ฉันไม่รู้ว่าหนังสือเล่มนี้ถูกดัดแปลงเป็นซีรีส์ ควรตรวจสอบอย่างไร?

เจอหนังสือที่สงสัยว่าจะถูกดัดแปลงเป็นซีรีส์แล้วอดตื่นเต้นไม่ได้เลย — ความรู้สึกแบบนี้ทำให้การตามหาคำตอบสนุกขึ้นมาก

เราเริ่มจากมองที่แหล่งเป็นทางการก่อนเสมอ เช่น เว็บไซต์สำนักพิมพ์หรือหน้าของผู้เขียน เพราะถ้าเรื่องนั้นมีการขายลิขสิทธิ์หรือประกาศแผนการดัดแปลง ข่าวมักจะออกจากตรงนี้ก่อน ตัวอย่างชัดเจนคือ 'The Witcher' ที่ข่าวการดัดแปลงและข้อมูลลิขสิทธิ์ถูกโพสต์โดยสำนักพิมพ์และตัวผู้แต่ง ทำให้ตามรอยได้ง่าย

ต่อมาให้ส่องฐานข้อมูลบันเทิงอย่าง IMDb หรือฐานข้อมูลหนังสืออย่าง WorldCat และ Goodreads เพราะ IMDb จะโผล่ชื่อหนังสือในหน้าเครดิตของซีรีส์หากมีการดัดแปลง ส่วน WorldCat/Goodreads จะมีหมายเหตุหรือรุ่นพิเศษที่อ้างถึงการดัดแปลง สุดท้ายอย่าลืมตรวจข่าวบันเทิงหรือบทสัมภาษณ์ผู้เขียนและโปรดิวเซอร์ ทั้งนี้การยืนยันจากหลายแหล่งจะทำให้แน่ใจมากขึ้น การเช็กชื่อผู้เขียนกับชื่อคนเขียนบทหรือผู้ควบคุมผลิตในเครดิตมักเป็นหลักฐานชั้นดี

ถ้าตามทั้งหมดแล้วยังไม่เจอหลักฐานชัดเจน ให้ดูการถือสิทธิ์แปลสิทธิ์ (rights) ในหน้าสำนักพิมพ์หรือรายงานสิทธิต่างประเทศ — ถ้ามีการขายลิขสิทธิ์ภาพยนตร์/โทรทัศน์ นั่นคือสัญญาณที่ชัดมากกว่าโพสต์แฟนคลับทั่วไป มาถึงตรงนี้ก็จะเห็นภาพกว้างขึ้นและรู้ว่าเรื่องโปรดของเรามีโอกาสกลายเป็นซีรีส์แค่ไหน

เทคนิคด่วนที่อยากแบ่งปันคือเช็กจากเครดิตและหมายเหตุของฉบับพิมพ์รวมถึงหน้ารายการของสตรีมมิงก่อนเป็นอันดับแรก เพราะการดัดแปลงที่จริงจังมักทิ้งหลักฐานไว้ในสองที่นี้ เช่น ฉบับพิมพ์บางครั้งจะมีบรรทัดเล็กๆ ที่บอกว่า ‘adapted for television’ หรือมีหมายเหตุเกี่ยวกับสิทธิ ส่วนหน้าแพลตฟอร์มสตรีมมิงจะใส่ชื่อผู้แต่งหรือหนังสือเป็นเครดิตประกอบ

อีกมุมที่เรามองคือการตรวจชื่อผู้ร่วมงานในโปรเจ็กต์ซีรีส์ — ถ้ามีชื่อคนเขียนบทที่ประกาศว่าทำงานจากหนังสือเล่มหนึ่ง นั่นบ่งบอกชัดว่ามีการดัดแปลงเกิดขึ้น ดูตัวอย่างอย่าง 'The Expanse' ที่การเชื่อมโยงชื่อผู้เขียนนิยายกับเครดิตของซีรีส์ช่วยยืนยันต้นกำเนิดได้ อันนี้เป็นทริคเร็วๆ ที่ใช้แล้วเจอคำตอบไว และทำให้รู้สึกว่าโลกวรรณกรรมกับหน้าจอเชื่อมกันอย่างไรบ้าง

วิธีง่ายๆที่เราแนะนำแบ่งเป็นข้อสั้นๆ เพื่อให้ทำตามได้ไวและแม่นยำ
- ตรวจดูหน้าแรกของผู้เขียนและสำนักพิมพ์: ประกาศโปรเจ็กต์หรือข่าวลิขสิทธิ์มักถูกโพสต์ที่นั่นเป็นจุดแรก
- เช็กฐานข้อมูลภาพยนตร์-โทรทัศน์: IMDb, Rotten Tomatoes หรือฐานข้อมูลท้องถิ่น จะขึ้นเครดิตของต้นฉบับหากมีการดัดแปลง
- มองหาหน้าข่าวบันเทิงและบทสัมภาษณ์: บทความสัมภาษณ์โปรดิวเซอร์หรือผู้เขียนมักให้เบาะแสว่ามีแผนจะทำจริงหรือเพียงเสนอสิทธิ์
- ค้นชื่อหนังสือพร้อมคำว่า ‘rights’, ‘adaptation’ หรือ ‘TV series’ ในภาษาอังกฤษหรือภาษาไทย: คำค้นแบบนี้มักเจอบทความสิทธิบางชิ้นหรือข่าวขายลิขสิทธิ์
- ตรวจแพลตฟอร์มสตรีมมิ่ง: Netflix, Prime Video, Disney+ และผู้ให้บริการท้องถิ่นจะมีฐานข้อมูลรายการที่ประกาศ ลองเสิร์ชชื่อหนังสือในช่องค้นหาของแต่ละแพลตฟอร์ม

เมื่อรวมผลจากหลายแหล่ง เราจะเห็นภาพชัดขึ้น เช่นกรณี 'Good Omens' ที่มีประกาศจากสำนักพิมพ์ บทสัมภาษณ์ผู้เขียน และหน้ารายการของแพลตฟอร์มร่วมกัน เป็นการยืนยันที่น่าเชื่อถือกว่าคำพูดจากที่เดียว การทำตามรายการสั้นๆ เหล่านี้จะช่วยให้รู้เร็วและมั่นใจมากขึ้น