านแล้วชอบบรรยากาศคือ 'จดหมายจากคฤหาสน์' เล่มนี้คนเขียนแสดงฝีมือในการสร้างบรรยากาศได้ดีมาก โทนเรื่องออกไปทางลึกลับผสมโรแมนซ์ช้า ๆ การใช้รายละเอียดเล็ก ๆ เช่นจดหมายเก่า หน้าต่างที่ไม่เคยเปิด หรือเพลงกล่อมในงานเลี้ยง ทำให้ตัวละครทั้งตัวรองและตัวเอกมีมิติมากขึ้น ถ้าคุณชอบการพัฒนาความสัมพันธ์ที่ค่อยเป็นค่อยไปและการเปิดเผยความลับทีละนิด เล่มนี้น่าจะเติมช่องว่างที่บางคนอาจรู้สึกว่าขาดในงานเรื่องท่านดยุคได้ดี โดยรวมแล้วคนเขียนมีความชัดเจนในสไตล์เรื่องความสัมพันธ์เชิงอำนาจ แต่ก็นำเสนอในโทนต่าง ๆ ได้อย่างหลากหลาย จบแล้วยังค้างคาตรงมุมคิดบางอย่าง ซึ่งเป็นเสน่ห์เฉพาะตัวของเขา

ชื่อเรื่องนี้ล่อใจให้ลงมือค้นหาเลย—'พระเอกของฉันเป็นท่านดยุค' ฟังดูเหมาะกับการลงเป็นตอนฟรีแบบนิยายออนไลน์ และในการอ่านของฉันก็เป็นแบบนั้น: ส่วนใหญ่จะพบเนื้อหาหลักให้ติดตามได้แบบฟรีบนหน้าเสนอผลงานของผู้แต่งหรือแพลตฟอร์มลงตอน แต่จุดสำคัญคือรูปแบบการเผยแพร่ที่ต่างกันไป บางครั้งผู้แต่งลงครบทุกตอนจนจบแล้วค่อยมีการรวมเล่มออกเป็นหนังสือจริง ซึ่งเวอร์ชั่นรวมเล่มมักมีการจัดหน้าใหม่ แก้ไขข้อความเล็กน้อย และบางทีจะมีคอมเมนต์หรือบทนำเพิ่มเติมจากผู้แต่ง ประสบการณ์ที่คล้ายกันของฉันกับ 'Re:Zero' คือฉบับตีพิมพ์มักใส่ตอนสั้นพิเศษหรือบทเสริมที่หาไม่ได้ในตอนลงหน้าเว็บ ทำให้คนรักเรื่องอยากสะสมเล่มจริง หากมองในมุมนี้ โอกาสที่จะมีตอนพิเศษหรือรวมเล่มสำหรับ 'พระเอกของฉันเป็นท่านดยุค' จึงขึ้นกับความนิยมและการตัดสินใจของผู้แต่งหรือสำนักพิมพ์ ถ้ามีรวมเล่มแล้วมักจะมีบอกเล่าจุดพิเศษใส่ท้ายเล่มหรือเป็นตอนพิเศษแนบมาด้วย ซึ่งสำหรับฉันเป็นเหตุผลที่น่าตื่นเต้นในการเก็บสะสมสักเล่มหนึ่ง