จุดเริ่มต้นของเด็กชายหาด ฉากที่ 3

คืนนั้น ลมทะเลพัดเอาความเย็นมาปะทะผิว นนท์นั่งอยู่ตรงระเบียงบ้าน ไฟจากตะเกียงน้ำมันที่แขวนอยู่ตรงเสาชายคากะพริบไหวไปตามแรงลม ดวงจันทร์เต็มดวงส่องแสงนวลเหนือผืนน้ำ คลื่นยังคงซัดเข้าฝั่งเป็นจังหวะที่คุ้นเคย กลิ่นไอทะเลปนกับกลิ่นไม้เก่าของบ้าน ทำให้ค่ำคืนนี้ดูเงียบสงบ

ปู่ดำลากเก้าอี้ไม้มานั่งข้าง ๆ นนท์ มือเหี่ยวย่นของปู่ถือกะลามะพร้าวที่บรรจุชาอุ่น ๆ เอาไว้ ปู่จิบมันช้า ๆ ก่อนจะถอนหายใจแล้วหันมามองหลานชาย

"ไอ้หนู เอ็งรู้ไหมว่าทำไมที่นี่ถึงมีปูเยอะ?"

นนท์เลิกคิ้ว มองหน้าปู่ด้วยความสงสัย "ก็เพราะมันเป็นทะเลไม่ใช่เหรอปู่?"

ปู่หัวเราะเบา ๆ แล้วส่ายหน้า "มันไม่ใช่แค่นั้นหรอก..."

ปู่วางกะลาชาลงข้างตัว ก่อนจะเริ่มเล่าเรื่องราวของ “ปู” ที่นนท์ไม่เคยรู้มาก่อน

ปูที่เลี้ยงคนทั้งหมู่บ้าน

"สมัยก่อน หมู่บ้านเรายังไม่เป็นแบบนี้นะนนท์" ปู่เริ่มเล่า "ตอนนั้นไม่มีไฟฟ้า ไม่มีถนน ไม่มีร้านค้า ทุกคนต้องพึ่งพาทะเลเพื่อหาเลี้ยงตัวเอง"

นนท์นั่งฟังอย่างเงียบ ๆ ดวงตาของเขาสะท้อนแสงจันทร์ ปู่พูดต่อ

"ตอนนั้น ใครที่มีเรือก็ออกเรือไปจับปลา ใครไม่มีเรือก็ต้องหาทางเอาตัวรอดกันเอง บางคนดำน้ำหาหอย บางคนจับหมึก แต่รู้ไหมว่าสิ่งที่ช่วยให้คนในหมู่บ้านอยู่รอดกันมาได้คืออะไร?"

"ปู?" นนท์เดา

ปู่พยักหน้า "ใช่ ปู"

"ตอนที่คลื่นแรง ออกเรือไม่ได้ คนก็ต้องเดินลงไปในเลน ไปจับปูกัน ขายได้บ้าง กินเองบ้าง ปูมันตัวเล็กก็จริง แต่มันมีอยู่เต็มไปหมด ถ้ารู้วิธีหามันนะ"

นนท์มองออกไปยังชายหาดที่ตอนนี้มืดสนิท แต่เขารู้ดีว่าถ้าเป็นเวลากลางวัน หาดทรายนั้นจะเต็มไปด้วยร่องรอยของปูที่เดินไปมา

ความลับของปู

ปู่เอนตัวพิงเสา ก่อนจะพูดต่อ "เอ็งรู้ไหมว่าทำไมปูถึงมีค่ามากกว่าที่คนคิด?"

นนท์ส่ายหน้า "ก็พวกมันแค่เดินไปเดินมาในทรายไม่ใช่เหรอปู่?"

ปู่หัวเราะเบา ๆ "มันมากกว่านั้นโว้ยไอ้หนู ปูมันฉลาด มันรู้จักเอาตัวรอด มันรู้ว่าควรซ่อนตัวยังไง รู้ว่าควรหนีตอนไหน และที่สำคัญ มันเป็นของที่ใครก็ต้องการ"

นนท์ขมวดคิ้ว "หมายความว่ายังไง?"

ปู่หรี่ตาลงแล้วพูดอย่างจริงจัง "ปูเป็นของที่ขายได้เสมอ ไม่ว่าคนจะมีเงินหรือไม่มีเงิน ร้านอาหารก็ต้องการมัน คนรวยก็ชอบมัน คนจนก็กินมันได้ มันเป็นอาหารที่อยู่ได้ทุกระดับ มันไม่เหมือนปลา ที่บางครั้งจับได้เยอะจนล้นตลาด แต่ปู... ต่อให้เอ็งมีเป็นร้อย ๆ กิโล ก็ยังขายได้หมด"

นนท์เริ่มเข้าใจมากขึ้น

ปู่กับปูตัวแรก

ปู่หยิบมีดพกเก่า ๆ ออกมา มันเป็นมีดที่คมและสึกจากการใช้งานมานาน นนท์เคยเห็นมันมาตั้งแต่เด็ก และรู้ว่าปู่ใช้มีดเล่มนี้แกะปูแทบทุกวัน

"ปู่ได้ปูตัวแรกมาตอนไหนเหรอ?" นนท์ถามขึ้น

ปู่ยิ้มออกมาเหมือนคิดถึงความหลัง "นานมากแล้วว่ะไอ้หนู ตอนนั้นปู่ยังเป็นเด็กพอ ๆ กับเอ็งนี่แหละ ไม่มีเงิน ไม่มีอะไรเลย แต่รู้ว่าถ้าจับปูได้ ก็จะมีข้าวกิน"

นนท์มองหน้าปู่อย่างตั้งใจ

"ปู่จับปูไปขายให้เถ้าแก่แถวตลาด กิโลละไม่กี่บาท แต่รู้ไหม มันเป็นเงินก้อนแรกที่ปู่หามาได้ด้วยตัวเอง" ปู่พูดพร้อมกับลูบมีดพกไปมา "จากปูตัวนั้น ปู่ก็เริ่มจับปูมากขึ้น เริ่มรู้ว่าต้องไปจับมันตอนไหน ใช้เหยื่ออะไร ต้องจับยังไงให้ได้เยอะขึ้น"

นนท์เริ่มตื่นเต้นขึ้นมา "แล้วปู่ทำยังไงต่อ?"

ปู่หัวเราะ "ปู่เก็บเงิน จนมีเงินพอจะซื้อเรือลำแรกของตัวเอง จากจับปูขาย ก็ไปจับปลาขาย จากขายปลา ก็มีเงินมาสร้างบ้านหลังนี้"

นนท์เบิกตากว้าง "ปู่หมายความว่าบ้านของเรา... มาจากเงินที่ได้จากปู?"

ปู่พยักหน้า "ใช่ บ้านนี้ไม่ได้มาจากเงินพ่อค้าใหญ่ ไม่ได้มาจากโชคช่วย แต่มาจากปูตัวเล็ก ๆ พวกนั้นแหละ"

ปู่ส่งต่อบทเรียนให้หลานชาย

ปู่เงียบไปชั่วครู่ ก่อนจะหันมามองหลานชายตรง ๆ

"เอ็งอยากหาเงินเองไหม?" ปู่ถาม

นนท์พยักหน้า "แน่นอนสิปู่! แต่ผมยังเด็ก จะไปทำอะไรได้?"

ปู่ยิ้มแล้วเอามือตบไหล่หลานชายเบา ๆ แล้วเอ่ยขึ้นว่า "ปู่จะสอนเอ็งจับปู"

แววตาของนนท์เป็นประกาย

"จริงเหรอปู่!?"

"จริงสิ" ปู่ยิ้ม "พรุ่งนี้เช้า ตื่นแต่ไก่โห่ แล้วปู่จะพาไปดูว่า ปูที่เปลี่ยนชีวิตปู่มาแล้ว มันจะเปลี่ยนชีวิตเอ็งได้ยังไง"

นนท์แทบรอไม่ไหว เขาไม่เคยคิดมาก่อนว่า "ปู" ที่ดูเหมือนจะเป็นสัตว์เล็ก ๆ ธรรมดา จะสามารถเปลี่ยนชีวิตของใครบางคนได้

แต่วันพรุ่งนี้... เขากำลังจะได้พิสูจน์ด้วยตัวเอง