โอลี่แฟน 24 เป็นผลงานของใครและมีลิขสิทธิ์ในไทยหรือไม่

ตรงไปตรงมา: ถ้า 'โอลี่แฟน 24' เป็นคอนเทนต์จากแพลตฟอร์มอย่าง 'OnlyFans' เจ้าของลิขสิทธิ์ก็คือผู้สร้างคอนเทนต์คนนั้นเอง ไม่ว่าจะเป็นรูป ภาพ วิดีโอ หรือเรื่องสั้นที่เขาผลิตขึ้น ผู้สร้างมีสิทธิ์แต่งตั้ง ใครเผยแพร่หรือทำซ้ำต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าของโดยตรง

จากมุมมองของคนที่เล่นโซเชียลอยู่บ่อย ๆ กฎหมายไทยให้การคุ้มครองงานสร้างสรรค์ทันทีที่มันถูกสร้างและบันทึกลงสื่อ โดยไม่จำเป็นต้องจดทะเบียน สิ่งที่ต่างคือรูปแบบการจัดการ: งานตีพิมพ์เชิงพาณิชย์มักมีสัญญาและการให้สิทธิ์ระหว่างสำนักพิมพ์กับเจ้าของผลงาน ส่วนคอนเทนต์ผู้ใช้สร้างบนแพลตฟอร์มจะอยู่ภายใต้ข้อตกลงการใช้งานของแพลตฟอร์มนั้น ๆ และการแชร์โดยไม่ได้รับอนุญาตอาจเป็นการละเมิดได้ง่าย ๆ สรุปสั้น ๆ ว่า เจ้าของงานคือผู้สร้างตามจริง และการมีลิขสิทธิ์ในไทยเกิดขึ้นอัตโนมัติ — ถ้ายังไม่แน่ใจว่า 'โอลี่แฟน 24' ที่คุณเจอเป็นแบบไหน ให้มองหาข้อมูลผู้แต่งหรือเครดิตประกอบ เพราะนั่นจะบอกได้ชัดเจนกว่า

ชื่อเรื่อง 'โอลี่แฟน 24' ทำให้ผมต้องแยกความเป็นไปได้ออกเป็นสองกรณี ก่อนที่จะสรุปว่าใครเป็นเจ้าของงานจริง ๆ เพราะชื่อแบบนี้อาจหมายถึงงานเชิงพาณิชย์ที่มีผู้แต่งชัดเจน หรืออาจเป็นคอนเทนต์แบบผู้ใช้สร้างขึ้นบนแพลตฟอร์มออนไลน์ ความแตกต่างตรงนี้สำคัญมากเมื่อพูดถึงลิขสิทธิ์และการอนุญาตใช้งาน

ในมุมของคนที่ติดตามผลงานตีพิมพ์และแฟนซับหลายปี ผมมองว่า หาก 'โอลี่แฟน 24' เป็นมังงะ นิยาย หรือซีรีส์ที่วางจำหน่ายอย่างเป็นทางการ จะต้องมีข้อมูลผู้แต่งหรือสตูดิโอผู้สร้างติดอยู่บนปกหรือหน้าเครดิต เช่น ชื่อผู้แต่ง สำนักพิมพ์ หรือบริษัทผู้จัดจำหน่าย ถ้ามีรายละเอียดพวกนั้น แปลว่าเจ้าของลิขสิทธิ์ชัดเจนและสิทธิ์ในการเผยแพร่ในไทยต้องได้รับการอนุญาตจากเจ้าของสิทธิ์เดิมก่อนหรือผ่านการสื่อสารกับตัวแทนหรือผู้ขายสิทธิ์ แต่ถ้าไม่มีข้อมูลเหล่านี้และมันดูเหมือนงานที่เผยแพร่บนแพลตฟอร์มของผู้ใช้ทั่วไป ก็มีความเป็นไปได้สูงว่าเจ้าของงานคือคนที่อัปโหลดหรือสร้างคอนเทนต์นั้นเอง

เรื่องกฎหมายลิขสิทธิ์ในไทยที่ผมเผชิญมาตลอดการอ่านและสะสมผลงานคือหลักง่าย ๆ ว่า งานที่เป็นผลงานสร้างสรรค์จะได้รับลิขสิทธิ์โดยอัตโนมัติเมื่อถูกตรึงลงบนสื่อใดสื่อหนึ่ง โดยไม่ต้องจดทะเบียน ใครเป็นผู้สร้างก็จะเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ ทั้งสิทธิทางจริยธรรมและสิทธิทางทรัพย์สิน ซึ่งคุ้มครองไปจนถึง 50 ปีหลังผู้สร้างตาย (สำหรับงานประเภทย่อมได้รับการคุ้มครองตามที่กฎหมายกำหนด) แต่สิทธิ์เหล่านี้สามารถโอนหรือให้สิทธิ์แก่ผู้อื่นโดยสัญญาได้ ในแง่ปฏิบัติ หากอยากใช้หรือเผยแพร่ผลงานใด ๆ ควรหาแหล่งที่มาบนสื่อที่เชื่อถือได้หรือสอบถามผู้ที่อ้างว่าเป็นเจ้าของก่อนเสมอ ไม่เช่นนั้นอาจไปยุ่งกับการละเมิดลิขสิทธิ์ได้ง่าย ๆ ส่วนความรู้สึกส่วนตัวก็คือ การเคารพสิทธิผู้สร้างเป็นเรื่องพื้นฐาน — ถ้าอยากแชร์หรือใช้จริง ๆ การขออนุญาตเป็นวิธีที่ทำให้ทุกฝ่ายสบายใจที่สุด