โดมิแนนท์ คืออะไรในนิยายโรแมนติกสมัยใหม่?

กลิ่นอายของอำนาจในความสัมพันธ์มักก่อให้เกิดทั้งความตึงเครียดและความดึงดูดใจในเวลาเดียวกัน

เวลาอ่านนิยายโรแมนติกสมัยใหม่ ผมชอบสังเกตว่า ‘โดมิแนนท์’ ไม่ได้เป็นแค่ฉากแบบหนังโป๊หรือบทของคนชอบควบคุมเพียงอย่างเดียว แต่หมายถึงบทบาท ความคาดหวัง และการแลกเปลี่ยนพลังระหว่างสองคน ซึ่งสามารถปรากฏออกมาในหลายรูปแบบ ทั้งทางร่างกาย อารมณ์ หรือสังคม

ในมุมมองของคนอ่านที่หลงใหลในรายละเอียดของตัวละคร ผมมักแยกแยะว่าโดมิแนนท์ที่ปลอดภัยและน่าสนใจประกอบด้วยองค์ประกอบหลักสามอย่างคือ ความสมัครใจ (consent) การสื่อสารที่ชัดเจน และขอบเขตที่ทั้งสองฝ่ายตกลงร่วมกัน ตัวอย่างที่ชัดเจนคือประเด็นในนิยายอย่าง 'Fifty Shades of Grey' ที่ทำให้เห็นความต่างระหว่างการนำเสนอ BDSM ที่มีการเจรจา กับการใช้พลังแบบไม่ยินยอม ผลงานสมัยใหม่ที่ทำได้ดีกว่าจะใส่บริบททางจิตใจและเหตุผลของตัวละคร ว่าทำไมพวกเขาถึงอยากยอมให้หรือรับบทนั้น

สุดท้ายนี้ ผมคิดว่าเสน่ห์ของโดมิแนนท์ในนิยายร่วมสมัยอยู่ที่ความซับซ้อนของมัน—มันสามารถเป็นเครื่องมือบอกเล่าแง่มุมของตัวละคร เป็นการทดสอบความไว้วางใจ หรือแม้แต่สะท้อนปัญหาที่ต้องถกเถียง เช่น การข้ามเส้นระหว่างความยินยอมกับการบังคับ อ่านด้วยความระมัดระวังและใส่ใจการนำเสนอจะช่วยให้เข้าใจมิตินี้ได้ลึกขึ้น

ในโลกของนิยายรักสมัยใหม่ ผมมองว่าคำว่า 'โดมิแนนท์' มักถูกใช้อย่างกว้าง ไม่ได้จำกัดอยู่แค่การควบคุมทางเพศเท่านั้น แต่หมายถึงการมีบทบาทนำในการตัดสินใจหรือกำหนดจังหวะความสัมพันธ์ ตัวอย่างที่ประทับใจคือฉากใน 'Normal People' ที่ความไม่เท่าเทียมทางอารมณ์และอำนาจไม่ได้แปลว่าใครผิดใครถูก แต่มันเปิดเผยช่องว่างของความต้องการและความเปราะบาง

วิธีที่ผมชอบอธิบายคือคิดว่าโดมิแนนท์เป็นสเปกตรัม: ด้านหนึ่งคือการยินยอมและการแลกเปลี่ยนพลังอย่างตั้งใจ (เช่น บทบาทที่ตกลงกันระหว่างคู่รัก) อีกด้านคือการใช้อำนาจแบบหนึ่งฝ่าย ซึ่งอาจกลายเป็นการทำร้ายได้เมื่อละเลยขอบเขต จุดสำคัญในนิยายสมัยใหม่คือการให้พื้นที่กับเสียงของฝ่ายที่ถูกครอบงำ—การเล่าเรื่องจากภายในหัวใจของตัวละครทำให้เราเห็นเหตุผล เบื้องหลังการตัดสินใจ และผลกระทบทางจิตใจ

มุมมองแบบผู้ใหญ่และค่อนข้างระวังอย่างผมจะชอบงานเขียนที่ไม่โรแมนติกการครอบงำอย่างงมงาย แต่ตั้งข้อสังเกตและตั้งกฎเกณฑ์ เช่น การพูดคุยเรื่องขอบเขตหรือการใช้สัญญาณหยุด ซึ่งช่วยทำให้บทบาทโดมิแนนท์ในเรื่องมีน้ำหนักและไม่กลายเป็นคำอธิบายง่ายๆ ของความรุนแรง ความละเอียดอ่อนตรงนี้คือจุดที่ทำให้นิยายรักยุคใหม่น่าสนใจยิ่งขึ้น

เส้นแบ่งระหว่างเสน่ห์และอันตรายของคำว่าโดมิแนนท์ทำให้ผมมักหยุดคิดก่อนจะชอบตัวละครอีกครั้ง

สไตล์การเล่าในคำตอบนี้จะสั้น กระชับ และยกตัวอย่างชัดเจน: ในนิยายรักสมัยใหม่โดมิแนนท์อาจมาในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การเป็นผู้นำเชิงรุกทางอารมณ์ (คนหนึ่งตัดสินใจแทนคู่รักไปหลายเรื่อง), การชิงดีชิงเด่นเชิงสังคม (ใช้อำนาจหรือสถานะ), หรือการเล่นบทบาทที่ยินยอมกัน เช่นคู่รักที่ชอบบทบาทแบบ 'D/s' ซึ่งงานที่สะท้อนบรรยากาศการเล่นบทบาทได้น่าสนใจคือ 'The Hating Game' ที่ใช้แรงเสียดสีและเกมอำนาจในที่ทำงานเป็นเครื่องมือดึงดูดใจ

คำแนะนำสั้นๆ จากประสบการณ์การอ่านคือให้สังเกตสัญญาณของการยินยอม มองหาการสื่อสารก่อนและหลังฉากที่มีการใช้พลัง รวมทั้งสังเกตผลลัพธ์ทางอารมณ์ของตัวละครอีกฝ่าย ถ้ารู้สึกว่าความสัมพันธ์ถูกนำไปสู่การลดค่าตัวตนหรือความปลอดภัยของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง นั่นอาจไม่ใช่โดมิแนนท์ที่ให้ความรู้สึกปลอดภัยหรือโรแมนติก แต่เป็นการใช้พลังที่เป็นพิษ สรุปคือ อ่านด้วยใจที่เปิดและคำนึงถึงขอบเขตของตัวละครเสมอ