Paglampas nila ng Pangasinan, nagpasya si Rafael na huminto muna sa isang view deck. Lumabas sila, huminga ng sariwang hangin, at sabay na minasdan ang tanawing puno ng kabundukan. âAng ganda, no?â ani Bella habang nakahawak sa railing. âOo,â sagot ni Rafael, pero hindi sa tanawin siya nakatingin kay Bella. Pero agad niyang iniwas ang tingin, kunwariây tiningnan ang sasakyan. âTara na, baka ma-late tayo sa check-in.â âOkay, bossing!â sagot ni Bella, habang pumapadyak sa malamig na simento. At habang muli silang sumakay sa sasakyan at tinuloy ang biyahe paakyat sa Baguio, sa ilalim ng kalangitan at ihip ng hangin, nagsisimula nang isulat ang bagong pahina ng kwento nila, hindi sa awit, kundi sa mismong tahimik na espasyo sa pagitan ng mga salita, ng mga tanong, at ng mga titig na ayaw umamin. Pagkababa nila ng sasakyan sa may gilid ng Session Road, unang bumungad sa kanila ang amoy ng bagong lutong strawberry taho, roasted corn, at mainit-init na ukoy. Si Bella, parang batang nak
Unti-unti nang lumalamig ang paligid. Habang nag-aayos ng mga gamit nila sa loob, nararamdaman ni Bella ang kakaibang katahimikan ng lugar. Wala ang ingay ng kalsada, wala ring tawanan ng kapitbahay. Ang maririnig mo lang ay huni ng kuliglig, banayad na hampas ng hangin sa salamin, at paminsan-minsan, ang tunog ng crackling wood sa fireplace na sinindihan ni Rafael.Lumapit si Bella roon, hawak ang isang malambot na kumot habang nakasuot na ng mas komportableng pajama at oversized hoodie. Inupo niya ang sarili sa carpet sa harap ng apoy, dahan-dahang iniunat ang mga binti habang marahang hinaplos ang tiyan niya.âHindi ka ba nilalamig?â tanong ni Rafael habang naglalagay ng mainit na tubig sa mug para sa tea.âHindi naman masyado. Nakakatulong din pala talaga âtong fireplace. Ang sarap sa pakiramdam,â sagot niya habang nakapikit, ninanamnam ang init na dumarampi sa balat.Iniabot sa kanya ni Rafael ang mug, may banayad na usok na lumulutang mula roon. âGinger tea âyan. Safe sa buntis.
Pagkatapos ng maagang almusal, konting lambingan sa veranda, at quick prep sa rest house, sabay nang umalis sina Bella at Rafael. Tahimik pa rin ang paligid, parang ayaw manggising ng mga bulaklak at tanim sa paligid. Pero sa loob ng puso ni Bella ay maingay. Maingay sa saya, maingay sa hindi maipaliwanag na sigla. Naka-cap si Rafael habang nagda-drive. Si Bella naman ay nakasandal sa bintana, pinapanood ang mga naglalakad sa tabi ng daan, ang mga tanim sa gilid ng bundok, at ang mga simpleng bahay na tila laging may kwento. Gusto niyang i-capture lahat ng iyon. Pero mas gusto niyang i-capture kung paano siya titigan ni Rafael habang hindi siya nakatingin. Pagdating nila sa strawberry farm, agad silang sinalubong ng preskong hangin at kulay pulang kaligayahan. Halos ma-excite si Bella nang makita ang mga tanim. âAng dami! Grabe, ang lalaki ng strawberries!â sigaw niya habang halos takbuhin ang taniman. Rafael chuckled habang sumusunod lang sa kanya. âParang bata ka lang.â âE
Pagkatapos ng photoshoot, umupo sila sa bangko sa tapat ng bahay. Tahimik. Hangin lang at simpleng halakhakan ang naririnig. âThank you,â sabi ni Bella habang nakatingin sa bahay. âIsa âto sa mga pangarap ko dati. Ang simple lang, pero ang saya.â âKung ako ang magbibigay ng pangarap mo, gusto ko⊠mas totoo pa sa teleserye.â Natigilan si Bella. Tumingin kay Rafael. âWow. May pa-line ka na rin?â âPractice lang⊠just in case,â sagot ni Rafael habang tinatakpan ng ngiti ang tunay niyang nararamdaman. Tahimik na ulit. Pero yung klase ng katahimikan na masarap. Yung may lambing, may ngiti, at may âbaka ito na nga talaga.â Mabagal na bumababa ang araw sa likod ng bundok. Ang liwanag nito, tila ginintuan, at unti-unting hinihimas ang mga tanim na strawberry, ang bubong ng bahay nina Agnes at Xander na malayo na sa paningin, at ang porch ng rest house na tila dinisenyo para sa ganitong klaseng sandali. Tahimik si Bella habang naka-upo sa wooden rocking chair, may malambot na kumot sa ka
Kinabukasan, pagmulat ng mata ni Bella, agad siyang sinalubong ng malamig na hangin na pumapasok sa bahagyang nakabukas na bintana ng kwarto. Amoy kahoy. Amoy kape. Amoy bundok. Isang uri ng umagang bihira niyang maranasan. Hindi pa man siya bumabangon ay napangiti na siya. Ganitong klaseng umagaâkalma, payapa, at puno ng sariwang hanginâang tipo ng umagang gusto niyang balikan lagi.Bumaba siya ng hagdan, naka-sweater at sweatpants lang. Doon niya naabutan si Rafael sa dining area, nakaupo, tahimik na umiinom ng kape habang tumitingin sa labas ng bintana. Para bang iniinom din nito ang tanawin.âGood morning,â bati ni Bella sabay upo sa tapat nito."Good morning," sagot ni Rafael. "Tulog kang parang sanggol, ha."âEh kasi naman, ang lamig! Sobrang lambing ng kama, parang ayaw akong paalisin,â sabay tawa ni Bella habang humihigop ng tsokolate na inabot sa kanya ni Rafael.Matapos ang almusal at mabilis na ayos, lumarga na silang dalawa palabas ng rest house. Naka-jacket si Rafael hab
Tahimik na muli ang paligid. Tapos na ang bonfire. Ang mga bituin sa langit ay tila nakangiting saksi sa mga simpleng momentong hindi mabibili ng kahit anong yaman. Sa loob ng kwarto, malamlam ang ilaw. Kumot. Unan. At ang mahinhin na katahimikan ng dalawang taong natutong tumahimik sa presensya ng isaât isa.Nakaupo si Bella sa gilid ng kama, naka-hoodie at pajama, hawak ang mainit na tasa ng gatas. Si Rafael naman, kakapasok lang mula sa banyo, bagong palit ng damit at may tuwalya pa sa batok."Uy," sabi ni Bella, pilit na pinapawi ang awkwardness. "Tapos ka na? Grabe lamig."Tumango si Rafael, sabay hila ng isang extra na kumot sa may cabinet. "Lamig talaga. Dito kasi, hindi biro ang hangin. Akala mo tahimik, pero ang lamig... may halong pangungulit."Tahimik silang nagkatinginan. Walang usapan kung anong susunod, pero parang may silent agreement, wala namang masama kung magtabi. Hindi dahil sa kung anuman. Wala lang. Bet lang.Kaya ayun, ilang minuto paây pareho na silang nakahiga
Nasa gitna ng malamig na hangin ng Baguio sina Bella at Rafael. Hawak ni Bella ang mainit na kakakain lang na strawberry taho habang si Rafael ay tahimik lang sa gilid niya, isang kamay sa bulsa, habang nakatingin sa entablado. Maraming tao. Ilaw. Kantahan. Pero sa sandaling ito, parang silang dalawa lang ang nandoon. âAt susunod na awit ko ay isang kanta tungkol sa pagpili⊠palagi,â wika ni TJ Monterde sa mikropono, at nagsimulang tumugtog ang gitara. "Hindi man araw-araw na nakangiti Ilang beses na rin tayong humihindi..." Tahimik si Bella. Pinanood niya si TJ, pero sa gilid ng mata, ramdam niya si Rafael. Hindi man sila nag-uusap, pero tila sabay ang tibok ng puso nila habang umaagos ang liriko. âEto tayoâŠâ simula ng kanta. âParang hindi naman tayo 'to,â mahina ngunit may ngiti ang boses ni Bella, pilit na binabawi ang kakaibang tension sa pagitan nila. âHindi naman talaga,â sagot ni Rafael, diretso sa entablado ang tingin. âPero bakit parang...tayo pa rin ang nasa kanta?â
Muling bumalik sa bahay si Bella, dala ang pasalubong at ang kakaibang glow. Maaga siyang nagising kahit puyat sila galing biyahe. Hindi siya mapakali, hindi dahil pagod siya, kundi dahil para bang may iniwang bahagi ng sarili niya sa La Presa. Pero sa parehong oras, may bago ring nadala pauwi, isang pakiramdam na hindi niya maipaliwanag.Sa kusina, umaalingasaw ang amoy ng pritong tuyo at sinangag. May mga tawa na agad naririnig. Nandoon si Aling Minda, ang matandang kasambahay nila, at si Myra, ang mas bata at mas maingay. Nakatali ang buhok ni Bella habang hawak ang basang pinggan, hindi pa man nagsisimula ang almusal, tinutulungan na niyang maghanda.âAy naku, Bella!â biglang sabi ni Myra habang pinupunasan ang mesa. âBlooming ka talaga ngayon ha! Para kang sumali sa Miss Universe at nanalo ng puso!âTumawa lang si Bella at pinilig ang ulo. âNaku Myra, baka nasobrahan lang ako sa hangin sa bundok.ââHangin? Hangin na ba tawag sa pagmamahalan ngayon?â sabat naman ni Aling Minda
Pagkapasok nila sa venue, agad silang tinuro ng isang usher patungo sa isang mesa na malapit sa harapan. Hindi niya inaasahan na sa dami ng guro sa eskwelahan, ay sa pinakaharap sila mailalagayâna para bang nakatakda silang makita ang lahat ng mangyayari sa gabing iyon, walang lusot."Good evening Maâam Bella and Maâam Erica!" bati ng isa sa kanilang co-teacherâsi Ma'am May, ang masayahing adviser ng Grade 4."Good evening din po, Maâam May," sagot ni Bella sabay ngiti, pilit na inaayos ang suot niyang blouse. Si Erica naman ay kumaway din sabay sabing, "Ay buti nalang umabot tayo.""Oo nga! Buti hindi pa nagsisimula. Akala ko nga late na kayo, e.""Anong oras daw magsisimula?" tanong ni Bella habang binubuksan ang maliit niyang pouch bag, kunwariây busy para mapawi ang kaba."Eight daw, sabi sa group chat, pero hinihintay pa yata âyung bagong principal. First appearance niya daw âto.""Ah, ganun ba⊠sige, salamat Maâam May," tipid na sagot ni Bella habang tinapik ang mesa nang maraha
Dumating na ang araw ng pa-farewell party ni Maâam Risa. Parang kailan lang, pero ang bilis talaga ng takbo ng panahon sa buhay ni Bella. Akala niya tahimik lang ang buhay sa probinsya, pero ngayon ay tila may paparating na panibagong yugto, at hindi pa niya alam kung anong klaseng pagbabago ang dala nito.Sabado ng hapon. Ang sikat ng araw ay tila humihikab na sa likod ng mga ulap. Sa loob ng bahay ni Bella, abala siya sa harap ng salamin habang inaayos ang kanyang buhokâsimple lang ang ayos niya, pero may konting lipstick at konting pulbos, sapat lang para magmukhang presentable sa gabing iyon.Sa dining table, nakalatag ang mga pagkaing ilalagay niya sa food trayâpansit, lumpia, at konting dessert. Mahilig talaga si Bella sa ganitong simpleng handa, pero classy pa rin sa dating.âErica, pakitignan nga kung okay na âyung pinadala ko sa tray?â sigaw niya mula sa kwarto.âOn it, madam!â sagot ni Erica habang nag-aayos din ng kanyang long blouse na bagay sa kanyang maong na jeans.Pagl
Mabilis ang pagtakbo ng mga buwan sa Sampaguita Elementary School. Mag-iisang taon na rin si Bella bilang guro sa kindergarten at masasabi niyang medyo nasasanay na rin siya sa agos ng buhayâsa lesson plans, sa kantahan tuwing circle time, at sa likot ng mga batang palaging may tanong at kwento.âTeacher Bella! Teacher Bella!â sigaw ng isang batang lumapit habang hawak-hawak ang kanyang gawaing papel.Ngumiti si Bella at tinanggap ito. âWow, ang galing mo naman. Very good ka dito ha.âNagpatuloy ang klase ng buong umaga na puno ng sayawan, tawa, at konting iyakan. Pero kahit may pagod, hindi na siya tulad noonâsanay na siya sa pagdadala ng mga bata, at alam na rin niya kung kailan tatahimik at kailan magpapalipad ng papel na eroplano.Nang tumunog na ang bell ng dismissal, isa-isa nang nagsilabasan ang mga bata, sumasabay sa hiyawan ng bell na parang musika sa hapon. Si Natnat, na half-day lang ang klase, ay kanina pa naglalaro sa playgroundâtumatawa habang nagpapaikot sa maliit na sl
Matapos ang tanghalian, inayos ni Bella ang mga pinggan habang si Erica naman ay nagpaalam na babalik na sa kanyang klase. Ngunit si Natnat ay hindi na sumunod, dahil halfday lang ang pasok niya. Tulad ng mga nakaraang taon, dito na siya sa silid ni Bella tumatambay tuwing hapon. At kahit hindi siya opisyal na estudyante ng kanyang mama, si Natnat ay palaging nakikihalubilo sa mga bata. Tumutulong magbura ng pisara, sumasagot sa mga tanong, at minsan pa nga ay siya ang tagapagpakilala ng "word of the day." Parang isa na rin siyang batang guro sa murang edad. Habang muling humarap si Bella sa klase niya, naroon si Natnat sa isang sulok, tahimik na nagsusulat sa kanyang notebook habang pinapanood si Bella magsimula muli ng lesson. Tila ba bawat kilos ng kanyang ina ay nagsisilbing inspirasyon sa kanyaâsa isip ni Natnat, ang pagiging guro ay hindi lang trabaho, ito ay isang pangarap na sinusuot araw-araw, gaya ng kanyang maliit na uniporme. Sige, Kai! Heto na ang kasunod na eksena sa
Maliwanag ang classroom, sinalubong ng liwanag ng araw mula sa mga bintana na binuksan niya kanina. Sumayaw sa hangin ang mga makukulay na banderitas na siya mismo ang naggupit at nagdikit isang linggo bago magsimula ang pasukan. Isa-isang pumasok ang mga bata, may ilan ay may bitbit na bagong bag, ang ibaây parang ayaw bitawan ang kamay ng kanilang mga magulang. Mayroong tahimik na umuupo, may ilang umiiyak, at meron ding masiglang nagkukuwento na para bang hindi ngayon lang muling nakakita ng kalaro. Mula sa gilid ng silid, nakatayo si Bella, pinagmamasdan ang bawat bata na tila ba kilala na agad niya kahit wala pang pormal na pagpapakilala.âMabuhay, mga bata! Ako si Teacher Bella,â ngumiti siya habang pinupunasan ang pisara. âExcited na ba kayong mag-aral?âMay ilang sumagot ng âOpo!â habang ang iba ay tumango lang. Ngunit kahit pa hindi sabay-sabay ang kanilang sigla, ramdam ni Bella na ito ang tahanan niyaâito ang silid kung saan siya may misyon.âAlam niyo ba,â panimula ni Be
years Later. "Nat-nat! Anak! Bilisan mo na diyan, ha? Naghihintay na si Ninang Erica mo sa baba, baka maiwanan pa tayoâsige ka, magta-tricycle tayo papuntang school!" malambing ngunit may halong pagmamadali ang sigaw ni Bella mula sa sala habang inaayos ang huling gamit sa kanyang malaking tote bag.Ika-5 ng Hunyo. Unang araw ng klase. Ngunit higit pa sa unang araw ng pasukan ang pakiramdam ni Bella ngayonâito rin ang unang araw na sabay na silang papasok ng anak niyang si Nathalie Addison sa iisang paaralan.Hindi pa rin siya makapaniwala kung paano lumipas ang anim na taon. Parang kahapon lang na nasa sinapupunan pa niya ang kanyang anak.Ngayon, heto na si Nathalie, anim na taong gulang na, matalino, makulit, at higit sa lahat, sobrang bait. Isang batang punong-puno ng enerhiya, ngiti, at kabighanianâparang sinag ng araw sa gitna ng lahat ng pinagdaanan niya."Yes po, Mama! Coming na po! Naglalagay pa ako ng notebook ko sa bag ko!" sigaw pabalik ng bata mula sa itaas, habang patak
Sa isang maluwag at pribadong opisina sa ikalawang palapag ng kanilang bahay, tahimik na naglalaro ang liwanag ng lampshade sa ibabaw ng mamahaling desk ni Albert Grafton. Nasa harap niya ang brown envelope na naglalaman ng mga larawanâlarawan ng isang sanggol, maputla, tila natulog at hindi na magigising, isang mukha ng pagkawala, isang simbolo ng kasinungalingan na kanyang pinlano ng maingat. Naglagay siya ng brandy sa kristal na baso at naupo sa upuan na tila trono, habang tinitigan ang larawan sa ibabaw ng mesa na para bang isang tropeyo ng matagumpay na panlilinlang. Pumasok si Kian, suot ang karaniwang polo ngunit bakas sa anyo nito ang hindi maipinta ang kabiguanâhindi dahil sa ginawa nila, kundi dahil sa tila lalong lumulubog ang kapatid nilang si Rafael sa sarili nitong bangungot. âMagaling ang mga nakuha mong larawan,â sambit ni Albert, malamig ang boses habang pinipihit ang baso ng brandy sa kanyang kamay. âParang totoo talaga. Kahit ako, napaniwala.â Ngumiti si Kian,
Isang malalim na gabi, lasing na naman si Rafael. Mag-isa sa madilim na parte ng bahay niya, nakaupo sa bar counter, hawak ang basong may natitirang yelo at alak na halos wala nang tama sa kanya. Tila ba kahit ilang shot pa ang inumin niya, hindi pa rin iyon sapat para patahimikin ang nagugulo niyang isipan.âIsa pa,â mahina niyang bulong sa sarili, habang isinasalin muli ang alak sa baso.Araw-araw mula nang mawala si Bella, tila nawalan na ng saysay ang lahat. Hindi niya maipaliwanag kung bakit ganoon na lang ang bigat sa dibdib niya. Oo, totoo â kasunduan lang ang lahat dahil na buntis niya ito. Oo, may kontrata. Pero bakit parang may hinahanap siya sa bawat sulok ng bahay nila, sa bawat pag-uwi niya mula sa trabaho, sa bawat gabing dumarating nang tahimik?Bakit parang may kulang?At bakit siya, na sanay sa kontrol at katiyakan, ay ngayon parang nauupos na kandila?Nang una siyang pumunta sa bahay ni Bella, dala-dala niya ang kumpiyansa. Akala niya'y madali lang kakausapin niya, k
âNoah?â Napakunot ang noo ni Bella, hawak pa ang walis. âBella,â mahinang tawag ni Noah, parang nag-aalangan. âA-anong ginagawa mo dito? Paano mo nalaman na nandito ako?â tanong ni Bella, hindi maitago ang pagdududa sa tono. Nagkamot ng batok si Noah, halatang nahihiya. âNagtanong-tanong ako sa pamilya mo. Sabi ng mama mo, baka raw nandito ka kay Erica.â Medyo ngumiti siya, pero awkward, parang hindi sigurado kung dapat ba siyang ngumiti talaga. Napabuntong-hininga si Bella. Hindi ko sila masisisi, bulong niya sa sarili. Sa pagkakaalam ng kanyang pamilya, wala namang masama kay Noah â matagal na rin nilang kilala ito bilang mabuting kaibigan, halos parang kapatid na. âAh, ganun ba...â mahinang sagot niya, iniayos ang hawak sa walis. âSige, pasok ka na. Wala si Erica, nasa trabaho.â Pumasok si Noah, tahimik, at umupo sa maliit na upuan malapit sa pinto. Hindi niya pinilit umabante pa, tila iginagalang ang espasyo ni Bella. Saglit na katahimikan ang bumalot sa kanilang dalawa