KABANATA 1

AMARA POINT OF VIEW

Luma na ang bubong ng bahay namin. Tuwing umuulan, kailangan kong saluhin ang tumutulong tubig gamit ang mga plastik na timba at palanggana. Sa gabi, hindi ako agad makatulog dahil sa ingay ng mga kuliglig at tunog ng mga ipis na tumatakbo sa dingding. Pero hindi iyon ang pinakamahirap sa lahat.

Ang pinakamahirap ay ang makitang unti-unting nanghihina si Mama araw-araw.

"Ysa, anak..." mahinang tawag ni Mama habang nilalagyan ko siya ng basang bimpo sa noo.

"Ako na po, Ma. Magpahinga na kayo," sabi ko habang pinipilit kong hindi magpakita ng pag-aalala sa boses ko.

Tatlong taon na simula nang ma-diagnose si Mama ng chronic kidney disease. Pero nitong mga huling linggo, mas lumalala na ang lagay niya. Hindi na siya makabangon nang walang tulong. Ang mga mata niya laging mapungay, at ang balat niya parang kinapos sa dugo.

Kasabay ng sakit ni Mama ay ang dagok ng bayarin—gamot, laboratory tests, dialysis. Kahit anong tipid ko sa baon at kita ko sa part-time job ko sa maliit na cafe sa bayan, hindi ito sapat.

"Ysa, 'wag mong pabayaan ang pag-aaral mo, ha. Pangako mo 'yan sa akin noon," paalala ni Mama minsan habang sabay kaming nakahiga sa makitid na kama.

Tumango lang ako at pinisil ang kamay niya.

Oo, pinangarap ko talagang makatapos ng architecture. Scholarship student ako sa isang unibersidad sa Maynila, pero pansamantala akong bumalik sa probinsya para matutukan si Mama. Tuwing gabi, habang binabantayan ko siya, gumuguhit pa rin ako sa notebook ng mga bahay na may malalawak na bintana, matataas na kisame, at hindi kailangang saluhin ng timba ang ulan.

Pero ang totoo, hindi ko na alam kung may patutunguhan pa ang pangarap ko.

Kinabukasan, habang nilalakad ko ang kahabaan ng palengke papuntang ospital, dala ang isang brown envelope ng mga resulta ni Mama, pinilit kong hindi lumuha. Dalawang araw na akong walang maayos na tulog. Wala rin akong ganang kumain. Pinilit ko lang uminom ng tubig para hindi ako himatayin.

Pagdating ko sa ospital, sinalubong ako ng amoy alcohol at tunog ng monitor ng vitals. Sa kwarto ni Mama, naroon ang doktor—si Dr. Ligaya, may edad na pero mabait.

"Amara," sabi niya, malumanay ang boses. "Kailangan na talaga ng immediate dialysis ng nanay mo. Hindi na sapat ang maintenance niya. Kailangan na ring mag-umpisa ng series ng treatment para hindi na lalong lumala."

Tumigil ang mundo ko.

"Dok... magkano po lahat?" mahina kong tanong.

Nagbuntong-hininga siya bago nagsalita. "Mahigit kalahating milyon, anak. At kailangan ito agad. The longer we wait, mas malaki ang chance na lumala ang kondisyon niya."

Parang may kumalabog sa dibdib ko. Mahigit kalahating milyon? Ni hindi ko nga alam kung saan ako kukuha ng limang libo para sa susunod na linggo.

"May social worker po ba? May pwede po ba kaming lapitan?"

"May options tayo, pero mabagal ang proseso. We can try PCSO, pero hindi ito agad-agad. Baka ma-late na tayo."

Tumango lang ako at hindi ko na narinig ang kasunod niyang sinabi. Parang nabingi na ako. Paglabas ko ng ospital, umupo ako sa waiting area, itinago ang mukha sa pagitan ng mga palad, at tahimik na umiyak.

Diyos ko... ano na pong gagawin ko?

Hindi ko alam kung gaano ako katagal nakaupo roon. Ang init ng araw, pero parang hindi ko nararamdaman. Sa pagitan ng hikbi at panalangin, naramdaman kong parang may humintong sasakyan sa harapan ko.

Tumigil ang isang itim na luxury car—isang SUV na mukhang hindi dapat dumadaan sa makipot na kalsada ng ospital namin. Wala akong pakialam. Hindi ko man lang tiningnan.

Hanggang sa bumukas ang pinto at may lumabas na lalaki—matangkad, maayos ang postura, naka-itim na suit kahit tanghaling tapat. Sa likod niya ay isang lalaking mukhang bodyguard.

"Amara Ysabelle Santiago?" tanong ng lalaki.

Napatigil ako sa pag-iyak at agad na napalingon sa kanya. Napakunot-noo ako. "Sino po kayo?"

Hindi siya ngumiti. Diretso ang titig niya sa akin, malamig pero hindi bastos. "Ako si Marco Santiago... ang tunay mong ama."

Nanigas ako.

Hindi ko alam kung ano ang uunahin ko—ang gulat, ang pagdududa, o ang inis.

"Sorry po, pero siguro po nagkakamali kayo ng taong nilalapitan."

"Sigurado ako. Ikaw ang anak ko. Anak kita sa nanay mong si Rowena."

Para akong binuhusan ng malamig na tubig.

"Imposible. Hindi ko kayo kilala."

Naglabas siya ng envelope mula sa kotse. Mga dokumento—birth certificate, DNA test result, mga larawan ng nanay ko noong bata pa siya na kasama siyang lalaki—siya. Ang lalaking ito.

Hindi ako makapaniwala. Ang buong buhay ko, ang akala ko'y iniwan kami ng tunay kong ama. Ni hindi ko nga kilala ang pangalan niya. Tinanong ko minsan si Mama, pero lagi lang siyang umiwas sa usapan.

At ngayon, eto siya. Nakaharap sa akin.

"Bakit ngayon lang?" mahina kong tanong. "Bakit sa ganitong paraan n’yo ako kinilala?"

"May dahilan ako, Amara. At handa akong bayaran ang lahat ng gastusin ng nanay mo."

Napatingin ako sa kanya, nagtatalo ang puso at isipan ko. Totoo ba ‘to? May kapalit ba ‘to? At kung sakaling totoo nga... bakit ngayon?

"Ano po'ng kapalit?" diretsong tanong ko, hindi na ako umiiwas.

Tumingin siya sa akin, seryoso ang mga mata.

"May kailangan akong pakiusap sa'yo. Pero hindi ko ito sasabihin ngayon. Sa ngayon, gusto ko lang malaman mo na hindi kita pababayaan."

Tahimik akong tumango, pero ang puso ko'y puno ng tanong. Kung siya nga ang tunay kong ama... ito na ba ang sagot sa dasal ko? O panibagong simula ng gulo?

Nilingon ko ang ospital, at ang bintanang kinaroroonan ni Mama. Gusto ko lang siyang gumaling. Gusto ko lang siyang mabuhay.

Kaya kahit anong duda ko, kahit anong takot... huminga ako ng malalim at muling hinarap si Marco Santiago.

"Sige po. Pero hindi ibig sabihin nito na naniniwala agad ako. Gagawin ko 'to para kay Mama."

Tumango siya. "Iyon lang ang hinihiling ko."

At sa araw na iyon, habang papasok ako sa loob ng sasakyan niya, alam kong binuksan ko ang pinto sa isang mundo na hindi ko kailanman inakalang sasapitin ko.

Isang mundo ng yaman, lihim... at kapalit.

—End of Chapter 1—