Kinabukasan, sa Wedding Imperial.Nasa loob ng main office sina Apple at Mia, nakaupo sa harap ng kanilang table na puno ng planners, swatches, sample invitations, at mga resibo. Maraming bookings. May tatlong kasalang kailangang asikasuhin sa loob ng dalawang linggo. Pero kahit abala ang mga kamay, malayo ang isip ni Apple.âApple, okay ka lang ba?â tanong ni Mia habang tinitingnan ang listahan ng suppliers.âHmm? Oo naman.ââLintek,â sabay irap ni Mia. âKung ganyan ang itsura mo sa bride natin sa Sabado, baka i-book ka ng guest bilang extra sa drama.âNapatawa si Apple, kahit papaano. âPasensya na. Wala lang talaga ako sa sarili.ââAyaw mo munang magpahinga muna? Ako na muna sa meeting mamaya kina Mr. and Mrs. Cruz.ââHindi, ako na. Kailangang bumalik ako sa momentum. Baka kasi habang iniiwasan ko ang personal kong problema, mas lalo lang akong malunod.âTahimik na tumango si Mia. âPero Apple, isa lang ang masasabi ko bilang bestfriend mo, hindi lang business partner. Hindi mo kaila
Tahimik ang gabi. Mahinang humahampas ang malamig na hangin sa mga dahon ng punong mangga sa labas ng bahay. Bawat hakbang ni Apple papasok ng gate ay mabigat, parang bawat paaây may kasamang pasaning alaala ng nakaraan. Para siyang binabalikan ng lahat ng sakitâang pagkamatay ni Monica, ang pagkapanganak ni Lucien, ang muling paghaharap nila ni Lance⊠at ang hindi niya inaakalang tanong na bubulabog sa puso niya: Hanggang saan ba ang pakialam?Pagbukas ng pinto, bumungad sa kanya si Mia, ang matalik niyang kaibigan, business partner, at parang kapatid na niya. Nakaupo ito sa sofa habang buhat ang natutulog na si Amara. Halata sa kanyang mukha ang pag-aalala. Nang makita si Apple, agad siyang tumayo, tila ba handang saluhin ang anumang emosyon na dala nito.âApple,â mahina niyang tawag, âkakauwi mo lang ba galing ospital?âTumango si Apple. âNakita ko si Lucien. Ang liit niya, Mia⊠pero ang lakas ng tibok ng puso.ââKamukha ba ni Monica?âNapangiti si Apple, kahit na nangingilid pa a
Pagpasok nila sa NICU, bumungad ang malamig na hangin at ang mahinang tunog ng mga monitor. Doon, sa dulo ng silid, nakahiga si Lucien sa maliit niyang incubator. Marupok. Maliit. Walang muwang. Ngunit buhay.Lumapit si Lance. Pinagmasdan niya ang anak na tila natutulog sa gitna ng mga tubo at ilaw. Kinuha niya sa bag ni Apple ang stuffed lion at marahang inilagay sa gilid ng incubator.âAnak,â mahina niyang tawag. âSi Papa âto. Nandito ako.âHindi na niya napigilan ang pag-agos ng luha. Dumaloy iyon nang kusa, parang ilog na bumaliktad sa dam. Inilapit niya ang mukha sa salamin ng incubator at marahang hinawakan ang gilid.âPatawad, anak,â bulong niya. âKung hindi ko kayo naprotektahan. Kung hindi ko naisalba si Mama mo.âNapakagat-labi si Apple. Lumapit siya kay Lance at marahang hinawakan ang balikat nito. âLanceâŠâHindi siya lumingon. Tuloy-tuloy ang luha sa kanyang mga mata. âAlam mo ba⊠araw-araw akong nagtatanong sa sarili ko. Bakit hindi ako ang nawala? Bakit siya pa?ââWalang
Tumalikod si Rowena at tinakpan ang mukha. Umiiyak siya, hawak ni Rene. Tahimik itong tinapik ang likod ng asawa.âLumabas ka na lang muna,â bulong ni Rene kay Apple. âPatawad⊠hindi pa talaga nila kayang tanggapin ngayon.âTumango si Apple, kahit umiiyak. Tumingin siya kay Lance at mahina niyang sinabi, âMaghihintay ako sa labas.âPaglabas niya ng kapilya, para siyang pinagsakluban ng langit at lupa. Nagsisisi siyang pumunta pero alam niyang hindi siya puwedeng hindi magpakita. Sa likod ng sakit at tensyon, dala niya pa rin ang respeto at pagmamahal kay Monica.Sa loob ng kapilya, si Lance ay muling naupo sa tabi ng kabaong. Sa wakas, lumapit si Rowena, humawak sa gilid nito.Sa gitna ng malamig na kapilya, tanging mga hikbi at dasal ang bumabalot sa katahimikan. Nasa gitna ang puting kabaong ni Monica, napapalibutan ng mga puting liryo at sampaguita. Isang larawan niya ang nakalagay sa gilid, nakangiti, tila ba buhay pa at minamasdan ang bawat pumapasok.Lumapit si Rowena, nangingin
Sa loob ng malamig at tahimik na kapilya, bumabalot ang bigat ng kalungkutan sa bawat sulok. Ang mga kandilaây mahinang sumasayaw sa hangin, habang ang liwanag nitoây lumulutang sa paligid ng puting kabaong ni Monica. Paligid nitoây pinalibutan ng mga puting liryo at dilaw na rosasâmga bulaklak na paborito ni Monica. Ang bango nilaây tila pilit tinatabunan ang pait ng pagkamatay.Nasa isang gilid si Lance, nakaupo, tahimik, parang estatwa. Wala nang luha sa kanyang mata, ngunit halata ang lalim ng sugat sa kanyang puso. Sa tabi niya ay si Apple, ang dating kasintahan. Galing pa siya sa Parisâiniwan ang lahat, ang trabaho, ang tahimik na buhay kasama ang anak niyang si Amara, upang makiramay at makapagpaalam sa babaeng minsang naging karibal sa puso ni Lance.âLanceâŠâ mahinang sabi ni Apple, pilit nilulunok ang kaba sa dibdib, âhindi ko inakalang ganito ang magiging pagtatapos ng lahat.âHindi agad sumagot si Lance. Pinagmasdan niya muna ang kabaong ni Monica, saka dahan-dahang tumango
Sa burolâŠIsang simpleng chapel, may puting kurtina, ilang bulaklak sa gilid, at isang bukas na kabaong na may larawan ni Monica sa harap. Nakaayos ang kanyang mukha, payapa at maganda pa rin. Parang natutulog lamang.Dumating ang mga kaibigan, dating katrabaho, at ilang kamag-anak. Tahimik ang paligidâwalang labis na musika, walang engrandeng ayos, kundi dasal, tahimik na iyakan, at pag-alala.âSi Monica, hindi siya madaldal,â wika ng isa sa mga kaibigan niya. âPero grabe siya magmahal. Lahat ng problema mo, kaya niyang damayan kahit may sarili siyang pinapasan.ââIsa siyang ina, asawa, anak, kaibiganâna walang katumbas,â dagdag pa ng isa. âAng kabutihan niya⊠hindi basta mawawala.âHabang nakikinig, tahimik lang si Lance. Suot ang itim na long sleeves, hawak ang kamay ni Lucien. Lumapit si Rene, at tinapik siya sa balikat.âMaraming nagmamahal sa anak ko. At ngayon, gusto kong sabihin sa'yo, anak na rin kita.âNagulat si Lance. âSirâââRene na lang, Lance. Matagal ka nang bahagi ng
Tahimik ang ospital, tila sumasabay sa pagdadalamhati ng bawat pamilyang naroon. Sa loob ng ICU, tahimik pa ring yakap ni Lance si Lucienâwalang ibang maririnig kundi ang mahinang pag-iyak ng bata at ang hikbi ng isang ama. âMamaâŠâ bulong ni Lucien, habang nakapikit at mahigpit na nakayakap kay Lance. âBakit po natutulog si Mama ng matagal?â Hindi agad nakasagot si Lance. Kumirot ang puso niya. Pinisil niya ang batok ng anak, pilit pinatatag ang sarili. âMatagal lang siyang magpapahinga, anak,â sagot niyang paos. âPero lagi siyang nandito.â Tinutok niya ang hintuturo sa dibdib ng bata. âSa puso mo. Sa puso ko.â Sa labas ng ICU, pinilit ni Rene na buuin ang lakas. Lumuhod siya sa harap ng asawa. âRowenaâŠâ Tinapik niya ang kamay nito. âPasensya ka na. Hindi ko agad nasabi⊠hindi ko agadâŠâ Napatigil siya, at tuluyan nang napaiyak. âHindi⊠hindi pwedeâŠâ nauutal na sabi ni Rowena habang hawak pa rin ang kanyang tiyan. âKakausap ko lang sa kaniya kahapon. Sabi niya, mas okay na raw si
Tahimik ang ospital, tila sumasabay sa pagdadalamhati ng bawat pamilyang naroon. Sa loob ng ICU, tahimik pa ring yakap ni Lance si Lucienâwalang ibang maririnig kundi ang mahinang pag-iyak ng bata at ang hikbi ng isang ama.âMamaâŠâ bulong ni Lucien, habang nakapikit at mahigpit na nakayakap kay Lance. âBakit po natutulog si Mama ng matagal?âHindi agad nakasagot si Lance. Kumirot ang puso niya. Pinisil niya ang batok ng anak, pilit pinatatag ang sarili.âMatagal lang siyang magpapahinga, anak,â sagot niyang paos. âPero lagi siyang nandito.â Tinutok niya ang hintuturo sa dibdib ng bata. âSa puso mo. Sa puso ko.âSa labas ng ICU, pinilit ni Rene na buuin ang lakas. Lumuhod siya sa harap ng asawa.âRowenaâŠâ Tinapik niya ang kamay nito. âPasensya ka na. Hindi ko agad nasabi⊠hindi ko agadâŠâ Napatigil siya, at tuluyan nang napaiyak.âHindi⊠hindi pwedeâŠâ nauutal na sabi ni Rowena habang hawak pa rin ang kanyang tiyan. âKakausap ko lang sa kaniya kahapon. Sabi niya, mas okay na raw siya. Re
"Monica⊠MoniâŠ" Mahina ngunit puno ng pagmamakaawa ang tinig ni Lance habang hawak ang malamig na kamay ng kanyang asawa. "Andito lang ako. Huwag kang matakot. Hindi kita iiwan. Hindi kailanman."Parang bata siyang naghahanap ng sagot sa mga matang nakapikit. Paulit-ulit niyang kinakausap ang walang malay na si Monica. Tila umaasa na sa pamamagitan ng paghawak, ng boses niyang basag na ng luha, ay maririnig siya nito⊠magigising⊠babalik sa kanya."Si Lucien⊠anak natinâŠ" Pigil ang hikbi, pinilit niyang ngumiti. "Nasa NICU pa rin. Pero lumalaban siya. Malakas ang loob ng anak mo, Moni. Parang ikaw."Hinaplos niya ang pisngi nito. Magaspang na ang palad niya sa puyat at pag-aalala pero ang haplos niya ay sing-lambing pa rin ng unang halik."Gusto ka na niyang makita. Gusto niyang marinig ang boses mo. Moni⊠gumising ka. Para sa kanya. Para sa atin."Biglang bumukas ang pintuan. Isang malamig na pag-ihip ng hangin ang tila dumaan sa kanyang dibdib. Pumasok ang doktor. Mabigat ang ekspre