"Maaari naman tayo ritong mag-open forum," sabi ko kasi kami-kami na nga lang ang magkakakilala rito tapos mag-aaway-away pa kami. Ang pangit naman nun.
"Open forum?" kunot-noong tanong nila.
"Open forum. 'Yung parang, nakabukas ang mesa." tinuro ko ang mesang nasa gitna namin. "Maaari nating ilagay riyan lahat ng nais nating sabihin sa bawat isa. Maaari nating pangalanan o kaya'y hindi basta ang mensaheng sasabihin natin at alam niyang para sa kanya."
"Maaari rin bang ilagay riyan ang mensahe ng pagkainis natin sa isang tao?" tanong ni Catalina na tinanguan ko na lang. Napapaos na kasi ako. "Kung gayon, nais ko nang mauna."
"Paalam," sabat agad ni Agustino habang natatawa kaya sinamaan siya ng tingin ni Catalina.
"Hindi ka na nakakatuwa, Valencia," inis na sabi ni Catalina. "Alam ko namang kaya ka nagsusungit dahil akala mo'y sa masusungit ako nagkakagusto, hindi ba?" nakangising tanong ni Catalina.
"Tama," sabat agad ni Agustino habang tum
"Wala na," mahinang sabi ni Berto."Saan napunta?" tanong naman ni Lino."Napunta na sa pangangalaga ng gobyerno.""Iyan na muna sa ngayon," pagputol ni Lino sa usapan kaya agad akong lumabas sa office at nagkunwareng nag-aayos ng mga upuan.Hindi ko alam kung anong pinag-uusapan nila sa loob kasi iyon lang ang narinig ko at hindi ko naman sinasadyang marinig ang usapang iyon. Dalawang araw nawala si Berto kaya nagtataka na rin ako. Ang layo naman ng pinuntahan niya?"Mon..." sambit ni Berto nang makita ako rito sa sala. Nginitian ko siya."Ang tagal mong nawala. Nabili mo ba iyong pinabibili ni Lino?" I asked.Tumango siya at napatingin sa kanang kamay kong may benda. "Hindi ko agad nahanap kaya nagtungo pa ako sa ibang bayan," kumunot ang noo niya at muling binalik sa ‘kin ang tingin. "Napano ang iyong kamay?""Nahulugan ng lalagyan ng kandila pero ayos na 'to." tinanggal ko ang benda ng kamay ko at pinakita sa kanya ka
"Wala naman. Muntik ko na kasi siyang mabangga kanina dahil sa pagmamadali ko," sabi ni Agustino sabay tingin sa ‘kin. "Hindi ka ba napaano?" tanong niya kaya umiling ako. Napatango siya at agad na tumayo, tila nagmamadali at hindi mapakali. "Maaari ba kitang makausap sa labas?"Hindi pa ako nakakasagot nang magsimula na siyang maglakad palabas kaya no choice ako kundi mag-excuse kay Miranda para sundan si Agustino."May problema ba?" tanong ko.Nandito kami sa gilid ng hardin nila, malayo sa mga tao lalong-lalo na sa mga Guardia Personal. Kapag nakikita ko sila, naghahatid sila ng kilabot sa ‘kin. Naaalala ko kasi iyong mga humabol kay Liwanag."Sabihin mo, bakit kailangan mong magpanggap?" mahinang tanong niya na kinakunot ng noo ko. Napangisi siya at napasuklay ng buhok gamit ang mga daliri niya. "Mon, isa kang babae, tama ba?" mahinang tanong niya pa pero medyo tumataas ang boses niya. Nafufrustrate na ba siya?"Dahil sa kanina ba?"
"Mon," rinig kong tawag ni Josefa kaya napaharap kami sa kanya. "Hinahanap ka na ni Doktor Fuentes. Ikaw rin po, Señor Agustino," dagdag niya kaya sumunod na kami ni Agustino pero bago pa man kami makapasok sa pinto ng bahay ay hinila ko si Josefa palabas habang dire-diretso lang si Agustino sa pagpasok na para bang sarili niya itong pamamahay.Nakasindi na rin ang mga lampara kaya maliwanag na sa loob ng bahay though medyo maliwanag pa sa labas."Bakit, Mon?" tanong ni Josefa nang makababa kami sa hagdan ng bahay."Kahapon... sinabi mo kasing hindi dapat ako hawakan ni Agustino. Bakit?" mahinang tanong ko habang nakakunot ang noo. Napalunok siya at umiling. Mukhang kinakabahan siya at hindi rin makatingin sa ‘kin nang diretso. "Josefa," sambit ko."Kasi... alam ko nang ikaw si Binibining Liwanag," nahihiyang sabi niya dahilan para maistatwa ako sa kinatatayuan ko.Expected ko nang ito ang magiging sagot niya pero umaasa pa rin akong w
Hindi pa ako tuluyang nakakalayo kay Josefa nang mahabol niya kaagad ako."May sasabihin lamang ako sa iyo, Mon," nahihiyang sabi niya na kinakunot ng noo ko. "Napansin ko kasing may hindi tama sa iyong mga kilos bilang isang Binibini.""Ano 'yun?"Ngumiti siya na parang nahihiya. "Marahil ay isa rin sa iyong nakalimutan. Hindi dapat diretsong tumingin ang isang Binibini o Binata sa isa't-isa kung walang namamagitan sa kanila dahil hindi iyon katanggap-tanggap. Hindi tayo maaaring hawakan ng binata kung hindi natin sila asawa. At... iyang mga paa mo, kitang-kita.""Bawal ba 'yun?" natatawang tanong ko. Napakaconservative naman nila."Oo, Mon," tumatangong sagot niya. "Iyon ang natutunan ko kay Señorita Catalina noong ako'y naninilbihan pa sa kanya."Oh no! Naalala ko iyong paghawak ko sa paa ni Catalina noong natapilok siya. LMAO. Kaya pala ganun niya na lang ako paluin ng pamaypay niyang malaki. Gosh! Medyo natawa ako at napailing da
Masyadong kakaiba para sa akin lahat ng nangyayari dito pero natutuwa ako kasi nang mapadpad ako sa panahong 'to, naramdaman ko kung gaano kasaya ang maging Pilipino. Fiesta ngayon at sobrang dami ng tao sa paligid. Tapos makukulay pa ang bandiritas na nakasabit sa itaas ng dinadaanan namin. May kaba sa ‘kin na baka isa sa kanila ang nakalaban ni Liwanag pero hindi maikakailang ang saya nilang tingnan.Lahat nakangiti, halos magkakakilala, nagbabatian. Wala kasi silang hawak na gadgets na nakakaagaw ng atensyon nila. Hindi sila mga nakayuko habang may kausap na iba. But of course, cellphones and other gadgets were made for communication purposes naman."Nais mo bang bumaba?" tanong ni Lino sa ‘kin nang makita akong sumisilip sa kurtina ng karwahe. May kurtina na kasi ito para raw hindi makita ang nakasakay sa loob. Which is me. "Maraming magtatanghal mamaya."Napalingon na ako sa kanya at nakangiti siya ngayon habang nakatingin sakin. Naalala ko tulo
"Tila naging maganda na ang iyong pakiramdam, Mon," puna ni Miranda na nilapitan ako rito sa labas ng bahay.Nasa sala sina Señor Manuel, Señor Galicia, Señor Magnus, Señora Rosana at Lino na umiinom ng tea ngayon. Nandun din si Berto at Agustino at kanina, nandun din kami ni Miranda pero nagpasintabi ako na hindi naman nila napansin kasi busy silang lahat. Maliban kay Lino na gusto sanang sumunod kaso pinigilan ako.Magtatanong lang 'yun kung kamusta ako at sinabi ko na sa kanya na gusto ko lang magpahangin sa labas dala itong tea ko."Bakit nandito ka sa labas? Baka hanapin ka dun," sabi ko at bahagyang sinilip sina Lino na nasa loob. I can't hear what they were talking about but based on their looks, seryoso na iyon."Abala sila sa isa't-isa. Hindi nila napansin na umalis ako," natatawang sabi niya habang nakatakip ang panyo sa bibig.One thing I learned during my stay here was, women used to cover their mouth wheneve
Dahil wala rin kaming magawa sa bahay, niyaya na lang ako ni Berto, Maria at Josefa na manood daw kami ng tanghalan sa labas at marami pang palaro. May mga Guardia Personal na rin namang nagbabantay sa bahay na pinadala ni Señor Manuel Valencia lalo pa't maraming tao sa bayan. Baka mapano pa ang kanyang mga kaibigan. Kaso umalis sina Lino nang silang tatlo lang.Mga pasaway.Wala nga silang dalang karwahe at ganun din kami nina Berto. Higit isang kilometro pero hindi bababa sa dalawa ang layo ng bahay ni Señor Galicia sa sentro ng bayan kaya hindi rin kami nahihirapang maglakad lalo pa't mas mahirap maghanap ng kalesa kaysa makakita ng mga taong naglalakad."Doon tayo, Mon! Bilis!" excited na sabi ni Maria at agad akong hinila kaya hinila ko rin si Josefa at hila rin ni Josefa si Berto habang papunta kami malapit sa bulwagan at sa gitna ay may malaking espasyo.Sa espasyong iyon ay may mga nagsasayaw na nakabaro't saya na makukulay. Lively r
Napasinghap ako habang natatawa na may halong pagkainis. "Wow, gagawin niyo pa akong trophy! Bahala kayo sa buhay niyo!" inis na sabi ko sabay lakad nang mabilis palayo sa kanila. I even heard them calling my name so I ran as fast as I could hanggang sa mailigaw ko na sila. Nagtago lang ako sa likod ng isang tindahan na gawa sa bato. Tindahan ito ng magagandang damit at kakaunti ang tao rito kumpara sa ibang tindahan. Mukhang mayayaman lang ang nagpupunta rito. Napahawak ako sa dibdib ko dahil hiningal ako. Hindi talaga physically fit si Liwanag. Kulang siya sa excercise. Kaya hindi siya nakapalag agad sa Prayle na iyon, e. Speaking of Prayle, I saw Padre Roque with his kapwa Prayle at Alpares na naglilibot sa plaza kaya mas minabuti kong magtago lang sa likod ng tindahan habang pinagmamasdan sila. Lahat ng nadadaanan nilang tao, binabati sila. They even bow their head to show respect. How in the hell they can give respect to a trash? "Mon!" rinig kong sambit