Kitang kita ni Ella ang mga nangyari, nakaramdam ito ng awa para kay Zander ng mga oras na 'yon. May kasungitang taglay ang dalaga, akala mo ay walang paki-alam sa iba. Ngunit tao lang din s'ya na nakakaramdam ng awa kahit minsan.
"S'ya siguro ang nobya ni Zander," usal ni Junel, pinagmamasdan din pala nito ang magkasintahan mula sa kanilang kinatatayuan.Napalingon si Ella kay Junel. "Girlfriend?" tanong ni Ella.Tumango si Junel ngunit bakas sa kanyang mukha ang pagkadismaya. "Mukhang nag-away yata 'yung dalawa, kawawa naman si Zander. Ano kayang pinag-awayan nila?" saad nito.Sinundan ng tingin nina Junel at Ella ang magkasintahan. Halata sa kilos ni Dennise ang iyamot kay Zander, hindi kasi ito pumapantay sa paglalakad sa kasintahan at halos iwan na si Zander."Baka na-late, kaya nag-away," ani ni Ella."Baka nga," sabi ni Junel. Bigla itong napalingon kay Ella. "Oy! Baka naman late mong pinag-out si Zander kaya na late s'ya sa pagsundo sa katipan n'ya!" bulyaw nito sa dalaga.Tinaasan ng kilay ni Ella si Junel. "Wala akong kinalaman d'yan, saktong alas-singko 'yan nag-out," sagot nito."O---Okay, ito highblood kaagad? Nagtatanong lang," biro ni Junel.Muling tinanaw ng magkaibigan ang magkasintahan hanggang nawala na ito sa kanilang paningin.So, may girlfriend ka pala Zander, nice try Alvarez. Single pala ha."We're here!" maligalig na bati ni Baron.Hindi ito pinansin ng dalawa, abala pa rin kasi sila sa pagtanaw sa magkasintahan."Oy! Ano bang tinatanaw n'yo d'yan? Pera ba 'yan?" biro ni Anica.Napa-iling si Junel. "Sira, nakita kasi namin si Zander at ang girlfriend n'ya," wika ni Junel.Biglang tumaas ang kilay ni Anica ng marinig ang sinabi ni Junel. "Girlfriend ba kamo ni Zander, 'yung malditang 'yon?" inis na sabi ni Anica.Nakarating na ang magkakaibigan sa resto bar na palagi nilang pinupuntahan."Kuya dalawang sisig, tapos tatlong bucket, maraming yelo ha," sabi ni Anica sa waiter. "Kayo, may ipapadagdag pa kayo?" tanong nito sa mga kasama."Wala na," tugon ni Baron. "Kuya mamaya na lang pag may additional," wika nito sa waiter.Inilista ito kaagad ng waiter at umalis."Oh ano na? Bakit kumukulo ata ang dugo mo sa nobya ni Zander?" usisa ni Junel."Ganito kasi, naalala n'yo no'ng sinabay ko si Zander papunta sa General?" panimula ni Anica."Oo," agad na sagot ni Baron. "Tandang tanda ko 'yon kasi pinag-commute mo ako!" bulyaw nito."'Wag ka ngang epal d'yan Baron!" pangbabara nito sa kaibigan sabay irap. "So ayon nga, okay naman kami ni Zander hanggang ospital. Normal lang naman siguro na magmagandang loob, lalo na at mabait naman si Zander. Aba sinamaan ba naman ako ng tingin ng babaeng 'yon, mula ulo hanggang paa! Akala mo kagandahan!" inis na kwento nito.Napangisi na lang si Ella.Kaya siguro mahilig mang-flirt, may atittude ang girlfriend, kaso sa nakita ko kanina mukhang under naman s'ya. Tss mga lalake nga naman hindi makuntento sa isa. "Easy, last week pa nangyari 'yon, pero parang sa'yo e sariwa pa ang lahat," pangiinis ni Junel."Hindi e, nakakainis kasi. Para sa akin ha, you don't even know my name tapos ganoon ka makatingin? Sinagot ko nga s'ya!" pagmamalaki nito."Anong sabi mo?" mabilis na tanong ni Baron."Sabi ko, hindi lahat nagagandahan sa kanya," sagot ni Anica. "Kung hindi mas lang bata sa akin si Zander, napakadaling i-flirt ng batang 'yon! Pasalamat s'ya mabait ako," banta ni Anica.Yap, mukha lang s'yang anghel na may buntot sa likuran. At sa totoo lang madali lang sulutin si Zander, mga kabataan nga naman."Oh! 'Yun oh!" sabay na sabi nina Junel at Baron.Ilang sandali pa at dumating na ang order nilang sisig at alak. Nagumpisa na ang apat, kasabay nito ay nagsabi na si Anica ng kanyang sentimyento sa kanyang kliyente. Tahimik lang si Ellang nakikinig sa pagmamaktol nito."Okay ka lang?" bulong ni Junel sa dalaga."Oo," maiksi nitong sagot sabay tungga sa bote na kanyang kaharap.Ngumisi si Junel. "Hindi pa ako lasing Michaella, kaya 'wag ako," saad ni Junel at tinungga rin ang kanyang iniinum."Oo nga." Humarap ito kay Junel at seryosong tinitigan ang mga mata nito. "Okay lang ako at sige mamaya sa bahay ka muna. Isang bwang wala si mama, nandoon sa bahay nina papa. Wala raw mag-aalaga sa mga kapatid ko kay papa," mahina nitong sabi."Ah," tumango-tango si Junel. "Sige, dumaan muna tayo sa bahay. Kukuha lang ako ng mga gamit ko, sa inyo muna ako ng isang bwan," sabi ni Junel at sumubo ng sisig.Heto na naman ako, humihingi ng saklolo kay Junel. Hay Ella, kaylan ka ba makakatayo sa sarili mo.Hindi umimik ang dalaga at tuloy tuloy lang ito sa pag-inum."Alam n'yo, kayong dalawa," nabubulol na sabi ni Anica at itinuturo silang dalawa. Bigla na lang kasi itong sumabat sa kanilang usapan at ang mas nakakagulat ay lasing na ito. Ang tatlong bucket na order nila ay halos s'ya lang ang umubos dahil sa kanyang sama ng loob. Nagulat sina Junel at Ella sa asal ni Anica lalo na sa sinabi nito."May napapansin ako e, alam n'yo 'yon parang may ano e, parang ano." Hindi matuloy ni Anica ang kanyang sinasabi dahil sa kalasingan."Anica, tama na," sabi ni Ella at kinuha ang bote ng alak na nasa tabi ni Anica."Oy! That's mine! Don't touch it!" sabi ni Anica. Tangkang aagawin pa dapat ito ni Anica ngunit pagtayo n'ya ay umikot ang kanyang mundo. "Oh! Wait, my world is rotating." Kumapa ito ng maaring kapitan, dali-daling lumapit si Baron para alalayan si Anica para hindi ito mabuhal."Anica naman, anong my world is rotating! Umayos ka nga," sabi ni Baron. "Iuuwi na kita. Tara na, pumirme ka na d'yan.""No! I'm not yet done drinking! I'm not drunk yet!" pagtanggi nito, itinulak pa ni Anica si Baron palayo. "I pay it so I should finished it," sabi pa nito na may matinis na boses.Pinagtitinginan na sila ng iba pang na roon. Muling lumapit si Baron kay Anica at pilit na pinapaupo. "Upo! Ito naman sabi mo hindi ka papakasagad, akala mo strong s'ya e," sayaw nito."Hey! Don't touch me!" sabi ni Anica kay Baron at pilit na inaalis ang kamay nito sa kanyang braso ngunit hindi nagpapigil si Baron. "I said don't touch me! I can handle myself. I'm a strong independent woman," wika ni Anica at umawra pa ito na parang nasa pageant.Napailing na lang sina Junel at Ella habang pinagmamasdan ang dalawa.Ito palagi ang senaryo nina Baron at Anica tuwing nasasagad sa pag-inom si Anica. Hindi naman ito pinapabayaan ni Baron, kabisado na nito si Anica. 'Yon nga lang ay sadyang makulit at panay na ang pagingles nito."Nag-english na 'yan, alam mo na ang gagawin mo," sabi ni Junel at inumpisahan ng ligpitin ang gamit ni Anica."Huh? What did you say? I cannot understand?" sabat ni Anica.Nakatingin lang si Ella kayna Baron at Anica."Nako, hindi na makaintindi ng tagalog. Malala na 'yan," natatawang sabi ni Junel at iniabot kay Baron ang bag ni Anica. "Kami na muna ang mag-uuwi ng motor n'ya," paalam ni Junel at ipinakita na hawak n'ya ang susi ng motor ni Anica."Ikukuha ko na kayo ng taxi sa labas," pagpiprisinta naman ni Ella. Tumayo na ito at lumabas ng resto bar.Wala pa ring tigil si Anica sa pagsasalita mag-isa ng english. Hindi na lang ito pinansin nina Junel at Baron."Junel, mag-stay pa kayo?" tanong ni Baron habang hawak-hawak si Anica upang hindi na umalpas. "Stay!" sayaw nito sa katabi. At dahil lasing na si Anica ay sumunod ito na parang maamong tupa.Tumango lang si Junel sabay lagok ng alak sa bote."Bakit may problema ba si Ella?" sunod nitong tanong."Meron," maiksi nitong sagot."'Yung dati pa rin ba?" Tinungga ni Baron ang natitirang alak sa kanyang bote."Yap. Wala s'yang kasama," sagot nito."At to the rescue ka naman? Sasamahan mo s'ya hanggang bumalik si tita," usisa nito."Yah! You! You!" sabat muli ni Anica na may pagturo pa kay Junel. "I know there's something between you and Ella. You should court her, I know you like her. But you cannot admit it, because you are affraid! You are affraid to fall in love seriously," bulyaw nito kay Junel ngunit dahil sa kalasingan ay napasubsub na ito sa mesa at nagngulumod na mag-isa.Pinagmasdan lang ito ng dalawa at sabay na tumawa. "Wala na bagsak ka na," sabi ni Junel. "Hindi mo na ako masesermonan," asar nito sa kawawang si Anica.Kumamot na lang sa kanyang ulo si Baron. "Nako, itong babaeng 'to talaga," 'yon na lang ang nasabi ni Baron.Ngumisi lang si Junel. "Pareho lang tayo Baron, kaya wala kang karapatang mamuna.""'Wag mo nga ako igaya sa 'yo! Kahit paano nagpapahaging ako dito!" Sabay turo sa walang kamuwang-muwang na si Anica. "E, ikaw?" ngising sabi ni Baron. "Pero seryoso, bakit nga ba hindi mo ligawan 'yang si Ella? Kahit subok lang. Kung sa iba nagagawa mong mangligaw, tapos kay Ella hindi mo magawa?" biglang tanong ni Baron. "Sa totoo lang nagtataka na rin ako. Tuwing wala si tita halos doon ka tumira sa kanila, tuwing may kaylangan si Ella to the rescue ka. Alam mo bagay naman kayo, bakit hindi mo subukan. Malay mo, ikaw na pala ang makakapagpalambot sa puso ng dakila nating tagatuos!" ani ni Baron habang iniinum ang tirang alak sa bote ni Anica."Alam mo naman ang dahilan ko Baron, kaylangan ko pa bang ulitin?" nakangising sabi nito, habang pinaglalaruan ang boteng kanyang hawak. "At ibabalik ko ang tanong sa 'yo, bakit hanggang ngayon hindi mo maseryoso 'yang pangliligaw mo kay Anica?" hamon nito kay Baron."Junel naman, parang ikaw ako. Sabi mo nga pareho lang tayo," saad ni Baron."Cheers sa mga lalaking takot magmahal ng kaibigan!" sabi ni Junel sabay taas ng baso."Para sa mga lalaking magpaparaya sangalan ng pagkakaibigan!" dugtong ni Baron at itinaas din ang kanyang baso.“A—-Ano ‘to?” tanong ni Ella kay Zander. Nagningning ang mga mata ni Ella sa kanyang nakita.“Hmmm, dinner under the stars?” ngiting ngiti nitong ni Zander. Bakas sa mukha nito ang pananabik.“Pe—-pero para saan? May okasyon ba?” pagtataka ni Ella. May magarang gayak sa likuran ng isang sasakyan, naguguluhan man sa nangyayari ay walang pagsidlan ng tuwa ang kanyang nararamdaman.“Wala namang dapat na maging okasyon para surprisahin kita ng ganito. Gusto lang kitang makasama ngayon kaya ko ginawa ‘to. Gusto kong maging espisyal ang gabing ‘to dahil kasama kita. Pwede na bang dahilan ‘yon kaya ko ginawa ‘to?” sambit ni Zander na hanggang tenga ang ngiti.“Pe—Pero—-,” sambit ni Ella. “Wala ng pero pero.” Inilahad ng binata ang kanyang kamay. “Tara?” aya nito.Tumango ang dalaga, hinawakan nito ang kamay ng binata at lumapit ang dalawa sa sasakyan. Isinampa si Zander si Ella ng marahan. “Mukhang bumibigat ka ‘ata ngayon?” biro nto pagkasampa ni Ella sa sasakyan.Nang mga sandaling ‘yon a
Nakatitig ang lahat kay Baron at nagtataka kung anong pakay nito sa kanyang pagbisita. At dahil dito ay nanlalamig ang buong katawan ni Baron ng mga oras na ‘yon, gustuhin man n’yang umatras ay hindi na n’ya magagawa.Ito na ‘to, wala ng atrasan ‘tong. Baron, para kay Anica at at para kay baby. Tama para ‘to lahat kay baby.“Gu—-Gusto ko po sanang sabihin na—-na,” napatikhim pa si Baron. “Sabihin na—-.”“Baron? Ano bang gusto mong sabihin? At ayos ka lang ba? Bakit namumutla ka at pinagpapawisan? Naiinitan ka ba?” sunod sunod na tanong ng ina ni Anya. “Tapatan n’yo kasi ng electricfan si Baron, nakakahiya sa bisita,” utos ng kanyang ina.Tumayo naman ang kuya ni Anya at iinapat ang bintilador kay Baron. Ngunit imbis na mapreskuhan ay nangilabot si Baron at mas naramdaman ang kaba.“Po?” Hinipo nito ang kanyang noo at naramdaman ang nanlalamig n’yang pawis.Makakauwi pa kaya akong buhay? “Baron,” tawag ni Anya. Sa mga titig ni Anya, sinasabi nitong sabihin na nito ang kanyang tunay na
Humahangos na binuksan ni Junel ng pinto ng kwarto ni Ella, matapos ay kaagad n’yang nakita si Ellang nakaupo sa kama at kausap ang doctor. Seryoso ang lahat habang nakikinig sa mga sinasabi ng doctor at kasama na dito si Ella. Nakatulala lang ang dalaga at tila hindi makapaniwala sa mga sinasabi ng doctor.“Congratulations Miss Tan, magiging mommy ka na,” wika ng doctor na may ngiti sa mga labi.Nakatingin lang si Ella at halatang hindi alam kung anong magiging reaksyon sa kanyang narinig. Napahawak din ito sa kanyang tiyan at unti-unti itong napayuko. Samantalang napatulala na lang si Junel sa kanyang narinig.Nahagip ng tingin si Junel ng doctor. “Oh, is he the father?” tanong ng doctor.Walang umiimik, napatingin ang lahat sa kinaroroonan ni Junel.A—-Ako? Fa—-Father? Sandali lang ano bang nangyari? Magkaka-anak na ako? A—-Anak namin ni Michaella? Pe—Pero.Pinagpawisan bigla at nanlalamig si Junel.Ilang minutong naghihintay ang lahat sa sagot ni Junel, ng biglang nag salita si El
Pagmulat ni Ella, agad n’yang nakita si Anica, mahimbing itong natutulog sa sofa. Nakasandal ito kay Baron na ngayon lang muling nagpakita matapos ng kulang dalawang buwan. Pagbaling naman nito sa kanyang kanan ay nandoon naman ang kanyang ina na si Michelle. May hawak na rosaryo at umiiyak. Taimtim itong nagdarasal.“Ma,”mahinang wika ni Ella.“Anak,” umiiyak nitong sabi, hamagulhol ito ng iyak at niyakap ang anak."Ma," ulit nitong sabi. Nanghihina at medyo nahihilo pa ang pakiramdam ni Ella.Nauliligan ni Anica at Baron ang tinig ni Ella. Agad na bumangon ang dalawa at lumapit sa dalaga.“Ella, ayos ka lang? May masakit ba sa’yo?” sunod-sunod na tanong ni Anica.Habang si Baron naman ay nakatingin sa dalaga at halatang lubos din ang pag-aalala sa kaibigan.“Baron, tumawag ka ng nurse, dali! Kailangan ma-check si Ella,” utos ni Anica.Tumango si Baron at agad na lumabas.Pilit na umupo ang dalaga, inalalayan naman ito ng kanyang ina. Nilibot ni Ella ang kanyang mata at inusisa kung
“Babae ka rin naman Michaella, si—-siguro naman naiintindihan mo kung bakit ako nagkakaganito,” umiiyak nitong sabi. “Gagawin ko ang lahat bumalik lang sa akin si Zander, nagmamakaawa ako sa’yo.”Nakapag desisyon na ang dalaga, hindi n’ya isusuko ang binata at papanindigan nito ang kanilang relasyon. “Oo babae rin ako at alam ko kung bakit mo nagagawa ang lahat ng ‘to pero Dennise nakapag desisyon na si Zander. Kahit ipagtabuyan ko s’ya o makipaghiwalay ako sa kanya ngayon, hindi ka na n’ya babalikan,” tugon ni Ella.“Pero ikaw ang pinili n’ya, ibig sabihin kaya mo s’yang pasunurin sa gusto mo. Kaya Michaella please, sana—-” pilit ni Dennise.“Please Dennise,” pagputol ni Ella sa sinasabi ni Dennise. “ Kung ipipilit mo ang gusto mo, ang sagot ko ay hindi. Hindi ako nagmamalinis, alam kong may kasalanan din ako kung bakit kayo humantong sa ganito. Pero bukod doon may mabigat na dahilan din si Zander kung bakit ka n’ya hiniwalayan, nakita ko kung gaano ka minahal ni Zander at kung gaano
Walang nagawa si Dennsie kung hindi sumunod. Habang naglalakad ang dalawa sa kalsada ay walang imik si Zander. Mabilis ang paglakad nito kung kaya’t halos hingalin si Dennise upang pantayan lang si Zander sa paglalakad. Sinusubukan din ni Dennise na kumapit sa braso ni Zander, ngunit pumipiglas ang binata. Kaya naman nagkwento na lang si Dennise ng mga nangyari sa kanya sa araw na ‘yon. Kahit na hindi nagmumukha na s’yang t*ng* sa kanyang ginagawa.Hindi ko na alam kung paano pa ipapaintindi kay Dennise ang lahat. Bakit ba nahihirapan s’yang tanggapin na wala na kami? Noong niloloko ba n’ya ako, hindi n’ya ba naisip na pwedeng dumating ang araw na ‘to? Na pwede akong mapagod sa mga ginagawa n’ya? Gaanon ba ako kat*ng* sa isipan n‘ya? Pareho lang kaming nahihrapan, Dennise naman! Habang naglalakad ay nag-iisip pa rin si Zander kung paano s’ya tatantanan ng dating kasintahan. Hanggang sa napadaan sina Zander sa kanto kung saan palagi silang nagkikita, noong bago pa lang silang magkasin
“Pa—-paanong maging ako? Hindi kita maintindihan,” sambit ni Ella.Tumango si Dennise. “Oo, paano maging ikaw. Naisip ko kasi na baka pag ginaya kita, balikan ako ni Zander.”Nang marinig ni Ella ang dahilan ni Dennise, magkahalong awa at inis na ang kanyang naramdaman. Umaasa itong hindi humantong ang kanilang usapan sa pagtatalo.“Alam mo ‘yon, kung paano ka magsalita, kumilos, lahat. Parang magiging ikaw ako,” natatawa nitong sabi subalit kitang kita sa kanyang mga mata na seryoso s’ya sa kanyang mga sinasabi. “Hi—-Hindi ko kasi alam kung ano ang dapat kong baguhin sa sarili ko. Pagkatapos makipaghiwalay sa akin ni Zander, hindi ko alam kung anong nagustuhan n’ya sa’yo. Akala ko kuntento na si Zander sa kung ano ako, siguro na over look ko o nakalimutan kong baka sa paglipas ng panahon nabago na rin ang tipo n’ya sa babae. Sana tulungan mo ako.” Hinawakan pa nito ang kamay ng dalaga. “Hindi ko kasi alam kung saan ko sisimulang magbago para gayahin. Sa palagay mo? Sa itsura? Pananal
“Ma’am, may naghahanap po sa inyo sa ibaba,” sabi ng guard. “Sino raw po?” tanong ni Ella sa guwardya. Nakaramdam ng biglang pagkabog ng dibdib si Ella, wala namang inaasahang bisita o ka-meeting ang dalaga sa araw na ito. Kaya nagtataka ito kung sino ang tinutukoy ng guwardya. “Dennise Moralez po,” sabi ng guard. Pagkarinig ni Ella sa pangalan ay tila nangilabot ang kanyang buong katawan at namutla bigla. Anong ginagawa n’ya rito? “Ma’am ayos lang po ba kayo?” nag-aalalang tanong ng guard, napansin kasi nito ang pamumutla ng dalaga. Ilang segundong hindi nakapagsalita si Ella. Napatulala ito ng ilang sandali. “Ma’am?”tawag ng guwardya sa dalaga. “Papapasukin ko po ba?” tanong nito. Bumalik na sa ulirat si Ella nang mauliligan ang tanong ng guwardya. “Po.” Hinawi n’ya ang kanyang buhok at umayos tindig. “Ayos lang po ako. Ano po si—sige po papasukin n’yo po si Dennise. Kilala ko po s’ya. Ganito na lang po, paki sabi na lang po na bababa na rin po ako. May gagawin lang po ako s
Pagpasok ni Ella sa bahay ay bumungad sa kanyang paningin si Anica. “Si mama?” tanong ni Ella kay Anica. Kakauwi lang ng dalaga galing trabaho. Kasalukuyan namang nanunuod ng T.V habang kumakain ng pandisal na tustado si Anica. “Baby, nandito na si ninang mommy. Nako, Anica nakailang init ka ‘ata d’yan sa pandisal mo! Tignan mo nangingitim na oh."”“E bakit ba masarap kaya, gusto mo?” alok ni Anica.Umiling lang si Ella at nawiwirduhan na sa kilos ng kanyang kaibigan.“Ay tita pala nasa kusina, nagluluto na ng hapunan,” tugon ni Anica.“Sige,” sabi ni Ella. “Ayaw mo talaga? Masarap, tapos may palaman na coco jam,” muling alok ni Anica.“Hindi sige enjoy lang sa pagkain,” pagtanggi ni Ella at napailaing na lang.Pagkarating nito sa kusina ay nakita n’ya ang kanyang inang abala sa paghihiwa ng karne.“Ma, ka—kaylangan n’yo po ba ng tulong?” bungad ni Ella sa kanyang ina.Napalingon si Michelle at nakita ang kanyang anak. “O, nandito ka na pala, ang aga mo ‘ata,” inihinto muna ang kanya