ฉบับแปลรักออกเดินภาษาไทยแปลโดยใครและหาซื้อได้ที่ไหน?

สิ่งที่ทำได้เร็วที่สุดคือมองหาชื่อผู้แปลบนหน้าปกหรือในหน้าข้อมูลของหนังสือโดยตรง ซึ่งเป็นวิธีที่ง่ายและชัวร์สุด ถ้ากำลังมองหาที่จะซื้อจริงๆ ผมมักใช้ตัวเลือกหลากหลายทั้งร้านออนไลน์และออฟไลน์: แพลตฟอร์มอีคอมเมิร์ซยอดนิยมสำหรับหนังสือมือหนึ่งหรือมือสอง, ร้านหนังสืออิสระในย่านใกล้บ้าน, งานตลาดนัดหนังสือที่จัดเป็นครั้งคราว หรือระบบยืมของห้องสมุดในเมืองใหญ่

อีกทิปที่พอใช้ได้คือเช็กหมายเลข ISBN ของเล่มที่ต้องการแล้วค้นหาจากเว็บไซต์ของสำนักพิมพ์หรือฐานข้อมูลหนังสือ ผู้ขายหลายรายจะระบุข้อมูลฉบับพิมพ์อย่างละเอียด ทำให้มั่นใจได้ว่าเป็นฉบับที่มีผู้แปลตามที่เราต้องการ สุดท้ายถ้าอยากได้ฉบับเก่าและหายาก ตลาดหนังสือมือสองหรือกลุ่มแลกเปลี่ยนก็เป็นแหล่งทองที่หาเล่มแปลดีๆ ได้บ่อยๆ ลองใช้วิธีผสมกันดู แล้วจะเจอฉบับที่ลงตัว

ในฐานะแฟนหนังสือที่ชอบไล่ดูปกและหน้าเครดิตก่อนจะซื้อ ผลที่ได้คือข้อสังเกตง่ายๆ ที่มักใช้งานได้จริง: ชื่อผู้แปลโดยทั่วไปจะอยู่บนปกหลังหรือในหน้าข้อมูลหน้าแรกของหนังสือ พอจะบอกได้เลยว่าเล่มพิมพ์ไทยแทบทุกเล่มจะมีบันทึกข้อมูลเหล่านี้ชัดเจน เพราะเป็นส่วนหนึ่งของข้อมูลลิขสิทธิ์และเครดิตของสำนักพิมพ์

บางครั้งจะเจอกรณีพิมพ์ซ้ำหลายครั้งและใช้ผู้แปลคนเดิม แต่ก็มีบางงานที่สำนักพิมพ์เปลี่ยนผู้แปลในฉบับพิมพ์ใหม่ ดังนั้นถ้าต้องการทราบชื่อผู้แปลของฉบับที่อยู่ตรงหน้า แค่ส่องหาชื่อบนปกหรือเปิดไปที่หน้าจดหมายเหตุ/หน้าข้อมูลก็เพียงพอ ถ้าหากซื้อแบบออนไลน์รายละเอียดเหล่านี้มักอยู่ในหน้า product details ของร้าน เช่น ชื่อผู้แปล, สำนักพิมพ์, ปีพิมพ์ และหมายเลข ISBN ที่ช่วยให้ยืนยันรุ่นได้แน่นอน

ถ้าถามเรื่องแหล่งซื้อ ในการสะสมฉบับกระดาษผมมักเริ่มจากร้านหนังสือใหญ่ในไทยก่อนเพราะสะดวกต่อการเช็กปกและหน้าข้อมูลจริง — ร้านเครือใหญ่, ร้านสาขาในห้าง, หรือร้านหนังสือเฉพาะทางของเมืองใหญ่จะมีสต็อกพวกหนังสือแปลยอดนิยมให้เลือก หากเล่มนั้นหายากก็ลองมองที่ร้านหนังสือมือสอง งานสัปดาห์หนังสือ หรือกลุ่มแลกเปลี่ยนหนังสือออนไลน์ที่มักมีฉบับพิมพ์เก่า บางคนอาจถนัดซื้อแบบอีบุ๊กจากแพลตฟอร์มที่ให้บริการหนังสือภาษาไทย ซึ่งถ้าเป็นฉบับลิขสิทธิ์แท้ ข้อมูลผู้แปลมักปรากฏในหน้ารายละเอียดของไฟล์ด้วยเช่นกัน

โดยรวมแล้ว ถ้าอยากรู้ชื่อผู้แปลของฉบับแปลไทยเล่มใดเล่มหนึ่ง ให้นึกถึงสามจุดหลัก: ปก/หน้าข้อมูลของหนังสือ, รายละเอียดสินค้าในร้านออนไลน์ของสำนักพิมพ์หรือร้านหนังสือ, และหมายเลข ISBN ที่สามารถใช้ยืนยันว่าคือฉบับพิมพ์ใด เมื่อเจอชื่อผู้แปลแล้ว จะรู้สึกผูกพันกับสำนวนและการตีความของคนนั้นได้ชัดขึ้น เป็นความสุขเล็กๆ ของคนรักหนังสือที่ได้เห็นงานแปลดีๆ และรู้ว่าคนที่แปลมีฝีมืออย่างไร