“Ma, mag Jollibee tayo please?” bungad ni Natnat habang nakasandal sa braso ni Vincent, hawak-hawak ang stuffed toy na binigay nito noong huling birthday niya.“Hmm... ang lambing mo ngayon ah,” nakakatawang sagot ni Vincent habang tiningnan si Bella na noon ay kakatapos lang ligpitin ang mga lesson plan niya.Napatingin si Bella sa anak, tapos kay Vincent na agad naman na ngumiti. “Sige na, libre ko na kayo. Matagal-tagal na rin tayong ‘di nakalabas nang apat”“Yay!” sigaw ni Natnat habang tumalon pa sa tuwa. “Thank you, Daddy Vincent!”Hindi nagtagal, nasa loob na sila ng paboritong kainan ng bawat batang may simpleng kaligayahan—Jollibee. Sa isang sulok ng fast food restaurant, naupo sila sa table na may pula at dilaw na motif, habang si Natnat ay abalang pinipili kung ano ang toy sa kanyang kiddie meal.“Chickenjoy po with fries and juice,” sabay taas ng dalawang daliri ni Natnat na tila nag o-order sa isang fancy restaurant.“Ang arte mo na talaga kumilos,” biro ni Bella habang p
Sa isang sulok ng gym, sa lilim ng mahabang bubong, tahimik na nakaupo sina Rafael at Natnat sa isang kulay abong bench na gawa sa kahoy. Humuhuni ang bentilador sa kisame, habang sa paligid ay nagtatawanan at naghahabulan pa rin ang ibang bata. Ngunit sa gitna ng ingay, tila bumagal ang oras sa pagitan ng dalawa.Maingat na inilabas ni Rafael ang puting panyo mula sa bulsa ng kanyang pantalon. Malinis ito, amoy fabric softener pa, at may simpleng bordang "RG" sa sulok. Pumikit si Natnat nang dahan-dahang ipinunas iyon sa natamong galos sa tuhod."Aray…" impit ng bata, sabay pikit habang iniipit ang damit sa kamay. Pero wala siyang reklamo. Taimtim lang na nakatitig sa ginagawang pag-aasikaso ng lalaki.“Pasensya ka na, ha. Medyo mahapdi lang ‘to ng kaunti. Tatanggalin lang natin ‘yung mga balas para hindi ma-infect,” ani Rafael, mahina ang tinig, halos parang inaamo ang sarili.Matapos ang ilang segundo ng katahimikan, nagtanong siya sa tonong malumanay, parang ayaw gulatin ang bata.
Pagdating nila sa tapat ng bahay nina Lei at Noah, bumaba agad si Erica. Huminga nang malalim si Bella bago rin bumaba. Inayos niya ang buhok niya gamit ang mga daliri, pilit na nilalagay ang ngiti sa labi, kahit alam niyang may bigat pa rin sa dibdib niya.Pagbukas ng gate, agad lumabas si Lei, naka-ngiti, at may bitbit pang maliit na kumot.“Oh, andiyan na kayo!” masiglang bati ni Lei. “Tulog na tulog si Natnat, kanina pa. Hindi na nagising kahit pinapatugtog namin ng Baby Shark.”Sumunod na lumabas si Noah, buhat-buhat si Natnat, nakapulupot ang maliit na braso ng bata sa leeg niya, tila ayaw paawat sa mahimbing na tulog.“Salamat talaga sa inyo,” sabi ni Bella, buong pasasalamat ang tinig kahit pagod ang mukha. “Pasensya na talaga ha, ginabi kami.”“Ano ka ba, walang anuman,” sagot ni Noah, habang maingat na inaabot si Natnat kay Bella. “Napakabait ng anak mo. Hindi iyakin, hindi maarte, hindi rin pihikan sa pagkain. Parang hindi anim na taon, parang mini-adult.”Napatawa si Erica
Habang nasa parking area na sila, tahimik lang si Bella. Saktong binubuksan na ni Erica ang pinto ng sasakyan nang may marinig silang pamilyar na tinig mula sa likuran.“Isabella.”Napalingon agad si Bella. At nang makita kung sino, saglit siyang hindi nakakapagsalita.“Sir Grafton,” tugon niya, pormal at may ngiting walang damdamin. “Magandang gabi po.”“Pwede ba tayong mag-usap?” tanong ni Rafael, malamig ang boses pero halatang may tinatagong init sa dibdib.Tahimik lang si Erica, pero halata sa kanyang postura na hindi siya aalis hangga’t walang kasiguruhan. Ngunit ng magtagpo ang mata nila ni Rafael, nakabasa agad siya ng senyales—isang tahimik na pakiusap. Tumango si Erica at lumakad palayo, pero lumingon-lingon pa rin, sinisigurong okay si Bella.Nang makalayo na si Erica, muling nagsalita si Rafael.“Tungkol sa atin, Isabella.”Biglang napawi ang ngiti ni Bella. Hindi niya alam kung anong mas masakit—ang tawagin siyang Isabella o ang marinig muli ang salitang atin.“Wala na ta
Naglakad ang lalaking nakasuot ng puting long sleeves paakyat sa maliit na entablado. May tikas ang bawat hakbang. Maka tindig-balahibo. Para bang alam niyang lahat ng mata ay nakatutok sa kanya, pero hindi siya nagpaapekto. Sa halip, ang kanyang ngiti ay kalmado—mapagkumbaba pero may halong kumpiyansa. Isang ngiting alam mong may karanasan at lalim.Si Bella, kahit pa kasabay ng mga palakpak, ay tila nabingi sa lahat. Parang bumagal ang paligid. Parang may humigop sa hangin sa paligid niya. Napako siya sa kinauupuan. Hindi siya makapaniwala sa kung sino ang nakikita niya.“Magandang gabi po sa inyong lahat,” saad ng lalaki mula sa mikropono, magalang at banayad ang boses. “Ako po ang inyong magiging bagong principal dito sa Sampaguita Elementary School. Rafael Luis Grafton. Masaya po akong maging parte ng inyong paaralan.”Parang gumuho ang katahimikan sa dibdib ni Bella. Si Erica naman na kanina pa kinikilig sa mga palipad-hangin, biglang napalingon kay Bella."Uy... Bella? Okay ka
Pagkapasok nila sa venue, agad silang tinuro ng isang usher patungo sa isang mesa na malapit sa harapan. Hindi niya inaasahan na sa dami ng guro sa eskwelahan, ay sa pinakaharap sila mailalagay—na para bang nakatakda silang makita ang lahat ng mangyayari sa gabing iyon, walang lusot."Good evening Ma’am Bella and Ma’am Erica!" bati ng isa sa kanilang co-teacher—si Ma'am May, ang masayahing adviser ng Grade 4."Good evening din po, Ma’am May," sagot ni Bella sabay ngiti, pilit na inaayos ang suot niyang blouse. Si Erica naman ay kumaway din sabay sabing, "Ay buti nalang umabot tayo.""Oo nga! Buti hindi pa nagsisimula. Akala ko nga late na kayo, e.""Anong oras daw magsisimula?" tanong ni Bella habang binubuksan ang maliit niyang pouch bag, kunwari’y busy para mapawi ang kaba."Eight daw, sabi sa group chat, pero hinihintay pa yata ‘yung bagong principal. First appearance niya daw ‘to.""Ah, ganun ba… sige, salamat Ma’am May," tipid na sagot ni Bella habang tinapik ang mesa nang maraha
Dumating na ang araw ng pa-farewell party ni Ma’am Risa. Parang kailan lang, pero ang bilis talaga ng takbo ng panahon sa buhay ni Bella. Akala niya tahimik lang ang buhay sa probinsya, pero ngayon ay tila may paparating na panibagong yugto, at hindi pa niya alam kung anong klaseng pagbabago ang dala nito.Sabado ng hapon. Ang sikat ng araw ay tila humihikab na sa likod ng mga ulap. Sa loob ng bahay ni Bella, abala siya sa harap ng salamin habang inaayos ang kanyang buhok—simple lang ang ayos niya, pero may konting lipstick at konting pulbos, sapat lang para magmukhang presentable sa gabing iyon.Sa dining table, nakalatag ang mga pagkaing ilalagay niya sa food tray—pansit, lumpia, at konting dessert. Mahilig talaga si Bella sa ganitong simpleng handa, pero classy pa rin sa dating.“Erica, pakitignan nga kung okay na ‘yung pinadala ko sa tray?” sigaw niya mula sa kwarto.“On it, madam!” sagot ni Erica habang nag-aayos din ng kanyang long blouse na bagay sa kanyang maong na jeans.Pagl
Mabilis ang pagtakbo ng mga buwan sa Sampaguita Elementary School. Mag-iisang taon na rin si Bella bilang guro sa kindergarten at masasabi niyang medyo nasasanay na rin siya sa agos ng buhay—sa lesson plans, sa kantahan tuwing circle time, at sa likot ng mga batang palaging may tanong at kwento.“Teacher Bella! Teacher Bella!” sigaw ng isang batang lumapit habang hawak-hawak ang kanyang gawaing papel.Ngumiti si Bella at tinanggap ito. “Wow, ang galing mo naman. Very good ka dito ha.”Nagpatuloy ang klase ng buong umaga na puno ng sayawan, tawa, at konting iyakan. Pero kahit may pagod, hindi na siya tulad noon—sanay na siya sa pagdadala ng mga bata, at alam na rin niya kung kailan tatahimik at kailan magpapalipad ng papel na eroplano.Nang tumunog na ang bell ng dismissal, isa-isa nang nagsilabasan ang mga bata, sumasabay sa hiyawan ng bell na parang musika sa hapon. Si Natnat, na half-day lang ang klase, ay kanina pa naglalaro sa playground—tumatawa habang nagpapaikot sa maliit na sl
Matapos ang tanghalian, inayos ni Bella ang mga pinggan habang si Erica naman ay nagpaalam na babalik na sa kanyang klase. Ngunit si Natnat ay hindi na sumunod, dahil halfday lang ang pasok niya. Tulad ng mga nakaraang taon, dito na siya sa silid ni Bella tumatambay tuwing hapon. At kahit hindi siya opisyal na estudyante ng kanyang mama, si Natnat ay palaging nakikihalubilo sa mga bata. Tumutulong magbura ng pisara, sumasagot sa mga tanong, at minsan pa nga ay siya ang tagapagpakilala ng "word of the day." Parang isa na rin siyang batang guro sa murang edad. Habang muling humarap si Bella sa klase niya, naroon si Natnat sa isang sulok, tahimik na nagsusulat sa kanyang notebook habang pinapanood si Bella magsimula muli ng lesson. Tila ba bawat kilos ng kanyang ina ay nagsisilbing inspirasyon sa kanya—sa isip ni Natnat, ang pagiging guro ay hindi lang trabaho, ito ay isang pangarap na sinusuot araw-araw, gaya ng kanyang maliit na uniporme. Sige, Kai! Heto na ang kasunod na eksena sa