ทำไมผีคอยายถึงถูกเรียกว่าผีคอยาว?

ภาพประกอบของอสูร กายมีความเข้มขลังในรายละเอียดที่กระตุ้นให้ผมอยากลงมือทำทันที เพราะเส้นเงาและโทนสีชี้ชัดถึงวัสดุที่ต่างกันระหว่างโลหะ หนัง และผิวหนังมอมแมม ทำให้ผมเริ่มจากการแยกส่วนออกเป็นสามกลุ่มหลัก: ชุดภายนอก โครงสร้างร่างกาย และองค์ประกอบใบหน้า การเลือกผ้าและวัสดุเป็นเรื่องสำคัญมาก ผมชอบใช้ผ้าหนาหน้าตาหยาบสำหรับเสื้อคลุมชั้นนอก แล้วเสริมด้วย Faux leather หรือ PVC ที่ตัดแต่งให้มีรอยฉีกและเผาเบาๆ เพื่อให้ได้สัมผัสที่ดิบเหมือนภาพประกอบ การทำโครงซับในด้วยโฟม EVA จะช่วยรักษารูปทรงกรอบอกหรือเกราะเล็ก ๆ ได้โดยไม่หนักเกินไป ถ้ามีชิ้นส่วนโลหะที่ต้องดูสมจริง การใช้ลูกเล่นสีเมทัลลิคผสมกับสีน้ำตาลสนิมจะทำให้ดูเหมือนผ่านการใช้งานมานาน เหมือนงานออกแบบใน 'Berserk' ที่เน้นรายละเอียดความเก่าและความหนักแน่น การทำหน้ากับทรงผมต้องให้ความสำคัญร่วมไปด้วย ผมมักจะใช้ซิลิโคนหนาเป็นฐานสำหรับรอยแผลหรือเขี้ยว แล้วแต้มด้วยสีรองพื้นโทนอุ่นก่อนลงเงาและเลือดเทียม เทคนิคพ่นสีแบบฟุ้งช่วยให้รอยแผลดูเป็นชั้นๆ ไม่แข็งกระด้าง ส่วนทรงผมถ้าเป็นวิกให้ตัดและแยกช่อแล้วใช้สเปรย์เท็กซ์เจอร์สร้างความยุ่งเหยิงเหมือนถูกเผาหรือสยายไปตามแรงลม การจัดแสงตอนถ่ายรูปก็สำคัญมาก; แสงด้านข้างที่เข้มจะเพิ่มความน่ากลัวและมิติให้กับผิวที่มีรายละเอียดเยอะอย่างอสูร กาย สุดท้ายแล้วผมมักจะจบงานด้วยการลองใส่ท่าแอคชั่นและมุมกล้องหลายๆ แบบ เพราะบางครั้งมุมเดียวกันที่มีแสงสวยจะเปลี่ยนความรู้สึกจากโหดเป็นงดงามได้อย่างไม่น่าเชื่อ

ความยาวโพสต์ที่เหมาะสมสำหรับคนเพิ่งเริ่มวาดมังงะเป็นเรื่องที่ผมมองว่าเกี่ยวกับจังหวะมากกว่าตัวเลขล้วนๆ การแบ่งพาร์ตเล็กๆ ให้ชัดเจนช่วยให้คนอ่านจับจังหวะได้ง่ายกว่า เช่น โพสต์แบบสั้น 3–6 หน้าหรือ 8–12 แผงสำหรับงานสไตล์หน้าเลื่อนแบบตะวันตก จะทำให้ผู้ชมไม่รู้สึกอิ่มจนเกินไปและยังอยากติดตามต่อ อีกมุมคือถ้าตั้งใจลงเป็นตอนสำหรับแพลตฟอร์มแบบแมกกาซีน จำนวน 15–20 หน้าก็เป็นมาตรฐานที่ใช้กันบ่อย เพราะเพียงพอต่อการวางจังหวะเล่าเรื่อง ฉากไคลแม็กซ์ และทิ้งปมได้อย่างมีน้ำหนัก ในทางปฏิบัติ แนะนำให้เริ่มจากการตั้งกรอบเป้าหมายจริงจัง เช่น ทำตอนละ 6–10 แผง แต่ลงบ่อยกว่า (สัปดาห์ละครั้งหรือสองสัปดาห์ครั้ง) มากกว่าทำตอนยาว 30 หน้าแต่ออกช้ามาก นอกจากจะลดความกดดันเรื่องเวลาแล้ว ยังช่วยให้เห็นการเติบโตของฝีมือเร็วขึ้นด้วย นึกถึงบางฉากจาก 'One Piece' ที่การกระจายข้อมูลและช่วงเวลาตลกกับดราม่าทำได้ดีเพราะมีพื้นที่พอ — สรุปคือเลือกความยาวที่คุณรับผิดชอบได้สม่ำเสมอ แบ่งงานเป็นชิ้นย่อย และโฟกัสที่การเล่าเรื่องกับรีวิวของผู้อ่านเป็นตัวปรับจูน

เริ่มจากท่าทางก่อนเลย — นั่นแหละหัวใจของการคอส 'Akane Tsunemori'. ฉันมองว่าการแต่งกายและเมคอัพเป็นแค่ครึ่งหนึ่งของงาน ส่วนท่าทาง น้ำเสียงและสายตาต่างหากที่ทำให้คนเชื่อว่าเป็นเธอจริง ๆ เสื้อผ้าที่ต้องเตรียมคือชุดข้าราชการหรือตำรวจไซเบอร์แบบกึ่งทางการ สีเข้มอย่างกรมท่า น้ำเงินเข้ม หรือเทาเข้ม จะต้องมีเสื้อเบลเซอร์เข้ารูป กางเกงหรือกระโปรงทรงเรียบร้อย กับเนคไทหรือผ้าพันคอเล็ก ๆ ที่ดูเป็นทางการ ใส่ป้ายหรือเข็มกลัดเล็ก ๆ ที่ดูเหมือนตราประจำหน่วยด้วย สำหรับเมคอัพ ให้คุมโทนเรียบแต่มีกลิ่นอายความเครียด ใช้รองพื้นที่ปกปิดบาง ๆ เน้นผิวดูเป็นจริง ๆ ไม่ฉ่ำจนเกินไป คอนทัวร์เบา ๆ ให้หน้าดูคมและเหนื่อยเล็กน้อย ตาดำคมชัดด้วยอายไลเนอร์บาง ๆ และมาสคาร่าเพื่อดวงตาที่เฉียบ แต่ไม่หวือหวา เติมปากด้วยสีโทนนู้ดหรือสีน้ำตาลอ่อน ถ้าจะเพิ่มพร็อพที่คนจำได้ดีคือ 'Dominator' จำลองแบบโปรพไฟล์ จะยกระดับงานคอสให้สมจริงมากขึ้น สุดท้ายเรื่องผม ให้ใช้วิกบ็อบสีน้ำตาลอ่อน-ช็อกโกแลต ตัดปลายตีทรงเล็กน้อยและเซ็ตให้ดูเรียบร้อย ฉันมักฝึกทำหน้าเฉย ๆ แบบคิดหนักกับมุมมองเบา ๆ จะช่วยให้คนรู้สึกว่าเห็น 'Akane' จริง ๆ มากกว่าการใส่ชุดแล้วโพสต์ท่าแค่หล่อ ๆ เท่านั้น

ตลอดริมแม่น้ำและสระน้ำของญี่ปุ่นมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตน้ำที่คนเรียกกันว่า 'kappa' ซึ่งไม่ได้มาจากแหล่งเดียวแต่เป็นผลรวมของความเชื่อท้องถิ่นหลากหลายแห่ง เมื่อนึกถึงที่มาของผีกัปปะ ฉันชอบมองว่ามันเป็นการรวมเอาแนวคิดเกี่ยวกับเทพเจ้าริมน้ำและภูตผีของชุมชนเข้าด้วยกัน: บางพื้นที่เชื่อมโยงกับ 'kawa no kami' หรือเทพเจ้าสายน้ำ บางแห่งเห็นว่ามันเป็นวิญญาณเด็กที่อาศัยในคูคลอง คำว่า 'kappa' เองอาจมีรากมาจากคำว่า 'kawa' (แม่น้ำ) ผสมกับศัพท์ท้องถิ่นอื่นๆ ดังนั้นต้นกำเนิดจึงไม่ใช่ศูนย์กลางเดียว แต่กระจายไปตามแม่น้ำลำคลอง—โดยเฉพาะในชนบทที่คนพึ่งพาน้ำและกลัวความเสี่ยงจากการจมน้ำ ประวัติศาสตร์ชาวบ้านยังแสดงให้เห็นว่ากัปปะถูกใช้เป็นเรื่องเตือนใจให้เด็กไม่เข้าใกล้น้ำลึก อีกด้านหนึ่งภาพลักษณ์ของกัปปะก็ถูกถ่ายทอดผ่านงานศิลปะพื้นบ้าน นิทานท้องถิ่น และพิธีกรรมที่เกี่ยวกับน้ำ ทำให้มันกลายเป็นทั้งตัวร้ายและตัวตลกในเรื่องเล่า ตามที่เราเห็นในภาพแกะสลัก งานพิมพ์ และรูปปั้นจิ๋วตามศาลาเล็กๆ ของหลายหมู่บ้าน—สิ่งที่น่าชอบคือความหลากหลายของเรื่องเล่าเหล่านี้ ไม่ว่าจะเป็นกัปปะกวนใจชาวประมงหรือกัปปะช่วยชีวิตเด็ก ก็ล้วนสะท้อนวิถีชีวิตริมแม่น้ำของญี่ปุ่นได้ดี

ชอบเวลาเราได้ลงลึกกับรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ ของชุดเทพเซียน เพราะนั่นแหละคือสิ่งที่ทำให้คอสเพลย์ดูมีชีวิต ไม่ใช่แค่ชุดสวยแต่งแล้วจบ ผิวผ้าที่เลือกจะบอกนิสัยตัวละคร การปักลายเล็ก ๆ แถวปกหรือชายกระโปรงจะเพิ่มความรู้สึกเก่าแก่หรือขลังได้มากกว่าที่คิด เวลาเริ่มทำงานกับชุด ผมให้ความสำคัญกับโครงสร้างก่อน เช่น ใส่โครงรองไหล่หรือบูสต์ซิลลูเอทเพื่อให้สัดส่วนเหมือนภาพต้นแบบ แล้วค่อยใส่รายละเอียดอย่างลูกไม้วิธีเย็บแบบซ่อนตะเข็บ เพื่อให้ชุดเคลื่อนไหวสวยและทนต่อการโดนน้ำฝนหรือลมแรง แม้ว่าจะไม่ได้บอกว่านอนกลางถนน แต่ทดสอบการเดินและนั่งจริงเป็นสิ่งจำเป็น แนะนำให้ลองผสมวัตถุดิบ เช่น ใช้ผ้าทอร่วมกับชิ้นหนังเทียมเล็กน้อย แล้วทำฟินิชชิ่งแบบเก่าด้วยการย้อมน้ำชาเล็กน้อย จะได้ลุคเทพเซียนที่ดูผ่านกาลเวลา ไม่น่าเกลียดแต่มีเรื่องราวซ่อนอยู่

โลกหนังผีมีผู้กำกับบางคนที่แฟน ๆ มักยกให้เป็นคนต้องดูเมื่ออยากหวีดหัวใจและหนาวถึงกระดูก ฉันมักแนะนำชื่อเหล่านี้กับเพื่อนที่ชอบบรรยากาศหน่วง ๆ และงานหูเสียงที่ทำให้ขนลุกทันที Hideo Nakata โดดเด่นด้วย 'Ringu' งานของเขาสร้างมาตรฐานให้กับเจอร์นัล J-horror — ความเรียบง่ายของภาพกับเสียงที่ใส่ใจทุกรายละเอียดทำให้ความน่ากลัวฝังลึกกลางความเงียบ ส่วน Takashi Shimizu กับ 'Ju-on' สร้างแนวคำสาปวนซ้ำที่เล่นกับมุมกล้องสั้น ๆ และการตัดต่อที่ทำให้ความหลอนไม่มีไหล่ให้หลบ Kiyoshi Kurosawa ต่างออกไปตรงที่เขาสร้างหนังผีที่มีเส้นบาง ๆ เชื่อมระหว่างสังคมกับความสิ้นหวัง เช่น 'Pulse' ซึ่งไม่เพียงแค่ผีโผล่ แต่เป็นความรู้สึกโดดเดี่ยวที่กลายร่างเป็นสิ่งลึกลับ ฉันชอบตรงที่แต่ละคนมีวิธีทำให้คนดูกลัวแบบต่างกัน — บางคนใช้ภาพ บางคนใช้เสียง บางคนใช้ความว่างเปล่า — และนั่นทำให้การตามเก็บรายชื่อนักกำกับเป็นความสนุกแบบไม่รู้จบ

เคยสงสัยไหมว่าเรื่องผีที่โฆษณาว่า 'มาจากเรื่องจริง' นั้นจริงแค่ไหนและทำไมมันถึงน่ากลัวกว่าของแต่ง มีหลายเรื่องที่ถูกอ้างอิงจากเหตุการณ์จริง เช่น 'The Exorcist' ซึ่งได้แรงบันดาลใจจากเคสของเด็กคนหนึ่งที่มักถูกอ้างว่าเป็น Roland Doe (หรือ Robbie Mannheim) เรื่องนี้ไม่ใช่แค่ไสยศาสตร์บนจอ แต่ยังสะท้อนความสั่นคลอนทางศรัทธาและวิทยาศาสตร์ร่วมสมัยด้วย อีกตัวอย่างคือ 'The Exorcism of Emily Rose' ซึ่งอิงจากกรณีจริงของ Anneliese Michel ทำให้ภาพยนตร์ผสมระหว่างคดีความและความเชื่อ เรื่องแบบนี้ชอบเล่นกับช่องว่างระหว่างหลักฐานกับความเชื่อใจ ส่วน 'The Conjuring' เล่าเรื่องครอบครัว Perron ที่อ้างว่าเจอปรากฏการณ์เหนือธรรมชาติ ขณะที่ 'The Amityville Horror' และ 'The Haunting in Connecticut' ก็มีทั้งผู้เชื่อและผู้ตั้งคำถามเกี่ยวกับความเต็มจริงของเหตุการณ์เหล่านี้ ความชอบส่วนตัวทำให้ฉันมองว่าความน่าสยดสยองไม่ได้มาจากผีเสมอไป แต่เกิดจากการที่หนังดึงเอาความไม่แน่นอนในเหตุการณ์จริงมาเล่น จบแบบคลุมเครือหรือมีรายละเอียดที่ทำให้คนดูเอาไปคิดต่อได้มากกว่าฉากกรี๊ดเพียงอย่างเดียว

บรรยากาศคำเล่าในภาคเหนือมักมีรสชาติของข้าว สงสัย และการไล่ผีปอบที่ผสมผสานทั้งความเชื่อไทลื้อและลาวเข้าด้วยกัน ผมมองว่าการระบุจังหวัดเดียวว่าเป็นต้นกำเนิดของนิทานผีปอบค่อนข้างยาก เพราะเรื่องเล่านี้เดินทางผ่านคน กลุ่มชาติพันธุ์ และพรมแดนมากกว่าจะเกิดขึ้นจากจุดเดียว ฉะนั้นในมุมของฉัน ผีปอบมีรากจากวงวัฒนธรรมตะวันออกเฉียงเหนือและลุ่มน้ำโขง ซึ่งต่อมาแพร่เข้ามาในภาคเหนือผ่านการโยกย้ายของชาวไท-ลาวและการแลกเปลี่ยนทางวัฒนธรรม ระหว่างทางจึงเกิดรูปแบบท้องถิ่นต่าง ๆ ที่มีรายละเอียดไม่เหมือนกัน ถ้ามองเฉพาะในภาคเหนือ จังหวัดที่มักถูกเล่าถึงบ่อยคือจังหวัดที่มีการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมกับลาวและชุมชนไทลื้อ เช่น น่าน และพะเยา เสียงเล่าจากหมู่บ้านแถบนั้นมักมีฉากเป็นนา ข้าวเหนียว และหมอไล่ผี ซึ่งสะท้อนความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อเรื่องวิญญาณและการดำรงชีวิตแบบเกษตร นั่นทำให้ผมคิดว่าผีปอบในภาคเหนือไม่ใช่เรื่องใหม่ที่เพิ่งเกิดขึ้น แต่เป็นผลของการปรับตัวของตำนานที่เดินทางมาจากภาคอีสานและลาว แล้วแต่งเติมรายละเอียดจนกลายเป็นเวอร์ชัน 'เหนือ' ที่เรารู้จักกันในปัจจุบัน