“Buti pala naabutan ko pa kayo,” ani Domeng ng makita nitong nagkakarga na sila ng mga gamit sa van. Nagtatakang hinarap ito ni Liana. Magaling na ang mga sugat na tinamo nito mula sa mga suntok ni Henry at labis-labis ang paghingi niya ng paumanhin dito. Naintindihan naman iyon ng lalaki at bago sila maghiwalay noon pagkatapos ilibing ang inay niya’y nagpasalamat siya dito sa lahat-lahat ng ginawa nito. “Paano mo nalamang aalis kami?” tanong niya sa lalaki. Nagkibit-balikat ito. “Alam ko lang na iyon ang gagawin mo,” anito sabay abot ng isang kahon sa kanya na lalo niyang ikinapagtaka. Nagtatanong ang mga matang tiningnan niya iyon pagkuwa’y ang lalaki. “Mga gamit iyan na naiwan ng nanay mo. Mas tama lang na ikaw ang magtabi ng mga iyan,” saad nito. Napatango naman siya at tinanggap iyon. “Sige… hanggang sa muli Liana...” at pagkasabi noo’y pinaandar na nito ang motorsiklo at iniwan na siya doon. “Ano daw iyan?” takang tanong ni Aling Perla ng lapitan siya. Sinundan pa nito ng
La Consolacion, seven months later… “Ano ka ba naman Liana… Sinabi ng ako na lang dito,” agad na kinuha ni Jake ang mga papel na bitbit niya. “Kaya ko naman,” aniya at pilit na inagaw sa lalaki ang mga dala-dala. “Anong kaya? Eh tingnan mo nga ‘yan, ni hindi mo na makita ang dinadaanan mo,” anito sabay nguso sa malaki niyang tiyan. Bahagya naman siyang napangiwi at napahawak doon ng maramdamang sumipa ang baby niya. Mabilis naman siyang inalalayan ng lalaki na makaupong muli sa kanyang pwesto. “Iyan na nga ba ang sinasabi ko… ang tigas kasi ng ulo,” panenermon pa nito. Liana tried to do an inhale-exhale exercise upang mawala ang nadaramang pagod at para marelax sila ng baby niya. Turo iyon ng kanyang doktor. Napapadalas na kasi ang paggalaw nito nitong mga nakalipas na araw at natutuwa naman siya dahil ibig sabihin lang noon ay malusog ang kanyang anak. Nang umalis sila sa Maynila, hindi niya alam na nagdadalantao na pala siya. Lumipas pa ang isang buwan ng makalipat sila saka
Matuling lumipas ang mga araw and Leyra was growing so fast. Her daughter became their source of joy. Walang araw na hindi siya pinatatawa nito dahil sa angking kakulitan nito. She’s now two and a half years old at may kadaldalan na rin kahit na medyo may pagka-utal pa. “Mieeeeeee!” matinis ang tinig na tawag na iyon ni Leyra sa kanya. Sabado ng araw na iyon at wala siyang pasok sa law firm kaya nasa bahay siya.“What is it anak?” agad na tanong niya ng lapitan ito. Katatapos lang niyang magluto ng pananghalian nila. Naabutan niya ang nagkalat na kung ano-anong gamit sa sahig na palagay niya’y hinalukay yata nito sa ilalim ng kanilang higaan. “Kalat… dami ‘dun oh,” anito sabay turo sa kanilang kwarto. Napangiting napailing na lang siya. “Bakit mo naman po kinuha?” aniya at isa-isang dinampot ang mga papel na nasa sahig at ibinalik iyon sa kahon. “Nasaan ba ang Tito Lester mo?” muli niyang tanong sa anak ng harapin ito. “Ewan po…” sagot nito sabay kibit-balikat. “An sabi niya p
“Ate! Ate!” humahangos na tawag sa kanya ni Lester pagdating nito galing sa eskwelahan.Pawis na pawis ito ng lapitan siya habang nagpapahinga. Kakarating niya lang din galing sa trabaho.“Lester, di ba sinabihan na kita na huwag kang masyadong magpapapawis? Alam mo namang masama sa ‘yo ‘yan,” nag-aalalang sabi niya at kaagad na kumuha ng tissue sa kanyang bag at ipinunas iyon dito.“Eh, Ate, wala na naman akong sakit. Di ba nga magaling na ako?” pagdadahilan naman nito.“Kahit na. Masama pa rin sa ‘yo ang matuyuan ng pawis. Baka mamaya n’yan lagnatin ka pa,” giit niya.Hindi naman ito sumagot.“Ano ba iyong sasabihin mo at parang hindi na makakapaghintay pa?” tanong niya maya-maya.Kumibot-kibot ang labi nito at nag-isip sandali.“Lester…” naiinip na saad niya ng hindi ito sumagot.“Eh…” may pag-aalinlangang tugon sabay kamot sa ulo.“Eh, ano?” iritableng ng tanong niya at pinakatitigan ito.Nag-iwas naman ito ng mga mata at sa halip na sumagot, may dinukot ito sa bag at iniabot sa k
Dahil kailangan ng mas maayos na pasilidad para sa operasyon na iyon ni Leyra at wala noon sa kahit saang ospital sa La Consolacion, minabuti itong i-transfer sa mas malaking ospital sa Maynila. Isa ring espesyalista ang titingin dito at mag-oopera kaya palagay ang loob ni Liana na malalagpasan iyon ng anak.Nakapagleave na rin siya sa trabaho upang matutukan ang kalagayan ng anak. Madali naman siyang pinayagan lalo na’t alam ni Mr. Madrigal ang kalagayan niya bilang isang single parent.Naiwan sa probinsya sina Nanay Perla at Lester dahil pumapasok ito at kailangan nito ng makakasama doon. Siniguro naman niya sa mga ito na magiging maayos si Leyra pagkatapos ng operasyon kaya’t napanatag ang loob ng dalawa kahit na papapano.“Mie… blave ako ‘di ba?” tanong ni Leyra sa kanya pagkatapos itong ma-x-ray.Nakangiting tumango naman si Liana. “Oo naman. Ang galing-galing mo kaya.”“Di lin ako iyak. Sabi Tito Lestel siya din ‘di iyak noon eh. Totoo ba ‘yon mommy?” madaldal na tanong pa nito
“Liana you don’t have to explain anything from him,” pigil ni Jake sa kanya na noon lang niya napansin na nasa likuran pala ni Henry.Nabaling naman dito ang atensyon ng binata na kanina pa hindi maipinta ang mukha.“No, Jake… It’s useless kung hindi ko siya kakausapin ngayon dahil alam kong hindi niya rin ako titigilan,” aniya at hinarap muli ang nahihimbing na anak.Masuyo niyang hinalikan ito sa noo pagkuwa’y hinarap ang dalawang lalaki at walang sali-salitang nagpatiuna ng lumabas. Kaagad namang sumunod sa kanya si Henry at naiwan sa loob si Jake na inihatid pa sila ng nag-aalalang tingin.Umakyat sila sa may rooftop kung saan sa palagay niya'y walang tao. Doon malaya silang makakapag-usap kahit magsigawan pa silang dalawa.Si Henry na tahimik lang na nakasunod sa kanya ay pinagmamasdan ang bawat kilos niya. Hindi niya mabasa ang nasa isip nito dahil sa tuwing magtatama ang mga mata nila, hindi niya iyon makayang salubungin at siya na rin mismo ang nagbabawi ng mga tingin dito.Ma
Hindi na nga umalis pa ng ospital si Henry. Matyaga din itong nagbantay sa kanilang anak kahit na nasa isang sulok lang ito ng silid ni Leyra. And when Leyra woke up, agad nitong tinanong kung sino ang binata.“Mommy, sino po s'ya?”Masuyong hinaplos ni Liana ang buhok ng anak at ngumiti dito. “Did you remember those times we talked about your father?” tanong niya rito.“Uh-huh…” anito kasabay ng isang mabagal na pagtango.Huminga muna ng malalim si Liana bago nagpatuloy, “Siya na iyon anak. He's your father.”Dahan-dahan namang lumapit sa kanila si Henry while Leyra was seriously looking at him intently. Tila kinakabisa nitong maigi ang mukha ng ama.Maya-maya’y nabaling sa kanya ang mga mata ng anak. Nangingislap iyon at hindi maipaliwanag ni Liana ang kanyang nararamdaman habang pinagmamasdan ang mga iyon.“Di mo po sabi sa ‘kin pogi pala Daddy ko,” anito at nakangiti ng nilingon si Henry. “Hi! My name is Leyla, ikaw po?” masiglang pakilala nito sa sarili.Nanginginig ang mga kamay
Successful ang naging operasyon ni Leyra na ikinahinga nila ng maluwag ni Liana. Nailipat na ito sa private room na ipinahanda niya at hindi naman na tumutol pa ang dalaga. Nakakaramdam lang siya ng bahagyang pagkainis dahil sa tuwina’y kabuntot nito si Jake.Wala siyang kaalam-alam tungkol sa lalaking iyon o sa relasyon nito at ni Liana, pero kung umasta ito, para bang ito ang tunay na ama ng anak niya.Saglit siyang nagpaalam sa mga ito na uuwi muna sandali at magpapalit ng damit at nagbilin din siya na magdadala ng mga kailangan pang gamit doon. Panay tango lang naman ang tugon sa kanya ni Liana.Pagdating sa kanilang mansyon ay agad siyang sinalubong ng nag-aalalang ina.“Saan ka na naman ba nanggaling? Tumawag ako sa opisina mo kahapon and Liezl said you went out early in the afternoon. May problema ba?” agad na pag-uusisa nito.Pero sa halip na sumagot, mahigpit niyang niyakap ang nabiglang ina at dito ibinuhos ang lahat ng emosyong nararamdaman niya kahapon pa. Para iyong daloy