Se connecterTatlong araw na nanatili si Cailyn sa ospital.
Pagbalik niya sa bahay, sinalubong siya ng tahimik na gulo, si Manang Fe, ang matagal nang sekretarya ni Austin, abalang-abala sa pag-iimpake ng mga gamit. Akala ni Cailyn, may business trip lang si Austin. Kaya hindi na siya nagtanong. Pero habang pinagmamasdan niya si Manang Fe na isa-isang nilalagay sa kahon ang mga bagay, mga damit, sapatos, relo, at kung anu-ano pa, napansin niyang hindi lang simpleng pag-iimpake ito. Mahigit dalawampung kahon. Lahat ng pag-aari ni Austin, siniguradong wala nang matitira. Doon niya naramdaman na may mali. Bago pa siya makapagtanong, nauna nang nagsalita si Manang Fe. “Miss Cailyn, utos ni Boss, kunin lahat ng bagay na naibigay niya sa’yo pati alahas, bag, damit, lahat ng pag-aari niya. Dapat walang matira.” Nanlamig si Cailyn. Napatitig siya kay Manang Fe, naguguluhan, nasasaktan pero walang salitang lumabas sa bibig niya. “Huwag n’yo na akong pag-aksayahan ng oras,” malamig na sabi niya. “Sa villa na ’to, maliban sa katawan ko, lahat ng bagay dito, kay Austin. Mas mabuti pa siguro, ako na lang ang umalis.” Tatlong taon. Tatlong taon mula nang isuko ni Cailyn ang pangarap niyang makapagtapos ng pag-aaral kapalit ng 300 milyong piso, ang halagang nagligtas sa negosyo ng kanyang pamilya. Tatlong taon mula nang pakasalan niya si Austin pagkatapos ng graduation. Naging full-time housewife siya mula noon. Hindi na nagtrabaho, hindi na kumita ng kahit singkong duling. At iyon ang tingin ng lahat sa kanya, pati na ni Austin. Isang babaeng walang sariling kakayahan. “Ah, ganun po ba…” mahina ngunit kalmadong sagot ni Cailyn. Natigilan si Manang Fe. Hindi niya inasahan ang ganung reaksyon. “Kailangan ko pong ipaalam ‘to kay Boss,” sabi niya, halatang nag-aalangan. Ngumiti si Cailyn, pilit na ngiti at tahimik na umalis papunta sa kanyang parmasya. Doon, sa maliit na espasyo na itinayo niya nang hindi alam ni Austin, nakahilera ang mga produktong siya mismo ang nag-develop. Mga gamot, supplements, mga ideyang ilang taon niyang pinag-isipan. Sabi ng iba, umaasa lang siya kay Austin. Pero ang totoo? Matagal na niyang itinayo ang sarili niyang mundo, kahit pa nasa anino siya ng asawa niya. Kaya nang makita siyang kalmado ni Manang Fe, natataranta ito. Kinuha ang phone at agad tinawagan si Austin. Sa opisina, nanigas ang panga ni Austin nang marinig ang ulat. “Hayaan mo siyang umalis,” malamig na utos niya. “Gusto kong makita kung hanggang saan aabot ang sinasabi niyang prinsipyo.” Sigurado rin si Manang Fe na umaasa lang si Cailyn. Iniisip niya, saan pupunta ang babaeng ito? Wala na ang yaman ng pamilya niya. Wala na siyang masasandalan. Pero nagkamali siya. Matapos iligpit ni Cailyn ang mga produkto niya, isinilid niya ito sa kotse na matagal na niyang ginagamit. Handa na siyang umalis. Hindi niya kailangang magmakaawa kay Austin. Hindi ngayon. Hindi na kailanman. “Miss Cailyn.” Napatigil siya sa harap ng kotse. May plastik na ngiti si Manang Fe. “Ang kotse na ‘yan… pag-aari rin ni Boss. Hindi mo puwedeng dalhin.” Sa kabila ng kirot, ngumiti si Cailyn, pero hindi na ito pilit. Malamig. Blangko. “Sorry, nakalimutan ko.” Isa-isa niyang binaba ang mga gamit mula sa kotse. Nang matapos, tumawag siya sa telepono, saka nilingon si Manang Fe. “Ang suot ko na damit, sapatos at pera rin ni Austin. Kailangan ko rin bang hubarin?” Ngumiti si Manang Fe, nagkukunwaring mabait. “Kung gusto mong iwan, pwede naman.” Sumikip ang dibdib ni Cailyn. Pero hindi siya nagpatalo. Umakyat siya sa ikatlong palapag ng villa, hinanap ang mga lumang damit na tatlong taon nang nakatago. Mga damit bago pa siya naging “Mrs. Austin”. Habang nagbibihis, sumunod si Manang Fe, siniguradong wala siyang dadalhing kahit ano. Pagbaba, hinarang siya. “Sigurado ka bang wala kang dinalang kahit ano?” Tinitigan siya ni Cailyn. “Gusto mo bang halughugin ako?” Ngumiti si Manang Fe. “Para malinaw lang.” At walang kahihiyan siyang kinalkal ang bulsa ni Cailyn, sinipat pati ilalim ng damit. Matapos ang lahat, ngumiti si Manang Fe. “Ayos na, Miss Cailyn. Pwede ka nang umalis.” Nilunok ni Cailyn ang lahat ng sakit. Kinuha ang kaunting gamit niya at tuluyan nang umalis. Sa ilalim ng puno, sa labas ng villa, naupo siya habang hinihintay si Jasper. Masakit. Masakit sobra. Pero hindi niya hahayaang madamay ang dinadala niya. Isang buhay na kailangan niyang ingatan, ang anak nilang dalawa ni Austin. Hindi ito kasalanan ng bata. Hindi niya hahayaang mawala ito. “Anong nangyari?” nag-aalalang tanong ni Jasper nang makita si Cailyn ay maputla, naka-tsinelas, at may bitbit na karton sa tabi ng kalsada. Tumingala siya at pilit na ngumiti. “Wala na kami ni Austin. Pinalayas na rin niya ako.” Nanlaki ang mga mata ni Jasper. Napansin ni Cailyn ang reaksyon niya at mapait na tumawa. “Ano? Nagulat ka? Tutulungan mo ba ako o hindi?” Hindi makapagsalita si Jasper. Alam niyang malakas si Cailyn, pero ngayon, kitang-kita niya ang bigat na dinadala nito. “Bakit? Dahil ba kay Helen?” Ang babaeng bumalik kamakailan. Ang babaeng sinundo pa ni Austin sa airport. Ngumiti si Cailyn, walang emosyong tumango. “Oo. Gano’n na nga.” Bigla, isang itim na kotse ang huminto sa tapat nila. Cullinan. Lumabas ang malamig na titig ni Austin mula sa bumabang bintana. Nagtagpo ang mga mata nila. “Nagmadali ka yatang bumalik para lang siguraduhin na wala akong nadalang kahit ano?” mapait na biro ni Cailyn. Ngumiti si Austin pero hindi iyon ngiti ng pagmamahal. “Cailyn, akala mo ba sa ginagawa mong ‘to, magbabago ang tingin ko sa’yo?” Napakagat-labi si Cailyn. “Kung ano man ang tingin mo sa’kin, Austin… problema mo na ‘yon. Wala na akong pakialam.” Lumamig lalo ang mga mata ni Austin. “Kung ganun, ipalaglag mo na ‘yang bata sa sinapupunan mo. Para tuluyan na tayong maputol.” Nanlaki ang mata ni Jasper. “Ano? Palaglag?” Bumagsak ang puso ni Cailyn, pero hindi siya nagpakita ng kahinaan. “Huwag kang tanga, Cailyn,” malamig na bulong ni Austin. “Hindi ko aangkinin ang anak na hindi akin.” Nagpanting ang tenga ni Jasper. “Kung wala na kayo, wala ka nang karapatang pakialaman si Cailyn!” Ngumiti si Austin, matalim. “Anong pakiramdam, Jasper? Gumamit ng second-hand?” Parang may kutsilyong sumaksak sa puso ni Cailyn. Ngunit ngumiti siya. Isang ngiting mas matalas pa sa sinabi ni Austin. “Alam mo, Austin… minsan, ang second-hand… mas mahalaga kaysa sa mga bago.” “Tara na, Jasper. Tapos na ‘to.” Walang patid na titig ang iniwan ni Cailyn kay Austin bago siya tuluyang umalis.Pagdating ng wedding car sa simbahan, bumagal ang takbo nito. Sa labas, may mga staff na agad nagsilapit — may humahawak sa train ng gown, may nag-aayos ng veil, at may mga flower girl na nanginginig sa excitement. Sa loob ng sasakyan, tahimik lang muna sina Austin at Cailyn. Ramdam ang bigat ng moment. Parehong huminga nang malalim — hindi dahil kinakabahan, kundi dahil pareho nilang alam na ito na talaga ‘yung simula ng forever na matagal nilang pinagdaanan bago marating. “Love,” mahina ang boses ni Austin habang nakatingin kay Cailyn, “after today, wala nang ikaw at ako — tayo na lang.” Ngumiti si Cailyn, pinigilan ang luha. “Hindi mo kailangang maging cheesy, kasi iiyak ako.” Ngumiti rin si Austin, sabay dahan-dahang hinalikan ang likod ng kamay niya. “Cheesy talaga ako pag ikaw ang kausap ko.” Pagbukas ng pinto ng kotse, agad sumalubong ang hangin, malamig pero may halong amoy ng mga bulaklak at insenso. Tumunog ang unang nota ng wedding march. Sa labas, nakaabang si Anthony
“Grabe naman ‘to! Kanina idioms lang, ngayon seven-character poem na? Exam ba ‘to para sa valedictorian?” biro ng isa sa mga groomsmen ni Austin, sabay tawa ang buong tropa. “Ang hirap naman nito, sobra,” reklamo ng isa pa. Pero si Austin, hindi nagpatalo. Napasingkit ang mga mata niya habang nag-iisip. Wala na siyang oras para magreklamo—kailangan niyang makapasok at makuha si Cailyn. Tahimik ang paligid nang bigla siyang magsimulang magsalita. “Ang mga baging at bulaklak, magkayakap sa puno’t anino. Tumatawid sa malamig na ilog, taon-taon walang pahinga…” “Sa balikat ko’y bumabagsak ang hamog ng umaga. Habang hinihipan ko ang palad kong giniginaw, bumabalik ang init ng mga lumang alaala.” Within five minutes, nakabuo talaga siya ng seven-character poem. Wala man talagang nakakaintindi kina Samantha at mga bridesmaids, pero halata nilang legit at malalim ‘yung ginawa ni Austin. “Grabe, genius!” sigaw ng mga groomsmen, sabay kantyaw sa mga nasa loob. “Buksan niyo na ‘yung pint
This time, hindi nagmadali si Austin sa pagtira ng arrow. Alam niyang hindi puwedeng pumalpak sa tatlong huling tira. Besides, ‘yung unang dalawa? Sinadya niyang sablayin. Para mag-relax ‘yung kalaban — para isipin nilang wala siyang laban. Pero sino siya para sumuko? Kahit mahirap, gagawin niya para sa asawa niya. Huminga siya nang malalim, pinakalma ang sarili, tapos dahan-dahang tinutok ang arrow sa bunganga ng vase. Tahimik ang lahat, halos walang humihinga. Then clang! — pasok na pasok. “Woooow! Angas ni Kuya Austin!” sigaw ng groom’s squad. “Isang beses lang ‘yan, bakit kayo ang iingay?” banat ng bride’s team habang nag-boo. Pero bago pa tumigil ang tawanan, kinuha na ni Austin ‘yung pang-apat na arrow. Isang mabilis na tira — swak ulit. Mas malakas ang hiyawan ng mga lalaki. Tahimik ang bride’s team. Tapos kinuha niya ‘yung panghuli. Lahat naghintay. Whoosh—clang! Pumasok pa rin! “YESSSS!” sabay-sabay silang nagbunyi. “Kalma, first level pa lang ‘yan!” kontra ng bride’s
Morning of the Wedding Maaga pa lang, gising na si Cailyn. Tahimik ang paligid, pero ramdam niya ang mabilis na tibok ng puso niya. Sa salamin, nakaupo siya habang inaayos ni Samantha ang last layer ng makeup niya. “Grabe, Cai,” biro ni Sam habang tinatanggal ang powder sa pisngi niya, “ngayon lang ako kinabahan sa kasal ng iba.” Napangiti lang si Cailyn. “Ako rin, to be honest.” Pero sa loob-loob niya, hindi lang kaba. Halo-halong emosyon — excitement, takot, at isang klase ng peace na hindi niya naranasan sa matagal na panahon. “Mommy, you’re so pretty!” sabat ni Daniella, kumakapit sa laylayan ng bridal robe niya. Nakatingin ang bata na parang nakakita ng fairy. “Thank you, baby,” ngumiti si Cailyn, hinaplos ang buhok ng anak. “Ikaw rin, sobrang ganda mo today.” Sumilip si Daniel, suot ang maliit na tux. “Mommy, sabi ni Daddy dapat daw ‘wag kang umiyak habang papunta siya. Kasi daw ‘pag umiyak ka, iiyak din siya.” Napailing si Cailyn, sabay tawa. “Si Daddy niyo talaga,
Ang kasal nina Cailyn at Austin ay nakatakdang ganapin pagkalipas ng anim na buwan mula nang ipanganak si baby Manman.Noong ipinanganak pa sina Daniel at Daniella, medyo mahina pa si Cailyn noon. At dahil kambal pa ang dalawa, hirap siyang sabayan ang pagpapasuso. Halos hindi sila nakainom ng gatas mula sa kanya mismo.Kaya mula noon, may kaunting guilt si Cailyn sa loob niya—parang kulang siya bilang ina. Kaya ngayong si baby Manman ay dumating, pinilit talaga niyang siya mismo ang magpasuso.Pero dahil doon… medyo naging “torture” din ‘yon para kay Austin. Araw-gabi siyang nagtiis, kahit gusto na niyang yakapin si Cailyn nang buong-buo, kailangan niyang maghintay.Anim na buwan. At sa wakas, matapos ang halos kalahating taon ng paghihintay, napapayag din niya si Cailyn na itigil na ang breastfeeding.May ngipin na kasi si baby Manman, at minsan, masakit talaga kapag kumakagat. Lalo pa’t malakas na ang katawan ng bata, kaya hindi na kailangang mag-alala sa nutrisyon.“Pwede na s
Sa wakas, ligtas na nanganak si Cailyn sa isang malusog na baby boy. Pinangalanan nila ito ng Emmanuel, at ang cute niyang palayaw ay Manman.Si Austin mismo ang pumili ng pangalan. Ang ibig sabihin daw ni Manman ay “kumpleto na ang buhay, walang pagsisisi.”Pumasok ang nurse sa delivery room, bitbit ang bagong silang na sanggol, at tuwang-tuwa nitong sinabi,“Congratulations, Mr. and Mrs. Buenaventura! It’s a boy! 6.8 kg. ang timbang niya, healthy na healthy!”Napatitig si Cailyn sa anak. Kalma lang siya, sanay na siguro kasi hindi na iyon ang una niyang panganganak. Pero si Austin—ibang-iba.Pagkakita pa lang niya sa maliit na baby sa crib, parang natunaw siya. Lumuha agad ang mga mata niya.“Wife, tingnan mo... anak natin ‘yan. ‘Yung bunso natin... kamukha mo,” halos pabulong niyang sabi, nanginginig ang boses.Ngumiti si Cailyn, hinalikan ang baby sa pisngi, “Oo, pero kamukha mo rin.”“Pareho siya kina Daniel at Daniella,” sagot ni Austin, sabay punas ng luha. “Parang pinaghalo t







