ตอนที่13. แค่ยิ้มให้

อิงดาวยกมือไหว้ พลางส่งยิ้มให้  แล้วเดินตรงไปยังปีกด้านซ้ายของตลาดที่เป็นแผงอาหารสดและร้านข้าวแกงต่าง ๆ

ตลอดทางที่อิงดาวเดินผ่านเต็มไปด้วยเสียงทักทายฉันมิตรของพ่อค้าแม่ค้าชาวตลาดสดแม่ลา  เธอช่วยแม่ขายข้าวแกงตั้งแต่ยังเป็นเด็กจนบัดนี้เติบโตเป็นผู้ใหญ่

“อิงดาว อิงดาว”

คุณป้าร้านขายขนมไทยเรียก พร้อมกับกวักมือให้หญิงสาวเข้าไปหา

“สวัสดีค่ะป้าศรี”

อิงดาวยกมือไหว้หญิงชรา ที่หน้าตาเบิกบานไม่ได้ยับย่นเหมือนกับผิวของตนแม้แต่น้อย

“อ่ะ นี่ขนม เอาไปกิน ทำงานมาเหนื่อย ๆ จะได้มีแรงช่วยแม่เขา”

ป้าศรียื่นถุงขนมไทยให้

“ขอบคุณค่ะป้า”

หญิงสาวไหว้ขอบคุณก่อนจะยื่นมือออกไปรับเอามา แล้วถามต่อไปว่า

“วันนี้คุณป้าจะกลับแล้วรึค่ะ”

“ใช่ นางเพ็ญลูกสาวป้ามันบอกวันนี้เงินเดือนมันออก ให้รีบกลับจะพาไปกินข้าวนอกบ้านแนะ”

ป้าศรียิ้มแฉ่งดวงตาที่มีสีฝ้ามัวของวัยชราเต็มไปด้วยแววของความดีใจ

“ดีจังเลยค่ะคุณป้า ฝากขอบคุณพี่เพ็ญด้วยนะคะ ชุดที่พี่เพ็ญเอาให้ หนูใส่ได้พอดีทุกตัวเลยค่ะ” 

อิงดาวนึกถึงชุดทำงานที่เธอสวมใส่ส่วนใหญ่เป็นชุดที่ได้จาก          ป้าศรี ซึ่งลูกสาวของแกโละตู้เสื้อผ้ามาบริจาคให้เธออีกทีหนึ่ง  ชุดเหล่านั้นบางตัวยังใหม่จนแทบเรียกได้ว่ามือหนึ่ง พี่เพ็ญทำงานเป็นเลขาที่บริษัทต่างชาติแห่งหนึ่ง เสื้อผ้าหน้าผมของพี่เพ็ญจัดได้ว่าต้องทันสมัยทุกเดือน

“ได้ ๆ เดี๋ยวป้าบอกมันให้”

“ขอบคุณค่ะ”

อิงดาวยกมือไหว้ป้าศรีอีกครั้ง ป้าศรีเป็นอีกคนหนึ่งที่คอยช่วยเหลือหล่อนและแม่เสมอมา ยามใดที่แม่ขายข้าวแกงไม่ได้ ก็ได้ป้าศรีคอยยื่นมือเข้าช่วย แม้กระทั่งชุดนักเรียน และชุดทำงานในเดือนแรกของ  อิงดาวก็อาศัยชุดที่ได้จากลูกสาวของป้า

จากนั้นอิงดาวจึงเดินตรงไปยังแผงข้าวแกงของแม่เธอที่อยู่จนเกือบสุดซอย เธอเห็นเงาร่างผอมบาง ที่บรรจงตักอาหารใส่ถุง มัดอย่างดีแล้วยื่นให้ลูกค้า อิงดาวปาดน้ำตาทุกครั้งที่มองเห็นภาพนั้น สองขาของเธอรีบก้าวให้ไวขึ้นเพื่อที่จะได้ช่วยแม่ทำงาน

เมื่อพ่อของเธอเสียชีวิตเมื่อสิบสองปีก่อน ขณะนั้นเธออายุสิบสองปี และน้องชายของเธออายุเพียงสามขวบ เธอจำได้ดี

ปีนั้นลำบากที่สุด แม่พาหล่อนย้ายออกมาจากบ้านพักทหารเพราะไม่มีสิทธิ์พักอาศัยแล้ว โดยนำเงินที่ได้จากค่าชดเชยการเสียชีวิตในสนามรบของพ่อมาเช่าบ้านเก่า ๆ ท้ายตลาดให้เป็นที่หลับนอนของพวกเราสามแม่ลูก 

ในตอนนั้น น้องชายของเธอยังเด็กนัก อิงดาวจึงต้องหยุดเรียนไปหนึ่งปีเต็ม ๆ เพื่อเลี้ยงน้อง ให้แม่ได้ไปขายข้าวแกงในตลาด จนกระทั่ง แม่มีเงินพอที่จะส่งน้องเข้าโรงเรียนได้เธอจึงได้กลับเข้าไปเรียนอีกครั้ง ทำให้เธอเรียนจบช้ากว่าเพื่อนหนึ่งปี และต้องพยายามสอบชิงทุนการศึกษาให้ได้ เพื่อที่จะได้เรียนต่อจนถึงปริญญาตรี และเธอก็สามารถทำได้สำเร็จ จนกระทั่ง วันนี้เธอสามารถทำงานมีเงินเดือนเป็นของตนเองแล้ว

“แม่”

อิงดาวเรียกแม่เบา ๆ พร้อมกับยกมือไหว้

“เอ่อ มาก็ดี ไปซื้อของสดสำหรับทำของขายพรุ่งนี้หน่อย”

นางจันทร์พยักหน้ารับไหว้ลูกสาว แล้วยื่นกระดาษรายการวัตถุดิบทำอาหารสำหรับขายในวันพรุ่งนี้ให้กับลูกสาว

“จ๊ะแม่”

อิงดาวรับกระดาษแผ่นน้อยมา แม่ของเธอกำลังนับเงินสำหรับซื้อของให้ เธอจึงรีบพูดขึ้นว่า

“แม่วันนี้เงินเดือนหนูออกแล้ว เดี๋ยวหนูจ่ายเองค่ะ”

ผู้เป็นแม่ไม่ตอบเพียงแค่ยิ้มให้ อิงดาวจึงหยิบซองขาวขึ้นมาด้วยมืออันสั่นเทา แม้ว่าเงินเดือนในซองนี้จะไม่ใช่เดือนแรกที่เธอให้แม่ แต่เธอก็รู้สึกตื้นตันใจทุกครั้งที่ได้มอบมันให้แก่ผู้ให้กำเนิด

“เงินเดือน เดือนนี้ของหนูค่ะ”

อิงดาววางซองที่บรรจุธนบัตรที่เป็นเงินเดือนทั้งหมดของเธอลงในมือมารดา

ดวงตาของผู้เป็นแม่สั่นระริก มีน้ำใส ๆ คลอขึ้นมาเล็กน้อย ก่อนจะเหือดหายไปเมื่อเธอกะพริบตา พร้อมกับพูดเสียงแข็งกลบความปลื้มปีติยินดีที่มีจนล้นอกของผู้เป็นแม่ว่า

“ไม่เก็บเอาไว้ใช้เองล่ะ”

อิงดาวเข้าไปสวมกอดผู้เป็นมารดา แล้วฟังจมูกลงที่แก้มเหี่ยวย่น สูดเอากลิ่นเหงื่อไคลที่ตากตำทำงานทั้งวันเข้าเต็มปอด กลิ่นนี้อาจจะเหม็นเปรี้ยวสำหรับใคร ๆ แต่สำหรับเธอแล้วเป็นกลิ่นที่เธอสูดเข้าปอดครั้งไหนก็ชื่นใจทุกครั้ง

“อิงอยู่กับแม่ นอนกับแม่ กินกับแม่ ไม่ได้ใช้อะไรค่ะ หรือหากจำเป็นต้องใช้อิงค่อยขอแม่ทีหลังก็ได้ค่ะ”

นางจันทร์ยิ้มน้อย ๆ ทั้งสุขทั้งขมขื่นในใจ เธออยากให้ลูกสาวได้ใช้เงินที่หามาได้ด้วยน้ำพักน้ำแรงของตนบ้าง เพื่อบำเรอความสุขของตนเองเหมือนเช่นคนอื่น ๆ  แต่เธอก็ต้องยอมรับอีกเช่นกันว่า เงินเดือนของลูกสาวกลายเป็นกำลังสำคัญสำหรับใช้จ่ายในครอบครัว ทั้งค่าเช่าบ้าน  เช่าแผง ค่าน้ำค่าไฟ รวมถึงค่าศึกษาเล่าเรียนของบุตรชาย ที่นับวันก็ยิ่งจะมีมากขึ้น

“เอาเงินไปซื้อของ รีบไป เดี๋ยวแม่ค้าจะกลับกันหมดเสียก่อน”

นางจันทร์แกล้งบ่น พร้อมกับยกมือขึ้นปาดน้ำตา ก่อนที่จะเปิดซองเงินเดือนลูกสาว แล้วหยิบธนบัตรสามสี่ใบส่งให้

“จ๊ะ แม่” 

อิงดาววางสัมภาระอื่น ๆ ไว้ที่แคร่ แล้วเดินออกไปจับจ่ายของสดตามรายการในมือ

20.00 น.

สองแม่ลูกช่วยกันดันรถเข็นขายของคันเก่าที่ใช้มานานกว่าสิบปีเข้าไปในซอยหลังตลาด ยามมืดเช่นนี้มีเพียงแสงสว่างจากเสาไฟฟ้าที่ตั้งเรียงห่างกันเป็นระยะช่วยส่องนำทาง ยามใดที่ล้อรถตกลงหลุมเกิดเสียงเคร้งคร้างของหม้อโลหะกระทบกันดังให้ได้ยินกันทั้งซอย 

เสียงดังตึก ๆ แคร่ก ๆ ไปเรื่อย ๆ ตลอดทางนั้นสงบลงเมื่อรถเข็นถูกดันเข้าจอดเทียบหน้าประตูไม้ของห้องเช่าสองชั้นขนาดหนึ่งคูหา

สุนัขตัวผอมสี่ห้าตัว วิ่งกระดิกหางเข้าหาหญิงสาวเป็นพัลวันอย่างสุดแสนดีใจ เพราะรู้ว่าเมื่อใดที่รถเข็นเก่า ๆ จอดเทียบหน้าห้องเช่าโทรม ๆ เมื่อนั้นท้องของพวกมันจะไม่หิวอีกต่อไป

“ไอ้ด่าง ไอ้แดง ไอ้ตูบ ไอ้ดำ ไอ้เดี้ยง”

อิงดาวถือวิสาสะเรียกชื่อตามลักษณะของพวกมัน เจ้าตัวสุดท้ายตัวผอมกว่าเพื่อน อีกทั้งขาข้างหลังยังบิดงอผิดรูปร่าง หล่อนจึงเรียกมัน –เดี้ยง- และสันนิษฐานเอาว่ามันคงจะถูกรถชน

“ใจเย็น รอก่อน ๆ เดี๋ยวได้กินจ้า”

เธอก้มลงพูดกับเจ้าสี่ขาพลางลูบหัวตัวนั้นตัวนี้ด้วยความเมตตา