CHAPTER 6

AFTER 10 YEARS

“Rico, mahal ko. Bumili ako ng—” Napatigil si Grace sa pagsasalita nang bumungad sa kanya ang isang eksenang hinding-hindi niya akalain.

Nakita niyang magkayakap sina Rico at ang babae nito, mahimbing ang tulog ng dalawa na para bang walang kasalanang nagawa. Nanlaki ang kanyang mga mata, at bago pa man siya tuluyang manghina sa sakit, kinampay niya ang pintuan at malakas na sumigaw.

“Walanghiya kayo! Dito pa talaga sa loob ng bahay ko kayo naglalampungan?!” Halos mabasag ang boses ni Grace sa galit. “Ikaw, babae ka! Ilang beses ko bang sasabihin sa iyo na pamilyado na ang lalaki mo?! Wala ka na bang natitirang hiya sa katawan?!”

Nagising ang dalawa, pupungas-pungas, at biglang namilog ang mga mata nang makita ang galit na galit na si Grace.

Pinagbabato sila nito ng mga unan, at sa tindi ng inis ay halos liparin ng mga iyon ang mukha ng kanyang kinakasama at ng kabit nito. Mabilis na tumayo ang dalawa, nagmamadaling magbihis.

“Grace,” sabat ni Karen, ang kabit, habang palihim na nakangisi. “Paalala ko lang, hindi pa naman kayo kasal ni Rico. Ibig sabihin, pwede pa siyang tumikim ng iba. Ikaw kasi, losyang ka na. Sino pa bang maiinlove sa ’yo?”

Tawa pa ito ng tawa, tila ba tuwang-tuwa sa sakit na dulot sa kanya.

“Kahit hindi kami kasal, may mga anak pa rin kami! Kaya pamilyado siya, Karen! Naiintindihan mo ba iyon?!” Halos mabiyak ang puso ni Grace, pero matapang niyang sinagot.

Humugot siya ng hininga, bumaling kay Rico, at muling sumigaw: “Pang-limang beses na kitang nahuli! Hindi ka pa ba talaga magbabago? Dalawa na ang anak natin, Rico!”

“Dalawa?” Nanlaki ang mata ng lalaki at biglang sumigaw, puno ng pang-uuyam. “Hoy! Alam natin pareho na isa lang ang anak ko sa ’yo. Hindi ko nga alam kung bakit tinanggap ko kayong dalawa! Hindi ko kailanman tinuring na anak ko si Bridgette!”

Parang tinuhog ng matalim na kutsilyo ang puso ni Grace. Hindi siya makapaniwala. Sampung taon na silang nagsasama, pero hanggang ngayon ay hindi pa rin matanggap ni Rico si Bridgette, ang anak niya sa unang lalaki.

“Akala ko… akala ko tinanggap mo na siya. Akala ko, okay na,” nanginginig ang boses ni Grace, halos mabasag.

Ngumisi si Rico at agad hinila si Karen palabas ng kwarto. “Huwag ka nang umasa! Hindi ko kailanman matatanggap ang anak na ’yan dahil hindi ko dugo!”

Naiwang umiiyak si Grace. Humandusay siya sa kama, hawak ang dibdib, habang bumabalik sa kanya lahat ng sakit ng nakaraang taon.

Maya-maya’y bumukas ang pinto. Nakatayo roon si Bridgette, ang kanyang panganay, kitang-kita ang pag-aalala sa mga mata. Lumapit ito at niyakap siya nang mahigpit.

“Nay… ayos lang po ba kayo? Hanggang ngayon ba, hindi pa rin ako tanggap ni Tatay Rico?”

Mas lalong nadurog si Grace. Pinilit niyang ngumiti kahit nanginginig ang mga labi. “Hindi, anak. Tanggap ka niya. Siguro… pagod lang siya, kaya ganoon.”

Pero umiiling si Bridgette. “Narinig ko po kayo, Nay. Huwag na kayong magsinungaling. Mas masakit kapag itinatago niyo.”

Hindi nakasagot si Grace. Niyakap na lang niya ang anak, mahigpit, habang bumubulong: “Pasensya ka na, anak. Hindi ako nakapili ng tamang ama para sa ’yo. Pero darating din ang araw, tatanggapin ka rin niya.”

“Nay…” halos pabulong ang sagot ni Bridgette, nagpipigil ng luha. “Hindi na po ako umaasa. Kita ko naman na si Rica Joy lang ang mahal niya.”

Napaiyak muli si Grace. Sa murang edad ng anak, ramdam na nito ang pagtatangi. Hindi na niya alam kung hanggang kailan sila kakapit sa ganitong sitwasyon.

***

Kinabukasan, habang nag-aayos sila ng bahay, biglang may pumanhik na bisita. Si Sarah, kaibigan ni Grace, ay halos hingalin sa pagmamadali.

“Grace! Nandito si Wilfred, hinahanap ka niya!”

Nang marinig ni Grace ang pangalan, bigla siyang nanlamig. Parang may kuryenteng dumaloy sa katawan niya—halo ng kaba, galit, at hindi maipaliwanag na pananabik.

At nang tumaas na si Wilfred sa hagdan kasama si Sarah, muntik nang mabitawan ni Grace ang hawak niyang baso.

Sampung taon na niyang hindi nakikita ang lalaking ito. Sampung taon mula nang iwan siya nito at nangako ng mga bagay na ni isa ay hindi natupad. Ngunit heto siya ngayon, nakatayo sa harap niya, matikas pa rin kahit bakas na ang edad.

“Grace? Ikaw na ba ’yan?” Halos hindi makapaniwala si Wilfred, sinisipat siya mula ulo hanggang paa.

“Oo. Bakit? Hindi ka makapaniwala kasi mukha na akong losyang?” iritadong sagot ni Grace, pilit na tinatago ang kaba.

Ngunit umiling si Wilfred at ngumiti. “Hindi. Hindi ako makapaniwala kasi… ang ganda mo pa rin pala, kahit lumipas ang sampung taon.”

Napatakip ng bibig si Sarah, kinikilig sa gilid. Samantalang si Grace, napangiti rin kahit pilit niyang nilalabanan. Sa loob ng mahabang panahon, ngayon lang ulit siya nakarinig ng papuring ganoon.

“Tigilan mo nga ’yan. Kung anu-ano na naman ang sinasabi mo. Hindi naman totoo.”

Ngunit bago pa siya makapagpatuloy, narinig niya ang boses ng kanyang anak.

“Nay, sino po siya? Kaibigan niyo po dati?” tanong ni Bridgette, nakatayo pala sa tabi niya. Nakatitig ito kay Wilfred, halatang curious, lalo na’t may aura itong mayaman at makapangyarihan.

Bago pa man makasagot si Grace, ngumiti si Wilfred at lumapit sa bata. Tumingin ito diretso sa mga mata ni Bridgette at buong tapang na nagsabi:

“No. I’m your father.”

***

Natigilan si Grace. Parang bumagsak ang buong mundo sa kanya. Ang matagal na niyang inilihim ay biglang sumabog sa harap ng anak. Si Bridgette naman ay nanlaki ang mga mata, hindi makapaniwala sa narinig.

“A-ano pong ibig niyong sabihin? Kayo po… kayo ang tatay ko?”

Napaluha si Wilfred. “Oo, anak. At patawarin mo ako kung ngayon lang ako nagpakita. Marami akong pagkakamali sa nakaraan, pero handa akong itama lahat iyon.”

Humarap si Grace kay Wilfred, nanginginig ang boses. “Wala kang karapatang basta-basta na lang pumasok dito at sabihing tatay ka niya! Sampung taon kang nawala, Wilfred! Sampung taon na ako at si Bridgette lang ang nagdusa!”

Pero mahigpit ang tingin ng lalaki. “Alam kong wala akong karapatan, Grace. Pero mahal ko pa rin kayo. At this time… hindi na ako aalis. Kahit anong mangyari, babawi ako.”

Sa sulok ng kanyang isip, dama ni Grace ang pag-ikot ng kapalaran. Si Rico na iniwan sila para sa kabit, at si Wilfred, ang unang lalaki na minahal niya at tunay na ama ng kanyang anak ay narito ulit.

At ngayon, haharapin niya ang pinakamalaking tanong ng kanyang buhay: kaya pa ba niyang pagkatiwalaan ang taong minsang sumira sa kanya, pero siya ring tanging nagbigay ng pinakamahalagang biyaya—ang kanyang anak?