นักเขียนระเด่นให้สัมภาษณ์เรื่องเบื้องหลังครั้งไหนบ้าง?

ล่าสุดในการพบปะเล็ก ๆ ที่ร้านหนังสือน independent แห่งหนึ่ง นักเขียนระเด่นให้สัมภาษณ์สั้น ๆ เกี่ยวกับฉบับครบรอบของ 'สายลมแห่งความทรงจำ' บรรยากาศเป็นกันเองและเต็มไปด้วยคำถามจากคนอ่านที่สนใจรายละเอียดเล็ก ๆ น้อย ๆ เช่น ทำไมรูปเล่มต้องเปลี่ยนปก หรือทำไมมีการเพิ่มตอนพิเศษที่เล่าเหตุการณ์ในมุมมองของตัวประกอบเล็ก ๆ คำตอบของเขาเผยว่าเป็นการตัดสินใจร่วมกับบรรณาธิการเพื่อทำให้หนังสือฉบับนี้เป็นของขวัญให้กับผู้อ่านเก่ารวมถึงคนอ่านใหม่

ในระหว่างการสนทนามีการเล่าถึงขั้นตอนแก้ไขบทที่ดูเหมือนเล็กน้อยแต่กลับเปลี่ยนคาแรกเตอร์ของตัวละครหลักได้ ผมชอบประโยคหนึ่งที่พูดถึงการกลับมาอ่านงานตัวเองอีกครั้งด้วยสายตาที่ต่างไปจากตอนเขียน ซึ่งทำให้เห็นรายละเอียดที่ควรแก้ไขหรือขยายเพิ่ม การสัมภาษณ์จบลงด้วยการเซ็นหนังสือและการแลกเปลี่ยนเรื่องเล็ก ๆ ระหว่างผู้แต่งกับผู้อ่าน ทำให้ความรู้สึกเหมือนได้เห็นคนที่สร้างงานนั้นในชีวิตจริง ใบหน้าที่หัวเราะเมื่อคนอ่านยกฉากโปรดขึ้นมาพูด นั่นแหละคือความอบอุ่นที่ฉันเก็บกลับบ้านพร้อมหนังสือฉบับครบรอบ

มีครั้งหนึ่งที่บทสัมภาษณ์ยาวในนิตยสารวรรณกรรมฉบับหนึ่งเปิดเผยรายละเอียดเบื้องหลังการเขียน 'ดอกไม้ในเงา' จนทำให้ฉันอ่านแล้วลุกขึ้นมามองต้นฉบับเก่า ๆ ที่เก็บไว้บนชั้นหนังสือ เรื่องราวในการสัมภาษณ์พูดถึงฉากที่ถูกตัดทิ้งตั้งแต่ต้นจนจบ ความขัดแย้งที่เคยมีระหว่างนักเขียนกับบก. แล้วก็การปรับโทนจากนิยายแนวสมจริงไปสู่ความลึกลับเล็ก ๆ ถึงตรงนี้ความเป็นมนุษย์ที่ซ่อนอยู่ในกระบวนการสร้างสรรค์โผล่มาให้เห็นอย่างชัดเจน ฉันชอบที่มีการยกตัวอย่างประโยคแรกของบทที่ถูกลบออกและอธิบายว่าทำไมมันไม่ลงตัวกับน้ำเสียงโดยรวม

ในย่อหน้าต่อมา ผู้สัมภาษณ์ถามถึงแรงบันดาลใจจากเพลงและภาพยนตร์คลาสสิก และนักเขียนตอบด้วยการยกชื่อผู้กำกับที่ชอบ รวมถึงการยืมองค์ประกอบทางภาพมาใส่ในการบรรยายฉาก ฉันรู้สึกได้เลยว่าบทสัมภาษณ์นั้นไม่ใช่การให้คำตอบแบบทั่วไป แต่เป็นการชวนผู้อ่านเข้ามาดูโต๊ะทำงาน ดูบันทึกย่อ และฟังเสียงสับสนในหัวของผู้สร้างสรรค์ เวลาที่มีการพูดถึงฉากสุดท้ายซึ่งเปลี่ยนไปจากต้นฉบับเพราะอ่านแล้วรู้สึกว่า 'มันยังไม่พอ' ประโยคนั้นติดอยู่ในหัวฉันนาน

ตอนจบของสัมภาษณ์ไม่ได้สรุปอะไรใหญ่โต แต่ทิ้งความอบอุ่นแบบคนที่ผ่านงานหนักมานาน มีการเล่าเรื่องกาแฟยามเช้าและเพลงที่ช่วยให้เขาเขียน ฉันเดินออกจากบทความนั้นด้วยความคิดว่าการเขียนเป็นงานที่ต้องคบหาดูใจ ใช้เวลา และยอมทิ้งสิ่งที่รักได้เมื่อมันไม่ทำงาน มันทำให้หนังสือที่เคยอ่านดูมีชั้นเชิงมากขึ้น และเป็นอีกเหตุผลที่ทำให้กลับไปหยิบอ่าน 'ดอกไม้ในเงา' อีกครั้งอย่างตั้งใจ

ไม่กี่ปีต่อมาในงานเทศกาลวรรณกรรมระดับภูมิภาค นักเขียนระเด่นขึ้นเวทีพูดคุยเกี่ยวกับการดัดแปลงนิยายของเขาเป็นภาพยนตร์สั้นเรื่อง 'คืนที่ไม่มีดาว' การสัมภาษณ์ครั้งนั้นให้มุมมองที่ต่างออกไปจากบทความเชิงวิเคราะห์ทั่วไป ผู้พูดเล่าถึงการต่อรองกับผู้กำกับ การลดบทพูดเพื่อให้ภาพทำหน้าที่เล่าเรื่อง และความยากลำบากในการย่อความคิดภายในของตัวละครลงเหลือฉากสั้น ๆ ที่เห็นได้ชัด ฉันจำความตึงเครียดในคำตอบได้ว่ามีบางฉากที่แฟน ๆ อยากเห็นแต่ไม่อาจทำให้เวลากระชับได้ เขายกตัวอย่างฉากบนสะพานที่เคยเป็นบทพูดยาวในหนังสือ แต่ในฉบับภาพยนตร์ถูกเปลี่ยนเป็นคำสั้น ๆ และการลำดับภาพที่แทนการบรรยายทั้งหมด

การพูดคุยยังเปิดเผยมุมมองเรื่องการทำงานร่วมกับทีมนักสร้างสรรค์อื่น ๆ ว่าบางครั้งต้องยอมแลกฉากโปรดเพื่อให้หนังเดินหน้าได้ ผู้ฟังถามเรื่องความผิดหวังจากการเปลี่ยนแปลงเหล่านั้นแล้วผู้เขียนตอบด้วยความจริงใจว่าแม้อารมณ์จะเจ็บ แต่การเห็นเรื่องราวขยายไปสู่สื่ออื่นก็มีความสุขมาก ฉันรู้สึกชอบความตรงไปตรงมานั้น เพราะมันทำให้รู้สึกว่าเบื้องหลังงานเขียนมีการต่อรองและความร่วมมือจริง ๆ ไม่ใช่สิ่งมหัศจรรย์เพียงชั่วข้ามคืน ตอนออกจากงานนั้นฉันคุยกับเพื่อนว่าการได้ฟังเบื้องหลังแบบนี้ทำให้มองงานสร้างสรรค์ในมุมกว้างขึ้น และเห็นค่าของการตัดสินใจที่ยากลำบากอยู่เบื้องหลังความสำเร็จ