Capitulo Veinte: Harana

“Maligayang pagdating, Señora Victoria.”

             Bahagyang napanganga si Vahlia sa bati ng katiwala, nasa harapan na sila ng tarangkahan. Masisilip ang isang bahay, tulad ito ng mansiyon ng mga Villamarquez. Halos ang lahat sa unang palapag ay yari sa bato at sa pangalawa naman ay sa matibay na kahoy. Sa magkabilang gawi ng pasilyo ay mga tanim na gumamela, lahat ay namumulaklak sa iba’t ibang kulay at disenyo. Malawak rin ang parting nasasakupan ng mga damo. Sa paligid ng bahay ay mga puno ng langka at mga lanzones, pati ang mga ito ay hitik sa bunga.

“M-Magandang araw,” bati niya pabalik na nginitian ang dalagitang nagbukas ng tarangkahan para sa kanila.

“Nagustuhan mo ba ang ating tirahan?” Napalingon si Vahlia kay Mateo, “Bakit naman hindi? Napakaganda rito, saan mo ninakaw ang bahay na ito?”

“N-Ninakaw? Ninakaw talaga?”

“Bakit? Hindi ba? Baka naman inutang mo?” pagbibiro ni Vahlia na siya namang inis na nilingon ni Mateo. “S-Sandali, umirap ka ba?”

“Hindi naman.” Nag-iwas siya ng tingin at pinausad ang kabayo, iniwan nito ang Binibining batid niyang hahagalpak ng tawa ano mang oras mula ngayon. “Umirap ka, huwag mo nang itanggi pa pagkat kitang-kita ko iyon.” Hinabol niya ito hanggang sa bumaba si Mateo mula sa kabayo.

“Hindi nga, baka ika’y namamalik-mata lamang. Pumasok ka na,” muling sulyap ni Mateo sa kaniya.

“Umirap ka na muna, hindi ako susunod sa i'yo kapag hindi ka umirap,” pagmamatigas ni Vahlia. Kumurap-kurap naman si Mateo habang isinisilid sa bulsa ang dalawang kamay nito, walang ano-ano’y naglakad ito papalapit sa babaeng nakasakay pa rin sa kabayo at hinablot ito pababa na animo’y isa lang siyang sako ng mais para sa lalaki.

“A-Anak ng—madaya ka ah! Ibaba mo ako, Mateo. Hindi ito patas! Ibaba mo ako!” pagpupumiglas ni Vahlia habang nakasampa sa balikat ng lalaki. Naglalakad ito papasok sa kanilang tahanan nang bigla niya itong ibagsak sa malawak na settee (malawak at mahabang upuan na may foam, kahawig ng modern day sofa).

“Hindi nga kasi ako umirap,” seryosong sambit ni Mateo habang unti-unting pumapaibabaw sa kaniya.

“M-May sinabi ba ako? Wala naman ah.” Tumatagilid ang ulo ni Vahlia at pilit na iniiwasan ang mga mata ni Mateo. Mahigpit na nakahawak naman sa mga balikat nito ang mga kamay ni Vahlia, pinipigilang mangyari ang hindi dapat mangyari. “Sige lumapit ka pa at iba na ang sasalubong sa’yo,” banta nito na hindi pa rin makatingin sa kaniya.

“Ah ganoon ba, tumingin ka muna sa aking mga mata nang sa gayon ay hindi ko na itutuloy pa ang aking binabalak,” nakangising kondisyon ni Mateo at mas inilapit pa ang mukha sa harapan ni Vahlia. Ilang sentimetro na lang ay mag-aalign na ang tungki ng kanilang ilong! Konting-konti na lang!

“Bakit ba ayaw mo akong tignan? Ikaw naman ang bahala, hahalikan kita sa pagbilang ng isa… dalawa…”

“Heto na.” Agad-agad ay lumingon nga si Vahlia at sinalubong ang tsokolateng mga mata ng nilalang na nasa kan'yang harapan. Ngunit sundin man niya ang sinabi nito o hindi ay maglalapat at maglalapat pa rin naman ang kanilang mga labi. “Huli ka, Tigre.”

               Sa ginawang iyon ni Mateo agad na kinurot ni Vahlia ang kili-kili nito, dahilan upang mapabitaw sa pagkakahalik sa kaniya ang lalaki. “Aray! Kahit kailan talaga, Victoria. Palagi mo akong sinasaktan, napakasama ng iyong kamay. Napapaisip na lamang ako kung tunay nga bang—”

“Anong gusto mong gawin ko kung ganoon?” nakangising tanong ni Vahlia at itinulak pahiga ang asawa. Sa gulat ay hindi naman nakapagsalita o nakasagot man lang si Mateo, nanatiling nanlalaki ang mga matang nakatingin kay Vahlia at sa susunod niyang gagawin.

“Sinabi mong igagalang mo ako, hindi ba?” Dahan-dahang pumapaibabaw sa kaniya ang babae at inilapit pa ang mukha nito. “Ngunit tila yata nakalilimot ka na!” Sa bilis ng kan'yang kamay ay mahigpit niyang pinisil ang ilong nito at dahan-dahang pinapatayo mula sa pagkakahiga.

“A-Aray! Patawarin mo na ako, masakit! Aray! Saan mo ako dadalhin? Aray! Bitawan mo na ako,” sunod-sunod na daing ni Mateo lalo na nang hilahin siya ng asawa patungo sa hagdanang pataas sa ikalawang palapag. “Mananatili tayong ganito hanggang sa lumubog ang araw sa silangan!”

“A-Anong—alas diez pa lamang ng umaga, Victoria!”

*****

“Wala pa ba si Mateo?” tanong ni Vahlia kay manang Delia, isa sa mga tagapagsilbi sa mansion ng kan'yang asawa.

“Naku, wala pa po, Señora Victoria. Hindi po ba siya nagpaalam sa inyo?”

“Hindi nga po, manang Delia eh.”

               Alas-seis na ng hapon at nakapagtatakang wala na si Mateo sa kanilang silid nang magising siya mula sa siesta. Hindi na niya ito pinansin dahil baka may kinakailangan lamang itong puntahan. Kung kaya’t tumulong na lamang siya sa paglilinis ng buong bahay at paghahanda ng magiging hapunan nilang lahat pati na rin ang mga tagapagsilbi.

                Nakilala niya si manang Delia at ang pamangkin nitong ni Rosa, pito ang tagapagsilbi sa buong mansiyon ngunit ang apat sa mga ito’y umuuwi kung kaya’t tatlo ang naiiwan na siyang kasama niya ngayon sa paghahanda ng hapunan, kabilang na rito sina manang Delia, Flora at Karolina.

“Señora! Señora!” tumitiling tawag ni Karolina sa kaniya galing sa labas ng kusina.

“Karolina, ano’t tila nagmamadali ka? Bakit ngiting-ngiti ka na rin?” nagtatakang tanong ni manang Delia. Napahawak siya sa kan'yang dibdib habang hingal na hingal na nakangiti, “K-Kasi po ay na-naroroon sa labas ang mga kaibigan ni ginoong Mateo, may dala po silang gitara at napakadisente rin po ang ayos nila. Mukhang haharanahin kayo, Señora!”

            Labis-labis ang tili ni Karolina at maging si manang Delia ay hindi na rin maiwasang mapangiti. Kahit na anong pigil naman ni Vahlia ay kusang lumalabas ang mga ngiti niya. Maya-maya pa’y tumatakbo na rin papalapit si Flora, tulad ni Karolina ay napapatili na rin ito. “Señora! Naririyan na po sa labas si señor Mateo.”

             Hinigit siya ng dalawang dalagita papalapit sa azotea kung saan sa ibaba nga nito’y naroon ang mga binatang binansagang walong agila, si Mateo at ang pito pang mga kaibigan nito.

“Huwag na muna, señora Victoria. Hayaan mo muna silang matapos kumanta,” pigil ni manang Delia nang akmang sisilip na sa labas si Vahlia.

“Mapanglaw na gabing hindi inaasahan Sa unang sulyap,  ako'y nahumaling, at ayaw ko ng bitawan

Sigaw ng damdamin, bawat tibok ng puso ko'y ikaw  Hindi maikubli, Hindi na mapigil ang paghiyaw

 Sa malapita'y ika'y tanaw na tanaw  Bawat oras na nagdaraan, tanging ikaw ang hanap-hanap”

              Sa pagtugtog ng gitara ay wala sa sariling napangiti si Vahlia, hindi niya inakalang maganda pala ang boses ni Mateo. Napakalinis ng pagkakakanta nito na maya’t maya ay nagiging background vocals nito ang mga kaibigang tumutugtog ng gitara at ang iba naman ay sumasayaw pa.

              ‘Kung nabuhay kaya ang mga ito sa modernong panahon ay maaari na ba silang matawag na F4×2?’  biro nito sa sarili na maging siya rin ay hindi natawa sa biro niya.

“Sa'yo ko lang nadama ang pag-ibig na walang kahirap-hirap  Madali kang mahalin, madali kang iharap dahil ikaw ang aking pinapangarap

Sa puntong nasilayan ko ang iyong nakabibighaning mga mata,  ay hindi ko na magawang lumingon pa sa iba

Mahal kita, katagang paulit-ulit na babanggitin ng aking puso, Aking Sinta  Sana kung iyong mararapatin,

Panibagong kabanatang ating sisimulan at gagawin,  Kuwento nating dalawa ang siyang mailalathala

Kuwentong tayo ang bida, sa pag-iibigang walang kapantay, at pangamba”

               Isang pader ang pagitan nila at hindi man magkaharap ay magkatulad ang dahilan ng kanilang pagngiti. Ngiting hindi mapigilan dulot ng kakaibang pakiramdam sa kan'yang puso. ‘Anak ng pating! Ganito pala feeling ng nahaharana? Baka naman pwedeng take two pa?’

“Señora, lalabas na po ba kayo?” impit na pagtili ni Karolina, marahil ay mas kinikilig pa nga siya sa paraan ng patili-tili at igik niya. Sumulyap naman si Vahlia kay manang Delia upang manghingi ng permiso, nakangiting tumango naman ito sa kaniya.

               Tatlong hakbang at limang kembot bago tuluyang lumantad ang kabuuan ni Vahlia mula sa azotea. Mas lumawak pa ang ngiti ni Mateo at agad na ibinaba ang hawak na gitara, “Nagustuhan mo ba?” pasigaw na tanong nito sa taas ng azotea mula sa harding kinatatayuan nila.

“Oo na sana ngunit may kulang pa,” sigaw naman ni Vahlia pabalik.

“At ano naman iyon?” kunot-noong tanong niya.

“Bubuhusan pa sana kita ng ihi kaya lang sayang naman ang porma ni'yo kaya’t huwag na muna. Pumasok na lamang kayo’t lalamig na ang pagkain,”

              Natahimik naman ang mga kasama ni Mateo sa sinabing iyon ng asawa nito, napansin naman iyon ni Vahlia kung kaya’t ngumiti siya sa pinakamabait na hitsura niya. “Nagbibiro lamang ako, pumasok na kayo. Katatapos  lang namin magluto ng menudo, kumain na tayo.”

               Maging sa hapag kainan ay tahimik ang lahat, tanging mga tunog ng kubyertos ang maririnig hanggang sa basagin ni Vahlia ang makapangyarihang katahimikan. “Saan nga pala kayo nagkakilalang magkakaibigan? Pakiusap, hindi naman ako nangangain ng tao. Malaya kayong magsalita sa aking harapan.”

“Iyon naman pala, ako ang pinakaguwapo sa aming lahat, Casimiro Rubio ang aking ngalan. Naging kaibigan ko si Mateo sa Madrid, tulad ko’y kagagaling din niya sa bahay-aliwan nang gabing iyon.”

              Napanganga na lamang si Mateo sa kuwento ng kaibigan nito, aangal na sana siya nang sumingit naman ang isa pa niyang kaibigang payat. “Aliasar Vicario, sa bahay-aliwan ko rin nakilala ang iyong asawa. Nagagalak akong makausap ka nang ganito, Señorita Victoria. At kapag pinagsawaan mo na itong aking kaibigan ay naririto lamang ako, handang palitan ang talunang aking kaharap ngayon.” Kumindat pa ito na siyang nilakihan ng mata ni Mateo na animo’y sinasabihang, ‘Sige subukan mo’t ibabaon ko ang libo-libong butil ng bigas sa iyong mga mata, Aliasar.’

“Sige ba, iwan mo ang iyong tirahan at nang mapadalhan kita ng sulat kung sakali,” pakikisakay naman ni Vahlia sa ibig mangyari ni Aliasar. Ang makita kung papaano manibugho ang isang Mateo Perez Villamarquez.

“Adriano Cercadilla, ang pangalawang agila. Nagagalak din akong makilala ka, señora Victoria,” pakilala ng isa sa kanilang katamtaman ang tangkad at may bughaw na mga mata. Nginitian naman ito ni Vahlia, “Napakaganda ng iyong mga mata, ginoong Adriano.”

“At ako? Hindi ba?” singit ni Mateo ngunit hindi siya pinansin ng Asawa, nanatiling nakatuon ang tingin sa kaibigang may naiibang mga mata sa kanilang walo. Taas-noong ngumisi naman si Adriano na para bang ipinagmamalaki ang papuring natanggap.

“Felippe Fagundez, ikinararangal kong makaharap at makausap ang isang napakagandang Dilag. Nakilala ko naman si Mateo sa loob ng silid-aklatan ng aming dormitory sa Madrid, kasa-kasama niya si binibining Concha. Ang anak ng aming propesor.” Sunod namang nagsalita ang lalaking may balbas.

“Ibig mo bang sabihin ay naroroon silang dalawa?”

“Ganoon na nga,” tumatawang sagot nito nang mapansing napapahilamos na lamang ng mukha ang kaibigan nilang si Mateo sa kan'yang upuan.

“Sa isang bilihan ng alak ko naman nakadaupang-palad si Mateo, Desiderio Vega nga pala.”

“Eusequio Mejia, kasama niya ako sa kuwadra ni doña Cercilla. Tuwing tagsibol ay naggagatas kami ng baka.”

“Sigurado bang baka ang siyang ginagatasan niya?” Napapangising tanong naman ni Vahlia habang pinaglalaruan ang tinidor na hawak niya.

“Mabait naman ang aming kaibigan, ngunit kadalasa’y kapilyohan ang siyang namumutawi sa buo niyang pagkatao.” Sumingit naman ang isa pa nilang kaibigang nasa pinakadulo. Mayroon siyang kakaibang kulay ng buhok, bahagyang pula at kayumanggi ito. “Diego Alfarro nga pala, nagkakilala kami ni Mateo nang magtungo siya ng

casa de la Cerveza (beerhouse) na pag-aari ng aking pamilya.”

                   Napuno ng kuwentuhan at tawanan ang comedor (silid-kainan) na halos abutin na ng tatlong oras sa dinami-rami ng paksang kanilang binuksan at pinag-usapan. Alas-nueve na nang lisanin ng mga kaibigan ni Mateo ang mansiyon. Naiwan sa kusina si Vahlia kasama si manang Delia, nauna naman sa kanilang silid si Mateo.

“Oh, Hija? Pumanhik ka na’t naghihintay na ang iyong asawa sa inyong silid,” puna ng Mayor doma nang makitang tulalang nakatayo lang sa isang sulok si Vahlia. nilingon naman siya nito ni Vahlia at ilang ulit na umiling.

“Ha? Bakit naman?”

                   Hindi sumagot si Vahlia at tanging iling na naman ang naging tugon. “Naiintindihan ko ang iyong nararamdaman, Hija. Ngunit wala kang ibang pagpipilian kung hindi ang samahan siya sa gabing ito,” Napapabuntong-hiningang paliwanag ni manang Delia na marahang hinihila paitaas si Vahlia.

“Oh siya, pumasok ka na, Hija,” nakangiting utos ni manang Delia nang marating na nila ang harapan ng pintuan ng kanilang silid. Dahan-dahan naman inabot ni Vahlia ang busol (doorknob), ngunit bago pihitin ay lumingon na naman siya kay manang Delia. Tumango’t ngumiti naman ito pabalik. Huminga naman siya ng malalim at lakas-loob na binuksan ang pinto.

               Ngunit agad siyang napapikit nang maabutan ang asawang tanging pantalon lang ang suot at basa rin ang buhok nito. “Bakit hindi ka nagsabing maliligo ka pala? Gabing-gabi na ah,” tanong nito habang nakapikit pa rin ang mga mata.

“Bakit? Kailangan ko pa bang ipaalam sa’yo?” nakangising sagot naman ni Mateo habang inaabot ang isang camisa mula sa loob ng aparador. Maya-maya pa’y nagmulat na rin si Vahlia nang marinig ang papalapit na yabag ng mga paa at sa hindi inaasahan ay isang dangkal na naman ang pagitan ng kanilang mga mukha!

“A-Ano na namang—”

               Dagliang binuhat siya nito at inilapag sa higaan, nananatili ang titig kay Vahlia. “Naniniwala ka ba sa mga paratang nina Casimiro at Aliasar sa akin?” Sumeryoso ang mukha ni Mateo habang nakaibabaw sa kaniya.

“O-Oo? Ngunit—” Natigil si Vahlia sa dapat sanang sabihin nang lumingon palayo ang kaharap. “Eh? Nagtatampo ka ba?” puna nito sa asawa at tinapik ang pisngi.

“Kung sinabi ko bang ‘oo’, susuyuin mo ba ako?” nakangusong tugon ni Mateo, hindi pa rin ibinabalik ang tingin sa kaniya.

“Hindi, wala naman akong alam sa pagsuyo.”

               Nakangiwing nilingon siya pabalik ni Mateo, “Kahit kailan talaga’y hindi ka marunong umalembong.”

“Anong umalembong?” kunot-noong tanong ni Vahlia sa panibagong salitang narinig.

“Kalimutan mo na lamang ang aking sinabi,” napangisi si Mateo at inilapit pa ang kan'yang mukha kay Vahlia. Maya-maya pa’y umikot ang mga mata ni Vahlia nang mapagtanto nito ang ibig na sabihin nito. Ngumiti siya at marahang hinila papalapit ang mukha nito, isang halik ang iginawad nito sa asawang hindi na naman nakakurap sa biglaang asal ni Vahlia.

“Okay na? Napakadami mo pang arte. Nga pala, para saan ang harana mong iyon kanina?” Tumagilid siya ng higa kasabay ng pagbagsak ng katawan ni Mateo sa kan'yang tabi. “Bakit? Hindi ba maganda ang aking boses?”

“Maganda naman, ngunit para saan nga iyon?” Itinaas nito ang kanang braso at ginawang unan gaya ng ginawa ni Mateo. Maya-maya pa’y gumapang ang kamay ni Mateo sa beywang ni Vahlia at hinatak ang asawa papalapit sa kaniya. “Naisip ko kasing ang lahat ay naging mabilis, mula sa pagkikita hanggang sa kasal. Nais kong maranasan mo ang mga bagay na hindi ko nagawa sa iyo tulad ng panghaharana at panliligaw, sana’y hindi pa huli ang lahat para maparamdam ko sa iyo kung gaano kita pinahahalagahan. Ni hindi nga yata ako naghirap noon upang tuluyang masungkit ang iyong matamis na oo.”

                Isang simpleng ngiti ang itinugon ni Vahlia sa Asawa. Oo nga naman, hindi nga siya naghirap. Ngunit ang pakiramdam ng hinaharana at nililigawan ay hindi nga niya naranasan, alam niyang ibang-iba ang paraan ng panliligaw sa panahong ito kumpara sa taong pinanggalingan niya. Mas nakikita ang pagsisikap at kagustuhan ng isang ginoo para sa isang binibining kan'yang iniirog, na talagang paghihirapan mo pa bago mo makamtan ang napakatamis na ‘oo’ mula sa nililigawan at siyempre, pati na rin sa mga magulang nito.

“Bukas nga pala’y magtutungo ako sa Maynila, aking aasikasuhin na ang mga papeles at gawain upang ganap ko nang makuha ang aking certifico bilang isang arkitekto,” saad ni Mateo na siyang ikinatigil ni Vahlia at nanatiling nakatitig lamang sa kaniya. Kasabay niyon ay isang kakaibang pakiramdam ang umusbong mula sa kaniya, bumilis ang tibok ng kan'yang puso na animo’y kagagaling sa isang karera. Tila ba may isang hindi magandang mangyayari sa mga susunod na araw.