ผี ดา ดา มาจากเรื่องอะไรและเนื้อเรื่องย่อคืออะไร?

ไม่คิดว่าจะได้คุยเรื่อง 'ผีดาดา' แบบนี้ แต่พอเริ่มเล่ากลับรู้สึกว่ามันอบอุ่นมากกว่าที่คิด

ฉันเจอเรื่องนี้ครั้งแรกจากหนังสือภาพเล็กๆ ที่วางอยู่บนชั้นหนังสือเด็กในร้านหนังสือท้องถิ่น เรื่องสั้นเน้นโทนตลกปนเศร้าเล่าเรื่องของดา ดา ผีตัวจิ๋วที่อาศัยอยู่ในบ้านเก่า ผีตัวนี้ไม่ได้หลอกให้คนกลัว แต่มักทำเรื่องงี่เง่าแบบเด็กๆ เช่นแอบย้ายรองเท้า หรือเปลี่ยนเสียงวิทยุให้เป็นเพลงโบราณเมื่อมีแขกมาเยือน

โครงเรื่องหลักคือการผูกมิตรระหว่างเด็กสาวที่เพิ่งย้ายมาชื่อมีนา กับดา ดา ซึ่งทั้งคู่ต่างเหงาและไม่เข้าใจกันในช่วงแรก พอเริ่มคุ้นเคย ดา ดา เล่าเรื่องอดีตของบ้าน ทำให้มีนาเข้าใจว่าทุกความทรงจำในบ้านมีความหมาย การเล่าไม่ได้มุ่งไปที่ความสยอง แต่เน้นเรื่องความทรงจำ การให้อภัย และการยอมรับความต่าง ตอนจบเป็นฉากที่มีนาช่วยจัดงานรำลึกให้กับวิญญาณในบ้าน ทำให้ดา ดา หายไปอย่างสงบ แต่ทิ้งร่องรอยความอบอุ่นไว้ให้คนอ่าน

สิ่งที่ฉันชอบคือวิธีการเล่า—ภาพประกอบใช้สีพาสเทล ผสมกับมุขเรียบง่ายที่ทำให้แอบหัวเราะบ่อย ๆ หนังสือเล่มนี้แสนละมุนและไม่พยายามทำให้ผีกลายเป็นศัตรู มันทำให้ฉันนึกถึงการปลอบคนที่กลัวความเปลี่ยนแปลง และยังคงเป็นหนึ่งในเรื่องโปรดที่เอาไว้หยิบมาอ่านเมื่ออยากได้กำลังใจเบาๆ

มุมมองแบบผู้ใหญ่ที่ชอบงานอินดี้คือฉันเห็น 'ผี ดา ดา' ในฐานะแอนิเมชันสั้นอินดี้ซึ่งเน้นสัญลักษณ์และจังหวะภาพมากกว่าพล็อตยาว เรื่องนี้เปิดด้วยฉากเงียบ ๆ ของเมืองเล็ก ๆ ที่มีเสียงฝนและนาฬิกาติ๊ก พลอตโดยรวมเป็นแบบวงกลม: ดา ดา ปรากฏเพื่อเรียกร้องความสนใจจากคนรุ่นใหม่ที่เพิกเฉยต่อประวัติศาสตร์และความทรงจำของชุมชน แอนิเมชันเลือกใช้ภาพตัดต่อสั้น ๆ และซาวด์ดีไซน์แบบทดลอง ทำให้คนดูต้องตีความเอง

ในแง่โครงสร้าง ตัวละครไม่เยอะ—เน้นปฏิสัมพันธ์ระหว่างดา ดา กับหนุ่มช่างไม้คนหนึ่งที่กำลังจะรื้อบ้านเก่า ความตึงเครียดเกิดจากการตัดสินใจว่าจะรักษาหรือทำลายอดีต ความคลาสสิกของเรื่องอยู่ตรงที่ฉากสุดท้ายไม่ได้บอกว่าใครถูกหรือผิด แต่ให้ภาพฟุ้ง ๆ ของความทรงจำที่ล่องลอยต่อไป ซึ่งทำให้ฉันนึกถึงงานแอนิเมชันทดลองอื่น ๆ ที่ใช้ผีเป็นตัวแทนของความรุ่มร้อนภายในใจคน

เสียงหัวเราะเล็ก ๆ ที่มาพร้อมความเศร้านี่แหละทำให้ฉันชอบเวอร์ชันเว็บคอมิกที่ชื่อ 'ผีน้อยดาดา' เรื่องย่อสั้น ๆ คือเด็กน้อยดาดาเสียชีวิตแบบปริศนาแต่ยังคงสิงสถิตอยู่ในโรงเรียนเก่า โครงเรื่องเป็นแบบมินิซีรีส์แต่ละตอนแยกเรื่องราวของเด็กแต่ละคนที่ต้องเรียนรู้จากอดีต ดาดาไม่ได้ล้างแค้น แต่คอยดึงความจริงเล็ก ๆ ออกมาจากผู้คน ผ่านฉากตลกร้ายและบทสนทนาเฉียบคม

ตอนท้ายของแต่ละตอนมักทิ้งคำถามให้คิดต่อ แทนที่จะให้คำตอบชัดเจน ฉันชอบวิธีที่ผู้เขียนใช้มุมมองเด็กเล่าเรื่อง ทำให้สิ่งที่น่ากลัวกลายเป็นบทเรียนและมุขขำ ๆ ได้พร้อมกัน มันเป็นการ์ตูนที่อ่านเร็วแต่ค้างคาในหัวนานทีเดียว