Namuo sa mukha ng padre ang pagkabahala at pangamba sa narinig. Parang nadurog ang aking puso sa kanyang pag alis niyang iyon. Nawalan rin bigla ng buhay ang aking puso. Mula sa ikatlong tanong niya, bigla na namang may maalalang bagay si Graciela na kanyang agad itinanong sa kasamang babae. Ang tunay na liwanag ay ang pag-asa ng lahat, ang katagang binigkas ni Andracio sa yaong matandang lalaki na humarap sa kanya sa may pinto. Isang makinis na batong may kulay asul tulad kalangitan. Hindi ito isang pangkaraniwang bato lamang, isa itong brilyante. Gumuho rin ang aking pag asang mamahalin din ako ng taong aking itinatangi. Ang pagpapatulo ng dugo sa bangkay ay isang pamamaraan ng mga mambabarang na matagal na nilang ginagawa sa tuwing may namamatay. Ang singsing na ito na lamang ang tanging bagay na nagpapaalala sa aking pagmamahal kay Karena. Tumuloy sa paglalakad ang dalaga at umupo sa isa sa mga makikitang upuan. Kaya kailangan kong gumawa ng paraan para makatakas dahil kung hindi

Dahil nag-iisang anak ng taong namumuno sa buong Larena, galing sa pagdalaw at paglilibot sa minahang iyon si Sergio na pauwi na't nakasakay sa isang karwahe kasama ang kanyang amang si Venancio. Simula noong naging binata na ako, hindi ko na ginagawa ang pagbabahagi ng aking mga saloobin sa aking ina. Napatawa naman ng malakas si Ginoong Calisto dahil dito. May halo itong tuwa at linlang batay tinig at pandamang naramdaman ni Julian. Maaraw ang naging panahon sa araw na iyon. Maganda ngunit mainit kaya sa pagbaybay ng kanilang karwahe ay halos naging hamog na kung titingnan sa buong paligid ang mga lumilipad na mga maputing alikabok ng tuyong lupa. Hindi ko alam kung ano ang mas nangingibabaw sa akin. Ngunit ang makitang nasaktan si Carmela kagabi habang ako ay walang nagawa ay dumudurog sa aking puso. Nakasarado naman ang buong karwahe kaya hindi nakapasok ang itong mga alikabok ng daan sa loob nito kung nasaan nakasakay si Sergio at ang ama niya. Sa pagtawang ginawa ng maestro, dit

Hindi inamin ni Graciela kay Eduardo ang kinaroroonan ni Carmela.Alam niya kung ano ang magiging asta nito kapag malaman niya na ang kanyang irog ay nanganganib. Batid ng dalaga ang kaibahan ng pagkilos ng isang tao kapag ang tinatamasa na ay ang pagmamahal. Bagkos ay kanyang pinapagaan na lamang ang kalooban ng senyor ay sinasabihan niya ito na magiging maayos ang lahat. Kahit kasinungalingan lamang ay maiibsan ang pangamba ng ginoo sa bawat salitang maliligtas nila ang irog nito. Paminsan-minsan noong kabataan ko pa, sumasama ako sa aking ama sa kanyang pagdadayo sa bayan ng Santa Lucia. Matapos mahulog sa mababaw na bangin ay dagling tiningnan ni Graciela ang palibot ng kanyang hinulugang lugar--dala pa rin ito nang kanyang pangangamba na baka siya'y maabutan nang anuman itong sumusunod sa kanya. Sa wakas ay narating na ng bangka ang daungan sa may ilog na malapit sa Maynila. Tumigil siya at sumandal sandali sa kalapit na puno habang tinutumbas ang bigat sa pagkakatayo ang sumasaki

Nanlisik ang kanyang mga mata sa sakit na naramdaman niya. Unti-unti siyang nanghihina nang maramdaman ito. Lumingon ako ng parahan, dama pa rin ang tindi ng takot sa dibdib, upang alamin kung ano iyong naririnig ko sa likuran.May mga Pilipino rin naman nagtitinda ng mga produkto at karamihan nito ay mga ibat ibang gulay. Nakaupo si Tiyo Graciano sa pang-unahang gitna ng platera,nasa kaliwa niya naman si Tiya Dolores habang nasa kanan kami ni Manuela na magkatabi. Ang kinaroroonan ng patahian ay isang bahay lamang. Yari sa bato ang ibaba nito at yari naman sa matigas na kahoy ang itaas. May nakabiting makapal na lubid rin ito na may binuong pabilog sa dulo para sa ulo. Hindi nagsalitang muli ang tagabarik ng alak at pinabayaan na lamang akong muinom. Mula sa balkonahe, pagkarating ko rito, nakita ko sina Laura at Estrella sa may puno ng mangga na malapit sa asoteang kinaroroonan ko. “Maayos na ako, Manuela. Wala na akong nararamdaman pang kakaiba,” sagot ko naman sa kanya at nagpakit

Maaari namang maling impormasyon ang nakuha ni Samuel at marahil hindi yaon si Julian ang tinutukoy ng saksi, ngunit sa pagkakilala niya sa inquisidor, alam niyang totoo ito. Hindi nga ako nagkakamali sa aking nawari, ang taongbayan ay aalis na ng Santa Lucia, at marahil ay hindi na magbabalik sa sinumpaang lugar na ito. Paulit-ulit na pumupukol sa kanyang isip ang ibinunyag ng matanda na patay na ang hinahanap niyang si Mateo Vicente. At sa unang pagkakataon sa kasaysayan ng aking ama, panalo ang mga karaniwang tao laban sa mga halimaw na bampira."Aabutin pa ba natin ang araw na matuntun din tayo ng mga guardia civil gaya nang nangyari sa La Indio Independencia?" wika niya sa lahat.Namamatay na ang bayan ng Santa Lucia, wari ko, at kailangan itong sagipin para manatili pa ring buo ang kasarinlan nito. "Maunawaan mo sana ako dahil malaking bagay para sa akin ang malaman ko ang buong katotohanan sa mga nangyayaring ito," wika pa niya. Tila nanghena ang aking buong katawan nakikitang pi