ฉันไม่เคยเชื่อเรื่องพรหมลิขิต ฉบับนิยายต่างจากซีรีส์อย่างไรบ้าง?

กระผมชอบมองเรื่องพรหมลิขิตในเชิงโครงสร้างการเล่าเรื่องมากกว่าเป็นคำตอบสุดท้าย ว่ามันถูกใช้เพื่อขับเคลื่อนพล็อตหรือทำหน้าที่เป็นธีมเชิงปรัชญา

เอาตัวอย่าง 'The Alchemist' ที่ใช้พรหมลิขิตเป็นแก่นเรื่องเชิงสัญลักษณ์: การเดินทางและสัญญะต่างๆ ถูกออกแบบมาให้ผู้อ่านรู้สึกว่าโลกเอื้อต่อการค้นหาชะตากรรม ในขณะที่ซีรีส์แนวแมสอย่าง 'Death Note' นำแนวคิดโชคชะตามาเป็นเงื่อนไขทางจริยธรรมและเกมเชิงกลยุทธ์มากกว่าจะเป็นความรักพรหมลิขิต ทุกตอนต้องมีความตึงเครียดและเซอร์ไพรส์ เพื่อรักษาความสนใจของผู้ชมในระยะยาว

ผลลัพธ์ที่ได้คือ: นิยายมักทำงานกับเวลาภายในของตัวละครและคำอธิบายเชิงสัญลักษณ์ ซีรีส์ต้องแปลงแนวคิดนั้นเป็นการเคลื่อนไหวที่จับต้องได้ เช่น ซีนบังเอิญที่ดูเหมือนชะตาหรือการตัดต่อที่บอกว่าต้องเป็นแบบนี้เท่านั้น สไตล์การนำเสนอนี้ทำให้พรหมลิขิตในซีรีส์ถูกมองเป็น 'ตัวจักร' ที่ขับให้เรื่องไปข้างหน้า มากกว่าจะเป็นความจริงเชิงภายในที่ผู้อ่านค่อยๆ สัมผัส

เราไม่เชื่อพรหมลิขิตแบบโรแมนติกสุดโต่ง แต่ก็เข้าใจว่าทำไมนิยายมักทำให้ความเป็นพรหมลิขิตดูทรงพลังกว่าที่เห็นบนจอ

ในฐานะคนอ่านที่ชอบอ่านบทพูดในใจของตัวละคร นิสัยนี้ทำให้นิยายอย่าง 'The Time Traveler's Wife' ทำหน้าที่เป็นกระจกสะท้อนความบังเอิญและชะตากรรมได้ละเอียดกว่า เพราะผู้เขียนสามารถเขียนความคิด ความกลัว และเหตุผลเชิงภายในที่ทำให้เหตุการณ์ดูเหมือนถูกกำหนดไว้แล้ว ฉากเดียวในนิยายสามารถยืดออกเป็นหลายหน้าที่บรรยายอารมณ์ เหตุผล และความทรงจำ ทำให้ความบังเอิญกลายเป็นสิ่งที่ผู้อ่านรู้สึกว่าเกิดขึ้นจริง

ซีรีส์อย่าง 'Steins;Gate' กลับเลือกใช้ภาพ เสียง และจังหวะตอนเพื่อผลักดันความรู้สึกของพรหมลิขิต ปฏิสัมพันธ์ระหว่างนักแสดง การตัดต่อ และซาวด์แทร็กสามารถทำให้เหตุการณ์เดียวกันดูโหดร้ายหรือโชคดีขึ้นได้ แต่ข้อจำกัดเรื่องเวลาและความจำเป็นต้องมีจุดหักมุมต่อเนื่องทำให้ซีรีส์มักจะตัดความซับซ้อนภายในบางส่วนเพื่อแลกกับการเล่าเรื่องที่กระชับ

ท้ายที่สุดสำหรับเรา นิยายให้ความใกล้ชิดเชิงจิตวิทยา ซีรีส์ให้ประสบการณ์ร่วมแบบภาพรวม ทั้งสองแบบสามารถทำให้คนไม่เชื่อพรหมลิขิตเปลี่ยนใจชั่วคราวได้ ขึ้นกับว่าผู้สร้างเลือกจะสื่อมันอย่างไร และผมมักชอบตอนที่ทั้งสองรูปแบบเล่นกับความไม่แน่นอนของชีวิตอย่างชาญฉลาด

ดิฉันมองว่าความต่างหลักอยู่ที่ 'พื้นที่ว่าง' ให้จินตนาการของผู้รับสาร ในนิยาย พื้นที่ว่างนั้นกว้างกว่า

ตัวอย่างเช่น 'Norwegian Wood' ใช้ภาษาที่ลึกและเงียบจนอารมณ์ภายในของตัวละครถูกขยายออกไป เหตุการณ์ที่เล็กน้อยกลายเป็นชิ้นส่วนของชะตากรรมเพราะผู้อ่านได้ใช้เวลากับความคิด ภาพจำ และรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ที่ผู้เขียนตั้งใจวางไว้ ในทางกลับกันงานภาพยนตร์หรือซีรีส์อย่าง 'Your Name' ต้องแปลงความเงียบนี้ให้กลายเป็นภาพและซีนที่จับต้องได้ การเลือกมุมกล้องและเพลงจึงเป็นเครื่องมือหลักในการสื่อว่าเหตุการณ์นั้น 'ถูกกำหนด' หรือเป็นแค่ความบังเอิญ

นอกจากนี้นิยายมักยอมให้ความคลุมเครืออยู่ต่อไปได้ ขณะที่ซีรีส์มักต้องรีบปิดปมเพื่อรักษาจังหวะและคำสัญญาที่ให้กับผู้ชม ผลลัพธ์คือความรู้สึกของพรหมลิขิตในนิยายมักหนักแน่นแบบค่อยๆ แทรกซึม ส่วนในสื่อภาพจะชัดและเร็วกว่า แต่ก็อาจสูญเสียความลึกบางอย่างไป ซึ่งดิฉันมักคิดถึงตอนท้ายๆ ที่ยังทิ้งสิ่งเล็กๆ ให้คิดต่ออีกหลายวัน

เราพูดตรงๆ ว่าความแตกต่างสรุปได้ง่าย: นิยายให้ความรู้สึกภายใน ซีรีส์ให้ภาพภายนอก

ยกตัวอย่างฉากบังเอิญใน 'Before Sunrise' (เป็นหนัง แต่เทคนิคเดียวกับซีรีส์) ที่ความเงียบและบทสนทนาแผ่ความหมายในใจคนดู ในขณะที่ฉากใน 'Fruits Basket' (เวอร์ชันซีรีส์) ต้องแสดงออกผ่านการเคลื่อนไหว สีหน้าของตัวละคร และเพลงประกอบ ทำให้ความรู้สึกของพรหมลิขิตเป็นสิ่งที่เห็นได้ชัดและเร้าใจทันที

โดยส่วนตัว ผมชอบทั้งสองแบบ ขึ้นอยู่กับอยากได้ความลึกหรือความรู้สึกร่วมแบบทันที แต่ถ้าต้องเลือกฉากที่ทำให้ฉันคิดถึงโชคชะตาต่อ อยากให้มันเป็นฉากที่ยังทิ้งความสงสัยไว้ในจิตใจ ไม่ใช่แค่คำอธิบายตรงๆ