Pangalawa

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Haplos

 

 

NAUNA pang magsiga ng kahoy si Mila bago pa ang tilaok ng mga tandang sa kanilang kapitbahay. Lumulutang ang usok ng mga panggatong upang lutuin ang aalmusalin ng kanyang mga kapatid. Pagkatapos magluto ay agad niyang isinaladsad ang mga bulaklak ng sampaguita na kanyang ilalako sa simbahan mamaya, Sariwa ang mga ito at mamasa-masa pa ng tubig buhat nang dalhin ito ni Mang Rudio kaninang alas-dos ng madaling araw. Agad din niyang ginising ang dalawang maliliit na kapatid upang maligo at maghanda sa kanilang pagpasok. Dinala ni Mila ang yupi-yuping takore upang isalin sa timba nang mamatay ang lamig nito at tinulungang maligo ang bunsong pupungay-pungay pa habang ang isa'y nag-aayos ng kanilang almusal. Sabay-sabay silang nagbitaw ng panalangin at kumain.

Tatlo na lamang silang magkakasama sa kanilang munting barong-barong, ang kanilang ama'y nakakulong dahil sa pagkakasangkot nito sa ilegal na droga, samantalang ang kanilang ina naman ay namatay sa isang sakit sa baga. Naging maaagang ina at ama si Mila sa kanyang mga kapatid, inako niya ang lahat ng mga responsibilidad ng kanyang mga magulang at sa murang edad ay natuto ng magkayod ng buto upang may ipang tapal sa kanilang mga kumakalam na sikmura.

Siksikan ang tao sa simbahan, medyo tinanghali na siya nguni di naging dahilan iyon upang magpatuloy na magbenta ng mga sampaguita, madalas ay napapatingin siya sa loob ng simbahan at may kung anong tuksong umaya sa kanya upang pumasok sa loob nito. Namangha sa mga estatwa at mga kakaibang nakaukit sa kahoy,  mga taong kanya-kanyang nananalangin at nakikipagusap sa panginoon.

 

" Sa dami ng nagdadasal, lahat kaya sila napapakinggan ng Diyos?"

- tanong ni Mila sa sarili.

 

Umupo siya saglit at nagpatuloy magmasid, pinapanood ang iba't-ibang anyo ng mga taong pumapasok at nananalangin dito,  nakita niya ang isang matandang nakaluhod habang may hawak na rosaryo, nakapikit ang mga mata nito at bumubuka ng maliliit ang bibig, sa bandang gitna ay napansin niya ang isang babaeng galing sa palengke dahil sa hawak nitong isdang sinusundan ng langaw, isang matandang lalaki kasama ang naka wheel chair na anak at pinapahid ang bimpong puti nito sa katawan ng rebulto at muling ipinahid naman sa kanyang anak. Mga magkakasintahan at magkakaibigan na nagtatawanan, at isang pamilyang kumpleto kasama ang Ama at Ina. Pinagmasdan niya ang mga ito hanggang makalabas ng simbahan, sa di inaasahan ay may kung anong kurot siyang naramdaman at maya-maya'y pumatak ang luha sa kanyang tuyong pisngi, nakaramdam ng pangungulila at nagsimulang magsalita habang nakatingin sa Rebultong tao na nakapako sa may duluhan.

“ Sana po mabenta na yung nga paninda ko para may pagkain kami mamaya at bukas.”-Usal ni Mila habang nakatingin sa rebultong iyon.

Isang pag-uusal na mula sa isang inosenteng kalooban ng bata, binigla ng panahon at nilaro ng pagkakataong maranasan ang pait ng buhay sa murang edad na ito. Ang mga luha at lungkot na kanyang naramdaman ay marahil dala ng emosiyon at kalungkutan pero wala man sa mga ito ay kanyang lubos na nauunawaan.

Pinunasan ni Mila ang kanyang mga luha pakatapos ay nagtungo palabas ng simbahan at muli ay hinarap ang init, ingay at reyalidad ng buhay na tumatakas sa loob at labas ng simbahan na iyon at muling pinagpatuloy ang pagtitinda.

Hapon na nang masulyapan ni Mila ang kanyang dalawang kapatid na magiliw na naglalakad galing sa eskwelahan, ng makita siya nito ay masayang tumakbo ang bunso at niyakap siya nito habang ang isa'y nakangiti din na parang mga anghel.

"Nandito na kami ate, uwe na tayo ate."–wika ng bunsong kapatid ng may paglalambing.

Napangiti si Mila ng buong galak, sa murang gulang ay nakaramdam siya ng kaginhawaan at tila hinaplos ng kapatid ang kanyang malungkot at pagod na puso. Sinimulan nilang ligpitin ang mga natirang paninda at buong pagmamahal na kinarga ni Mila ang bunsong kapatid at hawak sa kamay ang isa pa at masaya silang naglakad habang ang paligid ay abala sa mundo ng mga katotohanan.

Wakas.