ร้อยเล่ห์มารยาย้อนหลังทุกตอน Watchlakorn ถูกลบหรือถูกเซ็นเซอร์ที่ไหนบ้าง?

มีหลายเลเยอร์ที่ทำให้บางตอนของ 'ร้อยเล่ห์มารยา' หายไปจากแพลตฟอร์มแบบรวมเฉพาะเจาะจงอย่าง 'watchlakorn' และผมคิดว่าการแยกประเด็นจะช่วยให้เข้าใจง่ายขึ้น

มุมแรกเป็นมุมของแฟนที่ติดตามตั้งแต่ตอนแรก: เมื่อดูการแพร่ภาพบนทีวีกับเวอร์ชันออนไลน์แล้วจะเห็นความต่างบ่อยครั้ง บางครั้งฉากที่มีความใกล้ชิดหรือบทพูดที่อาจกระทบความรู้สึกสาธารณะถูกปรับตัดสำหรับการออกอากาศตอนค่ำ ทำให้เวอร์ชันที่อัปโหลดต่อบนเว็บอาจถูกตัดทอนหรือแทนที่ด้วยฉากที่แก้ไขแล้ว ฉันเคยสังเกตว่าการแก้ไขแบบนี้เกิดขึ้นกับละครดังเรื่องอื่นอย่าง 'บุพเพสันนิวาส' ในบางการฉายย้อนหลังที่ต้องคำนึงถึงมาตรฐานการออกอากาศ

มุมที่สองเป็นมุมเทคนิคและสิทธิ์: เจ้าของลิขสิทธิ์หรือผู้ผลิตมีสิทธิที่จะจำกัดการเผยแพร่ ทำให้บางตอนถูกลบออกจากแพลตฟอร์มที่ไม่ได้รับอนุญาต นอกจากนี้การร้องขอให้ลบเนื้อหาจากแพลตฟอร์มที่เก็บไฟล์ของผู้ใช้มักเกิดขึ้นเมื่อมีการอัปโหลดไฟล์โดยผู้ที่ไม่มีสิทธิ์เผยแพร่ ฉันเห็นเหตุการณ์ลักษณะนี้เกิดขึ้นบ่อยกับคลิปที่เผยแพร่ซ้ำโดยแฟนคลับ ซึ่งถูกลบเพราะคำสั่งจากผู้ถือสิทธิ์

มุมสุดท้ายเป็นมุมพื้นที่และการเข้าถึง: บางแพลตฟอร์มให้บริการแบบเจาะจงพื้นที่ ถ้าลิขสิทธิ์ผูกกับการออกอากาศเฉพาะประเทศ ฝรั่งหรือผู้ชมต่างประเทศอาจเจอข้อความบล็อกหรือไม่สามารถดูได้เลย ผลคือคนที่พยายามดูย้อนหลังผ่านเว็บไซต์รวมอาจพบว่าตอนที่หายไปนั้นไม่ใช่การเซ็นเซอร์เชิงคอนเทนต์เสมอไป แต่เป็นข้อจำกัดด้านสิทธิ์และภูมิภาคที่ต่างกัน ซึ่งทำให้ประสบการณ์การดูไม่สอดคล้องกันตามแพลตฟอร์มและเวลาที่เข้าชม ผมยังรู้สึกว่าความยุ่งยากนี้เป็นส่วนหนึ่งของยุคสตรีมมิงที่ยังต้องปรับตัว

มองจากมุมกฎหมายและธุรกิจแล้วสาเหตุที่เนื้อหาบนเว็บอย่าง 'watchlakorn' ถูกลบหรือเซ็นเซอร์มีความชัดเจนในหลายประเด็น: สิทธิ์การเผยแพร่ การร้องขอให้ลบจากเจ้าของคอนเทนต์ และนโยบายของแพลตฟอร์มเอง ในฐานะคนที่ติดตามข่าวสิทธิ์ภาพยนตร์และละคร ผมมักเห็นว่าการลบมักตามมาด้วยการยื่นคำร้องทางกฎหมายหรือการแจ้งละเมิดลิขสิทธิ์ ซึ่งเป็นมาตรการที่ผู้ผลิตหรือสตูดิโอใช้เพื่อรักษาค่าของผลงาน

ยกตัวอย่างประเด็นคลาสสิก: ละครที่มียอดผู้ชมสูงมักถูกอัปโหลดโดยแฟนหรือช่องที่ไม่ใช่ช่องทางทางการ ผลคือเมื่อเจ้าของสิทธิ์ตรวจพบ จะมีคำขอให้แพลตฟอร์มนำคลิปออกทันที เรื่องแบบนี้เคยเห็นในกรณีของละครที่มีความขัดแย้งสูงอย่าง 'แรงเงา' ซึ่งมีการจัดการสิทธิ์และการนำออกเพื่อป้องกันการเผยแพร่ที่ไม่ได้รับอนุญาต นอกจากนี้กฎระเบียบของผู้ให้บริการโฮสติ้งอาจเข้มงวดขึ้นเมื่อมีข้อร้องเรียนจากผู้ใช้หรือหน่วยงานภาครัฐ ทำให้เนื้อหาจำเป็นต้องถูกบล็อกหรือปรับแก้ก่อนเผยแพร่ต่อ

สุดท้ายนี้ การเซ็นเซอร์เชิงเนื้อหาอาจเกิดจากข้อจำกัดด้านมาตรฐานชุมชนของแพลตฟอร์มเอง บางแพลตฟอร์มไม่ยอมรับฉากที่มีเนื้อหารุนแรงหรือมีความละเอียดอ่อน จึงตัดหรือเบลอฉากก่อนเผยแพร่ การบริหารสิทธิ์และการกำกับดูแลแบบนี้ทำให้ผู้ชมบางกลุ่มเห็นความแตกต่างระหว่างเวอร์ชันที่ออกอากาศกับเวอร์ชันที่เผยแพร่บนอินเทอร์เน็ต และเป็นเหตุผลหลักที่ทำให้การดูย้อนหลังไม่เป็นไปอย่างราบรื่นสำหรับทุกคน

ลองมองแบบคนดูทั่วไปที่อยากจะหาไล่ดูย้อนหลัง: ประสบการณ์ที่เจอบ่อยคือ 1) คลิปที่อัปโหลดโดยแฟน ๆ หายจาก YouTube หรือโฮสต์ที่คล้ายกัน เพราะมีการแจ้งเอาผิด 2) เว็บไซต์รวบรวมละครบางแห่งอาจลบตอนออกเมื่อมีคำร้องขอจากเจ้าของลิขสิทธิ์ และ 3) เวอร์ชันที่ปล่อยบนทีวีบางครั้งต่างจากเวอร์ชันออนไลน์เพราะการตัดฉากที่อ่อนไหว ผมจึงมักเจอข้อความแจ้งว่าตอนนี้ไม่สามารถดูได้จากพื้นที่ของฉัน หรือว่ามีการอัปเดตเวอร์ชันที่แก้ไขแล้ว

ตัวอย่างเล็กๆ ที่เปรียบเทียบให้เห็นภาพชัดขึ้น: เคยเห็นการแก้ฉากหนึ่งในซีรีส์ต่างประเทศอย่าง 'Game of Thrones' ที่มีการตัดเฉพาะการออกอากาศทีวีในบางประเทศเพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานการออกอากาศ ซึ่งแบบเดียวกันก็เกิดขึ้นกับละครไทยในหลายกรณี ผลคือผู้ชมที่คิดจะดูย้อนหลังผ่านเว็บรวมอาจพบว่าบางตอนหายไปหรือเปลี่ยนแปลงได้ การรับรู้เรื่องนี้จะช่วยให้ใจเย็นขึ้นเวลาเจอหน้าจอแจ้งว่า 'คลิปนี้ถูกลบ' — มันมักเกี่ยวกับสิทธิ์และมาตรฐานมากกว่าการตั้งใจเซ็นเซอร์เนื้อหาโดยตรงตลอดเวลา