Semua Bab The Divorce That Ruined Him: Bab 11 - Bab 20

**AIRA’S POINT OF VIEW**“Magbihis ka. We’re leaving at 6.”‘Yun lang ang sinabi niya nang pumasok siya sa kwarto habang nagsusuklay ako. Walang paliwanag, walang tanong, walang kahit anong emosyon sa boses niya. Ganoon na talaga siya nitong mga araw—parang robot na walang nararamdamang awa. Kahit galit niya, hindi na umaapoy. Malamig. Tahimik. Mapanakit.“Anong meron?” tanong ko, pilit pinapakalma ang boses ko.“Dinner party. Company event. May image tayong pinoprotektahan, tandaan mo ‘yan.”Tumango na lang ako. Hindi ko na sinundan pa. Alam ko na ang ibig sabihin ng bawat salitang binitawan niya: kailangan kong sumama, kahit na hindi ko gusto, kahit na masakit, kahit na pinipilit ko pa lang buuing muli ang sarili kong durog.Lumipas ang oras at mag-a-alas sais na, nakaayos na ako. Nakasuot ako ng puting dress na pinili ko para hindi masyadong pansinin. Gusto ko lang maging invisible sa gabing ‘yon. Ayokong maging sentro ng usapan. Ayokong mapansin ng kahit sino. Gusto ko lang matapo

**AIRA’S POINT OF VIEW**Alas singko pa lang ng umaga, gising na ako. Hindi dahil kailangan, kundi dahil hindi ko na rin maalala kung kailan ako huling nakatulog ng mahimbing. Sa maliit na guest room kung saan ako pansamantalang itinapon ni Calvin, parang hindi na ako makahinga. Ang bawat dingding ng kwartong ito ay paalala kung gaano na ako kababa sa paningin ng taong minahal ko.Nakahawak ako sa tabo habang nililinisan ang sahig sa kusina. Pawis na pawis, pero walang reklamo. Kasi wala na rin akong karapatang magreklamo. Sa bahay na kami ni Calvin, pero pakiramdam ko, hindi ako kabilang. Mas malala pa ako sa katulong. At kahit hindi niya sabihin, ramdam ko sa bawat tingin, sa bawat utos, na gusto niya akong mapahiya, mapagod, mawalan ng dignidad."Aira, pakilinis ‘yung garahe. Nagkalat na naman ‘yung mga kahon doon. Ayusin mo pati ‘yung storage," utos niya habang dumaan sa kusina, hindi man lang tumingin sa akin.Tumango lang ako. Hindi ko na siya kinakausap. Kahit gusto ko sanang i

**AIRA’S POINT OF VIEW**Hindi ko na alam kung anong araw na. Pakiramdam ko, ilang beses nang umikot ang mundo pero nananatili akong nakahandusay sa malamig na sahig ng guest room. Lahat masakit. Ulo ko, tiyan ko, buong katawan ko. Nilalagnat ako, sigurado ako. Tuyo ang lalamunan ko, namumugto ang mata ko sa kakaiyak, at parang sinasakal ako ng bigat ng lahat ng dinadala ko.Wala na akong lakas. Kahit ang simpleng pagtayo para kumuha ng tubig, hindi ko na magawa. Sa bawat paghinga ko, para akong sinasaksak sa loob. Nanginginig ako kahit balot na balot ako ng kumot. Gusto kong sumigaw, pero wala nang boses ang lalamunan ko. Gusto kong humingi ng tulong… pero kanino?Hindi ko matawagan si Mama. Hindi ko masabi sa kahit sino. Kahit ang doktor sa health center, hindi ko kayang puntahan. Hindi dahil ayaw ko. Dahil hindi ko na kaya. Sobrang hina ko na. Sobrang wasak na ako.Tumingin ako sa orasan. Alas otso na ng gabi. Madilim na sa labas. Maulan. Tahimik ang buong bahay. Wala si Calvin buo

**AIRA’S POINT OF VIEW**Tatlong buwan. Tatlong buwang kailangan pa naming magkasama sa iisang bubong, ayon sa requirements ng annulment. At sa loob ng tatlong buwang ‘yon, parang pakiramdam ko, araw-araw akong nililibing ng buhay.Simula nang ipasa ang mga dokumento ng annulment, halos wala na kaming usapan ni Calvin. Literal na parang hindi na ako nag-eexist para sa kanya. Pero ang mas masakit? Ang totoo, ramdam na ramdam ko ang presensya niya hindi dahil kasama ko siya, kundi dahil sinisigurado niyang maririnig ko pa rin siya. Nararamdaman ko ang bawat kilos niya, bawat pagbagsak ng pinto sa kabilang wing ng bahay, bawat halakhak ng mga babae niyang dinadala.Lumipat siya sa kabilang bahagi ng bahay ang dating guest wing na ginawa naming pansamantalang kwarto noon para sa mga bisita. Ngayon, parang ginawa niya itong motel. Isang parte ng bahay naming sabay naming pinaghirapan. Bahay na binuo naming dalawa. Ngayon, ginamit niya para ipamukha sa’kin kung gaano kababa ang tingin niya

**AIRA’S POINT OF VIEW**Nakangiti ako habang hawak-hawak ang maliit na tray ng ensaymada na ako mismo ang nag-bake, kahit nanlalamig ang mga palad ko at halos hindi ko na maramdaman ang mga daliri ko sa kaba. Ipinatawag ako ni Calvin para dumalo sa isang family gathering ng pamilya niya sa ancestral home nila sa Tagaytay. Hindi ko alam kung bakit, lalo na’t malinaw na malinaw pa sa lahat ang isyu namin. Alam kong may annulment na. Alam kong wala na kaming koneksyon. Pero gusto raw ni Calvin na sumama pa rin ako, para hindi raw magduda ang pamilya niya.“Pumunta ka. Magsuot ka ng matinong damit. Huwag kang magmumukhang kawawa,” iyon lang ang bilin niya bago niya ako iniwan sa kusina kaninang umaga.Ang ironic no? Bawal daw akong magmukhang kawawa, gayong araw-araw na akong binubura niya bilang tao. Ngunit kahit masakit, kahit ayaw ko, pumunta pa rin ako. Siguro kasi gusto ko pa ring patunayan sa sarili kong kaya kong tumindig sa harap ng mga taong tingin sa akin ay basura.Pagdating n