LOGINLibrary
Search
May Agham Ba Sa Likod Ng Pamahiin Sa Patay At Bakit?
2025-09-14 15:36:15
294
3 Answers
Malcolm
2025-09-17 00:35:57
Talagang napapaisip ako tuwing may marinig akong pamahiin tungkol sa patay—baka may pinagbatayan ba talaga o simpleng takot lang ng tao ang nasa likod nito? Sa personal kong karanasan, napansin kong maraming paniniwala tungkol sa kaluluwa at mga palatandaan mula sa yumao ay tumutubo dahil sa paraan ng ating utak na bumubuo ng kwento para punan ang kawalan. Sa psychology, may konsepto ng 'pattern-seeking' at 'agency detection'—automatic na hinahanap ng utak natin ang dahilan sa likod ng kakaibang pangyayari, at mas madali tayong maniwala na may tao o intensyon kapag naganap ang isang di-paliwanag na kaganapan.
May neuroscience din na sumusuporta dito: mga hallucination sa bereavement o pagkawala ay karaniwan, lalo na sa malakas ang emosyon; mga poste ng utak tulad ng temporoparietal junction at limbic system ay gumagamit ng memory cues at emosyon para lumikha ng 'presensya'. Mga pag-aaral sa grief hallucinations nagpapakita na hanggang 30–60% ng mga nagpapalungkot ay nakararanas ng pandinig o pandamdam na tila naroroon ang yumao—hindi ibig sabihing may literal na katibayan ng buhay pagkatapos ng kamatayan, kundi indikasyon ito ng malalim na attachment processes na nagpapatuloy.
Sa antropolohiya, ang pamahiin ay madalas naglilingkod bilang mekanismo para makayanan ang kawalan: ritwal at paniniwala nagbibigay ng istruktura, nagpapababa ng takot at nagtataguyod ng social cohesion. Ako mismo, kapag nawalan ako ng mahal sa buhay, napakakalmado ng mga simpleng ritwal—nagpapadama ng continuity kahit na alam kong may biological at psychological na paliwanag dito. Sa huli, may agham na nagpapaliwanag kung bakit umiiral ang mga pamahiin, pero naiintindihan ko rin ang halaga nila sa puso ng tao.
May neuroscience din na sumusuporta dito: mga hallucination sa bereavement o pagkawala ay karaniwan, lalo na sa malakas ang emosyon; mga poste ng utak tulad ng temporoparietal junction at limbic system ay gumagamit ng memory cues at emosyon para lumikha ng 'presensya'. Mga pag-aaral sa grief hallucinations nagpapakita na hanggang 30–60% ng mga nagpapalungkot ay nakararanas ng pandinig o pandamdam na tila naroroon ang yumao—hindi ibig sabihing may literal na katibayan ng buhay pagkatapos ng kamatayan, kundi indikasyon ito ng malalim na attachment processes na nagpapatuloy.
Sa antropolohiya, ang pamahiin ay madalas naglilingkod bilang mekanismo para makayanan ang kawalan: ritwal at paniniwala nagbibigay ng istruktura, nagpapababa ng takot at nagtataguyod ng social cohesion. Ako mismo, kapag nawalan ako ng mahal sa buhay, napakakalmado ng mga simpleng ritwal—nagpapadama ng continuity kahit na alam kong may biological at psychological na paliwanag dito. Sa huli, may agham na nagpapaliwanag kung bakit umiiral ang mga pamahiin, pero naiintindihan ko rin ang halaga nila sa puso ng tao.
Lila
2025-09-18 10:18:27
Minsan tumatak ako sa ideya na ang pamahiin tungkol sa mga patay ay hindi lang basta kuwentong ipinasa-pasa—ito ay produkto rin ng mga biological at kultural na proseso. Bilang isang taong medyo maingat sa ebidensya, napansin ko na maraming claims tungkol sa afterlife at mga senyales mula sa yumao ang nare-report sa mga sitwasyon ng stress, kakulangan sa tulog, o sobrang damdamin. Halimbawa, ang near-death experiences ay naipaproduce sa mga eksperimento gamit ang hypoxia o psychedelics; may mga bahagi ng utak na kapag naapektuhan ay nagpapakita ng 'out-of-body' o 'light tunnel' na karanasan—iyon ay nagpapakita ng neurobiological basis ng ilang fenomena.
Ngunit hindi ko rin ma-dismiss ang kapangyarihan ng kultura: ang ritwal at paniniwala ay nagbibigay ng pag-asa at framework na tumutulong sa pag-cope. May mga clinical studies na nagpapakita na ang paglahok sa ritwal ay nagpapababa ng antas ng anxiety at cortisol. Sa sarili kong karanasan, mas litaw ang kapayapaan kapag ang isang komunidad ay may shared na paraan para alalahanin ang yumao—hindi ito katibayan ng supernatural, ngunit malinaw na may tangible na epekto sa mental health.
Ngunit hindi ko rin ma-dismiss ang kapangyarihan ng kultura: ang ritwal at paniniwala ay nagbibigay ng pag-asa at framework na tumutulong sa pag-cope. May mga clinical studies na nagpapakita na ang paglahok sa ritwal ay nagpapababa ng antas ng anxiety at cortisol. Sa sarili kong karanasan, mas litaw ang kapayapaan kapag ang isang komunidad ay may shared na paraan para alalahanin ang yumao—hindi ito katibayan ng supernatural, ngunit malinaw na may tangible na epekto sa mental health.
Kellan
2025-09-20 10:13:27
Nakakabighani ang halo ng science at personal na damdamin pagdating sa mga pamahiin sa patay. Minsan nakakaramdam ako ng malamig na kilabot o tila may kasama kapag may malakas na emosyon—alam kong may biological basis ang sensasyong 'yung malakas ang memory triggers, amoy, o tunog na nakakabalik ng malalalim na alaala. May mga pag-aaral na nagpapakita na ang mga nabubuhay na alaala at attachment ay patuloy na gumaganap sa isip kahit wala na ang tao; ang tinatawag na grief hallucinations ay madalas benign at bahagi ng normal na pagdadalamhati.
Pero hindi puro siyensya ang buhay: may parte sa akin na naniniwala na ang mga pamahiin ay paraan ng mga ninuno para ipasa ang kahalagahan at respeto. Kahit walang matibay na ebidensya na literal na bumabalik ang kaluluwa, may tunay na comfort at kahulugan na naibibigay ang mga ritwal. Para sa akin, ang mahalaga ay kung paano nakakatulong sa paghilom ang mga paniniwala—maging scientific explanation man o cultural practice, parehong may lugar sa kung paano natin hinaharap ang pagkawala.
Pero hindi puro siyensya ang buhay: may parte sa akin na naniniwala na ang mga pamahiin ay paraan ng mga ninuno para ipasa ang kahalagahan at respeto. Kahit walang matibay na ebidensya na literal na bumabalik ang kaluluwa, may tunay na comfort at kahulugan na naibibigay ang mga ritwal. Para sa akin, ang mahalaga ay kung paano nakakatulong sa paghilom ang mga paniniwala—maging scientific explanation man o cultural practice, parehong may lugar sa kung paano natin hinaharap ang pagkawala.
View All Answers
Scan code to download App
Related Books
Sa Likod Ng Lagda (SPG)
Dahil sa milyon-milyon na utang ang naiwan ng kanyang ama simula ng pumanaw ito, napilitan si Quinn Asha huminto sa pag-aaral at maghanap ng trabaho para maisalba ang kanilang bahay na malapit ng kuhain ng bangko. Kailangan niya rin buhayin ang kanyang madrasta at stepsister.
Naging secretary siya ng isang cold-hearted billionaire na si Spade Zaqueo Andrich.
Inalok siya ng kanyang boss na maging asawa nito sa loob ng 3 taon sa kundisyon na babayaran ng binata ang lahat ng pagkakautang ng kanyang pamilya.
Ngunit paano kung ang lalaking pinakasalan ay may malaking lihim pala na magpapabago sa buhay ng isang Quinn Asha Montemayor?
10 Chapters
Ang Santo Sa Likod Ng Pinto
Dala ng matinding kahirapan, inutusan si Minggay ni Mama Linda na nakawin ang korona ng Mahal Na Birhen ng Villapureza upang may pambili sila ng makakain.
Subalit, sa kalagitnaan ng tangkang pagnanakaw, nahuli siya ni Father Tonyo na siyang namamahala ng simbahan kung saan nakalagak ang istatwa ng Mahal Na Birhen at ang korona nito.
Subalit sa hindi inaasahang pangyayari, sa halip na ipakulong, inalok pa ng pari na tumira si Minggay sa kanila. Pumayag naman si Minggay dahil sawa na siya sa hirap. Pagod na siyang maging palaging gutom. Ngunit ang hindi niya alam, ito pala ay may malagim na kapalit.
41 Chapters
Ang Santo Sa Likod Ng Pinto 2: Si Father Mer
Kapalit ng dalawang pari na bigla na lang nawala na parang bula, dumating sa Iglesia Catolica de Villapureza si Father Merlindo "Mer" Fabian na may sariling bagahe rin na dinadala.
Lingid sa kanyang kaalaman, may mas malaking problema pa pala siyang kakaharapin sa kanyang pagbabalik mula Vaticano kabilang na doon ang batang babae na nagngangalang Minggay at ang mga lihim nito na pilit niyang itinatago.
41 Chapters
Kabit sa Phone ng Asawa Ko
Matagal ding nagtiis si Sarah Joy mula sa pantataksil ng kanyang asawa na si Derick Dane at pang aalipusta ng kanyang mga in-law bago siya tuluyang magdesisyon na makipag divorce.
Bandang huli, lubos na pinagsisihan ni Derick ang naging divorce nila ni Sarah dahil noon niya lang din nalaman na ang binabalewala niyang dating asawa ay walang iba kundi ang bagong CEO ng kumpanyang pinagtatrabahuan niya. Ilang taong tinago ni Sarah ang kayang tunay na pagkatao mula sa kanyang ex-husband at sa pamilya nito.
Sa sobrang pagkadesperado, ginawa ni Derick at ng kabit nito ang lahat para malimas ang mga ari-arian ni Sarah.
Ngunit ang lingid sa kaalaman ng mga ito, si Sarah pala ay tinutulungan ng dalawang sobrang gwapo at yamang mga lalaki.
Ano kaya ang magiging ending ng love story ni Sarah? Mahahanap niya kaya ang kanyang true love?
256 Chapters
Mga Kalansay Sa Tabi Ng Basurahan
Ang mga magulang ko, ang pinakamayaman na magkasintahan sa bansa, ay sikat na mga pilantropo. Kailangan ko hingin ang permiso nila kung kailangan ko gumastos ng higit pa sa limang dolyar. Sa araw na nadiagnose ako ng terminal cancer, humingi ako ng 100 dolyar, pero sa halip na tulungan ako, sinigawan nila ako ng tatlong oras.
“Anong klaseng sakit ang makukuha mo sa edad mo? Kung hihingi ka lang ng pera, galingan mo naman sa palusot mo.”
“Alam mo ba na ang 100 dolyar ay kayang suportahan ang mga bata sa naghihirap na mga lugar ng matagal na panahon? Mas may sense pa kausap ang kapatid mo kaysa sa iyo.”
Kinaladkad ko ang katawan ko na may sakit pabalik sa maliit na basement. Pero noong dumaan ako sa mall, nakita ko ang mga magulang ko, live sa malaking screen, gumagastos ng malaking yaman para lang rentahan ang Disneyland para sa kapatid ko. Ang isang daang dolyar ay hindi sapat para sa isang round ng chemotherapy. Gusto ko lang bumili ng bagong damit at lisanin ang mundo ng may dignidad.
7 Chapters
Dinala Ako ng Pag-ibig sa Kamatayan
Nakulong sa elevator sa loob ng kalahating oras ang kababata ng asawa ko. Sa galit niya, ipinasok niya ako sa loob ng isang maleta at ikinulong ako sa loob.
“Doble ang pagbabayaran mo sa lahat ng pagdurusang pinagdaanan ni Grace.”
Napilitang mamaluktot ang katawan ko. Nahirapan akong huminga. Umiyak ako habang humihingi ng tawad, pero ang napala ko lang ay ang malamig na tugon ng asawa ko. “Pagdaraanan mo ang buong parusang ‘to. Kapag natutunan mo na ang leksyon mo, magtatanda ka na.”
Pagkatapos ay kinandado niya ang maleta sa aparador.
Sumigaw ako sa desperasyon at nagpumiglas para makawala. Tumagos ang dugo ko sa maleta at bumaha ang sahig.
Makalipas ang limang araw, naawa siya sa akin at nagpasyang wakasan ang parusa.
“Hayaan mong maging babala sa’yo ang parusang ‘to. Sa pagkakataong ito, pakakawalan na kita.”
Hindi niya alam na inaagnas na ang katawan ko sa loob ng maleta.
8 Chapters
Related Questions
Ano Ang Pinakakilalang Pamahiin Sa Patay Sa Pilipinas?
3 Answers2025-09-14 04:58:33
Nakakatuwang isipin kung gaano karami kaming natutunan mula sa mga lolo at lola kapag tungkol sa mga pamahiin tungkol sa patay — para sa akin ang pinakakilalang salita rito ay 'pagpag'. Natatandaan ko pa noong bata pa ako, pagkatapos ng lamay, pinipilit ako ng tiyahin na maglakad muna sa ibang ruta bago umuwi; bawal daw diretso dahil baka may sumunod na kaluluwa. Ang konsepto niya ay simple pero matindi: para 'hindi sumama' ang espiritu, kailangang 'pagpag' — literal na pag-alis ng amoy o bakas ng lamay sa iyong sarili at sa mga damit mo bago pumasok sa bahay.
Bukod sa 'pagpag', malakas din ang paniniwala tungkol sa panahon ng paglalakbay ng kaluluwa. Maraming pamilya ang sumusunod sa 'siyam na araw' at 'apatnapung araw' bilang mga mahalagang marker — may mga ritwal, misa, at pagdalaw sa puntod. Sa probinsya, sinasabing mas aktibo ang paligid ng bahay sa mga unang araw; kaya may mga payo tulad ng hindi pag-iwan ng salamin nang nakabukas, o hindi paglabas ng bahay ng mag-isa sa gabi kapag may sariwang lamay.
Hindi pantay-pantay ang mga detalye depende sa rehiyon: sa Ilocos may iba, sa Mindanao iba ang tono, pero iisa ang sentro — respeto at pag-iingat. Humahalong takot at paggalang ang mga pamahiin na ito, at kahit na hindi ako palaging naniniwala sa literalidad, makikita ko na binibigyang-daan nila ang proseso ng pagluluksa at ang pagkakaisa ng pamilya sa panahon ng pamamaalam.
Bakit Naniniwala Ang Mga Pilipino Sa Pamahiin Sa Patay?
3 Answers2025-09-14 22:36:49
Tila ba nakakabit sa atin ang mga pamahiin tungkol sa patay, at hindi lang dahil gusto nating kakaiba—para sa pamilya ko, ito ay paraan ng paggalang at paghawak sa kawalan. Naobserbahan ko na halos lahat ng kultura sa Pilipinas ay may halong lumang paniniwala at bagong relihiyon; bago pa man dumating ang mga Kastila, may animism na ang mga ninuno natin—pinaniniwalaang may espiritu ang mga bagay at lugar—kaya't natural lang na magkaroon ng ritwal kapag may yumao.
Habang lumaki, paulit-ulit kong narinig ang mga payo na parang checklist: huwag mag-pagpag para hindi madala ang kaluluwa sa bahay, huwag magbabaraka kapag may lamay sa gabi, at iwasan ang paglaro sa mga bagay na iniuuwi mula sa lamay. Sa paningin ko, nagbibigay ang mga ito ng kontrol sa isang bagay na napakalaki at nakatatakot—ang kamatayan. Para sa mga nagdadalamhati, ang konkretong hakbang ay nakakabawas ng kaguluhan ng damdamin; may ritual, may sinasabi, may gawain.
Mayroon ding social function ang mga pamahiin: pinananatili nito ang respeto sa mga nakatatanda at pinapahalagahan ang kolektibong pag-iingat. Sa mga probinsya lalo na, ang pagsunod sa mga ito ay tanda ng pagiging mabuting kapitbahay at ng pakikilahok sa komunidad. Kahit na sceptical na ako minsan, nakikita ko pa rin kung paano nagbibigay ng aliw at kahulugan ang mga pamahiin kapag may yumao—hindi lang takot, kundi pagnanais ding alagaan ang alaala ng mahal sa buhay.
Anong Pagkain Ang Inaalay Dahil Sa Pamahiin Sa Patay?
3 Answers2025-09-14 08:47:58
Sisimulan ko sa kwento ng lola ko: tuwing may lamay o pag-aalaala sa yumaong kamag-anak, laging may nakaayos na mga kakanin sa altar. Madalas ‘biko’, ‘suman’, ‘puto’, at ‘kutsinta’ ang nakikita ko — simple pero puno ng kahulugan. Sa bahay namin, naglalagay din kami ng maliit na mangkok ng kanin at prutas, pati tsokolate o kape para sa bisita at para sa inaalay.
Bakit kakanin ang madalas? Para sa marami sa atin, kanin ang buhay — simbulo ng kabuhayan at tahanan. Ang mga matamis na kakanin ay para sa mga batang espiritu o para maibsan ang lungkot ng nagluluksa. Sa wakes naman, karaniwan ding nagluluto ng lugaw o arroz caldo — mainit at pampalubag-loob sa mga bisitang humahabol sa pagod at luha. Sa ibang pamilya, makikita rin ang whole chicken o lechon bilang handog lalo na kung malaki ang pagdiriwang o pag-alala; ito ay mas matibay na impluwensya mula sa mga tradisyon ng iba pang kultura na nakasama natin sa Pilipinas.
Para sa akin, ang pagkain na inaalay ay hindi lang tungkol sa pamahiin; ito ay tungkol sa pagdadala ng komunidad, pagbabahagi, at pag-alala. Madalas namin kinakain ang ilan sa mga inalay pagkatapos ng dasal—para parang kasama pa rin ang yumaong kamag-anak sa hapag, kahit sa munting paraan. Panghuli, bawat lugar may kanya-kanyang gawa: ang importante ay respeto at intensiyon ng puso.
Ano Ang Pinagmulan Ng Pamahiin Sa Patay Sa Visayas?
3 Answers2025-09-14 20:47:43
Nakakataba ng puso kapag iniisip kung paano nabuo ang mga pamahiin tungkol sa patay sa Visayas. Mula sa paningin ko, ang pinagmulan nito ay isang pinagtagpi-tagping tela ng lumang paniniwala at bagong relihiyon — isang halo ng pre-kolonyal na animismo at ang malakas na impluwensiya ng mga Kastila at Simbahan. Bago pa man dumating ang mga dayuhan, naniniwala ang mga ninuno sa Visayas sa espiritu ng kalikasan at sa kapangyarihan ng mga anito at ng kaluluwa ng mga yumaong kamag-anak. Ang babaylan o manggagamot ang karaniwang tagapamagitan; sila ang nag-aalay, naglilinis, at tumutulong sa pagbangon o paglakbay ng kaluluwa.
Nang dumating ang mga Kastila, dinala nila ang mga ritwal na gaya ng misa, novena, at ang ideya ng pag-alaala sa mga yumaong nasa 'Araw ng mga Patay'. Marami sa mga dati nang gawain ay hindi tuluyang nawala kundi nag-merge: ang lamay bilang pagtitipon ay isinama sa pamisa at pagdarasal ng siyam na araw o 'pasiyam'. Kaya ang ilang pamahiin — tulad ng pagtakpan ng salamin, pag-iwas sa pagwawalis sa loob ng lamayan, o mga bawal bago ilibing ang bangkay — ay nagkaroon ng halos relihiyosong paliwanag at praktikal na pinagmulan: pag-iwas sa takot, pagrespeto sa patay, at pagtiyak na may pagkakataong kompletuhin ang ritwal.
Sa huli, lagi kong naiisip na ang pamahiin ay hindi lamang takot; ito rin ay paraan ng komunidad para bumuo ng ritwal at magbigay-kapangyarihan sa mga hindi maipaliwanag. Ang paggalang sa patay sa Visayas ay produkto ng sinabawang kultura — lumang paniniwala, bagong ritwal, at ang pangangailangang magkasama sa gitna ng pagdadalamhati — at iyon ang dahilan kung bakit hanggang ngayon napakatibay ng mga ito sa puso ng mga tao.
Paano Nagbago Ang Pamahiin Sa Patay Sa Modernong Panahon?
3 Answers2025-09-14 22:43:39
Nakakatuwang isipin na maraming lumang pamahiin tungkol sa patay ang unti-unting nagbabago sa modernong panahon — at ako mismo sumasaksi rito sa mga libing ng kakilala at sa social media. Noon, halos iisang script lang ang sinusunod: pag-aalay ng pagkain, pag-iwas sa paglabas ng bahay sa gabi, at mahigpit na paniniwala sa mga espiritu. Ngayon, mas maraming factors na ang humahalo: urbanisasyon, sekularisasyon, scientistong pananaw, at ang malakas na impluwensya ng internet.
Sa mga henerasyong lumaki na may internet, napansin kong nagiging hybrid ang ritwal. May mga pamilya na nagpapanatili ng tradisyonal na pamahiin pero tinatanggap din ang livestreamed wakes at digital memorials — ang abo ng yumao ay maaaring ilagay sa kinang ng cloud storage sa anyo ng mga larawan at voice clips. Nakakaaliw at nakakalungkot sabay na makita ang mga virtual altar na nilagyan ng emojis at mga pangungusap mula sa malalayong kamag-anak. May din namang lumilitaw na bagong pamahiin: pag-iingat sa pag-post ng larawan ng patay dahil baka magdala raw ito ng ‘malas’ online o magdulot ng hindi kanais-nais na komento.
Personal, naiintriga ako sa pagsasala ng mga lumang paniniwala — hindi nawawala, kundi nag-e-evolve. Parang lumilipat lang ng anyo ang pag-alaala: mula sa pisikal na paghahain at ritwal tungo sa mga pixel at playlist. Sa huli, pareho ang intensyon — magbigay-galang at magsalo ng alaala — kahit mag-iba ang paraan ng pagganap nito.
Anong Mga Ritwal Ang Kasama Sa Pamahiin Sa Patay Ngayon?
3 Answers2025-09-14 09:57:06
Kapag pumapasok ako sa lamay, agad kong napapansin ang halo ng relihiyoso at pamahiin na umiikot sa patay—mga kandila, retrato ng yumaong kamag-anak, at ang hindi mawawalang bulong ng rosaryo. Sa amin, karaniwan ang ‘lamay’ na tumatagal ng ilang gabi; may misa o prayer service bago ilibing o i-cremate ang katawan. Madalas may novena o pagdarasal sa loob ng siyam na araw na sinasabing tumutulong sa paglalakbay ng kaluluwa. Sa relihiyong Katoliko, mahalaga rin ang funeral Mass at ang prosisyon patungo sa sementeryo, habang sa iba, may panalangin lang na sinundan ng diretso paglilibing, lalo na sa Muslim na tradisyon na kadalasang mabilis at simple ang seremonya.
May mga pamahiin din na tumatak: pagtakpan ang mga salamin upang ‘huwag maipit’ ang kaluluwa, pag-iwas na magwalis sa loob ng bahay habang nasa lamay dahil baka ‘magwalisin’ ang kaluluwa, at ang kilalang ‘pagpag’—huwag agad umuwi mula sa lamay para hindi madala ang ibang espiritu, kailangan munang mag-stop muna sa iba’t ibang lugar. Makikita mo rin ang pag-aalay ng pagkain o kandila sa ibang pamilya, o sa mga Chinese-Filipino na pagsasanay, ang pagsusunog ng joss paper at pag-aalay ng pagkain para sa yumao.
Ngayon, nagkakaiba-iba ang práticas depende sa rehiyon at relihiyon: may mga modernong pamilya na naglilive-stream ng lamay, pinaikling seremonya dahil sa gastos o pandemya, at mas maraming pumipili ng cremation. Para sa akin, mahalaga pa rin ang intensiyon—ang pagsama-sama ng pamilya, pag-alay ng panalangin, at ang pagrespeto sa yumaong minamahal—kahit iba-iba ang paraan ng pagsasagawa.
Anong Damit Ang Dapat Isuot Ayon Sa Pamahiin Sa Patay?
3 Answers2025-09-14 13:52:45
Tila lagi akong nag-iingat kapag pupunta sa lamay o libing—hindi lang dahil sa emosyon kundi dahil sa mga pamahiin at asal na itinuro sa akin ng lola. Sa karaniwan naming pamilya, inuuna ko ang simple at madilim na kulay: itim, madilim na asul, o abo. Hindi ako nagsusuot ng malalabong pattern o matitingkad na kulay dahil nakaka-draw iyon ng atensiyon, at ang punto naman sa pagpunta sa libing ay magpakita ng paggalang. Pinipili ko rin ang konserbatibong damit—hindi sleeveless o maiksing skirts/pants—at umiwas sa mga ripped jeans o anumang pambahay na tela.
May mga pagkakataon na iba naman ang tradisyon depende sa pinagmulan: sa mga Chinese-Filipino na kakilala ko, puti o muyong kulay ang mas karaniwan; sa ilang Muslim na kaibigan, puting kasuotan at disente ang salamin ng pagdadalamhati. Kaya kapag dadalawin mo ang lamay, magandang alamin muna kung alin ang mas angkop sa pamilya ng namatay upang hindi magkamali. Personal, inuuna ko ang pagrespeto kaysa sa personal style—mas okay na medyo plain kaysa magmukhang nagpaparty.
Isa pang simpleng patakaran na sinusunod ko: bawal ang makukulay na alahas o malakas na pabango at hindi rin ako nagsusuot ng bagong sapatos kung hindi sigurado—may ilan sa amin na naniniwala na hindi magandang magdala ng bagong simula sa mismong araw ng pamamaalam. Sa huli, ang damit ay maliit lang na bahagi ng pagpapakita ng paggalang, pero nakakatulong na hindi ka makalito sa sitwasyon at nakapokus ka sa pag-alay ng respeto at paalam.
Sino Ang Dapat Dumalaw Sa Lamay Ayon Sa Pamahiin Sa Patay?
3 Answers2025-09-14 06:36:18
Naku, hindi biro ang mga pamahiin sa lamayan sa amin—palagi itong pinag-uusapan sa mga pagtitipon ng pamilya lalo na kapag may pumanaw. Sa karanasan ko, unang naghahalungkat ang matatandang kamag-anak kung sino ang dapat dumalo: siyempre ang malalapit na kamag-anak tulad ng magulang, kapatid, anak, at mga apo. Kasunod doon ang mga ninong at ninang, malalapit na pinsan, at mga kapitbahay na araw-araw na nakakasama ng yumao. Madalas din pong inaasahan ang mga kaibigan at katrabaho kung malapit ang ugnayan sa namatay—hindi porke’t kasama sa opisina ay obligadong pumunta, kundi yaong may personal na kompletong ugnayan o matagal na pagkakaibigan.
May mga pamahiin din na nagsasabing iwasan ng buntis ang pagpunta sa lamay dahil baka manakot o magdulot ng malas sa sanggol. Sa aming angkan, tinuturing ding delikado para sa maliliit na bata na mag-isa nang pumasok sa kwarto ng kabaong—kaya kadalasan ay pinapangalagaan ng pamilya at bibigyan ng alternatibong paraan ng pagpapakita ng pakikiramay. Nakakita rin ako ng lamay kung saan hindi pinapayagang dumalo ang bagong kasal o ‘yung kakasal lang dahil may paniniwala na magdadala ito ng problema sa bagong buhay.
Sa huli, ako’y naniniwala na higit sa pamahiin ay respeto: kung ano ang kagustuhan ng pamilya ng yumao, doon ka sumunod. Minsan ang pinakamagandang paraan ng pagdadala ng pakikiramay ay simpleng pagpunta kahit saglit, pagdala ng pagkain, o pag-aalay ng taimtim na panalangin—mga bagay na tunay na napapakinggan at pinapahalagahan ng mga naiwan.
Popular Question
Explore and read good novels for free
Free access to a vast number of good novels on GoodNovel app. Download the books you like and read anywhere & anytime.
Read books for free on the app
SCAN CODE TO READ ON APP
