Sa di kalayuan, may ilaw pang bukas sa opisina—at alam niyang naroon si Mica.Hindi inaasahan ni Alexis na muling haharapin si Mica sa opisina ni Ralph. Ngunit nang bigla siyang ipatawag ni Ralph para iabot ang ilang papeles at mga gamit, hindi niya inakala na daratnan niyang naroon muli si Mica—nakatayo sa may desk ni Ralph, bahagyang nakasandal habang nakangiting kausap ito.Sa unang tingin ay tila inosente. Pero sa mata ni Alexis, malinaw ang intensyon.“Ralph, eto na ‘yung pinadala mong files,” malamig niyang bati.Napalingon si Ralph, ngumiti at tumayo. “Salamat, love. Tamang-tama. Tapos na rin kami ni Mica sa review ng draft.”Napatingin si Mica kay Alexis. “Hi, Alexis. Mabuti’t dumaan ka. Ang saya naman—parang laging may spark kapag magkasama kayo.”Ngumiti si Alexis, pilit. “Ganun ba? O baka ikaw lang ang nakakapansin.”Hindi alam ni Ralph kung napansin niya ang bahagyang sarcasm sa tinig ni Alexis, pero nagpatuloy siya sa pag-aayos ng mga papel. “I’ll just file these. Saglit
Sa pag-alis ng mga bata papunta sa school kinabukasan, tahimik lang si Alexis habang inaayos ang mga papeles sa shared workspace nila ni Ralph. Maaliwalas ang umaga, pero mabigat ang pakiramdam niya mula sa nadiskubreng folder kagabi — “ESGUERRA CASE FILES” na tila ikinubli ni Ralph sa ilalim ng personal drawer nito. Hindi niya pa ito binubuksan. Hindi dahil natatakot siya sa laman nito, kundi dahil sa kung anong maaari nitong ipahiwatig. Ngunit habang tahimik si Ralph na nagtitimpla ng kape, hindi niya na rin napigilan ang sarili. “Ralph,” mahinahon niyang simula, “bakit ‘yung folder ni Mica… parang tinatago mo?” Natigilan si Ralph. Napalingon, kita sa mata niya ang gulat. “Anong folder?” “’Yung Esguerra Case Files. Nasa ilalim ng drawer mo. Bakit nandoon, at bakit parang hindi mo binabanggit sa akin na… may laman pala itong kaso niya na tila mas malalim kaysa sa ordinaryong business dispute?” Tahimik na uminom si Ralph ng kape bago tumugon. “Lex, hindi ko siya tinatago. Co
Mainit ang sikat ng araw nang dumating si Mica sa law firm kung saan nagtatrabaho si Ralph. Nakasuot siya ng corporate dress na halatang pinag-isipan, maayos ang ayos ng buhok at may halimuyak ng pamilyar na pabango. Agad siyang sinalubong ng receptionist, na agad namang tinawag si Ralph sa telepono. “Sir, may bisita po kayo sa lobby. Si Miss Mica daw po.” Saglit na katahimikan ang sumunod sa linya bago sumagot si Ralph. “Pakisabi, susunod ako. Pasalubungan niyo muna ng tubig.” Tahimik na pinakiramdaman ni Ralph ang sarili. Matagal na rin mula nang huli silang magkita ni Mica—ang babaeng minsang minahal niya, ang dahilan kung bakit pumasok siya sa kontratang kasal kay Alexis. Ngunit iba na ngayon. Mahal na niya si Alexis. Mahal na mahal. Ilang saglit pa’y pumasok siya sa conference room. Tumayo si Mica at ngumiti. “Ralph,” bati nito. “Long time no see.” Tahimik siyang tumango. “Anong kailangan mo, Mica?” Hindi na siya nagpaligoy-ligoy. “Ralph, kailangan ko ng tulong. May legal
Sa muling pagbabalik nila kina Andrea, sinalubong sila nito sa sala, bitbit ang isang lumang journal na pag-aari ni Mateo. Doon, nakasulat ang buong salaysay—hindi lang ng kanyang pagmamahal kay Lucia, kundi pati ang dahilan kung bakit nanatiling tahimik ang bahay ng mga Luna sa loob ng maraming taon.“Matapos siyang mawalay kay Lucia dahil sa kaguluhan ng panahon,” panimula ni Andrea habang hawak ang journal, “nanirahan si Mateo nang mag-isa sa bahay na ito. Dito niya isinulat ang lahat ng hinanakit at alaala niya. Dito niya piniling manatili habang buhay. Ngunit higit pa roon… may isang lihim siyang itinago.”Napatigil si Ralph. “Anong klaseng lihim?”“Si Mateo,” sagot ni Andrea, “ay may iniwang anak—na hindi niya kailanman nakilala.”Sumikip ang dibdib ni Alexis. “Paanong…?”“Ang ina ay si Lucia. Ngunit bago pa man niya maipahayag kay Mateo ang pagbubuntis, pinilit siyang ilikas ng kanyang pamilya. Pinaniwala siyang patay na si Mateo.”Lumambot ang mukha ni Ralph habang dahan-dahan
Habang abala ang ibang kaklase sa pagliligpit ng mga bag, nagkuwentuhan sina Ayesha, Marga, at Iya sa sulok ng classroom habang hinihintay ang sundo. “Uy Ayesha,” sabay lapit ni Marga, “dun ka na ba talaga nakatira sa malaking bahay sa kanto? Yung puti na may matataas na bintana?” Tumango si Ayesha. “Oo, dun na kami. Malaki tapos tahimik..” “Ang laki ng gate nun!” sabat ni Iya. “Sabi ni Kuya, luma na raw yun. Di raw tinirahan ng matagal.” “Ha? Bakit?” tanong ni Ayesha, nagulat. Nagkibit-balikat si Marga. “Di ko sure. Pero sabi ni Mama, dati raw may mga nakatira dun na mayaman. Yung apelyido, parang… Luna?” “Luna?” ulit ni Ayesha. “Narinig ko na yun… sa isang sulat na nakita nina Mommy sa attic.” “Attic? May ganun kayo? Ang saya!” sabay kaway ni Iya. “Pero… wala bang multo?” “Wala! Hindi scary!” mabilis na sagot ni Ayesha. “Tahimik lang. Tapos may mga kwaderno at sulat. Parang matagal nang walang tao.” “Eh bakit daw walang nakatira ng matagal?” tanong ni Marga. “Sabi ni Lolo,
Habang ipinapaayos pa rin nina Ralph at Alexis ang kanilang bagong tahanan, nadiskubre nila sa likod ng lumang aparador sa silong ang isang antigong kahon na may sulat-kamay na mga dokumento—mga titulo, lumang larawan, at isang diary. Sa pamagat pa lamang ng journal: “Para sa anak na di ko nakilala—Mateo.” Nabigla si Ralph. Hindi si Mateo ang sumulat. Isa itong lihim na isinulat ng ama ni Mateo, si Severino Luna.Habang binabasa nila ang laman ng diary, unti-unting lumilinaw ang masalimuot na kasaysayan ng pamilya Luna. Ipinapakita nitong may yaman at kapangyarihan ang angkan noon, ngunit nasira ito dahil sa digmaan, pagtataksil, at pag-aagawan sa mana. Si Mateo, ang anak na dapat ay tagapagmana ng lahat, ay itinakwil hindi dahil sa pag-ibig niya kay Lucia, kundi dahil sa hindi ito ang anak ng legal na asawa ni Severino.Ang bagong twist? Ipinapahiwatig ng diary na may ikalawang pamilya si Severino na pinagmulan ni Ralph.Sa isang pahina ng journal, may sketch ng isang antique necklac