Rosi's POV
NAKATAYO sa gilid ng tuktok ng hagdan si Sixto at nakatanaw sa akin. Halata ang pag-aalala sa mukha at mga mata niya. Hindi ko ito pinansin at agad na sinara ang pinto ng guest room kung saan matutulog ang pamilya ko habang nandito sila sa villa.
"Linawin mo nga ang sinasabi mo, Rosi! Ang pangit na iyon ang pinakasalan mo?! Nababaliw ka na ba! Bakit pumayag kang magpakasal sa isang mukhang ipis!"
Nilagay ko ang hintuturo ko sa tapat ng labi ko. "Inay, huwag kayong maingay. Baka marinig niya kayo."
"Ah, wala akong pakialam! Ano ngayon kung marinig niya tayo? Totoo naman ang sinasabi ko, ah! Pangit siya!"
"Hindi kaya nagkamali lang si Don Isidro, anak? Bakit naman ganoon ang hitsura ng anak-anakan niya?"
"Hindi ko alam, itay. Hindi ko rin alam na sa ganoong lalaki ako ikakasal."
"E , scammer pala iyang Don Isidro na iyan! Sa dinami-dami ng lalaki sa mundo, pinakasal ka sa pangit at mukhang utusan."
"Mabuti sana kung pangit pero mamahalin ang hitsura. E, iyong asawa mo, anak, pangit na, mukha pang pulubi."
Galit na galit sina Inay at Itay. Pulang-pula pa nga ang mukha ng mga ito, lalo na si Inay. Hindi ko sila masisi, ako man ay nasusuklam sa lalaking kinailangan kong pakasalan.
"Hindi ko matatanggap na magkaroon ng son-in-law na pangit! Rosi, hiwalayan mo ang lalaking iyon!" Nilapitan ako ni Inay at hinawakan sa braso.
Bumuntonghininga ako. "Inay, kahit ho gustuhin kong hiwalayan si Sixto, hindi puwede."
"At bakit? Papayag ka talagang makasama araw-araw ang lalaking ganoon kapangit? Aba, Rosi, hindi ko pinangarap magkaapo ng mga mukhang kuto, ha?! Natitigan mo na bang mabuti ang mukha ng lalaking iyon? Wala sa lugar!"
"Pero inay, nakuha na natin ang pera at naoperahan ka na rin. Oras na hiniwalayan ko si Sixto, kailangan natin ibalik ang lahat ng perang ibinigay ni Don Isidro."
Natigilan sina Inay at Itay sa sinabi ko. Nagkatinginan ang mga ito.
"Ling, huminahon ka nga muna. Kalalabas mo lang ng ospital, baka makabalik ka ulit."
"Hoy, Lito, tigil-tigilan mo ako, ha?! Ayaw kong malahian tayo ng mga pangit!"
"Pero mayaman."
"Mayaman ba iyon? Mas maayos pa tayong manamit!"
"Ling, nakakalimutan mo na ba? Wala nang pamilya si Don Isidro! Iyong pangit na iyon ang tanging tagapagmana niya!"
"Oh, ano ngayon? Kung ganoon naman ang hitsura!" Bumaling ulit sa akin si Inay. "Hiwalayan mo ang pangit na iyon, ha! Sabihin mo, babayaran natin ang utang kay Don Isidro!"
"Inay, hindi nga puwede. May kasunduan kami ni Don Isidro. Kung gusto ko talagang hiwalayan ang anak-anakan niya, kailangan natin ibalik ang limang milyon at bayaran ang utang ni Itay sa loob nang isang linggo. Kung hindi, ipapakulong niya tayo."
"Ano? Isang linggo?!" Halos malaglag ang panga ni Inay sa sinabi ko.
Si Itay naman ay mabilis na pinanlakihan ng mga mata. "Ling, ayokong makulong! Kapag bumalik ako sa loob ng kulungan, papatayin na ako ni Kadyo doon!"
"Sino naman si Kadyo, itay?"
"Iyong Kadyo na sugarol na kapit-bahay natin! Mantakin mong pagnakawan ng itay mo!"
"Ano ho?!"
"Nagawa ko lang naman iyon dahil nasa ospital ka, Ling. Kailangan natin ng pera."
"Ginawa pa akong dahilan. Hoy! Matagal ka nang sugarol!"
Napapikit ako sa mga narinig. Lumapit ako sa malaking kama at naupo sa dulo no'n. Wala na talaga akong choice ngayon kundi manatili sa tabi ng anak-anakan ni Don Isidro.
Nakita kong lumapit sa magarang sofa set sina Inay at Itay at doon nag-usap sa pabulong na paraan. Mukhang mahalaga ang pinag-uusapan nila.
Nagbuga ako ng hangin. Kung hindi lang sana ganoon ang hitsura ni Sixto, baka kahit paano, mapagtiisan ko pang makasama ito hanggang sa maghiwalay kami. Ang kaso, hindi ko maatim na gumising sa umaga na ang mukhang iyon ang bubungad sa akin.
Ano nga bang nangyari kay Sixto at nagkaganoon ang hitsura niya? Inalog ko ang ulo ko sa naisip. Bakit ko ba iniisip ang mga bagay na ito? Wala akong pakialam sa lalaking iyon at sa nangyari sa kaniya!
Pagkatapos mag-usap nina Inay at Itay, lumapit ang mga ito sa akin. Halatang dismayado pa rin si Inay pero nakapagtatakang nakangiti na si Itay.
"Rosi, pumapayag na kami na hindi kayo maghiwalay ng anak-anakan ni Don Isidro."
"Pero hindi ka magpapabuntis sa pangit na iyon, ha!" Dinuro ako ni Inay nang may himig na pagbabanta.
"Bakit ho nagbago ang isip n'yo?"
Lumapad ang ngiti ni Itay. "Napag-isip-isip namin ng inay mo, matanda na si Don Isidro at malapit nang mamatay."
"Po?" Napatayo ako sa narinig.
"Oras na mangyari iyon, mapupunta ang lahat ng yaman ng matanda sa anak-anakan niyang si Sixto. Mapapasa atin ang pera ng mga Hernandez, anak! Yayaman na tayo!"
"Pero hindi sa atin mapupunta ang yaman ni Don Isidro, itay. Kay Sixto."
"Madali nang gawan ng paraan iyan, anak."
Natigilan ako sa sinabi nito. "Ano hong gagawin n'yo?"
"Puwede ba? Huwag ka nang maraming tanong! Magdasal ka na lang na mamatay nang maaga ang matandang iyon!"
***
Sa malaking silid na ibinigay ni Don Isidro para sa amin ni Sixto, tahimik akong nagmumukmok sa sulok ng kama. Pinagtataguan ko si Sixto kaya nandito ako sa halip na makihalubilo sa labas. Ayaw kong makita ang pagmumukha niya.
Araw-araw, maaga siyang gumigising at late na umuuwi. Napakasipag niyang magtrabaho, sa puntong kapag may trabahanteng nag-utos sa kaniya, ginagawa niya. Tuloy kahit anak-anakan siya ni Don Isidro, daig pa niya ang alila dito sa villa.
"Rosi?"
Natigilan ako sa pag-iisip nang pumasok sa kuwarto si Sixto. Para itong sumasayaw nang lumapit sa akin dahil sa maikli niyang isang paa.
Simula nang mapilitan akong pakasalan siya dahil sa utang ng aking pamilya, hindi pa rin nawawala ang galit ko. At mas tumitindi pa ito sa paglipas ng mga araw.
"Rosi, kumusta sina Inay at Itay? Komportable ba sila sa guest room? May mga kailangan ba sila? Sabihin mo, huwag silang mahihiyang magsabi sa akin."
Napatingin ako dito nang magkasalubong ang mga kilay. "Huwag mo silang tatawaging inay at itay."
"Bakit naman? Kasal na tayo. Para ko na rin silang mga magulang."
Gusto kong matawa sa narinig. Ibang klase rin talaga ang lakas ng loob ng lalaking ito. Hindi pa ba sapat ang mga pag-iwas ko sa kaniya? Mga masasakit na salita na ibinabato ko para maintindihan niyang ayaw ko sa kaniya?
"Sixto, kasal lang tayo sa papel. Huwag kang umastang kasama ka sa pamilya namin. Kahit kailan, hindi ka matatanggap ng pamilya ko!"
Nahalata kong nasaktan ito sa mga sinabi ko pero wala akong pakialam. Gumagaan ang pakiramdam ko sa tuwing naiinsulto ko siya. Ganti ko na rin ito sa kanila dahil pinilit nila ako sa kasal na hindi ko gusto!
"Alam kong nandidiri ka sa akin. Ayaw mo akong kausapin, ni ayaw mo akong lapitan. Ang kama nga natin, ang liit-liit na, pero malaki pa rin ang espasyo sa tuwing nakahiga na tayong dalawa. Pero hindi ako titigil, Rosi."
Napatingin ako kay Sixto dahil doon. Kinilabutan ako nang matitigan na naman ang mukha nito.
"Gagawin ko ang lahat para kahit paano, magustuhan mo ako."
"Nagpapatawa ka ba, Sixto?" Tiningnan ko siya nang may pandidiri. "Magiging honest ako sa iyo. Hinding-hindi kita magugustuhan. Hindi kita matatanggap bilang lalaking makakasama ko! Pangit ka, Sixto. At kahit kailan, hindi kita magugustuhan!"
Rosi's POVMABILIS akong tumayo at iniwan si Sixto habang nakatulala ito matapos ng mga sinabi ko. Serves him right! Pagkatapos nila akong pilitin sa letseng kasal na ito, may kapal pa siya ng mukhang isipin na magugustuhan ko siya?!Lumabas ako ng kuwarto pero agad rin natigilan nang bumungad sa akin ang madilim na mukha ni Don Isidro."Tsk. Tsk."Nagbaba ako ng paningin sa takot at hiya. Siguradong narinig nito ang mga sinabi ko kay Sixto. "Sumunod ka sa akin," aniya habang madilim ang mukha.Dumoble ang kabog ng puso ko sa takot. Ayaw ko sanang gawin ang gusto nito, pero nang muli niya akong lingunin nang may matalim na tingin, wala akong nagawa kundi sundan siya.Sa pribado nitong opisina kami ay pumasok. Naupo ako sa harap ng table niya habang siya ay nagsisindi ng tabako.Naalala ko na naman ang nangyari noong dukutin nila ako para ipakasal sa anak niya. Muling nabuhay ang matinding inis sa dibdib ko."Kapag hindi mo pinakitunguhan nang maayos si Sixto, mawawalan ng bisa ang pi
Rosi's POVISA-ISANG pinasok ng mga katulong ang mga bagong lutong pagkain at nilapag ito sa ibabaw ng malaking table. Malalanghap ang nakakatakam na amoy ng bawat ulam sa hapag.Masarap at mamahaling pagkain ang laging pinapaluto ni Don Isidro kaya tuwang-tuwa sina Itay at Inay. Paminsan lang kasi kami nakakakain noon ng mga mamahalin at masasarap na ulam. Lechon manok, fried chicken, beefsteak, lobster, grilled shrimp at iba pang mga laman-dagat ang lutong nasa harap namin."Ang sasarap naman tingnan ng mga ito, Don Isidro! Parang fiesta dito. Ganito ba kayo lagi?""Hindi naman, pero sinadya kong magpahanda ng mga masasarap na pagkain para sa inyo."Lumapad lalo ang ngiti sa mukha ni Itay. Kahit sina Inay at Gio ay nakangiti na rin. Nag-umpisa nang kumain ang lahat nang lumapit kay Sixto ang mayordoma ng mga Hernandez."Hijo, heto, pinaluto ko ang paborito mo.""Wow! Bangus sardines! Salamat po, Inay Gina.""Nako, basta para sa iyo! Napakasipag mo talagang bata ka. Baka naman natuyu
Rosi's POVILANG araw na rin ang lumipas mula nang pumanaw si Don Isidro. Nagluluksa ang lahat sa pagkawala ng isang mabuting tao—para sa kanila.Hindi mabuting karanasan ang mayroon ako kay Don Isidro, pero kahit ganoon, hindi ko gugustuhin na mawala ito. At mas lalong hindi ako ang tipo ng tao na magsasaya dahil sa pagkamatay ng kapwa ko. Kaya hindi ko maatim makitang nagsasaya ang mga magulang ko.Nilingon ko sina Inay at Itay sa harap ng hapag habang kumakain sa loob ng dining. Nagluluksa ang lahat pero sila ay nagpaluto ng masasarap na pagkain. Masaya nilang pinagsaluhan ang mga pagkaing iyon habang nag-uusap na parang walang pinaglalamayan sa garden.Hinanap ng mga mata ko si Sixto. Kung mayroon mang pinakaapektado sa aming lahat, siguradong siya iyon. Para nang ama ang turing niya kay Don Isidro, at sa totoo lang, maliban sa mayordoma, ang don lang yata ang kakampi niya."Hindi ako makapaniwala na wala na si Don Isidro. Nagkita pa kami last month, at sobrang lakas pa niya."Nat
Rosi's POVPADABOG na isinara ni Inay ang pinto ng silid at saka pinagtatapon ang mga gamit na mahawakan ng kamay nito. Nagwawala na ito sa galit. Kahit si Itay ay hindi maipinta ang mukha."Tanginang matandang iyon! Bakit niya ibinigay ang lahat ng pera niya sa letseng charity at mga foundation na iyan! Mga wala naman kuwenta!""Itay, huminahon kayo.""Kung alam ko lang na ipamimigay ng matandang iyon ang lahat ng pera niya, sana ako na lang ang pumatay sa kaniya!""Itay, huwag kayong magsalita nang ganyan."Kinikilabutan ako sa mga naririnig at nakikitang reaction nila. Iba talaga ang dulot ng pera sa mga tao. Pero dahil din sa sinabi ni Itay, mas naging sigurado ako na wala talaga itong kinalaman sa nangyari kay Don Isidro.Siguro nga, itinago lang talaga ng matanda ang tungkol sa sakit niya sa puso. Iyon din kaya ang dahilan kung bakit minadali nitong maikasal kami ni si Sixto? Dahil alam niyang mawawala na siya?"Ano nang mangyayari sa atin ngayon, Lito?! Wala na lahat ang pera!
Sixto's POVNATIGILAN ako sa ginagawa nang biglang tinapon ni Rosi ang baso ng juice na dinala ko para sa kaniya. Pati ang cheesecake sa platito ay hindi nito pinalagpas at ibinato sa akin."Puwede bang iwan mo ako mag-isa?! Sinabi ko naman sa iyo! Ayaw kong makita iyang pagmumukha mo!""Rosi, gusto lang naman kitang dalhan ng pagkain. Kaunti lang ang kinain mo kahapon, baka magkasakit ka.""Wala kang pakialam kahit magkasakit ako! Kahit kailan talaga, bwiset ka sa buhay ko! Bwiset iyang mukha mo! Tigilan mo na ako, puwede ba? Huwag mo na akong sundan!"Halos madurog ang puso ko sa mga narinig na sinabi niya. Galit na galit ito at halos hindi na maipinta ang mukha.Sa loob lang nang ilang araw, tuluyang nagbago ang pakikitungo sa akin ng buong pamilya ng asawa ko—maging si Rosi. Lahat ng gusto nila, sinusunod ko para lang matanggap nila ako. Pero kaunting kibo, kaunting kilos, nagagalit sila sa akin. Iniinsulto ako at kung ano-ano pang masasakit na salita ang sinasabi."Lumabas ka! Ay
Sixto's POV"Bilisan n'yo! Kanina ko pa kayo pinagmamadali, ah?! Ang babagal naman!"Kalalabas ko lang ng office ni Don Isidro nang madatnan ko sa malawak na sala sina Inay, nagmamadali ang mga ito."Inay, saan kayo pupunta?""Ah! Wala kang pakialam!"Kinabahan ako nang maisip na aalis na ang mga ito. Agad kong nilapitan si Rosi na kabababa lang ng hagdan. Nakabihis din siya ng dilaw na bestida at naka-clip ang gilid ng buhok."Rosi, saan kayo pupunta? Aalis kayo?""Gustong mamasyal ni Inay. Family day ngayon."Natigilan ako sa narinig. Muli kong nilingon sina Inay na handa nang umalis."Puwede ba akong sumama?"Nilingon ako ni Rosi sa tanong ko. Hindi siya sumagot at wala rin reaksyon sa mukha niya. Nakatingin lang ito sa akin."Hindi ka puwedeng sumama! Nakita mo na ba iyang pagmumukha mo? Nakakahiya! Hindi puwedeng i-display iyang mukhang ganyan!""Inay, puwede naman ho ako magsuot ng cap o hoodie. Itatago ko ho ang mukha ko.""Hindi puwede!" Galit ako nitong pinamaywangan. "Dito k
Rosi's POVHanz Concepcion? Hindi ako makapaniwala habang nakatingin sa mukha niya. Kaya pala pamilyar ito sa akin! He's Hanz!"Are you okay?"Nakatulala lang ako habang nakatingin sa mukha nito. Hindi ako makapaniwala na matapos nang ilang taon, nagkita kami uli."Rosi!""Anak!"Napalingon ako kina ina at itay nang lapitan ako ng mga ito nang may pag-aalala sa mukha. Mabilis na dinuro ni Inay si Hanz."Hoy! Bakit hindi ka nag-iingat sa pagmamaneho, ha?! Bulag ka ba!" asik nito."Inay, tama na ho. Ako po ang may kasalanan.""Anong ikaw ang may kasalanan? Muntik ka na ngang mabundol nang dahil sa hinayupak na ito!""Inay!" Mabilis ko siyang hinila sa kamay. "Tama na ho. Nakakahiya.""I'm really sorry, ma'am. Kasalanan ko, hindi ako nakatingin sa daan. It's just that, I dropped my phone and I was trying to pick it up.""Hindi, okay lang, Hanz. May kasalanan din ako.""Kilala mo ba ang lalaking ito, ha?!" Hindi naaalis ang pagkakaduro ni Inay ng daliri niya rito. "Sino ka ba?!"Nginitian
Sixto's POV"Nandito ako para umakyat ng ligaw."Bigla akong natigilan sa narinig. Mabilis na bumangon ang inis sa dibdib ko nang makita kung paano nito titigan si Rosi. Hindi ba nito alam na kasal na ang babaeng gusto nitong ligawan?Gusto ko sanang magsalita pero natigilan ako nang makitang iniilingan ako ni Inay. Tiningnan din ako nito nang masama."Halikayo sa living room, Hanz, Rosi. Doon kayo mag-usap para may privacy kayo."Muli pa akong nilingon ni Rosi bago ito sumama sa living room kasama iyong lalaking tinatawag nilang Hanz.Susunod sana ako pero mabilis akong pinigilan ni Inay. "Sixto, ipagtimpla mo nga ng juice ang bisita at pati si Rosi.""Pero inay—""Sixto, kung gusto mong umayos ang pakikitungo ko sa iyo, itikom mo iyang bibig mo!""Inay, asawa ko ho si Rosi.""Asawa mo lang siya sa papel!" Nilapitan ako nito at dinuro-duro. "Ikaw pa ang may sabi, di ba? Na maghihiwalay kayo ni Rosi pagkatapos nang ilang buwan? Huwag mong sisirain ang buhay niya! Hindi pa ba sapat na