นักเขียนแฟนตาซีจะปรับชื่อไทยโบราณให้เข้ากับโลกสมมติอย่างไร?

ชื่อที่ฟังดูโบราณสามารถกลายเป็นเครื่องมือเล่าเรื่องได้มากกว่าที่คิด อย่างที่ฉันทำบ่อยคือเลือก ‘แก่นความหมาย’ ของชื่อโบราณ แล้วสะกดมันใหม่ให้เข้ากับโทนโลกแฟนตาซี วิธีการที่ใช้ง่ายๆ มีดังนี้ — เปลี่ยนลำดับพยางค์เพื่อให้จังหวะเข้ากับภาษาใหม่ — เติมหรือลดพยัญชนะเพื่อความไพเราะในการออกเสียง — นำคำนำยศมาเป็นตัวย่อหรือสัญลักษณ์ของสำนัก ตัวอย่างเชิงปฏิบัติจากงานเล่าเรื่องที่ฉันชอบใช้เป็นกรณีศึกษา คือตำนานมหากาพย์อย่าง 'พระอภัยมณี' ซึ่งถ้านำมาใส่โลกแฟนตาซี ฉันจะเลือกเอาแค่พยางค์ที่มีความหมายเด่น เช่น ‘อภัย’ ที่สื่อถึงการทิ้งบาปหรือการเดินทาง แล้วผสมกับคำนิทานพื้นเมืองใหม่เป็น ‘Aphai-ryn’ หรือ ‘Phai-mene’ เพื่อให้เรียกง่ายและมีสัมผัสดนตรี ส่วนชื่อเบื้องหลังเช่นชื่อครอบครัวหรือชื่อสถานที่ ควรมีรูปแบบการผันอย่างชัดเจน เช่น ‘-ริน’ เป็นตระกูลพ่อค้า ‘-ธาน’ เป็นตระกูลขุนนาง ทำให้ผู้อ่านเดาบริบทได้ทันทีโดยไม่ต้องอธิบายยืดยาว การทำแบบนี้ช่วยสร้างรสชาติและความลึกให้กับโลกโดยใช้องค์ประกอบชื่อเพียงข้อเดียว สุดท้ายมักจะยึดความสมดุลระหว่างความคุ้นเคยกับความแปลกใหม่ไว้เป็นหลัก เพราะชื่อที่แปลกเกินไปจะขัดจังหวะการอ่าน ขณะที่ชื่อที่คุ้นเกินไปก็จะทำให้โลกของเราไม่ต่างจากโลกจริงมากนัก

บางชื่อโบราณมีแก่นตรงตัวที่ไม่ควรถอนออก ฉันชอบวิธีที่เรียบง่ายแต่ได้ผลคือเก็บความหมายหลักไว้ แล้วเล่นกับรูปแบบ เช่น เปลี่ยนน้ำเสียงโดยการเติมสระยาวหรือพยัญชนะท้าย เพื่อให้ชื่อที่เดิมฟังศักดิ์สิทธิ์กลายเป็นชื่อเทพหรือตำนานในโลกใหม่ ตัวอย่างหนึ่งที่ใช้อ้างอิงบ่อยๆ คือ 'รามเกียรติ์' — หากต้องการให้โลกสมมติมีกลิ่นอายมหากาพย์ แต่ไม่ต้องการทำให้คนอ่านเชื่อมโยงตรงกับตำนานเดิม ฉันจะเลือกองค์ประกอบชื่อเช่น ‘ราม’ แล้วผสมกับคำคุณศัพท์ภาษาใหม่เป็น ‘Ram-kyer’ หรือทำให้มันกลายเป็นชื่อวงศ์ว่า ‘ราชาแห่งราชัน แห่งตระกูล Ramkiet’ อีกเทคนิคคือเว้นช่องว่างให้ชื่อทำงานกับคำบรรยาย เช่น ตั้งชื่อสั้นๆ ให้คนจำได้ แล้วใช้คำบรรยายสั้นๆ เติมภูมิหลังทีหลัง เพื่อให้ชื่อทำหน้าที่ทั้งเป็นสัญลักษณ์และเป็นเครื่องมือเล่าเรื่อง การลงมือทำแบบนี้ช่วยให้ชื่อไม่หนักเท้าระหว่างการอ่าน และยังคงรักษาความรู้สึกโบราณไว้ได้อย่างพอดี

การปรับชื่อไทยโบราณให้ลงตัวกับโลกสมมติต้องคิดทั้งด้านเสียง ความหมาย และบริบททางสังคม ไม่ใช่แค่เอาเสียงเก่าๆ มาเปลี่ยนแบบผิวเผิน แต่เป็นการสืบทอด ‘จิตวิญญาณ’ ของชื่อแล้วปลูกฝังในโลกใหม่ของเรา โดยส่วนตัวฉันมักจะเริ่มจากการแยกองค์ประกอบของชื่อ—คำนำ คำหลัก และคำลงท้าย—เพื่อดูว่าองค์ประกอบใดเป็นแกนความหมายที่ไม่ควรทิ้ง แล้วค่อยปรับรูปเสียงให้เข้ากับโฟนอติคของโลกสมมติ เช่น ย่อสระ ยืดพยางค์ หรือเติมพยัญชนะพิเศษให้รู้สึกแปลกแต่คุ้น

การจัดอันดับตำแหน่งทางสังคมในชื่อก็สำคัญมาก เพราะชื่อไทยโบราณมักแฝงชั้นยศไว้ชัดเจน ดังนั้นฉันจะสร้างมาตรวัดยศแบบโลกใหม่ เช่น เปลี่ยน ‘สมเด็จ’ ให้กลายเป็นคำนำที่ไม่ตรงตัวแต่สื่ออำนาจ เช่น ‘Somdeh’ หรือ ‘Somdeth’ อีกวิธีคือผสมชื่อสถานที่กับชื่อบุคคลเพื่อบ่งบอกเชื้อสายและภูมิหลัง เช่นเอาองค์ประกอบจากตำนานอย่างใน 'ลิลิตพระลอ' มาเป็นคอร์หรือ ‘ราก’ ของตระกูล แล้วดัดแปลงเสียงให้เข้ากับภาษาที่คิดขึ้น

สุดท้ายฉันให้ความสำคัญกับความสอดคล้องเมื่อตั้งชื่อในระดับโลกสมมติเดียวกัน ถ้าจะให้โลกดูมีชั้นเชิง ต้องตั้งหลักเกณฑ์ง่ายๆ ให้ทีมเขียนใช้ซ้ำ เช่น กฎการสะกด กฎการผสมคำ และการใช้คำนำยศ ซึ่งจะช่วยให้ผู้อ่านรู้สึกว่าแม้ชื่อจะแปลกตา แต่โลกนั้นมีตรรกะภายในที่แข็งแรง จบด้วยความพึงพอใจเล็กๆ เวลาที่ได้เห็นตัวละครเดินถือชื่อที่มีทั้งกลิ่นอายโบราณและความเป็นไปได้ที่สดใหม่