"Mahal, aalis ka talaga?" tanong ni Sofia habang papasok sa kwarto. Nakita niyang nakabihis nang maayos si Damien at nakahanda na rin ang mga gamit na dadalhin nito.
Napabuntong-hininga si Damien. Hindi na niya mabilang kung ilang beses na silang nag-aaway ni Sofia dahil sa maliliit na bagay na dapat sana’y madaling maayos. Pero ganyan talaga ang buhay may-asawa—kapag nangingibabaw ang ego, kahit mumunting problema ay nagiging kasing laki ng bundok. "Sinabi ko na sa'yo kahapon, nakalimutan mo na ba?" Ipinagpatuloy ni Damien ang pagbibihis, isinara ang mga butones ng kanyang damit, at sinuklay ang kanyang buhok. Tahimik lang si Sofia habang pinagmamasdan ang asawa. "Pwede ba akong sumama?" tanong niya matapos ang ilang saglit na pananahimik. Tumingin si Damien kay Sofia, saka kinuha ang cellphone niya at isinilid sa bulsa. "Hindi ako pupunta sa lungsod, kundi sa isang baryo para tingnan ang taniman ng tsaa na pagmamay-ari ng kumpanyang makikipagkasunduan sa kumpanya ko. Hindi iyon lugar para sa'yo, mas mabuting manatili ka na lang dito." Muli namang napabuntong-hininga si Sofia. Hindi niya gustong maiwan mag-isa. Natatakot siyang muling dumalaw ang biyenan niya sa bahay at pag-usapan na naman ang pagkakaroon ng anak. Siguradong ikukumpara na naman siya nito sa manugang ng kaibigan nito na mayroon nang anak. "Damien, mas mabuti pang sumama na lang ako sa'yo kaysa harapin ang mama mo! Alam mo naman kung paano siya, ‘di ba? Kapag wala ka, ang dali-dali niyang laitin ako," sabi ni Sofia habang nagmamakaawa ang tingin. Nangangatog ang kanyang tinig, at bahagyang kumikislap ang mga mata niya dahil sa naiipong luha. Alam ni Damien na nasasaktan ito, pero kung isasama niya si Sofia, tiyak na hindi siya makakapag-concentrate sa trabaho niya. "Hindi!" mariing sagot ni Damien. Alam na niya ang mangyayari. Noong nakaraan, isinama niya si Sofia sa isang business trip, at buong araw lang siyang nakarinig ng reklamo mula rito. Hindi siya tinantanan hanggang sa makatulog ito. Dahil doon, hindi niya natapos ang dapat niyang gawin. At mula noon, ipinangako niyang hinding-hindi na niya ito isasama sa ganitong mga lakad. Bago pa makapagsalita ulit si Sofia, kinuha na ni Damien ang bag niya at mabilis na lumabas ng kwarto. Naglakad siya papunta sa garahe at agad na pinatakbo ang sasakyan. Wala man lang paalam. Naiwang nakatayo si Sofia sa may pintuan, pinipigilan ang sariling lumuha. Pakiramdam niya, unti-unti nang nagbabago si Damien—nagiging malamig, nagiging matabang. "Hindi, hindi ako iiyak! May schedule pa akong shooting, mas mabuting umalis na rin ako bago pa dumating ang matandang ‘yon at pag-usapan na naman ang apo!" bulong niya sa sarili, saka pumasok pabalik sa kwarto. --- Sa kabilang banda… Malungkot na ngiti ang lumabas sa labi ni Bellerien habang pinagmamasdan ang mga batang naglalaro sa parke. Nandoon din si Jason. Masaya itong tumatakbo, pero nang mapansin niyang may ilang bata roon na kasama ang kanilang mga magulang, tila natigilan ito. Biglang kinurot ang puso ni Bellerien. "Nais din kaya ni Jason na magkaroon ng ama?" tanong niya sa sarili. Kung ganun nga, ano ang dapat niyang gawin? Sa panahon ngayon, bihira nang may lalaking handang pakasalan ang isang babaeng may anak na. Napakamahal ng gastos sa buhay, at ito ang isang malaking hadlang. Marami nang mag-asawa ang pinipiling huwag nang magkaanak, at marami ring nagpapasyang huwag nang magpakasal. Napalunok si Bellerien at mabilis na lumapit kay Jason. Sinamahan niya itong maglaro, umaasang kahit papaano ay maibsan ang pangungulila nito. Pagsapit ng hapon, nagyaya na siyang umuwi. Gaya ng nakasanayan, naglakad silang mag-ina habang nag-uusap. Kahit madalas ay hindi magtugma ang sinasabi ni Jason, natatawa pa rin si Bellerien sa kakulitan ng anak. Pagkarating sa inuupahan nilang kwarto, agad niyang dinala si Jason sa banyo upang maghugas ng kamay, paa, at mukha. Pagkatapos noon, napatingin siya sa natitirang bigas at dalawang itlog na nasa mesa. Napabuntong-hininga siya. Tanda niya, wala na silang pagkain. Ngunit dahil bukas pa ang sahod niya, wala siyang magawa kundi pagkasyahin ang kung ano ang meron sila ngayon. Maya-maya, tinawag niya si Jason. "Anak, pasensya ka na, ito lang ang makakain natin ngayon. Pero malusog naman ang itlog, kaya dapat ubusin mo ito, ha?" sabi niya habang iniaabot ang pinggan sa anak at hinaplos ang ulo nito. Kinailangan niyang magtipid. Hindi siya kakain ngayong gabi, pero babawi na lang siya bukas, naisip niya. Nang matapos ang lahat, oras na para matulog si Jason. Ang mabait niyang anak ay kusang nahiga sa tamang oras. Pagkatapos niyang matulog, saka lamang nagsimula si Bellerien sa gawaing bahay. Pagod na pagod siya, pero ito ang landas na pinili niya. Makalipas ang ilang sandali, humiga na rin siya sa kama, niyakap ang anak, at inayos ang kumot nito. "Jason, salamat sa pagiging mabuting anak ni Mama," bulong niya. Ngumiti siya habang tinititigan ang maamong mukha ng natutulog niyang anak. Hinalikan niya ito sa noo bago tuluyang ipinikit ang kanyang mga mata. --- Kinabukasan… Kasama na ni Damien ang matalik niyang kaibigan na si Jordan. Nasa loob sila ng sasakyan papunta sa baryo kung saan naroroon ang taniman ng tsaa. "Dam, gusto kong bumili muna ng bulaklak para sa asawa ko. Gusto mo rin ba?" tanong ni Jordan. Napabuntong-hininga si Damien at tiningnan ito nang may pagtataka. "Bakit ako bibili ng bulaklak? Aling asawa ang tinutukoy mo? Hindi ba nasa bahay ang asawa mo?" balik tanong ni Damien, halatang naguguluhan. Napangisi si Jordan at kinamot ang batok niya kahit hindi naman ito makati. "Alam mo kasi… Bukod sa legal kong asawa, meron din akong isang 'di legal," mayabang na sabi ni Jordan, tila ipinagmamalaki pa ito. Napailing si Damien. Alam naman niya kung paano si Jordan—may lihim na relasyon sa sekretarya nito, pati na sa hipag nito. At ngayon, nadagdagan pa ng isa. "Hayop ka talaga," iling niyang sabi. Ngumisi lang si Jordan. "Wala akong magawa, pare. Alam mo ‘yon? Kung isang babae lang ang uunahin mo, madaling magsawa. Sigurado akong nararamdaman mo rin 'yan!" Napasinghap si Damien at hindi na lang siya sumagot. Nang marating nila ang isang flower shop, agad na bumaba si Jordan at pumasok. "Magandang umaga po! Ano pong maitutulong ko?" bati ng isang babae. Ngumiti siya nang matamis, dahilan para mapatitig si Jordan sa kanya nang ilang segundo. "Ano po, sir? Bibili kayo ng bulaklak para sa asawa o kasintahan?" "A-ah, oo," sagot ni Jordan. Ngumiti ang babae. "Sige po, tingnan niyo muna ang mga bulaklak dito. Bawat kulay at klase ng bulaklak ay may kanya-kanyang kahulugan. Ang mga ito ay espesyal para sa mga magkasintahan." Muling sinulyapan ni Jordan ang babae. "Ikaw na lang ang pumili. Piliin mo ‘yung paborito mong kulay at bulaklak," sabi niya. Bigla namang tumakbo ang isang batang lalaki papunta sa babae habang umiiyak. "Nanay!" sigaw ng bata. Si Jason. At ang babaeng iyon… Si Bellerien."Sigurado na mahirap din ito para sa iyo, hindi ba?" Tanong ni Bellerien kay Valerie na nakaupo sa tabi niya.Sa ngayon, silang dalawa ay nasa garden sa tabi ng bahay. Pinag-uusapan ang isang bagay na may kaugnayan kay Jason.Tinitigan ni Bellerien si Valerie na may tingin na mukhang hindi komportable. Alam niya rin na nakakaramdam din siya ng pagkakasala dahil hindi niya napigilan ang kanyang biyenan na huwag ipagkasundo sina Valerie at Jason. Kahit na walang sinabi si Valerie, pero alam na alam ni Bellerien na hindi rin nagugustuhan o hindi gusto ni Valerie ang pagkakasundong iyon."Si Kuya Jason, tiyak na magpapakasal siya balang araw. Kaya, hindi na kailangang mag-alala tungkol sa bagay na iyon, 'di ba Tiya?" Sabi muli ni Valerie pagkatapos ay ngumiti na tumingin kay Bellerien.Pinilit ni Bellerien ang kanyang ngiti. Kung iisipin niya gaano man kadalas, sa ngayon ay nakakaramdam din siya ng pagkakasala dahil sumang-ayon siya sa pagkakipag-usap kay Jason at kay Valerie na sa huli a
Ipinikit ni Valerie ang kanyang mga mata dahil sa refleks na ginawa niya nang itinaas ni Beni ang kanyang mga kamay para sampalin siya. Gayunpaman, pagkatapos ng ilang segundo na ipinikit ni Valerie ang kanyang mga mata na naghihintay na maramdaman ang sampal sa kanyang mukha, hindi niya naramdaman ang sakit kaya sa huli ay sinimulan niyang buksan nang dahan-dahan ang kanyang mga mata at tumingin sa mukha ni Beni. Nagbago ang direksyon ng paningin ni Valerie nang matagpuan niya ang isang tao bukod kay Beni sa kanyang harapan."Ang iyong maruruming kamay, tila nakasanayan na ang pagsampal sa mga babae, 'di ba?" Kuya Jason?Tinitigan ni Jason si Beni na may ganoong tingin sa kanyang mga mata na mukhang napakalamig habang hinahawakan nang mahigpit ang kamay ni Beni na halos umabot na sa mukha ni Valerie.Natahimik si Valerie. Talagang naguguluhan siya kung paano nakapunta si Jason doon, at ano ba talaga ang ginagawa ni Jason sa sandaling iyon?Ibinagsak ni Jason ang kamay ni Beni nang m
Ngumiti si Valerie habang yakap ang braso ng kanyang Ama, at sumandal ang kanyang ulo doon. Gaya ng kanilang nakaugalian tuwing gabi, silang dalawa ay nasa hardin sa gilid ng bahay habang pinagmamasdan ang langit na may ilang bituin na nagpapaganda roon. Ang totoo, ang nakaugaliang iyon ay nagsimula sa kanyang inang si Valerie na madalas yayain ang kanyang asawa at anak na umupo roon at tangkilikin ang ganda ng mga bituin sa langit ng gabi."Ama, hanggang sa mga sandaling ito, patuloy mo pa rin bang nami-miss si Ina?" Tanong ni Valerie na bigla na lamang nakaramdam ng labis na lungkot dahil kinailangan niyang muling maalala ang kanyang ina kahit na matagal na ang panahon ang nakalipas.Ngumiti si Jordan at tumango. Ang pangungulila na kanyang nararamdaman para sa kanyang yumaong asawa ay hindi kailanman nawala kahit na sampung taon na ang nakalipas."Buti na lang, maraming oras ang ginugol namin ni Ina nang magkasama at talagang nabuhay kami bilang mag-asawa na nagmamahalan nang walan
"Hindi ka naman pinipilit ng Nanay, lahat ng desisyon ay nasa kamay mo pa rin. Tungkol kay Lola, alam mo naman na madali siyang lambingin kapag ang kanyang apo ang humihiling, 'di ba? Pero, nakikita ko kung ano ang nangyari kay Valerie pagkatapos mamatay ni Tiya Terra, at ang kanyang asawa na parang nawawala sa sarili hanggang ngayon, hindi ko maitatanggi na gusto ko siyang yakapin nang mahigpit." Sabi ni Bellerien na nakatingin sa kanyang anak na tahimik na nag-iisip. "Jason," tawag ni Bellerien at muling nagsalita, "Huwag kang magpabigat, okay?" Hinawakan ni Bellerien ang kamay ni Jason at hinawakan ito nang mahigpit habang nakatingin sa kanya na may ngiting lalong nagpahirap kay Jason na tumanggi. Huminga nang malalim si Jason at tumingin sa kanyang Ina at sinabi, "paano ako hindi magpapabigat?" Tanong niya, "sa loob ng mga taon hindi ka humingi ng kahit ano sa akin, hindi nagdemand ng kahit ano at palaging nagtitiwala sa akin kahit anuman ang ginagawa ko. Nay, alam mo ba kung an
"Saan ang bahay mo, ang ibig kong sabihin, bahay na mapupuntahan mo bukod sa bahay ng lalaking 'yun?" Sabi ni Jason na hindi man lang tumitingin kay Velo at walang anumang ekspresyon.Natahimik si Velo dahil hindi niya alam kung paano sasagutin ang tanong ni Jason. Ang totoo, wala siyang mapupuntahan dahil matagal nang naghirap ang kanyang mga magulang, at wala ring naiwan pagkatapos nilang mamatay dahil sa sakit ilang taon na ang nakalipas. Ang bahay na dati niyang tinitirhan kasama ang kanyang mga magulang ay inuupahan lamang. Kaya, pagkatapos niyang pakasalan ang lalaking 'yun na si Beni, doon na lamang siya nakatira kung saan nakatira rin si Beni."Bakit ka tumahimik?" Tanong ulit ni Jason, tiningnan si Velo para makita ang ekspresyon nito, saka bumuntong-hininga at muling tumingin sa harap kung saan siya nakatingin kanina pa.Pilit na ngumiti si Velo at sumagot, "Wala akong ibang tirahan kundi ang bahay na tinitirhan ko kasama si Beni. Kaya, maaari mo akong ibaba kahit saan," sag
"So, ang konklusyon ay, tinatanggihan mo ako?" Tanong ng isang magandang babae na nakaupo sa tapat ng isang lalaking napakagwapo.Ang lalaki ay ngumiti ng bahagya at patagilid, laging nakatingin sa babae at sinabi, "May dahilan ba ako para tanggapin ka bilang kasintahan o maging asawa ko?"Ang babae ay nagulat at nainis habang pinipigilan ang kanyang mga luha, "Alam mo ba kung gaano katagal kong pinaganda ang aking mukha at kung gaano kamahal ang mga damit na suot ko para lang makipagkita sa iyo? Ang lakas ng loob mong tanggihan ako?!"Muling ngumiti ang lalaki ngunit ang kanyang mga mata ay tila nanghihiya sa sinabi ng magandang babae na nakaupo sa tapat ng mesa na nakatingin sa kanya nang may galit dahil hindi niya tinanggap ang damdamin ng babae."Hindi ba't ang mga babaeng katulad mo ay karaniwang mas gustong gumugol ng oras sa pagpapaganda ng mukha at pamimili ng mga mamahaling bagay na karaniwang isinusuot sa iyong katawan? Bakit ka nagrereklamo na parang pinipilit kitang gawin