Hindi ibig sabihin na kung magsisinungaling ka ay masama ka na. Sadya kailangan lang natin iyong gawin para sa ikabubuti ng lahat. Para wala kang masaktan na tao. Para hindi sila magtanim ng galit sa'yo.
Puno ng pagmamahal na pinagmasdan ni Hashana ang kasintahan. Kakatapos lamang nilang mag-dinner at inihatid na siya nito sa bahay ng kaibigan. Pinagbuksan siya ni Rheo ng pinto pagkatapos makapark saka pinatakan ng halik sa noo. "Good night, love. Think again about my offer." Malawak na ngumiti si Hashana. "Salamat. Good night din. Ingat sa pag-drive." Tumingkayad ang dalaga para abutin ang pisngi ng nobyo bago gawaran ng halik. Napangisi si Rheo at sumakay pabalik sa kotse. Dumungaw ang ulo nito sa bintana. "I have to go. I love you." "Love you too. Ingat." Kinindatan ng lalaki ang dalaga bago pinasibad ang sasakyan. Malalim ang buntong hiningang sinundan ng tingin ni Hashana ang papalayong kotse ng binata saka binuksan ang maliit na pulang tarangkahan sa bahay ng kaibigan. Naabutan doon ni Hashana si Cathy. Komportable itong nakaupo sa kulay dilaw na sofa habang hawak ang isang bowl na puno ng popcorn. Nawala ang atensyon nito sa pinapanood nang makita siya. "Tumawag si Tita kanina. Kinahanap ka raw ni Jelrex." Tumabi si Hashana sa kaibigan at kinuha ang throw pillow bago iyon ipinatong sa hita. Itinuon niya ang mata sa tv at sumubo ng popcorn. "Naka-off ang phone ko kanina. May missed call nga si mama. Ano daw sabi?" "Dadalaw daw sila sa susunod na linggo. Palaging nag-iiyak si Jelrex. Hinahanap ka." Napatango si Hashana. Tumaas ang kilay niya nang mapansing mataman siyang tinigan ng kaibigan. "Ano?" "Si tita, alam ba ni tita ang sa inyo ni Rheo?" "Alam ni mama. Sinabi ko sa kanya." "Papaano ang anak mo? Sinabi mo ba kay Rheo ang tungkol kay Jelrex?" Napaiwas ng tingin ang dalaga sa kaibigan. Itinuon na lamang nito ang mata sa pelikula na nasa tv. "Naku, Hashana ha. Iyang pananahimik mo." Pagbabanta ni Cathy sa kaibigan at pinandilatan ito ng mata. "Mag-iisang taon na kayo. Ilang beses mo na atang sinabi na hahanap ka ng pagkakataon para sabihin kay Rheo ang tungkol sa anak mo pero hanggang ngayon wala pa rin. Paano kung malaman niya na may anak ka bago mo pa masabi sa kanya ang totoo? Umayos ka, Hashana." Tahimik na nakagat ng dalaga ang labi. Ilang beses na nga siyang humanap ng magandang tiyempo pero hanggang ngayon 'di niya pa din masabi-sabi sa binata. Natatakot siya na baka umayaw ito. Naalala pa niya na hindi muna prioritize nito ang magkaroon ng pamilya at anak. Natatakot siya na baka kapag sabihin niya sa nobyo ang tungkol kay Jelrex ay makikipaghiwalay ito sa kanya. Katahimikan ang pumagitna sa dalawang babae. Natigil lang iyon sa hindi inaasahang tanong ni Cathy. "Iyong tatay ni Jelrex? Wala ka bang balak hanapin?" Sinamaan ito ni Hashana ng tingin at sumubo ng popcorn. Kahit kailan wala siyang balak na hanapin ito. At papaano niya hahanapin kung hindi nga niya alam kung sino ang ka-sex niya noon? Isa pa, sobrang tagal na nun. Malamang baka may pamilya na ang ama ni Jelrex. Kung bakit ba kasi umattend pa siya noon ng birthday party sa isang bar. "Di ba suot mo ang polo niya nung umalis ka sa bar dahil sabi mo napunit ang dress mo? Tinago mo ba 'yon? Pwede mon—" "Ano ba, Cathy, tumahimik ka nga. Wala akong balak na hanapin siya, okay? Masaya na ako sa buhay ko ngayon, at siguradong ganun din siya." Napairap si Cathy bilang pagsuko sa kaibigan. "Okay, okay. Basta habang maaga pa sabihin mo kay Rheo ang tungkol sa inaanak ko. Mabuti na iyon para matanggap niya si Jelrex at hindi ka na mahihirapang ipaliwanag sa bata ang sitwasyon mo." Nakakaintinding tumango siya. Kalaunan ay nagpaalam si Hashana dito na mauuna sa kwarto dahil maaga pa siya bukas. Susubukan niyang puntahan ang sinasabing hospital ng kasintahan. Ayon dito ay may hiring daw kasing mga nurses doon. Kung wala lang anomalya sa dating pinagtrabahoan niyang hospital. Hindi sana siya magququit sa trabaho. Ilang araw na din siyang naghahanap sa internet na pwedeng pag-aplayan. Sinubukang kontakin ni Hashana ang magulang para sana makausap ang anak ngunit tulog na raw. Napagdesisyunan na lang niyang bukas na ulit tatawag para makausap ang bata. Sa pagsikat ng bagong araw, puno ng pag-asang bumangon si Hashana. Kausap niya ang ina sa kabilang linya habang chenecheck ang mga dokumentong dadalhin mamaya sa interview. "Ma, si Jelrex?" "Binibihisan pa ng papa mo. Kakatapos lang kasing maligo. Teka, tatawagin ko." Rinig ni Hashana ang pagtawag ng ina sa pangalan ng anak niya. Napangiti ang dalaga nang makita ang paglapit ng anak. Basa ang buhok nito at pinupunasan pa iyon ng papa niya. Pinagmasdan ni Hashana ang pagnguso ng anak. Masyado iyong nakakaagaw ng pansin dahil mas nakakaattract lang ata tignan ang anak niya. Maputi ang bata gaya ng kanyang kutis. Matangos din ang ilong na namana din nito sa kanya. Ngunit ang kulay ginto nitong mata ay alam niyang hindi iyon sa kanya galing. Ganoon din ang hugis ng mukha nito. Ang makakapal nitong kilay at pilikmata ay sigurado siyang hindi iyon sa kanya namana. Lihim na napabuntong-hininga ang babae saka malawak na nginitian ang anak. "Good morning, baby." "Good morning, mama. I miss you." Parang may humaplos sa puso ni Hashana pagkarinig sa malambing na boses ni Jelrex. "I miss you too, baby. Hindi ka ba naging pasaway kay Lola at Lolo?" "No, mama, good boy po ako." Mahina siyang natawa sa sinabi ng anak. Ganun din naman ang ginang. "Talaga? Sabi ni lola umiiyak ka daw. Di ba ang good boy at big boy hindi na iiyak?" Napanguso si Jelrex. Muli siyang natawa. "Hay naku, tama na iyan. Ibaba ko na ang tawag, iha dahil mag-aalmusal pa kami. Sa susunod na linggo ay dadalaw kami riyan." "Sige, po. Mag-ingat po kayo diyan." Binalingan nito ang anak. "Jelrex, huwag pasaway kay lola at lolo. Love love ka ni mama." Pinagpatuloy ni Hashana ang pagcheck sa mga requirements bago lumabas ng kwarto. Nasa hapagkainan si Cathy nang maabutan niya, nagkakape. "May interview ka?" "Oo, susubukan kung puntahan ang hospital na sinabi ni Rheo." Kumuha siya ng tinapay at kinain iyon. Mabuti at may kapeng hinanda si Cathy para sa kanya kaya iyon ang hinigop niya. Nagpaalam din si Hashana sa kaibigan na aalis. Alas siyete treinta pa naman kaya lang magcocommute pa siya. Kailangan niyang habulin ang oras dahil paniguradong traffic na naman. Positibong napatingala si Hashana sa malawak at malaking hospital na nasa harapan. Binasa niya ulit ang address na ibinigay ni Rheo. Ito nga. Kung titignan ay mas malaki ito kumpara sa una niyang pinagtrabahoan. Saglit siyang napatingin sa mobile phone nang tumunog iyon. May message galing kay Rheo. From: My Love —Good luck, love. You can do it! Fighting! Tahimik siyang natawa at napailing. Nagreply muna siya bago pumasok sa loob at nagtanong sa information desk kung nasaan ang HR management office ng hospital. Itinuro naman iyon sa kanya kaya agad na pumunta doon si Hashana. Habang tinutuntun ang daan patungo sa opisina ay hindi maiwasang hangaan nito ang paligid. Sobrang linis ng lugar. The room facilities are being taking cared of. Nangingibabaw din ang mabangong amoy ng air conditioned ng hospital. Ang equipment nila na parang lahat ay bago. Sobrang neat din tignan ng mga empleyado. "Hashana Romero?" Nagtaka si Hashana dahil kilala siya ng ginang. "Yes, ma'am?" "Can I see your resume?" Mabilis niyang inabot dito ang resume. Binasa iyon ng ginang at nakangiti siyang hinarap. "In fact that Dr. Auxilio recommended you. Your background was also excellent. I am pleasant to say that you are hired, miss Romero. You can start tomorrow. Bukas mo din kukunin ang schedule mo for your designated assignment." Nangunot ang noo niya pero nagagalak siyang nakipagkamay sa HR manager. Ganun lang kabilis? Hindi siya makapaniwala pero ang saya niya. Sobrang saya. Pero recommended? Dr. Auxilio recommended her? Wala siyang kilalang doktor na Auxilio ang apelyido. Ibinalita niya kay Cathy at sa mga magulang ang magandang balita. Tinawagan din niya ang nobyo para sabay silang maglunch. Ngayon, malawak ang ngiting hinihintay niya si Rheo sa isang fast food chain. Doon sila kakain. Alam niyang matatagalan pa ang kasintahan kaya inabala ni Hashana ang sarili sa pagkalikot sa cell phone. Rheo is an engineer. Sa pagkakaalam niya ay ito ang nagmamanage sa under construction na hotel na pagmamay-ari lang din ng pamilya ng lalaki. Samakatuwid, malapit lang ang hotel na iyon sa dati niyang pinagtatrabahoan. Doon sila nagkita ng binata. Doon din nagsimula ang pag-iibigan nila ng lalaki. Mas matanda siya ng isang taon dito. Pero sabi nga, age doesn't matter. Responsable naman ito at mahal na mahal nila ang isa't isa. "Love," Umaangat mukha niya nang marinig ang boses ni Rheo. Malawak ang ngiting sinalubong niya ito at humalik sa nobyo. "Sorry, did you waited long?" "Ayos lang. Sakto lang naman ang dating mo." Pinaghila ni Rheo ng silya ang dalaga. Umupo doon si Hashana at ganoon din naman ang ginawa ng lalaki sa katapat na bakanteng upuan. "Guess what? Natanggap ako sa trabaho." Napangiti ang binata sa balita ng nobya. "I know you can do it. Congrats, love." "Thank you, love. Kaya lang may nagrecommend daw kasi sa'kin. Dr. Auxilio recommended m—teka nga!" Naningkit ang matang tinignan ni Hashana si Rheo nang may napagtanto. Auxilio? Eh, Auxilio din ang apelyido nito. Isang naaaliw na tawa ang lumabas sa bibig ng binata. "Alright, it was dad. I told him about you. Sinabi kong naghahanap ng trabaho ang girlfriend ko. He had a big share to that hospital, so maybe he can help you. That's it." Napanguso si Hashana. "Ang daya mo. Kaya pala sobrang bilis lang kanina." Mahinang natawa si Rheo saka hinalikan ang palad niya. "I'm sorry, love. I'm just trying to help." Naputol ang usapan ng dalawa dahil may lumapit na waiter. Umalis din naman agad ito nang maka-order sila. "By the way, mom and dad wants to meet you. Are you free this friday night?" Natigilan si Hashana sa pagsubo ng pagkain. Pinag-aaralan niya kung seryoso ba ang lalaki. Kaya lang seryoso si Rheo. Napalunok tuloy siya nang wala sa oras. "Hindi ko pa alam ang sched ko. Titignan ko bukas." Nakagat niya ang pang-iibabang labi habang may pangambang nakatutok sa binata. "Do you think they will like me?" "Of course, especially mom. No worries, love. Don't pressure yourself. I'm here." Maginhawang sinang-ayunan ni Hashana si Rheo. Pero sa kaloob-looban ay kinakabahan siya. Never pa niyang na meet ang parents nito. Paano kung strict ang parents nito? Mayaman pa naman ang angkan ng lalaki. Ni hanggang ngayon hindi pa nga niya masabi-sabi dito na may anak siya.Napailing naman ang ginoong sinundan ito ng tingin bago hinarap ang walang imik na dalaga. Masama ang tingin nito sa kanya. Sa klase ng titig nito batid niyang may nagbabanta na namang giyera.Sabay nga ang tatlong bumyahe. Katabi ni Clifton sa front seat si Cathy habang mag-isang nasa back seat si Hashana. Paano ba naman at sa harapan piniling sumakay ni Cathy. Taas pa rin ang mga kilay nito at naka krus ang mga braso."Kailan ka pa bumalik dito?" may diing tanong nito.Nakatinginan si Clifton at Hashana gamit ang front view mirror. "This week lang," kalmadong sagot ni Clifton.Napaismid lang si Cathy saka sumulyap kay Hashana sa likod. May kaunting tampo siya dito dahil 'di man lang siya sinabihan ng babae. Naiinis din siya sa biglaang pagbalik ng ginoo. Pagkatapos nitong mawala ay ganun ganun lang kung bumalik. At nahuli pa siya sa balita!"Anong plano mo sa kaibigan at mga inaanak ko?""Cathy!""Ano? Eh wala ngang paninindigan ang lalaking 'yan, e," may halong iritasyong sagot
Ang sunod sunod na katok sa labas ng pinto ang napagising kay Hashana kinabukasan. Walang ganang inimulat nito ang mata at bahagyang inunat ang mga braso. Salubong ang kilay ng dalaga na bumaling sa saradong pintuan saka napatingin sa orasan sa pader. Ngunit mabilis lang din siyang napabangon nang makitang lagpas alas syete trenta na. Mahinang nagmumurang napatayo siya at lumapit sa pinto upang buksan ang panauhing patuloy na kumakatok. Ang ina niya ang nasa labas. "Kanina pa kita kinakatok dito. Hinatid na ni Clifton ang mga bata. Mag-ayos ka na dahil nasa baba si Cathy.""Si Cathy?""Oo, kaya maligo ka na. May pasok ka pa 'di ba?"Napakamot si Hashana sa kanyang kilay. "Pakisabi na lang kay Cathy na susunod ako. Mag-aayos lang po ako.""Sige, bilisan mo. Late ka na sa trabaho.""Opo,"Iniwan ng ginang ang anak kaya nag-ayos na si Hashana sa sarili. Minadali lang niya ang pagligo. Ni hindi na nga niya natali ang buhok matapos iyong i-blower. Basta't lumabas na lang siya sa kwarto n
Walang masama kung manindigan sa sariling prinsipyo. Ang masama ay iyong pilit mo itong pinapatatag pero ginigiba lang din ng ibang tao. At para kay Hashana, ang binubuo niyang paninindigan sa sarili ay unti-unting dinudurog ni Clifton. The man that knows nothing but to play ironically with her. "Hindi ka pa ba uuwi?" Malditang tinapik ni Hashana si Clifton na pumipikit pikit ng nakahiga katabi ni Cheslyn. Nakuha na naman nito ang hangaring pumunta sa bahay nila. Ang kapal pa ng mukha at nakikain pa talaga ng hapunan. Kung wala lang ang mga bata sa paligid. Kanina pa niya binulyawan ang lalaki at pinalayas. Suwerte lang nito at malakas ang loob na mamalagi sa pamamahay nila dahil pabor ang magulang niyang bumisita ang lalaki para makabawi sa mga bata. Nagpipigil na lang sa galit na nahilot ng dalaga ang noo nang umungol lang si Clifton at pumikit ulit. "Aalis ka o bubuhusan kita ng tubig dito."Napamulat ang inaantok na mata ni Clifton sa wika ng dalaga. Namumungay ang mata nit
Bumuba ang salamin ng sasakyan at sumilip doon ang gwapong mukha ng doktor. "Pauwi ka na? Get in. Ihahatid kita.""Tapos na work mo?""Yes, papauwi na din ako pero nakita kita dito. I think it's a good timing," wika nito at nalipat ang mata sa bitbit niyang bulaklak. Mas lalong lumawak ng ngiting nakapaskil sa labi ng binata. "The flowers suits you. Maganda."Nakangiting umiling lang siya. "Get in. Hindi mo ba nadala ang kotse mo? Ngayon lang kita nakita dito."Nanumbalik sa utak niya ang eksenang ginawa ni Clifton. Kung batid lang nitong inagawan siya ng kotse ng walang hiyang lalaking 'yon! "May dala, doc. Kaso may sira ata–"Ang malakas na sunod sunod na busina ng kotse ang nagpatahimik kay Hashana. Malayo pa lang ay tanaw na niya ang mabilis na harurot ng sasakyan patungo sa puwesto nila ng binatang doktor. Naningkit ang mata niyang sinundan ng tingin ang sariling kotse na walang ingat na pumarada sa unahan ng sasakyan ni doc Bayones. Iniluwa doon ang mabangis na anyo ni Clift
"Good evening po, doc!""Good evening, sir!""Magandang gabi po, sir!" Magkapanabay na bati ng mga ito. Si Hashana ay walang imik lang sa gilid at sinupil ang labi. "Hindi magandang pakinggan sa loob ng ospital ang mga empleyadong nagtsitsismisan. Please manage your voice next time. I don't like seeing my employees gossiping about other people's lives. Please make sure to discuss this when you're not inside this healthcare institution."Istriktong pinasadahan ng tingin ni Clifton ang mga kinakabahang nurses. Napayuko ang mga ito at kabadong pinag-taob ang mga palad. Humantong ang mata ng ginoo kay Hashana na malayo ang tanaw. Hindi man lang siya binigyan ng pansin. Tss! "Sorry po, doc. Hindi na po mauulit.""Sorry, doc.""Just make sure to be professional and responsible next time. You can leave."Sabay na nakayukong tumango ang mga ito saka maingat na nilagpasan ang direktor. Nauna ang kasama ni Hashana at sinadya naman niyang magpahuli. Ang iba ay nakalabas na sa glass door ng ho
"I hope you can come.""Susubukan ko. Salamat pala sa pag-imbita," sabi niya. Ang akala niya'y aalis ito ngunit mataman lang siyang pinagkatitigan ni doc Bayones. Puno ng misteryo ang titig nito na kahit ilang ulit niyang sinubukang sisirin ang ideyang naglalaro sa mata nito ay hindi niya nasusungkit ang gustong malaman. Napalunok siya at umiwas ng tingin. Alanganin siyang ngumiti at nauna ng nagsalita para magpa-alam. "I have to go, doc. Tapos na break time ko, e." "Yeah, you can go."Ngumiti lang siya at tumalikod dito. Dumaan muna siya sa lounge upang ihatid ang laptop at ilagay sa locker ang letter na nai-print. "Nagawa mo ba ang ibinilin ko?" Walang emosyong tanong ni Clifton na hindi inaangat ang tingin sa babaeng nurse. "Opo, doc, nailagay ko na kanina ang bulaklak sa locker niya. May iba pa po ba kayong kailangan?""Did you take photos on her?""Opo, ito po."Dali-daling inilahad ng babae ang cellphone na ibinigay ni Clifton kaninang umaga para palihim na kunan ang mga