ตํานานแมวขาวแห่งศาลต้าหลี่ สื่อความหมายเชิงสัญลักษณ์อย่างไร?

เมื่อเดินเข้าสู่ตรอกหินในใจกลางเมืองเก่าต้าหลี่ ความรู้สายลมและเสียงคนขายของทำให้ตำนานแมวขาวดูมีตัวตนขึ้นมาทันที ฉันชอบเริ่มต้นการเที่ยวด้วยการเดินเล่นใน 'Dali Ancient Town' เพราะที่นี่เต็มไปด้วยมุมน่ารักตั้งแต่ซุ้มประตูเก่า ผนังจิตรกรรม จนถึงร้านชาจีนเล็ก ๆ ที่มักมีคนเล่าตำนานท้องถิ่นให้ฟัง การตามหาความเชื่อมโยงของแมวขาวทำให้ฉันนึกถึงเงาของแมวที่เล็มแสงยามบ่ายบนหลังคาโบราณ จากนั้นมักจะเดินต่อไปยังพื้นที่ที่ให้ความรู้สึกศักดิ์สิทธิ์อย่าง 'Chongsheng Temple and Three Pagodas' แม้ว่าเรื่องเล่าเกี่ยวกับแมวจะไม่มีบันทึกอย่างเป็นทางการ แต่บรรยากาศวัดกับเจดีย์สูง ๆ มักเป็นฉากตามนิทานที่เล่าถึงสัตว์นำโชค การนั่งมองเจดีย์ยามพระอาทิตย์ตกทำให้ฉันคิดถึงฉากในนิทานที่แมวยืนเฝ้าศาลเจ้าอย่างเงียบ ๆ ปิดท้ายวันด้วยการขี่จักรยานรอบ 'Erhai Lake' ความกว้างของน้ำและท้องฟ้าทำให้ตำนานดูยิ่งใหญ่ขึ้น เมื่อนั่งจ้องคลื่นเล็ก ๆ ฉันมักนึกภาพแมวขาวกระโดดข้ามสะพานไม้เล็ก ๆ ภาพแบบนี้ให้ความอบอุ่นแบบที่การเที่ยวธรรมดาไม่อาจมอบได้

เราเดินทางไปยังเมืองเก่าที่มีตรอกซอยคดเคี้ยวในหัวใจของมณฑลยูนนาน และได้ยินเรื่องเล่าของ 'ตํานานแมวขาวแห่งศาลต้าหลี่' จากคนท้องถิ่นที่ยิ้มแย้ม การบอกว่าต้นกำเนิดของนิทานนี้มาจากไหนสำหรับฉันจึงชัดเจน: มณฑลยูนนาน เมืองต้าหลี่ (Dali) คือแหล่งกำเนิดหลัก เรื่องเล่าพวกนี้ผูกพันกับวัดเก่า วิถีของชาวไป๋ และทัศนียภาพริมทะเลสาบเอ่อไห่ บรรยากาศอันเก่าแก่ของต้าหลี่ให้เหตุผลว่าทำไมเรื่องแมวขาวที่ถูกเล่ากันในศาลเจ้าถึงฝังรากลึก คนเล่ามักจะพาเรื่องเข้ากับประวัติศาสตร์ท้องถิ่น เช่น การดูแลศาลเจ้าและการใช้สัตว์เป็นสัญลักษณ์ปกป้องชุมชน ประสบการณ์ตรงจากการเดินชมเจดีย์เก่าและศาลเจ้าเล็กๆ ทำให้เราเชื่อว่าตำนานนี้ไม่ได้เกิดจากเมืองอื่นไกล แต่มาจากวิถีชีวิตและความเชื่อของผู้คนในต้าหลี่ มณฑลยูนนานนี่แหละที่ให้กำเนิดเรื่องเล่าแบบนั้น และนั่นเป็นสิ่งที่ยังเตะตาเราเมื่อนึกถึงเรื่องราวโบราณเหล่านี้

ตำนานแมวขาวแห่งศาลต้าหลี่ไม่ค่อยปรากฏเป็นงานฟอร์มยักษ์ที่คนนอกท้องถิ่นจะรู้จักกันทั่วประเทศ เมื่อย้อนดูภาพรวม ผมพบว่าตำนานแบบนี้มักอยู่ในรูปของเรื่องเล่าท้องถิ่น นิทานชาวบ้าน หรือบทความรวมเรื่องเล่าพื้นบ้านมากกว่าจะเป็นนิยายขายดีหรือภาพยนตร์สตูดิโอขนาดใหญ่ บางครั้งจะมีคนเอาไปเขียนเป็นเรื่องสั้นลงนิตยสารท้องถิ่น หรือนำไปดัดแปลงเป็นละครเวทีชุมชน งานเหล่านี้มักไม่มีการโปรโมตในวงกว้างแต่มีเสน่ห์ในระดับชุมชนมาก ความน่าสนใจสำหรับผมคือรายละเอียดท้องถิ่น—วิถีชีวิตของคนในต้าหลี่ ภูมิประเทศ และความเชื่อเกี่ยวกับสัตว์ที่เป็นสัญลักษณ์ เหล่านี้แหละที่ผู้สร้างสรรค์ท้องถิ่นมักหยิบไปเล่น ถ้ามองแบบเป็นแฟนเรื่องเล่า ผมมักชอบหาเล่มรวมตำนานของยูนนานหรือบทความเชิงวัฒนธรรมที่มีการเล่าเรื่องแบบนี้ เพราะมันให้มุมมองหลากหลายกว่าการดูหนังเรื่องเดียวจบ

ตำนานแมวขาวของศาลต้าหลี่ไม่ได้เป็นเรื่องเล็ก ๆ มันสะท้อนการผสมผสานศรัทธาพื้นบ้านและความเชื่อทางศาสนาอย่างแนบแน่น เมื่ออ่านราวเล่านั้น ฉันมักนึกถึงภาพแมวที่ยืนเฝ้าทางเข้าศาลเจ้าเหมือนผู้พิทักษ์ที่ถูกส่งมาโดยเทพบางองค์ เรื่องเล่าบอกว่าบางครั้งแมวขาวจะปรากฏในคืนที่มีพิธีสำคัญ เพื่อเตือนชาวบ้านว่ามีวิญญาณที่ยังค้างคาเวียนว่ายอยู่ หรือบางครั้งก็ช่วยนำทางคนที่หลงทางกลับบ้านได้ปลอดภัย มุมมองของฉันคือเรื่องนี้ทำหน้าที่สองอย่างพร้อมกัน: เป็นนิทานเตือนใจให้ระลึกถึงความสัมพันธ์กับโลกวิญญาณ และเป็นแผนผังเชิงสัญลักษณ์ที่บอกว่าศาลเจ้าไม่ใช่แค่ที่ตั้งของรูปเคารพ แต่ยังเป็นจุดเชื่อมระหว่างมนุษย์ เทพ และผี ในด้านศิลปวัฒนธรรม ฉันชอบการเปรียบเทียบนี้เหมือนฉากบางตอนใน 'Spirited Away' ที่วิญญาณกับมนุษย์ต้องหาจุดร่วมกัน ซึ่งทำให้ภาพแมวขาวในตำนานดูทั้งลึกลับและอบอุ่นไปพร้อมกัน

บทเพลงเปิดของ 'ตํานานแมวขาวแห่งศาลต้าหลี่' ยังคงติดอยู่ในหัวฉันจนทุกวันนี้ เสียงซอและเครื่องเป่าจีนที่ผสมกับออร์เคสตราทำให้ฉากเปิดรู้สึกทั้งลึกลับและอบอุ่นในเวลาเดียวกัน เพลงเปิดทำหน้าที่เป็นการชี้นำโทนเรื่อง — ให้ความรู้สึกเหมือนยืนหน้าเกาะหรือศาลาเก่า ๆ ซึ่งพาเราเข้าสู่โลกที่ผสมระหว่างแฟนตาซีและชีวิตประจำวัน ฉันชอบวิธีที่เมโลดี้เรียบง่ายแต่จดจำได้ ถูกนำกลับมาใช้เป็นธีมหัวข้อของตัวละครแมวขาวในฉากสำคัญ ทำให้ทุกครั้งที่เมโลดี้นั้นดังขึ้น ความหมายของฉากเปลี่ยนไปทันที นอกจากเพลงเปิดแล้ว เพลงบรรเลงปิดฉากและชิ้นเปียโนสั้น ๆ ในช่วงโมเมนต์ที่เงียบสงบก็สร้างความประทับใจไม่แพ้กัน ฉากที่ตัวละครหลักเผชิญหน้ากับอดีตถูกขับเคลื่อนด้วยสอดประสานของไวโอลินกับกู่เจิง ที่ทำให้ความเศร้าดูไม่หวือหวาแต่ลึกซึ้ง เพลงพวกนี้มักอยู่เบื้องหลังฉากที่ไม่ต้องการคำอธิบายเยอะ ๆ แต่ทำให้ผู้ชมรู้สึกได้ครบทั้งความเศร้าและความหวัง เหมือนกับเพลงในภาพยนตร์อย่าง 'Spirited Away' ที่ใช้โทนเสียงนำอารมณ์มากกว่าคำพูด นี่แหละคือเสน่ห์ของ OST เรื่องนี้ที่ทำให้ฉันยังอยากกลับไปฟังซ้ำ ๆ