มีเล่มที่ให้บรรยากาศใกล้เคียงกับ '
กรุงสยาม' อยู่หลายเล่ม แต่เล่มแรกที่ผมอยากหยิบมาแนะนำคือ 'สี่แผ่นดิน' เพราะมันมีความเป็นมหากาพย์ของครอบครัวท่ามกลางการเปลี่ยนผ่านของสังคมเหมือนกัน
อ่าน 'สี่แผ่นดิน' จะได้เห็นภาพวิถีชีวิต ความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองและสังคมที่สอดประสานกับชะตาของตัวละครหลายรุ่น ซึ่งถ้าใครชอบความละเอียดของภูมิหลังประวัติศาสตร์และการถ่ายทอดบรรยากาศเมือง ก็จะได้รับความพึงพอใจใกล้เคียงกับการอ่าน 'กรุงสยาม' นอกจากนี้สำนวนการเล่าและการสอดแทรกความอบอุ่นของความทรงจำ ทำให้หนังสือทั้งสองเล่มให้ความรู้สึกวนเวียนเหมือนเมืองมีชีวิต
นอกจากนั้นถ้าต้องการมิติที่ต่างออกไปหน่อย แต่ยังคงธีมครอบครัวและชะตากรรมของเมือง แนะนำให้ลอง 'One Hundred Years of Solitude' ซึ่งการใช้แนวแฟนตาซีเรียงร้อยกับประวัติศาสตร์ช่วยขยายมุมมองเรื่องเวลาและการสืบทอดของคนและเมือง ในทำนองเดียวกัน 'Midnight's Children' ก็เป็นตัวเลือกที่ดี เพราะมันโยงชะตาของตัวเอกเข้ากับการเปลี่ยนแปลงของชาติอย่างแนบเนียน ทั้งสองเล่มนี้จะให้ความรู้สึกมหากาพย์และบางครั้งก็ขมขื่นในสไตล์ที่ต่างจากวรรณกรรมไทย แต่สามารถเติมเต็มความอยากได้บริบทกว้างขึ้น
สรุปก็คือ ถาต้องการทดแทน 'กรุงสยาม' ให้เริ่มจาก 'สี่แผ่นดิน' เพื่อได้กลิ่นอายใกล้เคียง หากอยากขยายมุมมองไปยังการเล่าเรื่องแบบมหากาพย์ที่ผสมแฟนตาซีและการเมือง แทรก 'One Hundred Years of Solitude' และ 'Midnight's Children' ไว้ในลิสต์ด้วย แล้วค่อยเลือกอ่านตามอารมณ์ในวันนั้น — บางครั้งการเปลี่ยนแนวสักเล่มกลับทำให้เห็น 'กรุงสยาม' ชัดขึ้นในมุมที่เราไม่เคยสังเกตมาก่อน