Bago pa siya magdesisyon, kailangan niyang matutunan kung paano yakapin ang posibilidad ng isang pag-ibig na hindi niya inaasahan.
"Anong nangyari sa'yo, Cherry?" tanong niya sa sarili, pilit inaalis ang mga saloobin. "Kailan ka naging ganito? Kailan mo pinayagan ang puso mo na magtakda ng bagong landas?"
Tinutok niya ang mga mata sa kisame at inisip ang mga oras na lumipas. Si Jal... Ang mga mata nito, ang paraan ng pagtingin sa kanya, hindi kayang itanggi ni Cherry na may kakaibang epekto ito sa kanya. Hindi siya sigurado kung ang nararamdaman niya ay pagmamahal, ngunit may isang bagay na tiyak—si Jal ay nagdulot ng malaking pagbabago sa kanyang mundo.
"Siguro, ito na nga," bulong niya sa sarili. "Siguro ito na ang pagkakataon ko."
Naglakad siya palapit sa pintuan at muling tiningnan ang kanyang kabina. Sa mga sandaling iyon, nagdesisyon siya—hindi siya matatakot. Hindi siya tatakbo palayo sa kung ano ang nararamdaman niya. Hindi na niya hahayaang malusaw ang pagkakataong ito dahil sa takot.
Naglakad siya palabas ng kabina, ang puso niya ay mabilis ang tibok, ngunit sa bawat hakbang, may tiwala na unti-unting bumangon sa kanyang kalooban. Ang malamig na hangin sa dek na nagdulot ng lambing sa kanyang balat ay nagbigay ng kakaibang lakas sa kanya. Naramdaman niyang ang bawat hakbang ay tila siya'y lumalapit sa isang bagong simula, isang bagong mundo na puno ng mga posibilidad.
Paglapit niya sa dulo ng barko, nakita niya si Jal na nakatayo sa gilid, nakatanaw sa malayo. Puno ng kabuntot na tanong at hindi maipaliwanag na mga emosyon, lumapit siya sa lalaki. Hindi siya nakatiis—kailangan niyang sabihin ang nararamdaman.
"Captain Jal," nagsimula siya, ang boses ay may halong pag-aalinlangan at tapang. "Bago pa ako magdesisyon, gusto kong malaman mo na..." Nagsimulang magtagilid ang kanyang boses, ngunit pinilit niyang maging matatag. "Gusto ko sana malaman kung... kung handa ba akong magtiwala. Hindi lang sa iyo, kundi pati sa sarili ko."
Hindi nagsalita si Jal agad, ngunit naramdaman ni Cherry ang presensya nito—matibay, pero mahinahon. "Hindi mo kailangang magmadali, Cherry," sabi nito, ang tinig ay puno ng pag-unawa. "Huwag mong gawing bigat ang lahat. Magkakaroon tayo ng pagkakataon na makilala ang isa't isa ng mas mabuti."
Nakatingin sila sa isa't isa, ang bawat salita ay puno ng kasiguraduhan at pangako. Ang mga mata ni Jal ay tila nagbibigay ng siguridad, isang katiyakan na hindi siya pababayaan.
"Salamat," sagot ni Cherry, ang mga salitang iyon ay may kasamang saya at takot. "Salamat dahil hindi mo ako pinipilit. Hindi ko pa alam ang lahat, pero sigurado akong hindi ko kayang malimutan ang mga sandaling ito."
Ngumiti si Jal at malumanay na hinawakan ang kamay ni Cherry. "Wala kang kailangan alalahanin, Cherry. Kung magdesisyon ka man, nandito ako. Lagi akong nandito."
At sa mga sandaling iyon, naisip ni Cherry na hindi na mahalaga kung anong mangyayari sa hinaharap. Ang mahalaga ay nagkaroon siya ng lakas ng loob na humarap sa takot, na yakapin ang posibilidad na may nag-aantay sa kanya sa kabilang bahagi ng mundo.
Habang naroroon si Cherry, nakatayo sa harap ni Jal, ang mga alalahanin ni David ay patuloy na umiikot sa kanyang isipan. Isang taon na lang at magiging asawa na siya ni David. Ang kanilang pagmamahalan ay matagal nang itinaguyod—lahat ng mga alaala nila, ang mga pangarap nilang magkasama, ang mga plano para sa hinaharap—lahat iyon ay tila nakataya ngayon sa bawat hakbang na gagawin niya."Pero papaano si David?" tanong niya sa sarili, ang puso ay punong-puno ng guilt at takot. Hindi ba't siya ang tao na ipinangako niyang mamahalin habambuhay? Isang taon na lang, at magiging mag-asawa na sila. Ang kanilang pagmamahalan ay hindi basta-basta, hindi lang isang simpleng ugnayan. Mahal na mahal siya ni David, at nakikita niyang patuloy na nagsasakripisyo si David para sa kanilang relasyon.
Pero si Jal... si Jal na parang isang bagyong dumaan sa kanyang buhay at nagdala ng bagong alon ng mga damdamin. Hindi matatawaran ang mga titig ni Jal, ang mga ngiti na punung-puno ng pangako, ang mga simpleng salita na nagbigay sa kanya ng mga bagong pananaw. Ang bawat sandali na lumilipas sa tabi ni Jal ay isang labirint ng mga hindi inaasahang damdamin. Hindi ito simpleng atraksyon lang—may something sa pagitan nilang dalawa, at iyon ang higit na naguguluhan siya.
Puno ng takot at guilt, lumabas siya sa kabina at humarap sa dagat. Ang malalakas na alon ay tila sumasalamin sa kanyang magulong isipan. Pinilit niyang mag-isip ng mga sagot, ngunit ang mga tanong ay patuloy na bumabalik. "Hindi ko kayang sirain ang mga pangako ko kay David," ang bulong niya sa sarili, ang boses ay puno ng kalungkutan. "Hindi ko kayang maging dahilan ng pagkasira ng lahat ng ito."
Nasa likod ng kanyang isipan ang alaala ng mga gabing magkasama sila ni David. Ang mga oras na magkasama sila sa mga mahahabang usapan, ang mga plano nilang magka-partner sa buhay. Hindi maiiwasan na ramdamin niya ang guilt habang naiisip si David, ang pagmamahal nito sa kanya, at ang mga pangako nilang hindi magbabago. "Hindi ko kayang maging tapat kay David kung magpapadala ako kay Jal," ang sigaw ng kanyang konsensya.
Ngunit habang pinagmamasdan niya ang mga alon sa dagat, may isang bahagi ng kanyang puso na tila sumisigaw, isang bahagi na nagsasabing hindi siya pwedeng magpigil magpakaluma. Hindi siya pwedeng patagilid. Si Jal ay hindi basta-basta, at malalim ang nararamdaman niya. Hindi pa siya sigurado, pero natatakot siya na baka ang mga nararamdaman niya ay magsimula nang magbukas ng mas malalim na pintuan na mahirap nang isara.
Lumapit si Jal kay Cherry habang siya'y nag-iisa sa tabi ng dagat. "Cherry," nagsimula siya, ang boses ay puno ng malasakit. "Alam kong hindi madali ang sitwasyon mo ngayon. Kung kailangan mong mag-isip, ako'y maghihintay."
Napatingin si Cherry kay Jal, ang kanyang mga mata ay puno ng takot at kalituhan. "Hindi ko kayang maging matapat kay David kung magpapadala ako sa mga nararamdaman ko sa'yo," ang sabi ni Cherry, ang kanyang boses ay malakas at puno ng pagkabigla sa sarili.
Si Jal ay tahimik na naghintay, ang mga mata nito ay puno ng pagkaintindi. "Hindi ko nais na maging sanhi ng pagkasira ng iyong relasyon kay David," ang sagot ni Jal. "Ang desisyon ay nasa iyo, Cherry. Hindi kita pipilitin."
Nag-angat si Cherry ng ulo, napansin ang malasakit sa mga mata ni Jal. Hindi na siya makapagpigil. "Hindi ko alam kung anong nangyayari," ang kanyang tinig ay malungkot at puno ng hinagpis. "Si David ang mahal ko. Ngunit may ibang nararamdaman ako kapag ikaw ang kasama ko."
Mahal kong mga mambabasa, Lubos ang aking pasasalamat sa inyong patuloy na pagsuporta sa aking mga akda. Bilang isang manunulat, malaking tulong ang inyong mga likes, comments, at gems upang maibahagi ko pa ang aking mga kwento sa inyo. Sana po ay mapagbigyan ninyo ako ng inyong suporta. Maraming salamat po!
"Cherry," tugon ni Jal, "kung anuman ang nararamdaman mo, ito ay hindi magiging madali. Mahal kita bilang kaibigan, at hindi ko nais na magdulot ng sakit sa'yo o kay David. Hindi ko kayang maging dahilan ng pagkabasag ng buhay mo."Ngunit sa mga salitang iyon, nakaramdam si Cherry ng isang bagong pag-unawa—isang uri ng kalayaan. Hindi niya kailangang magmadali. Hindi niya kailangang magdesisyon agad-agad. Ang lahat ng ito ay isang proseso, at may oras para mapag-isipan.“Puwede ko bang mag-isip pa?” tanong ni Cherry kay Jal, ang mga mata ay puno ng pangako at hindi siguradong pag-asa.“Walang pilitan,” tugon ni Jal, na may ngiti sa mga labi. "Walang madali sa buhay. Pero kahit anong mangyari, andito ako, Cherry."At habang si Cherry ay naglalakad palayo, ang mga saloobin niya ay patuloy na magulo. May pagmamahal para kay David, at may isang bahagi ng kanyang puso na nagsasabing hindi kayang ibasura ang nararamdaman kay Jal. Ngunit alam niyang may mga hakbang na kailangan niyang gawin—m
Hindi na siya magpapakita ng anumang senyales ng pagiging malapit dito. Wala nang mga hindi inaasahang pagtambay o mga pag-uusap na wala sa plano. Sa tuwing magkakasalubong sila sa barko, maghahanap siya ng mga dahilan para maiwasan ang bawat pagkakataon na magtagpo ang kanilang mga mata, at magtago na lamang sa kanyang sariling mundo.Habang ang alon ng dagat ay patuloy na lumilipad at naglalakbay sa malawak na kalawakan, si Cherry ay nagbigay ng oras upang mag-isip. Gusto niyang lumayo sa kalituhan ng kanyang puso, at sa bawat sandali ng kanyang pag-iisa, nagsimula siyang magbalik-tanaw sa mga alaala ng pagmamahal na binuo nila ni David. Ang bawat tawa, ang bawat yakap, at ang bawat pangako ay nagsisilbing gabay para sa kanya sa mga oras ng kalituhan.“David... ikaw ang aking pangarap,” bulong ni Cherry sa kanyang sarili habang nakatingin sa malawak na dagat. “Ikaw at ako, magkasama. Walang ibang tao kundi ikaw.”Napagtanto ni Cherry na ang nararamdaman niyang kalituhan kay Jal ay hi
Puno ng kalituhan si Cherry, at nahirapan siyang maipaliwanag sa sarili kung bakit may parte ng kanyang puso na patuloy na umaasa. "Bakit nga ba ako naguguluhan?" tanong niya sa sarili, ngunit alam niyang hindi niya kayang ipagwalang-bahala ang mga pangako at pagmamahal ni David. Siya ay natatakot na baka madala siya ng mga sandaling ito, ng mga emosyon na puno ng kalituhan. Mahal na mahal niya si David at hindi niya nais na mawala ang lahat ng itinaguyod nilang relasyon, ngunit hindi maiwasan ng kanyang puso na magduda at magtanong sa sarili kung paano nangyari na naging ganito siya.Ang bawat pagtingin ni Jal, ang bawat salita na binitiwan nito, ay may matinding epekto sa kanya. Puno ng mga alaala ang kanyang isipan—mga sandaling tila napakagaan at puno ng kasiyahan na kasama siya. Ngunit alam niyang kailangan niyang makawala sa mga ilusyon na ito, dahil si David ang kanyang hinahanap, at si Jal ay bahagi ng isang magulong sitwasyon na hindi dapat laruin.Si Jal, na naramdaman ang pa
Kinabukasan, balik sa trabaho ang lahat ng tauhan sa passenger crew. Tulad ng dati, abala ang bawat isa sa kani-kanilang mga gawain, ngunit sa araw na iyon, ramdam ni Cherry ang kakaibang tensyon sa paligid, lalo na mula kay Jal. Ang dating malambing, palabiro, at flirty na kapitan ng barko, ay bigla na lang naging bugnutin at masungit. Tila ba hindi na siya ang parehong taong nangakong magbabago para sa kanya.Sa bawat pagkakataon na magkasalubong sila, ang malamig na tingin ni Jal ay parang kutsilyong tumatama sa puso ni Cherry. Hindi niya maiwasang mapansin na tila pinag-iinitan siya nito. Lahat ng kanyang galaw ay may puna—mula sa pinakamaliit na detalye ng kanyang trabaho hanggang sa mga bagay na wala namang kinalaman sa kanyang responsibilidad."Cherry, bakit ganito ang pagkakaayos ng report mo? Wala ka bang pakialam sa kalidad ng trabaho mo?" singhal ni Jal habang tinuturo ang isang dokumento. Tinutok pa nito ang mga mata kay Cherry na parang iniinspeksyon ang bawat galaw nito.
Mula sa araw na iyon, mas naging propesyonal ang pakikitungo ni Jal kay Cherry. Bagamat nanatili ang lamig sa kanilang interaksyon, unti-unti ring bumalik ang katahimikan sa kanilang trabaho. Ngunit alam nilang pareho, ang sugat ng kanilang nakaraan ay hindi agad maghihilom, at ang mga alon ng damdamin na minsang dumaan sa kanilang dalawa ay mag-iiwan ng bakas na hindi madaling burahin.Pagsapit ng gabi, habang abala si Cherry sa kanyang trabaho sa pag-aastima ng mga pasahero sa cruise ship, nagkaroon ng pagkakataon si Jal na magpahinga. Nakasalubong ni Cherry si Jal sa isang sulok ng barko, ngunit hindi ito ang Jal na dati niyang kilala. Ngayon, kasama ni Jal ang dalawang babae—mga foreigner na tila masaya at walang pakialam sa mundo. Nagtatawanan sila, at kita sa kanilang mga mata ang malalim na kasiyahan, na tila ba walang ibang iniisip kundi ang kasiyahan nila sa gabi.Habang nilalakad ni Cherry ang corridor ng barko, nakita niya ang eksena. Ang dating malambing at palabirong kapi
Nagtaglay ng lungkot sa mga mata ni Cherry ang sinabi ni Jal. "Hindi ko alam kung ano ang magiging sagot ko, Jal," sagot niya, ang boses ay puno ng pag-aalala. "Alam ko na hindi ko kayang baguhin ang nararamdaman ko para kay David. Mahal ko siya, at hindi ko kayang ipagpalit iyon."Muling tumahimik sa pagitan nila, at habang nararamdaman ni Cherry ang bigat ng sitwasyon, napagtanto niya na hindi nila pwedeng balewalain ang mga nararamdaman nila. Gayunpaman, alam niyang kailangan niyang manatiling tapat sa kanyang sarili at sa pag-iisang dibdib na tinatahak niya kay David.Bumuntong-hininga si Jal, at bago pa siya magpatuloy, sinabi niyang, "Sana maging masaya ka, Cherry. At kung hindi na tayo magkausap pa, sana magtuloy-tuloy na ang pag-unlad ng buhay mo."Hindi makapagsalita si Cherry, ngunit ang kanyang puso ay puno ng pasasalamat at malasakit kay Jal. Hindi lahat ng paghihirap ay may kapalit na kasiyahan, ngunit natutunan niyang tanggapin na ang bawat tao sa kanyang buhay ay may pa
Kinabukasan, bumalik na muli ang dating abala at sigla ng buhay sa cruise ship. Ang bawat tauhan ay nagtatrabaho nang walang humpay—mula sa kitchen crew na naghahanda ng masasarap na pagkain, hanggang sa housekeeping staff na masinop na naglilinis ng bawat sulok ng barko. Ang mga pasahero ay masiglang nag-e-enjoy sa iba't ibang amenities, habang ang passenger crew naman ay abala sa pag-aasikaso ng kanilang mga pangangailangan.Si Cherry, gaya ng dati, ay abala sa kanyang mga tungkulin. Pilit niyang inilibang ang sarili sa dami ng gawain upang hindi na maisip ang mga nangyari noong nakaraang gabi. Sa kabila ng ngiti at siglang kanyang pinapakita sa mga pasahero, may bahaging nananatiling mabigat sa kanyang puso. Habang tinutulungan ang isang pamilya na hanapin ang kanilang cabin, natanaw niya mula sa dulo ng hallway si Jal, na abala sa pagbibigay ng direktiba sa mga tauhan. Ang dating bugnuting kapitan ay tila mas seryoso ngayon, ngunit ramdam pa rin ni Cherry ang bigat ng mga nakaraa
Hindi niya napigilan ang luha na tumulo, ngunit sa pagkakataong iyon, hindi ito luha ng pangungulila. Ito'y luha ng pasasalamat—para sa mga aral na iniwan ni Jal, at sa pagmamahal na kahit kailan ay hindi na niya makakalimutan.Habang naglalakad si Jal papalayo, ramdam niya ang bigat ng bawat hakbang. Sa bawat yapak, tila naririnig niya ang tunog ng dagat—isang paalala ng tahimik na pag-usad ng buhay. Ngunit sa kabila ng sakit, may kakaibang gaan sa kanyang dibdib. Para bang, sa wakas, napalaya na niya ang sarili mula sa anino ng nakaraan. Sa pag-amin at pagbitaw, nahanap niya ang katahimikan na matagal na niyang hinahanap.Samantala, si Cherry ay nanatiling nakatayo, hawak ang librong iniabot ni Jal. Ang tahimik na hallway ay tila naging saksi sa dami ng emosyon na nagdaan sa kanya. Nang idinaan niya ang kanyang daliri sa pabalat ng libro, napansin niya ang nakasulat sa likod nito."Para sa babaeng nagdala ng liwanag sa buhay ng isang nawawala. Salamat, Cherry."Muli, bumalik sa kany
“Kung darating man siya... hindi ikaw ang kailangang matakot. Kami ng Papa mo ang bahala. Hindi ka namin papabayaan. Lalo na’t para sa mga bata ang pinoprotektahan mo.”Napayuko si Cherry, pilit pinipigilan ang luha.“Hindi ko alam, Ma, kung tama ang ginawa kong pagtatago. Baka naging makasarili ako. Baka… baka mali ang iniisip kong protektahan sila mula sa ama nila.”“Anak,” malumanay ang tinig ni Gemma, “ang isang ina, laging iniisip ang kapakanan ng anak. Hindi ‘yan pagiging makasarili. Yan ang pagmamahal. Pero… darating ang araw na hindi na kayang itago ang katotohanan. Darating ang panahon na kakailanganin mong harapin ang lahat. Kahit masakit. Kahit hindi ka handa.”Tumulo ang luha ni Cherry. Agad niya itong pinahid, ayaw niyang makita ng ina ang bigat sa dibdib niya.“Hindi pa ako handa, Ma,” halos pabulong. “Hindi ko alam kung kaya ko pang masaktan ulit.”“Anak,” mahigpit ang hawak ni Gemma sa kamay niya, “kahit kailan, hindi ka nag-iisa. Andito kami. At kahit pa single mom ka
“Anak, huwag kang mag-aalala. Malaki ang Quezon. Hindi gano’n kadaling makapunta rito. Mahigpit ang mga checkpoint, may ECQ pa. Hindi siya basta-basta makakarating dito.”Humugot si Cherry ng malalim na buntong-hininga. Hindi maikakaila ang kaba sa kanyang dibdib.“Pero Ma… ‘di ba ang swerte minsan, malupit din?” mahinang sabi niya. “Paano kung biglang mapadpad siya rito? Paano kung… makita niya ang mga bata? Paano kung malaman niya ang totoo?”Mariin ang tinig ni Gemma, puno ng paninindigan.“Huwag kang matakot. Nandito kami ng Papa mo. Kami ang bahala. Hindi ka namin papabayaan.”Tumango si Cherry pero halata sa kanyang mata na hindi pa rin siya ganap na panatag. Nagpalinga-linga siya na parang may inaabangan. Sa kanyang dibdib, ang pintig ng puso'y tila hindi mapigil, tila may kinatatakutang darating.Pinilit ni Gemma na ibahin ang usapan.“Bumili ako ng paborito mong buko. At magtitínola ako mamaya, ha? Para lumakas-lakas ang katawan mo. Palagi ka nang nagpupuyat sa trabaho.”Napa
Maingay ang tunog ng mga pinggan habang naghuhugas si Cherry sa kusina. Sa tabi niya, nakaupo si Mikee sa baby chair, habang si Mikaela ay nakahiga sa crib, at si Mike ay tahimik na natutulog. Tumunog ang kanyang cellphone—si Marites ang tumatawag."Hello, Marites? Kumusta ka na diyan sa barko?""Cherry! Grabe, ang dami kong kwento. Alam mo ba, umuwi na sina Capt. Jal at Capt. Prescilla sa Pilipinas. Kasama nila ang baby nilang si Miguel.""Talaga? Bakit sila umuwi?""Natatakot sila na baka mahawa ang baby nila sa COVID. May mga kaso pa kasi dito sa barko. Nakadaong kami pansamantala sa Vietnam, pero hindi pa rin ligtas.""Oo nga, mahirap na. Buti na lang at nakauwi sila. Dito nga, todo ingat ako sa mga bata. Laging naghuhugas ng kamay at nag-aalcohol.""Kumusta naman ang trabaho mo bilang CSR na work-from-home?""Okay naman. Nakakapagod, pero kinakaya para sa mga anak ko.""At si David? Kumusta na?""Ah, si David... Wala na kaming komunikasyon. Pinapalabas ko lang na siya ang ama ng
Si Madam Luisa ay biglang humarap kay Heidy, ang mga mata ay puno ng galit at tapang. “Heidy, tama na. Wala nang ibang maaaring pumili ng landas ni Jal kundi siya. Kung may sinuman sa atin na hindi nararapat sa Pereno, ikaw yun. May ilang bagay na hindi mo kayang tanggapin.”“Wala akong sinasabi na hindi tama, Lola,” sagot ni Heidy.Si Jal, na tila nakaramdam ng pagkabigo, ay lumapit kay Prescilla at hinawakan ang kanyang kamay. “Pres, hindi mo kailangang magpaliwanag pa. Ako na ang bahala.”“Alam ko naman, Jal. Ang gusto ko lang ay maging bahagi ng pamilya ninyo. Hindi ko po kailanman hangad na masaktan kayo,” sabi ni Prescilla, ang boses ay puno ng lungkot.Madam Luisa ay niyakap si Prescilla. “Huwag kang mag-alala. Sa atin, hindi lang pangalan ang mahalaga. Ang pagmamahal natin sa isa’t isa, yun ang magdadala sa atin.”Si Jal ay tumingin kay Heidy, at tinanong ang kanyang ina. “Ma, sana... sana tanggapin mo na ang aming desisyon.”Mabilis na tumingin si Heidy kay Jal, at sa wakas,
Pagdating sa mansyon ng mga Pereno, tahimik si Prescilla. Pinatuloy siya, inalalayan, at tila ba pinaparamdam na siya’y bahagi na ng pamilya. Ngunit hindi pa rin niya makalimutang malamig na pagtanggap ni Heidy.Tahimik na naglakad si Prescilla habang pumasok sila sa loob ng mansyon. Alam niyang hindi madaling baguhin ang lahat, at hindi pa rin nawawala ang takot sa kanyang puso. Sa kabila ng mainit na pagtanggap ng mga kasambahay at ng mga naririnig niyang papuri kay Miguel, nararamdaman pa rin niyang hindi siya ganap na bahagi ng pamilya ni Jal.“Jal, sigurado ka bang... okay lang ‘to?” tanong ni Prescilla habang huminto sa gitna ng sala, isang kamay na nakahawak sa bag at ang isa ay nakayakap kay Miguel. “Parang ramdam kong... may lamat pa rin.”Si Jal ay tumingin sa kanya, mahigpit na hinawakan ang kamay ni Prescilla. “Pres, hindi madaling baguhin ang puso ng mga tao, lalo na kung sanay sila sa ibang pamumuhay. Pero wag mong isipin na hindi mo kaya. Isa-isa nating patutunayan sa k
Maliwanag ang sikat ng araw nang magising si Prescilla. Sa kanyang tabi, mahimbing na natutulog si Miguel, ang kanilang isang buwang gulang na anak. Habang pinagmamasdan niya ang maamo nitong mukha, unti-unting napuno ang kanyang puso ng damdaming hindi maipaliwanag—halo ng kaba, tuwa, at pag-asa.Ilang oras na lang, lilipad na sila pauwi ng Pilipinas. Sa wakas, matapos ang mahigit isang taon ng pagka-stranded sa Vietnam dahil sa pandemya, may pahintulot na silang makauwi. At higit sa lahat, matatapos na rin ang pagbitbit nila ng lihim. Lihim na sila’y isang buong pamilya na.“Pres, gising ka na pala.” Lumapit si Jal habang may hawak na tasa ng kape. “Tinimplahan na kita. Saka... naka-pack na ‘yung mga gamit. Inaantay na lang natin ang sundo pa-airport.”“Salamat, Jal.” Hinawakan ni Prescilla ang tasa at umupo sa gilid ng kama. “Hindi ko pa rin mawari ang nararamdaman ko. Parang... ang bilis ng lahat.”“Ako rin. Pero sa bawat pagdikit ng paa ko sa lupa, palapit nang palapit sa 'Pinas,
Tahimik ang gabi. Tanging ang tunog ng malamig na hangin mula sa aircon at banayad na huni ng kuliglig mula sa labas ng hotel room ang maririnig. Maliit lang ang kwartong iyon, ngunit tila naging isang santuwaryo para kay Prescilla at Jal—isang lugar kung saan sila muling binuo ng kapalaran.Nakaupo si Prescilla sa gilid ng kama, pinapadede si Miguel. Malamlam ang ilaw, saksi sa mga matang punong-puno ng pagod, saya, at pangarap para sa anak. Sa harapan niya, tahimik na umiinom ng kape si Jal, nakaupo sa isang lumang silya. Sa bawat higop niya sa mainit na inumin, may lungkot sa kanyang mga mata, ngunit higit doon ang pagnanais na ayusin ang lahat ng nasira noon.“Ang bilis ng panahon,” bulong ni Prescilla, halos hindi marinig kung hindi dahil sa katahimikan ng gabi. “Parang kahapon lang, nasa isolation facility pa ako.”Tumango si Jal. “Oo,” mahinang tugon niya. “Pero ngayon, andito ka na. Kasama na natin si Miguel.”Napatingin si Prescilla sa lalaki, may bahid ng pag-aalinlangan ngu
Isang buwan na ang lumipas mula nang huling magkausap si Prescilla at Jal sa video call. Isang buwan na ang nakalipas simula nang marinig niya ang masiglang tawa ng anak nilang si Miguel. At ngayon—sa wakas—hawak na niya ang resulta ng huling COVID test. Negative. Malaya na siya. Malaya na siyang muling mayakap ang pamilyang matagal na niyang pinangarap.Tahimik ang paligid ng discharge area. Ang amoy ng antiseptic at malalaking puting pader ay tila nagpapalakas ng kabog sa dibdib ni Prescilla. Hawak niya ang maliit na bag, parang kaya pa niyang magsingit ng ilang mga pangarap sa bawat sulok ng kanyang isipan. Ang mga simpleng blusa at faded jeans na suot niya ngayon ay nagbigay ng pakiramdam ng pagiging malaya. Ngunit kahit nakatago ang kanyang mukha sa mask, ang mga mata niyang punong-puno ng pangarap at takot ay nag-aalab pa rin sa pagkatalo at paghihirap.Sa loob ng kanyang maliit na backpack ay naroon ang mga lumang sketch—mga guhit ng buhay na tinangka niyang magtulungan muli sa
Sa Gitna ng Laban: VietnamTahimik ang paligid. Malinis ang maliit na hotel room kung saan pansamantalang tumuloy si Jal Pereno kasama ang kanilang anak. Maaga pa, pero tirik na ang araw sa labas. Sa kabila ng sikat ng araw, tila may malamig na hangin na pumapawi sa init—hindi sa katawan, kundi sa puso.Nakatayo si Jal sa harap ng bintana. Suot pa rin niya ang parehong t-shirt na gamit niya kahapon. Halos hindi niya namamalayan ang paglipas ng oras. Mula sa kanyang kinatatayuan, tanaw niya ang malalayong gusali, ang banayad na trapiko sa ibaba, at ang mga taong tila wala namang alalahanin sa buhay. Iba sa sitwasyon niya ngayon. Iba sa realidad na kinasadlakan nila.Hawak niya ang cellphone. Bukas ang video call app. Tinitigan niya ito ng matagal. Ilang beses na niyang sinubukang tawagan si Prescilla pero palaging hindi nasasagot.Napalingon siya sa crib na nasa tabi ng kama. Doon, mahimbing na natutulog ang kanilang sanggol. Mahigpit na yakap nito ang maliit na stuffed toy na binili n