นักเขียนคนไหนเป็นผู้สร้างสรรค์ My-Novel ฉบับต้นฉบับ

รีวิวและคะแนนรวมที่ผมเห็นสะท้อนว่า 'my-novel' ฉบับภาษาไทยมักได้คะแนนราว 4 ดาวจาก 5 โดยผู้ชมส่วนใหญ่ชื่นชมตัวละครที่มีมิติและบทบรรยายที่พาให้อ่านต่อไม่หยุด เราเห็นความประทับใจในด้านภาษาแปลที่ทำให้อารมณ์ของต้นฉบับไหลลื่น พล็อตมีจุดพีคที่จับใจหลายฉากจนคนอ่านพร้อมจะคอมเมนต์ว่าตอนนี้คือไฮไลต์ของเล่ม แต่ก็มีเสียงบ่นเกี่ยวกับบางตอนที่รู้สึกว่าเนื้อเรื่องเดินช้าหรือมีบรรทัดที่ซ้ำซาก ทำให้บางคนให้คะแนนลดลงอีกหน่อย ในมุมมองของแฟนประเภทรักตัวละครมากกว่าโครงเรื่อง คะแนนโดยรวมเลยออกมาเป็นบวกค่อนข้างชัด เจาะจงได้ว่าถ้าชอบงานที่ย้ำความสัมพันธ์และฉากที่เล่าอารมณ์เหมือนใน 'Kimi no Na wa' จะได้ความพึงพอใจสูง คะแนนที่ได้จึงสะท้อนทั้งความรักของแฟนๆ และความคาดหวังต่อบทแปลที่ยังสามารถพัฒนาได้อีก

ลองนึกภาพว่ามีโปรดิวเซอร์อยากจะดัดแปลง 'my-novel' ให้เป็นหนังแล้วชวนมาคุยกับเราแบบตรง ๆ: ใครเป็นคนที่ต้องได้รับอนุญาตจริง ๆ นั้นไม่ได้ซับซ้อนเท่าไหร่ แต่อาจมีชั้นของความยุ่งยากถ้าสัญญาเดิมโยงสิทธิไปให้คนอื่นไว้แล้ว เรามักจะเริ่มจากการมองหาเจ้าของลิขสิทธิ์ตามกฎหมายก่อน — โดยปกติแล้วผู้เขียนต้นฉบับเป็นผู้ถือสิทธิ แต่ถ้าผลงานนั้นถูกขาย โอน หรือทำเป็นสัญญาให้กับสำนักพิมพ์ บริษัทตัวแทน หรือผู้ว่าจ้างแบบ 'work-for-hire' เจ้าของสิทธิอาจเป็นหน่วยงานเหล่านั้นแทน การแต่งสัญญาด้วยข้อกำหนดที่ชัดเจนเป็นสิ่งที่เราให้ความสำคัญมาก: ควรตรวจสอบว่าใครถือสิทธิย่อย (sub-rights) เช่น สิทธิในการทำภาพยนตร์ ลิขสิทธิ์ในภาษาต่างประเทศ สิทธิในการทำซีรีส์ต่อเนื่อง รวมถึงการครอบคลุมเวทีและเขตอาณาเขต (territory) และระยะเวลาของสิทธิ การทำสัญญาแบบ 'option' เป็นเครื่องมือที่โปรดิวเซอร์มักใช้เพื่อจับจองสิทธิไว้ระยะหนึ่งก่อนจะซื้อขาด โดยต้องแน่ใจว่ามีการลงลายมือชื่อจากผู้ที่มีอำนาจจริง ๆ เพื่อให้ chain of title สะอาด มีรายละเอียดเสริมที่ไม่ควรมองข้าม เช่น ถ้ามีผู้ร่วมเขียน ภาพประกอบ หรือผู้แปล ก็ต้องขออนุญาตจากคนเหล่านั้นด้วย รวมถึงเรื่อง 'moral rights' ในบางประเทศที่ผู้สร้างยังมีสิทธิทางศิลปะไม่สามารถสละทิ้งได้ อีกประเด็นคือถ้าผลงานอ้างอิงเหตุการณ์จริงหรือบุคคลจริง อาจต้องจัดการ life rights ของบุคคลนั้น ๆ ตัวอย่างที่ชัดคือกรณีของผลงานคลาสสิกบางเรื่องที่มรดกหรือกองมรดกยังคุมสิทธิอย่างเข้มงวด — การรอบคอบตั้งแต่ต้นช่วยให้โปรเจ็กต์เดินต่อได้โดยไม่สะดุด และในมุมตัวเอง ผมรู้สึกว่าการทำความเข้าใจกับโซ่ของสิทธิและเก็บหลักฐานเป็นลายลักษณ์อักษรเป็นส่วนที่สนุกแบบท้าทายสำหรับการแปลงงานวรรณกรรมเป็นภาพยนตร์

เริ่มจากช่องทางถูกลิขสิทธิ์ก่อนเลย จะช่วยให้ได้ไฟล์ที่แปลอย่างเป็นทางการ คุณภาพไฟล์ดี และผู้เขียนกับนักแปลได้รับการสนับสนุนด้วย ฉันมักจะซื้อหรืออ่านจากร้านหนังสือออนไลน์อย่าง MEB หรือ Ookbee เพราะที่นั่นมักจะมีทั้งเวอร์ชันอีบุ๊กและฉบับกระดาษของนิยายแปลไทย รวมถึงบางเรื่องที่วางขายบน Kindle/Google Play ด้วย การค้นหาชื่อเรื่อง 'my-novel' บนแพลตฟอร์มเหล่านี้เป็นทางเลือกที่ปลอดภัยที่สุด ถ้าพบฉบับแปลไทยที่วางจำหน่ายผ่านสำนักพิมพ์ชัดเจน นั่นมักหมายความว่าเป็นลิขสิทธิ์ถูกต้องและมีการจัดหน้าที่ดี บางครั้งสำนักพิมพ์จะประกาศเวอร์ชันไทยบนเว็บไซต์หรือหน้าเพจของตนเอง ฉันชอบเช็ก credit ของนักแปลและ ISBN เพื่อให้แน่ใจว่าไม่ได้ซื้อไฟล์จากแหล่งที่ไม่ชัดเจน หากไม่เจอในร้านอีบุ๊ก ก็น่าสนใจมองหาฉบับพิมพ์ที่ร้านหนังสือใหญ่หรือร้านมือสองที่เชื่อถือได้ การสนับสนุนอย่างถูกกฎหมายทำให้ผลงานที่ชอบยังคงมีต่อไป และคุณจะได้อ่านในรูปแบบที่ดีที่สุดด้วย

ชื่อเรื่องแบบ 'my-novel' ฟังดูคุ้นเคยแปลกๆ แต่การจะบอกชื่อผู้แปลไทยตรงๆ ต้องพิจารณาจากว่าที่วางขายเป็นฉบับทางการหรือแฟนแปลที่เผยแพร่บนอินเทอร์เน็ต ถ้าพบฉบับที่พิมพ์โดยสำนักพิมพ์ในประเทศไทยหรือมีบาร์โค้ด ISBN ของไทย ปกและหน้าสิทธิ์มักจะระบุชื่อผู้แปลอย่างชัดเจน พร้อมกับข้อมูลลิขสิทธิ์ที่บอกว่าลิขสิทธิ์ได้รับอนุญาตอย่างเป็นทางการหรือไม่ บางครั้งข้อมูลนี้จะอยู่ที่หน้าคำนำหรือปกหลังด้วย ฉันมักจะพลิกดูหน้าสิทธิ์เป็นอย่างแรกเพราะนั่นแหละคำตอบอยู่ตรงนั้นเลย ถ้าไม่เจอชื่อผู้แปลในฉบับที่คุณเห็น แปลว่าน่าจะไม่ใช่ฉบับที่ได้รับอนุญาตหรือเป็นสำเนาที่ถูกแจกโดยแฟนคลับ ในกรณีแบบนี้ หากอยากความชัวร์ลองตรวจสอบรายชื่อหนังสือในหน้าเว็บของร้านหนังสือใหญ่หรือหน้าห้องสมุดที่มีฐานข้อมูล ISBN ของไทย — งานที่มีฉบับแปลทางการมักจะมีข้อมูลขึ้นตรงในระบบเหล่านั้น สุดท้ายแล้วการมีหรือไม่มีฉบับทางการขึ้นกับการซื้อสิทธิ์แปลจากเจ้าของลิขสิทธิ์ต้นฉบับ ถ้าชอบงานนี้จริงจัง การเก็บฉบับที่มีข้อมูลผู้แปลครบจะทำให้คอลเลกชันของคุณมีความหมายขึ้นมาก

เพลงธีมที่แฟนๆ ยกให้เป็นไอคอนของ 'my-novel' มีอยู่เพลงหนึ่งที่ชวนให้หลงใหลทุกครั้งที่ได้ยิน: 'Whispers of Pages' ซึ่งเป็นท่อนเปียโนเรียบง่ายที่ค่อยๆ ไล่ซ้อนด้วยสายไวโอลินจนกลายเป็นพลังความอ่อนหวานแบบที่ยากจะลืม ฉันชอบความเป็นเลเยอร์ของมัน เพราะมันทำหน้าที่เป็นทั้งเพลงบรรยายอารมณ์และเป็นธีมประจำตัวให้กับตัวละครหลัก ทุกครั้งที่เพลงนี้ขึ้น ฉากที่เหมาะสมจะเปลี่ยนอารมณ์จากนิ่งเฉยเป็นเต็มไปด้วยความหมาย เหมือนกับหน้าในหนังสือที่เปิดมาแล้วพบโน้ตซ่อนอยู่ นอกจากเวอร์ชันออริจินัลแล้ว รีมิกซ์แบบบรรเลงเปลี่ยนจังหวะเป็นช้าลงและใส่แตรเบสเบาๆ ทำให้แฟนกลุ่มหนึ่งชื่นชอบในแบบที่ต่างออกไป มุมมองของฉันคือเพลงนี้ไม่ได้ดังเพราะเป็นแค่ทำนองไพเราะเท่านั้น แต่มันเชื่อมโยงกับช่วงเวลาสำคัญของเรื่องจนกลายเป็นสัญลักษณ์ การได้ยินท่อนหลักอีกครั้งก็เหมือนเปิดกล่องความทรงจำเล็กๆ ที่แฟนๆ เก็บไว้ และนั่นแหละทำให้ 'Whispers of Pages' ยืนอยู่ในใจผู้เล่นยาวนานกว่าที่คิด