Kabanata 5

Pagdating ng hapon, dumating si Tita Sally galing trabaho at may dala siyang ulam para sa dalawang anak na lalaki. Doon lang niya nalaman na si Stefan ay hindi pumasok sa opisina ngayong araw, at ang bunsong anak niyang si Priam ay ngayon lang din nagpasiyang umuwi matapos magpalipas ng ilang gabi kung saan-saan kasama kung anong magandang babae na naman.

“Kung nandito ka sa bahay kaninang umaga, Stefan, sigurado akong nakita mo na siya,” sabi ng kanilang ina na parang mas tuwang-tuwa pa kaysa sa mga anak.

“Sino pong ‘siya’, Ma?” tanong ni Priam habang nagsasandok ng kanin at sinusubo sa bibig.

“Si Natalie, anak ni Criselda! Hindi mo ba naaalala? Yung batang palaging nasa bahay natin noon. Bumalik na siya para tumira ulit kasama ng nanay niya. Ang sabi ni Criselda, pumanaw na raw ang tatay ni Natalie at iniwan sa bagong asawa ang bahay at lupa. Kaya heto, nagpasya siyang bumalik dito.”

Napangisi agad si Priam nang marinig ang kuwento, saka mabilis na lumingon kay Stefan.

“Naku, patay ka, Kuya Stefan! Bumalik ang paborito mong bangungot. Siguradong hindi na magiging tahimik ang buhay natin dito.”

“Hoy, Priam! Huwag mong laitin ang dalaga. Malaki na si Natalie, hindi na siya yung dating makulit na laging dikit kay Kuya mo.”

“Ma, huwag kayong magpaloko. Ang akala niyo lang mabait at mahinhin si Natalie. Pero ako? Ilang beses ko nang nasaksihan ang tunay na kulay niya. Para siyang may dalawang mukha, isa para sa matatanda, at isa kapag wala nang nakakakita. Di ba, Kuya Stefan?” sabay kindat at taas-kilay niya sa kapatid.

“Hindi ko pa masasabi. Pitong taon na rin tayong hindi nagkikita, baka nag-iba na siya,” tipid na sagot ni Stefan. Totoo naman, hindi niya mabasa ang ugali ng dalaga ngayon.

“Hay naku, parang hindi mo kilala! Basta bantayan mo lang ang kuwarto mo, Kuya. Kapag nakapasok ‘yun, yari ka.”

“Priam!” singhal ni Tita Sally. “Ano ba tingin mo sa babae? Tama na nga. Kumain na lang tayo.”

Napatawa nang pabulong si Priam at muling lumingon kay Stefan. “Kita mo, Kuya? Hindi talaga kaya ng Mama natin ang diskarte ni Natalie. Lagi siyang naloloko.”

Napairap si Sally at saka umiling. “Alam ko ang sinasabi ko, Priam. Maganda ang puso ng babaeng iyon. Hindi siya masama tulad ng iniisip mo.”

“Ayan na nga ba sinasabi ko, Ma. Nauuto ka na naman sa palusot niya.”

“Tumigil ka na, Priam,” sabat ni Stefan para ipagtanggol ang ina. “Kumain ka na lang at huwag na tayong magtsismis tungkol sa iba.”

Alam niyang tama ang hinala ng kapatid tungkol sa makulit at madiskarteng si Natalie noong bata pa sila, pero ayaw din niyang dagdagan pa ang sama ng loob ng kanilang ina.

Matapos ang hapunan, natalo si Priam kay Stefan sa bato-bato-pik, kaya’t napilitan siyang maghugas ng pinggan. Ayaw kasing payagan ni Stefan na si Sally pa ang magluto at maghugas para sa kanilang dalawa. Kaya habang abala si Priam, nagkaroon ng pagkakataon si Stefan na makausap ang ina.

“Stefan, may hihilingin sana ako sa’yo, anak.”

“Ha? Ano po ‘yon, Ma? Bigla na lang kayo nagsabi ng ganyan,” sagot ni Stefan, sabay lingon na may kunot-noo.

“Tungkol kay Natalie.”

“Bakit po? Ano na naman ang ginawa niya?” Sa isip ni Stefan, kahit hindi pa sila nagkikita, dala-dala na naman ni Natalie ang alalahanin ng ina.

“Matagal na ring panahon ang lumipas, anak. Lahat ng kalokohang ginawa niya noon, kalimutan mo na. Siguro naman ngayon, marunong na siyang magbago at alam na niya kung ano ang tama at mali.”

“At ano po ang gusto n’yong hilingin sa akin?”

“Gusto ko lang, Stefan, na sana maalala mo siya gaya ng dati. Huwag mong pandirihan o ilayo ang loob mo sa kanya. Kawawa naman, bagong-bago pa lang siyang nawalan ng ama.”

“Hindi ko alam, Ma. Kung kagaya pa rin siya ng dati… baka mahirapan pa rin akong tiisin.” Pahapyaw na tugon ni Stefan, ayaw mangako.

“Buksan mo lang ang puso’t isip mo, anak. Bigyan mo siya ng pagkakataon.”

“Sisikapin ko, Ma,” sagot ni Stefan na may ngiti, kahit hindi niya matiyak kung kaya niyang sundin. Malalim pa rin ang inis at sama ng loob na naiwan sa kanya dahil sa mga kapilyuhan ni Natalie noong bata pa sila.

Samantala, si Priam, dalawampu’t walong taong gulang, ay nakapasok na rin sa kumpanya ng kuya niya matapos grumadweyt. Dahil sa tindig at porma, ginawa siyang mukha ng negosyo nilang nagbebenta ng mga gamit pang-ehersisyo. Mas kilala siya ng publiko kaysa kay Stefan na mas pinipili ang tahimik at trabahong nasa likod.

Noon, may lihim na inggit si Priam kay Stefan dahil may pagtingin siya kay Natalie—pero lagi siyang dini-dedma ng dalaga. Mula sa paghanga, nauwi ito sa pagkainis. At kung ano man ang makakapikon o makakapagpainis kay Natalie, lalong iyon ang ginagawa niya, dahil doon siya natutuwa.

Ngayon, matapos ang pitong taon, bumalik si Natalie. At imbes na mainis, naisip ni Priam na pagkakataon na ito para guluhin ulit ang buhay ng dalaga. Sabi pa niya sa sarili:

“Dati, turing mo sa’kin parang langgam lang. Tingnan natin ngayon kung anong mukha mo kapag kaharap mo na ako.”

Buong yabang at kumpiyansa sa sarili, nagsimula na siyang magplano. Kinaumagahan, agad siyang nagtungo sa bahay nina Criselda at pinindot ang doorbell.

“Magandang umaga po, Tita Criselda!” bati niya nang nakangisi.

“Aba, Priam! Anong lakad mo rito nang ganito kaaga?” Nagulat si Criselda dahil bihirang-bihira siyang nakikita sa tapat ng kanilang bahay, lalo na mula nang lumipat si Natalie sa ama nito noon.

“Nabalitaan ko pong nandito na ulit si Natalie, kaya dumaan ako para bumisita. At sabi ni Mama, ibigay ko na rin itong bayad para sa paglilinis ng bahay.” Palusot niya iyon dahil siya mismo ang nagboluntaryo na mag-abot ng pera.

“Salamat, iho. Pasok ka muna. Tulog pa si Natalie, kagabi kasi siya lang mag-isa ang naglinis dito kaya baka napagod. Balak ko ngang hatiin sa kanya ang perang binayad.”

“Ganun po ba…” Bahagyang nadismaya si Priam na hindi niya agad nakita si Natalie. Pero sa loob-loob niya, nagtaka rin. Hindi niya maisip na marunong si Natalie sa gawaing bahay. Ang kilala niya, isang batang spoiled at maarte, na ni minsan ay hindi humawak ng walis. Lalo tuloy niyang gustong makita kung paano maglinis ang dating prinsesita ng kanto.

“Gusto mo bang pumasok muna, Priam? May ginagawa akong kakanin para sa mga suki. Tikman mo na rin bago ka umalis.”

“Ah, huwag na lang Tita Criselda. May lakad kasi ako sa labas. Sa susunod na lang ako hihingi ng kakanin mo.”

“Sige, bumisita ka lang kahit kailan. Parang noong bata ka pa, lagi kang welcome dito,” sagot ni Criselda na may ngiti.

“Salamat po. Uuwi na po muna ako,” tugon ni Priam, sabay taas ng kamay bilang paggalang bago lumakad palabas ng pintuan.

Napangiti si Criselda ng marahan. Matagal na ring hindi nagkakabisita ang dalawang pamilya gaya ng dati. Maaaring dahil na rin sa magkaibang estado sa buhay o kaya nama’y dahil nagkahiwalay ang landas ng kanilang mga anak habang lumalaki. Ngunit ngayong bumalik ang anak niyang si Natalie, naramdaman ni Criselda na unti-unting muling nabubuo ang ugnayan ng dalawang pamilya.

Pagbalik ni Priam sa kanilang bahay, bakas ang pagkadismaya sa mukha niya. Hindi kasi niya nasilayan si Natalie gaya ng inaasahan. Naabutan niyang nakaupo si Stefan sa sala at nanonood ng dokumentaryo, kaya nilapitan niya ito para makipag-usap.

“Stefan, saan nagpunta si Mama? Wala yung sasakyan simula pa kaninang umaga.”

“Day-off niya kaya nagpunta siya sa samahan ng mga kaibigan niya. May activity daw ngayon, pupunta sila sa bahay-ampunan para mag-donate at magpakain ng mga bata,” sagot ni Stefan habang nakatutok pa rin sa palabas sa TV.

“Ang boring ng araw kapag walang ginagawa.”

“Ang weird mo ngayon. Karaniwan, may lakad ka lagi kasama mga babae. Ngayon nasa bahay ka?”

“E kasi Kuya, hindi na exciting ‘yung mga babae ngayon.”

“Ah, nagsawa ka na?”

“Siguro nga. Paulit-ulit na lang, nakakawalang-gana. Para bang mga linta na pilit kumakapit at sumusunod sa akin.”