PAUL POVHindi ko na mabilang kung ilang beses kong sinabi sa sarili ko na ayoko na. Noong iniwan ko ang third year college sa Aurora Academy, akala ko tapos na ang lahat. Hindi lang dahil sa sakit. Hindi lang dahil sa gulo. Kundi dahil wala na akong natirang lakas para ipagpatuloy pa.Pero heto ako ngayon—nakatayo sa pila sa registrar ng CEU Makati, may hawak na brown envelope na parang bumigat sa bawat hakbang ko. Nandoon lahat ng requirements ko—birth certificate, ID photos, recommendation letter, at ‘yung papel na pinakaayaw kong tingnan: ang transcript na nagpapaalala kung saan ako natigil.Third year, first sem. Doon ako huminto. Parang sasakyang naubusan ng gasolina sa gitna ng daan. At ngayon, ilang buwan matapos ang katahimikan, sugat, at pag-aalinlangan, heto ako. Gusto ko ulit bumiyahe. Hindi para sa iba. Hindi para patunayan ang kahit ano. Kundi para sa sarili kong unti-unting natututong maniwala muli.Pagharap ko sa counter, pinilit kong panatilihin ang boses ko na kalmad
Kinabukasan, tahimik lang ang paligid ng bahay ni Lola Aurora. Maaga akong nagising, pero hindi dahil sa ingay ng alarm. Para bang kusa na lang bumangon ang katawan ko. Magaan ang pakiramdam—hindi pa buo, pero mas magaan. Parang tinanggalan ng gapos.Paglabas ko ng kwarto, nagtungo ako sa kusina. Naabutan ko si Papa, nagkakape na. Akala ko kagabi lang siya magpapalipas ng oras dito kay Lola. Pero heto pa rin siya—tahimik, pero halatang may gustong sabihin.“Pa, di po ba dapat nasa bahay ka na?” tanong ko habang inaabot ang tasa.“Bumalik muna ako saglit. Gusto sana kitang yayain... umuwi,” diretsong sabi niya.Napatingin ako sa kanya. Hindi dahil sa gulat, kundi dahil sa bigat ng salitang uwi. Matagal na rin akong hindi tumira sa bahay namin.“Miss ka na ni Sarah,” dagdag niya. “Lagi kang tinatanong. Si Daniel din. Hindi siya palasalita, pero noong nalaman niyang nagkita tayo, nagtanong agad kung uuwi ka na raw.”Tahimik lang ako habang nagtitimpla ng kape. Miss ko na rin sila, lalo na
PAUL POVPagkaalis ng dalawang babae sa buhay ko—este, dalawang nagpapagulo sa isip ko—hindi muna ako agad umalis sa lugar na ‘yon. Sa totoo lang, hindi ko alam kung saan ako pupunta. Wala rin naman akong ibang lakad. Wala ring maisip na gawin. Kaya naglakad-lakad lang ako saglit, hanggang sa mapadpad ako pabalik sa kotse.Nasa driver's seat ako ngayon, nakasandal at nakapikit. Hindi para matulog, kundi para makalubog sa katahimikan. Sa sarili kong ingay.Ramdam ko pa rin ang bigat ng mga sinabi ni Andrea. Hindi niya ako sinigawan, hindi siya nagdrama, pero may puwersa ang boses niya. May tapang sa likod ng sakit. At mas masakit ‘yon kaysa kung sumigaw siya. Kasi alam kong sinubukan niyang maging matatag, kahit masakit na ang kanyang loob.“Sana maging totoo tayo kahit minsan,” narinig kong sabi niya kanina, bago siya umalis.Walang sagot ang mga tanong niya. Ako man, hindi ko rin alam ang totoo. Saan ba ako sa buhay niya? Kaibigan? Panakip-butas? Tagapagligtas? Boyfriend? O isang alaa
PAUL POV11:30 AM. Nakapark na ako sa labas ng Ayala Mall, ang lugar kung saan nagpapart time job si Esther. Tahimik lang ako na nakasandal sa manibela, hinihintay ang message ni Esther. May background music mula sa radyo, pero halos hindi ko na naririnig. 12:00 PM ang usapan namin ngunit nandito na ako at hinihintay siya. ganun ako kasabik na makita siya.Hindi ko alam kung bakit kinakabahan ako. Lunch lang naman ‘to at magkaibigan kami. Madalas naman kaming kumain sa labas dati. Pero ngayon, iba ang pakiramdam na ito. Siguro kasi ngayon, alam ko na sa sarili ko na may nararamdaman ako sa kanya.Nag-vibrate ang phone ko. Dali-dali ko itong tiningnan at tama ang kutob kong si Esther nga ang nagpadala ng message.ESTHER: “Off ko na. Nasa entrance na ako, sa may fountain. Magmessage ka lang kapag malapit ka na.”Agad akong bumaba ng kotse at naglakad papasok sa Ayala Mall. Nakasanayan ko na ang lugar—malamig ang paligid, matao pero organisado, tahimik ang ingay ng sibilisadong city life.
PAUL POVPagkatapos ng isang buwang bakasyon sa malamig at luntiang Cagayan Valley, bumalik ako sa Makati kasama ang pinakamamahal kong Lola Aurora. Tahimik lang ako habang binabaybay namin ang daan palabas ng airport, sakay ng itim na SUV na sinundo sa amin ni Mang Berto, ang long-time family driver ni Lola.“Kamusta ang biyahe, Ma’am?” bati ni Mang Edgar habang hawak ang manibela ng sasakyan at nakatingin sa aming dinadaan.“Maayos naman, Edgar. Pero nakakapagod din talaga ang byahe. Buti na lang nandiyan ka,” sagot ni Lola, habang ako naman ay panay ang tanaw sa labas ng bintana. Iniimagine ko pa rin ang katahimikan ng Cagayan—yung simoy ng hangin, ang tanawin ng bundok at palayan, at ang simpleng buhay na panandalian naming tinikman.Habang bumabaybay kami ng EDSA, ramdam ko agad ang pagbabago ng hangin—mula sa sariwang simoy ng probinsya patungo sa mausok at abalang paligid ng lungsod. Napalitan ang mga bundok ng mga billboard, ang katahimikan ng mga busina, at ang simpleng pamum
3rd Person POVDumating ang huling araw ng paglilitis. Tahimik ang korte, para bang lahat ay humihinga nang sabay-sabay, naghihintay ng isang katotohanan na kaytagal ipinagkait. Ilang buwan na ring hinimay-himay ng magkabilang panig ang mga ebidensya: ito ang bawat video, bawat mensahe, bawat litrato. Pero ngayon, ang sandaling magtatakda ng lahat ay dumating na.Maingat at metikuloso ang naging presentasyon ng depensa. Ipinakita nila ang mga surveillance footage mula sa convenience store, ang metadata ng mga file na pinaniniwalaang inedit, at ang mga technical report ng isang independent forensic specialist na pinatunayan sa korte. Isa-isa nilang inisa-isa ang mga inconsistencies; mga oras na hindi tugma, mga larawan na lumalabas na ginamitan ng AI filter, at mga screenshot na pinagsama-sama mula sa iba’t ibang chat. Lahat ng ito, binuo sa isang timeline na malinaw na nagpapakita ng sabotahe.Tahimik ang buong courtroom. Tila bawat segundo ay bumibigat. Sa bawat eksenang pinapakita sa