Sa kabilang linya, naramdaman ni Mateo ang pagbilis ng tibok ng kanyang puso at ang pagkahapo sa kanyang dibdib. Ito na ang ikalawang beses na binanggit ni Natalie ang diborsyo. Ngunit iba na ngayon—legal na silang mag-asawa. At gayunpaman, napakadali para kay Natalie na imungkahi iyon. Hindi kaya wala siyang halaga para sa kanya? Isa lang ba siyang lalaki na basta-basta niyang itinatapon, gaano man sila kalapit? Tulad ng mga lalaki noon, basta itinatapon na lang nang walang pakundangan? Isang bagyo ng emosyon ang sumabog sa kanya—galit, pagkabigo, kahihiyan. Nawala ang karaniwang kalmado at komposisyon ni Mateo, napalitan ng galit ang kanyang mukha. Sumigaw siya, “Natalie, akala mo ba madali lang ang diborsyo? Sinabi ko bang pumayag ako?” Napasinghap si Natalie, naguguluhan. “Bakit hindi ka papayag? Hindi mo ba naiintindihan ang sitwasyon ni Irene? Kung maghihiwalay tayo, masamahan mo siya bukas…” “Kalokohan!” sigaw ni Mateo, ang boses ay mabagsik. “Huwag mong gawing ma
Sa puntong iyon, hindi alam ni Natalie kung ano ang gagawin niya. Bigla niyang naalala ang isang kasabihan. Naging paborito niya ang kasabihang, ‘Tanging ang nagkabit ng buhol ang makakalas nito’. Dahil doon, nagpasya siyang muling puntahan si Irene.Naisip niya rin kasi na mahal na mahal ni Mateo si Irene—kung may hihilingin si Irene sa kanya, sigurado si Natalie na pagbibigyan agad ito ng lalaki. Hindi siya sigurado kung gagana ang plano niya, ngunit kailangan niyang subukan. Agad siyang nagmadaling pumunta sa affiliated hospital nila at dumiretso sa VIP ward.Naitulak na ni Natalie ang pinto nang mapagtanto niyang hindi pala siya nakakatok. Ang eksenang bumungad sa kanya ay labis niyang ikinagulat—gustuhin man niyang umalis ay napako na siya sa kinatatayuan.Hindi inakala ni Natalie na naroon din si Mateo. Nagulat din ang dalawa sa pagdating niya. Pero mabilis na iniwas ni Mateo ang paningin mula sa kanya. Nakaupo ito sa tabi ng kama ni Irene, habang binabalatan ang isang mansana
Nang makaalis na si Mateo, nawala na din ang ngiti sa labi ni Irene. Agad itong napalitan ng malalim na kunot sa noo. Napakaraming tanong ang naglaro sa isipan niya. Hindi niya maintindihan kung bakit ganoon na lang ang kagustuhan ni Mateo na makulong si Chandon. Gustuhin man niyang isipin na ginagawa ito ng lalaki para makamit ang hustisya para sa kanya—hindi niya magawa. May bahagi sa utak niya na nagsasabing may mas malalim na dahilan si Mateo. Alam na nito marahil na malapit na magkaibigan sina Natalie at Chandon. May mga pagkakataon namang mabait si Mateo kay Natalie kaya hindi niya maunawaan kung bakit wala ni katiting na konsiderasyon at awa ngayon ang lalaki. Marahil ay may nagawa itong hindi kapata-patawad. Kaya ganoon na lang ang galit ni Mateo kay Natalie. Pabor ito sa kanya. “Ha. Kapag sinuswerte ka nga naman. Mukhang ubos na ang maliligayang araw mo, Natalie.” Kinuha ni Irene ang mga nahiwang prutas na inihanda ni Mateo para sa kanya kanina. Pumili siya ng mapulang
Nawalan na ng gana si Mateo na bumalik sa opisina. Alam niyang sa kalagayan niya ngayon ay malaki ang tsansang mabubulyawan lang niya ang lahat ng makakasalamuha niya doon. Para maiwasan ito, napagpasyahan niyang umuwi na sa Antipolo. Tahimik ang bahay at dahil hapon na ay ang buong akala niya ay nasa kwarto ang lolo niya at nagpapahinga. Pagpasok na pagpasok niya sa sala, agad siyang sinalubong ng tanong ng lolo niya. “Ah. Nandito ka na pala. Si Natalie?” Hindi sumagot si Mateo at akmang aakyat na sana sa itaas. Bawat galaw niya ay kabisado ng matanda kaya agad nitong nabasa na may problema ang dalawa. Ang pag-iwas ni Mateo ay higit pa sa sagot na kailangan nitong marinig. “Nasaan siya? Mag-isa ka bang umuwi?” Tanong muli ni Antonio sa apo. Mula sa pagkakaupo nito sa paboritong silya sa sala ay tumayo ito. Maagap namang umalalay sa kanya si Manong Ben. Kahit na may tungkod itong gamit ay hindi ito naging dahilan para mabilis itong lumapit kay Mateo. Nakatitig sa kanya ang ma
Tumigil ang puso ni Natalie sa kaba dahil sa ibinalita ng katiwala ng mga Garcia sa kanya. Humigpit ang pagkakahawak niya sa telepono niya. Napuno siya ng nerbiyos, “Ano pong nangyari kay lolo?” Ikinuwento naman ni Ben ang nangyari kay Antonio. “Naiintindihan ko, Manong Ben. Maraming salamat.” Mahinang sagot ni Natalie. Matapos ang tawag, naupo si Natalie. Hindi niya mapigilang manlambot. Nag-isip siya ng mabuti. Humigit kumulang kalahating oras din siyang nanatili sa ganoong pwesto. Nang tumayo siya, may napagpasyahan na din siya. Sa kanyang pag-iisip, may mga ilang bagay na biglang naging malinaw sa kanya. Ang pagtanggi ni Mateo sa diborsyo—lahat iyon ay para kay Antonio. Mula pa noong simula, ang kasal nila ay isang kasunduan lamang, isang palabas para mapasaya ang matanda. At ngayon, sa kritikal na panahon na kailangang sumailalim si Antonio sa isang malaking operasyon, hiningi niya ang diborsyo at umalis sa kanilang bahay sa Antipolo. Natural, ng malaman ito ng matanda,
Habang palakas ng palakas ang buhos ng ulan, palakas ng palakas din ang pagtambol ng puso ni Natalie. Lumabas si Mateo! Ang hawak nitong payong ay para sa dalawang tao. Sa gitna ng ulan na iyon, wala ni isa ang gustong magsalita sa kanila. Tinititigan lang ni Mateo Natalie ng may halong kaswal na pagmamataas. Si Natalie naman ay basang-basa mula ulo hanggang paa. Pilit siyang ngumiti ng matipid. “D-dumating ka…” Sa isang tingin pa lang ni Mateo sa kanya, tila naglaho ang lahat ng galit niya sa babae. Kung hahayaan niya ang sarili niya, baka hindi na naman niya makontrol ang bibig niya at baka may masabi pa siya. Kaya inabot niya ang kamay nito at sinaksak ang payong dito.“Hawakan mo ‘to, magpayong ka!” “Ha…ah…o-okay…” Dumaan ang malakas na hangin kaya nanginig si Natalie habang mahigpit na hawak ang payong. Bago pa siya makapagsalita muli, tinanggal na ni Mateo ang kanyang jacket at ipinatong ito sa basa niyang ulo at balikat. May bahid pa din ng galit at inis sa mukha nito
Huminto na ang ulan pagdating nila sa university. Nauna na sa pagbaba si Mateo at hindi na siya hinintay pa. Nagmadali na din sa pagbaba si Natalie dahil papunta na sa dorm niya ang kasama. Wala pa rin siyang ideya kung bakit siya dinala ni Mateo doon. Ang alam lang niya, kailangan niyang sundan ito kaagad. “Bakit ang bagal mo? Bilisan mo!” Singhal nito sa kanya ng mapansing malayo pa siya. “Eto na nga, binibilisan na.” Dahil hindi niya alam kung ano ang tumatakbo sa isipan nito, hindi na din siya nagtangkang magpasaway pa kay Mateo. Tumigil sila sa tapat ng mismong kwartong tinutuluyan niya. Saglit na tumigil doon si Mateo. Pagkatapos ay tinanggal ang suot na jacket at inabot kay Natalie. Awtomatikong tinanggap iyon niya iyon kahit na litong-lito pa rin siya. Hindi pa rin nagsasalita, itinaas ni Mateo ang manggas niya. Tumambad ang mahaba at batak nitong mga braso. Napalunok si Natalie at iniwas ang tingin. “Puntahan mo ang dorm supervisor dito” utos nito. “Sabihin mong papa
Puno ng pag-aalangan si Natalie kung sasabihin ba niya kay Mateo ang bumabagabag sa isipan niya. Magpapalipas na naman ng isang gabi si Chandon sa loob ng kulungan at ang isiping iyon ay masakit para sa kanya dahil siya ang puno’t dulo ng lahat.“Ano kasi, Mateo…gabi na pala, ano?” Sasabihin na sana niya pero hindi na lang niya tinuloy. Tiningnan siya ni Mateo, may pilyong ngiti sa labi nito. “May sasabihin ka ba? Oo, gabi na. Nanlalagkit na nga ako. Ano, maligo na tayo? Gusto mo bang mauna, ako muna, o… sabay na lang?” “A-ako na lang muna siguro,” nauutal niyang sagot. Hindi na napigilan ni Natalie ang mamula at mag-init ang mga pisngi.“Ako na muna, ha?” Nagmadali siyang pumunta sa closet, kumuha ng mga damit, at tumakbo papunta sa banyo. Mabilis ang pagtibok ng puso niya, kasabay din nito ang gulo ng isip niya. Halo-halo na ang senaryong naglalaro sa isip niya. Sa loob ng banyo na lang niya eensayuhin kung papaano niya sisimulang sabihin ang tungkol sa kaibigan. Binuksan ni
“Lolo, huwag po kayong magsalita ng ganyan…pakiusap po.” Nanginginig ang boses ni Natalie. Mahigpit niyang hinawakan ang payat na kamay ng matanda. Naiiyak siya dahil hindi niya mapigilan ang damdamin.Muling nagbalik sa kanyang isipan ang medical records ng matanda---ang prognosis, ang mga plano sa paggamot at ang katotohanang hindi niya matanggap.“Lolo, mabubuhay ka pa ng matagal,” sabi ni Natalie. Pilit niyang pinapanatali ang katatagan sa kanyang tinig. “Kailangan mong mabuhay. Kailangan mong makita akong maging isa sa pinakamagaling na surgeon sa bansa. Kailangan mong makita si Justin na makapagtapos sa Wells. Nangako ka, lolo!”Natawa si Antonio at hinaplos ang ulo ni Natalie. “Tsk, tsk. Napakabait mong bata. Hindi ka pwedeng umiyak. Alam mong ayaw kong umiiyak ka.”Mariing kinagat ni Natalie ang labi niya at mabilis na pinahid ang luha sa kanyang pisngi. “Sino po ang umiiyak? Hindi naman po ako umiiyak, eh.”“Mm, tama.” Tumango ang matanda at kunwaring naniniwala. “Ganyan ka r
“Ate!” Sigaw ni Justin ng pumasok ito sa kwarto niya. May ningning agad sa mga mata nito at puno ng pananabik. Ang mga kamay ay yumakap kaagad sa leeg ni Natalie.Ngumiti si Natalie. “May ibibigay ako sayo, Justin.”Inabot niya ang isang brochure mula sa Wells Institute. Maingat naman itong tinanggap ng bata at hinaplos ang cover nito. Hindi man niya lubos na nauunawaan ang kahulugan ng pagpasok niya sa Wells, isang bagay lang ang malinaw kay sa bata niyang isipan---masaya ang ate niya.At kung masaya ang ate niya, ibig sabihin, tama ang ginagawa niya.“Ang galing-galing talaga ng kapatid ko!” Inabutan niya ng nabalatang orange ang bata. “Gantimpala mo ‘yan. Pero sa susunod, ikaw na ang magbabalat, ha?” Masiglang tumango si Justin, halatang proud sa sarili. “Mm! Marunong na kaya ako, ate!”“Talaga? Mabuti naman,” marahang tinapik ni Natalie ang ulo nito. “Sige, kainin mo na.”Habang pinapanood niya ang kapatid, isang kakaibang init ang lumaganap sa kanyang dibdib. Lumalaki na si Just
Hindi kailanman inakala ni Rigor na magiging ganito kawalang-puso ang sarili niyang anak. Naging tahimik ang buong silid at isang nakakapanindig-balahibong katahimikan ang bumalot sa kanila. Ang malamig at matalim niyang tingin ay nakatuon kay Irene.“Ulitin mo,” mariin ang bawat bigkas ni Rigor. “Gusto kong ulitin mo ang lahat ng sinabi mo kay Natalie---bawat salita---dito mo sabihin sa harapan ko.”Nanginig ang labi ni Irene, ibinuka niya ang bibig ngunit walang tunog na lumabas. Paano nga naman niya uulitin ang mga sinabi niya sa harapan mismo ng ama?Sinabi lang naman niya ang mga iyon para makumbinsi si Natalie na lumayo kay Mateo. Hindi niya iyon seseryosohin.“Dad…” mahina at basag ang tinig ni Irene pero hindi niya mahanap ang tamang sagot.“Hmph.” Malamig na tumawa si Rigor at umiling. “Hindi mo kailangang ulitin dahil narinig ko naman ang lahat ng malinaw.”Naghahabol ng hininga si Irene, pakiramdam niya ay nauubusan siya ng hangin.Ngunit hindi pa tapos si Rigor. “Sinabi mo
Kumuha si Natalie ng isang orange mula sa fruit basket at naupo muli, ang kanyang mga daliri ay maingat na nagsimulang magtanggal ng manipis na balat nito. Kumalat sa hangin ang samyo ng prutas habang patuloy siya sa ginagawa---payapa at hindi nagmamadali.Sa harap niya, nakaupo si Irene ng tuwid at mahigpit ang pagkakahawak sa kanyang designer handbag, halos mamuti na ang mga kasukasuan sa sobrang diin ng pagkapit.“Magsalita ka na, Irene,” udyok ni Natalie ng hindi man lang tinatapunan ng tingin ang kausap. Patuloy lang ito sa pagbabalat ng prutas. “Ano ba talaga ang gusto mong pag-usapan natin?”Huminga ng malalim si Irene, para bang nag-iipon ng lakas ng loob. “Narito ako para makipag-usap tungkol kay Mateo.”Tumango si Natalie, walang emosyon sa boses. “Oo, ilang beses mo ng nasabi ‘yan. Ngayon, ano mismo ang gusto mong pag-usapan natin?”Nagdalawang-isip si Irene, kuyom ang kanyang mga kamay sa malambot na balat ng bag bago muling nagsalita para sabihin ang tunay na pakay.“Gust
Mula pagkabata nila, hanggang ngayon ay hindi pa niya narinig na magpakumbaba sa kanya si Irene. Halos nagmamakaawa na ito na kitain niya.Nakakatawa iyon para kay Natalie.Talagang mahal na mahal ni Irene si Mateo.May bahagyang kislap ng panunukso sa mga mat ani Natalie. Kasabay ng pasilay ng labi para sa isang maliit na ngiti. Ibinaba niya ang bag sa sofa at naupo, ang tono ng pananalita niya ay sinadya niyang gawing kaswal.“Sorry, pero dadalawin ko si Justin. Hindi ako pwede.”At pagkatapos---ibinaba na niya ang tawag.Kung talagang gusto siyang makita ni Irene, nararapat lang na ito ang kusang lumapit sa kanya at hindi kabaligtaran. Naningkit ang mga mata ni Natalie, kahit paano ay alam na niya kung ano ang aasahan sa susunod na mangyayari.**Sumakay ng bus si Natalie. Hindi siya nagsisinungaling kanina nang sabihin niyang pupuntahan niya si Justin.Tahimik ang naging biyahe niya, maliban sa mahinang ugong ng makina ng bus, at nag-uusap na mga pasahero. Gustuhin man niyang matu
Mailap ang tulog kay Irene nang gabing iyon. Ilang beses siyang nagpapalit-palit ng posisyon sa kama, ngunit wala kahit isang saglit ma katahimikan ang dumaan sa kanyang isipan.Isang tanong lang ang laman ng isipan niya: “Bakit biglang nakialam ang lolo ni Mateo? At hindi lang pangingialam ang ginawa nito—naging malupit din ito.”Sa umpisa pa lang, alam naman niya na hindi siya gusto ng matanda---iyon ay matagal ng malinaw. Ngunit kahit na dismayado ito sa relasyon nila, hindi ito hayagang nakialam noon.Ngunit ngayon, sa isang iglap lang, sinira na ng matanda ang lahat ng pinaghirapan nila ng nanay niya.“Pero bakit ngayon? Ano ang nagbago?” Paulit-ulit na binalikan ni Irene ang mga pangyayari.Hanggang sa biglang kumabog ang dibdib niya.Ang pagkakasakit ng tatay niya---doon nagsimula ang lahat.Simula ng pilitin nila si Natalie na magdonate ng kanyang atay. Nanlamig ang katawan ni Irene. Hindi pa niya sigurado pero hindi niya pwedeng alisin ang posibilidad. Isang malamig na kilabo
Gustuhin man ni Mateo na maging kalmado, huli na. Kilalang-kilala niya ang lolo niya. Hindi ito nagbibiro. Nanigas ang buo niyang katawan at tumibok sa sakit ang kanyang sentido. Unti-unting namayani ang inis sa kanyang sistema at hindi na niya napigilan ang bibig.“Lo, anong ginawa mo kay Irene?”May bahid ng galit at pagkabalisa sa kanyang tinig---isang bagay na bihira niyang gawin sa harapan ng lolo niya.“Hmph.” Imbes na masindak, humagikgik pa ito. Mapanuya at halong lantad na pagkadismaya. “Mateo…pansin ko lang, lumalakas yata ang loob mo. Mula ng samahan mo ang babaeng iyon, wala ka ng ibang ginawa kundi ang bigyan ako ng sakit ng ulo. Ipapaalala ko lang sayo kung ilang beses mo na sana akong muntik ilibing ng buhay dahil sa kakadikit mo doon!”Hindi pa tapos si Antonio, nais nitong iparating ang punto niya ng malinaw. “Ganito mo ba pasasalamatan ang taong nagpalaki sayo? Sa pamamagitan ng pagsuway sa akin sa bawat pagkakataon?”Napayuko si Mateo at nakakuyom ang mga kamao niya
Halos hindi makatulog si Natalie buong gabi. Kahit na ramdam ng katawan niya ang matinding pagod, hindi naman nakikisama ang kanyang isipan at mas gusto nitong manatiling gising.Kinabukasan, kahit kulang sa tulog, wala siyang nagawa kundi pilitin ang sarili na pumasok sa trabaho, ngunit wala siyang maayos na konsentrasyon sa ginagawa. Kahit anong pilit niyang ituon ang isip sa trabaho, patuloy siyang bumabalik sa usapan nil ani Antonio kagabi.Ayon sa matanda, may dalawang araw siya para magpasya.Ang dalawang araw na iyon ay para pag-isipan kung tuluyan na siyang lalayo o babalik sa magulo niyang nakaraan kasama si Mateo.Pagsapit ng tanghali, sa halip na magpahinga, mas pinili niyang dalawin ang kapatid sa rehabilitation center. Noong nasa Canada siya, may mga binili siyang regalo para kay Justin at gusto niyang personal na ibigay ito.Pero higit pa roon---kailangan niyang sabihin kay Justin ang mga nalaman niya tungkol sa Wells Institute.Kung tatanggapin man niya ang tulong na in
“Ben.”“Yes, sir.”Hindi na kailangang ipaliwanag pa ni Antonio kay Ben ang gusto niyang mangyari. Sa isang kumpas lang ng kamay ni Ben, isa sa mga lalaking naka-itim ang lumapit at bago pa man makaiwas si Janet---Pak!Isang malakas at walang awang sampal ang dumapo sa kanyang pisngi. Malutong at malakas at umalingawngaw sa tahimik na hardin.“Mmph---!” Napapatras sa lakas ng pwersa si Janet. Kung hindi siya maingat ay baka natumba na siya dahil sa isang sampal. Nalasahan niya ang dugo sa bibig at nanginig ang kanyang labi sa sakit at pagkabigla.Ngunit hindi siya naglakas-loob na gumanti.Nagbuga ng hangin si Antonio, dinampot ang isang puting panyo at pindampi iyon sa gilid ng bibig. Pagkatapos ay itinapon iyon na para bang isa itong nakakadiring bagay. “Tingnan mo nga ang sarili mo, Janet. Saan ba ako magsisimula…ah…isa kang matandang babaeng walang modo. Kahit anong alahas ang ipalamuti mo sa katawan mo, wala ka pa ring class. Hindi na ako magtataka kung bakit ganyan ang buhay mo