Tahimik na nakatingin sa puntod ng kaniyang mga magulang si Katie, habang hinahampas ng mabining hangin ang kaniyang balat. Tahimik din siyang lumuluha. Miss na miss na niya ang mga ito. Kung pwede nga lang sanang ibalik ang oras, ginawa na niya. Pero walang siyang kayayahan para gawin iyon.
“Pangako, Ma, Pa, makukuha rin natin ang hustisya.” Pinahid niya ang mga luha, saka naglakad palayo roon.Umuwi siya sa Palawan para dalawin ang mga ito. Pagkatapos ng training niya, binigyan siya ng isang linggo para magbakasyon. Wala naman siyang sinayang na sandali. Agad niyang pinuntahan ang mga ito, dahil sa loob ng apat na taon ay hindi niya nakuhang bisitahin ang mga magulang.Noong una, ayaw siyang payagan ni Mavy, pero nagmatigas siya. Kaya heto siya ngayon. Muling ininda ang sakit na hindi naman nawala sa puso niya sa pagdaan ng panahon.Napatingala siya sa langit. Mukha pa yatang uulan.Nagmadali siya sa paglalakad. Madilim na nang sapitin niya ang kanilang bahay. Ang bahay na dating punong-puno ng pangarap at saya, ngunit ngayon, tanging mga alaala na lang iyon.Mabuti na lang kahit hindi siya nagagawi roon ay matyagang inaasikaso ng Tyang Amy niya ang kanilang bahay. Ito ang pinatira nang mangyari ang trahedya, ang mga ito ang tumulong sa kaniya para maibsan ang pangungulila sa mga magulang. Eksakto rin naman na walang matirhan ang mga ito dahil pinalayas sa lupang tinitirhan, kaya doon na niya pinatira. Sila na rin ang pinag-asikaso niya sa kanilang bukirin. At ngayon nga ay masagana ang ani.“Ate Katie!”Napalingon siya sa tumawag na babae. Nakangiti ito at patakbong yumakap sa kaniya.“Taniya!” Excited na ginantihan niya rin ito ng yakap.“Naku, ikaw na bata ka! Akala ko kung nasaan ka na. Kanina ka pa hinahanap nitong pinsan mo,” anang Tita Amy niya. Halata sa mukha nito ang pag-aalala.“Kahapon ka pa pala rito, ate, bakit hindi mo sinabi kila Tatay na darating ka? Nasundo ka sana nila sa Airport,” sabi ni Tanya.Napakamot siya sa ulo.“Malaking abala pa iyon, Taniya. At saka, biglaan din lang ang pagbabakasyon ko,” sagot niya.“Dalagang-dalaga ka na, ah. Huwag muna magpapaligaw, ah,” dugtong niya.“Naku, Ate, wala pa sa isip ko iyan. Pag-aaral muna. Pero sa graduation ko kailangan naroon, ah,” ungot nito.Ginulo niya ang buhok ni Taniya at tumango, bago nilingon ang tyahin.“Tiyang, sumaglit lang ako kila Papa at Mama. Hindi na ako nagpaalam kanina kasi tulog pa kayo ni Tiyo,” paliwanag niya.“Ay, siya, sige na. Pumasok na kayo rito at kakain na tayo,” sabi nito.Masaya silang kumain at nagkwentuhan. Ang alam lang ng mga ito ay nagtatrabaho siya sa isang ospital sa Maynila. Hindi na rin kasi niya gustong bigyan pa ng alalahanin ang mga ito.“Ikaw ba, Katie, ay wala pang balak mag-asawa?” tanong ng Tiyo Manny niya.Napaubo siya sa narinig.“Oo nga, ate. Wala ba sa mga katrabaho mo ng nanliligaw sa iyo? Grabe ang mga mata nila kung wala man lang. O baka naman ikaw ang pihikan,” sabad ni Taniya.Nakita niyang tumatawa ang tiya niya.“Hindi pa yata natutukóy ang bahay na ito, Tiyo, kaya hindi ko pa siya nakilala,” natatawang tugon niya.“Kung may maliligaw ba rito na manliligaw sa ’yo, eh, magiging asawa mo na, ate?” Nanlaki ang mga mata ni Taniya habang umiinom ng tubig.“Asawa agad? Hindi ba pwedeng nobyo muna, Taniya,” singit ng tiya niya.Nagtawanan ang mga ito. Masarap kasama ang pamilya ng tiya niya. Ito ang madalas niyang na-m-miss sa kanila.***Mabilis na lumipas ang isang linggo. Kinabukasan ay nakatakda na siyang lumipad pabalik ng Manila.Dumalaw muna siya sa kaibigang si Faith sa ospital kung saan niya ito nakilala. Nakasuot siya ng Leafy Jump Suit at kitang-kita ang maputi niyang legs. Sa taas niya five-feet two-inches, masasabing long legged siya. Sleeveless ang itenerno niya roon na medyo labas ang cleavege. Sa paa naman ay flat na sandals with sling bag.Inilugay niya ang mahaba niyang buhok, na may kaunting waivy na sadyang pinakulayan niya. Hangga’t maari ayaw niyang ipahalata sa mga tao na isa siyang sundalo. Sa tagal na rin ng panahon, ngayon lang siya nakapag-suot ulit ng ganoon. Pakiramdam niya lumabas ang totoong Katie kapag umuuwi siya sa bayan nila.“Faith!” palatak niya sa bunga pa lang ng pintuan nito.Napakunot-noo ang babae, kasabay ng panlalaki ng mga mata.“Oh my God! Katie, is that you?” Sabay tayo nito at yumakap sa kaniya.“Yes, Faith, how are you?” Gumanti siya ng yakap dito.“Ito may dalawa ng anak. Ikaw, how are you na? Grabe! Iba rin nga ang doctor ng Manila,pakiramdam ko ang kaharap ko ay isang model o artista. Ang ganda at ang blooming mo!” Manghang tinitigan siya nito.Natawa siya nang malakas. “Grabe siya, oh!”Marami sila napagkwentuhan nito. Niyaya niya pa itong kumain sa labas. Sa dami kasi ng kwento nito baka abutin pa sila ng umaga.Masayang siyang nakasamang muli si Faith. Ito ang kauna-unahang tao na nagpakita sa kaniya ng simpatya noon. Isa rin ito sa naging dahilan kung bakit buhay pa rin siya hanggang ngayon. Naging mabuting kaibigan ito sa kaniya.Sinulit niya ang maghapon na iyon. Namasyal siya at namili na rin. Dumaan din siya sa isang fast food para bumili ng pasalubong kina Taniya. May isang bucket ng chicken, pizza at milktea. Paborito kasi iyon ng pinsan niya.Pagkatapos niyon sumakay na siya ng tricycle. Pagdating niya sa bahay nila ay nagpatulong pa siya sa driver para bitbitin ang kaniyang mga pinamili, saka ito binayaran.Pero nagulat pa siya nang pagpasok niya sa loob ng bahay ay may bisita ang tiyo niya. Nakatalikod ito at masayang nakipagkwekwentuhan kina Taniya.“Ate katie, nandito ka na pala. Ang daming pagkain nito, ah,” salubong sa kaniya ni Taniya.“Hi po, Tiyo, Tiya.” Binalingan niya si Taniya. “Oo nga. Pero mauna na kayong kumain. Pahinga lang ako sandali sa itaas.” Hindi niya pinansin ang bisita ng mga ito. Subalit pakiramdam niya ay sa kaniya ito nakatingin.“Katie, paano itong bisita mo? Kanina pang tanghali ito naghihintay,” sabad ng tiyo niya.Nilingon niya ang tinutukoy ng tyuhin habang salubong ang mga kilay. Wala naman siyang inaasahang bisita. At mas lalong hindi siya basta-basta nag-iimbita sa kanila.Napalunok siya nang makilala ang lalaking nakatayo na at titig na titig sa kaniya. Blangko ang ekspresyon ng mukha nito. Nakasuot ito ng khaki shorts ito at black t-shirt na tenernuhan ng puting rubber shoes. Naka-army cut at napakakisig tingnan.Biglang lumakas ang kabog ng dibdib niya, kasabay ng pag-iinit ng kaniyang mukha. Hindi niya malaman kung tatalikod ba siya o hindi. Pero kung gagawin naman niya iyon, magtataka ang kaniyang tiyo at tiya, pati na rin si Taniya.“Hay, naku! Ikaw talagang bata ka. Magbihis ka muna sa taas. Katagal mo sa labas may darating ka palang bisita.” Hinarap nito si Taniya. “Sige at aayusin ko muna ang pagkain sa kusina. Tulungan mo ako, Taniya.”Tumango si Taniya at sinundan ang ina.“Hijo, saglit lang at kukunin ko muna ang kabayo sa likod bahay. Ililipat ko lang sa kulungan at mukhang uulan. Katie, ikaw na ang bahala sa bisita mo,” anang kaniyang tiyo. Tinungo na nito ang likod-bahay.Lalo siyang na-tense nang sila na lang dalawa ang naiwan sa sala. Mabilis siyang sumaludo rito na noon niya lang naalalang gawin.“Sir!”Pero imbis na sumaludo ito pabalik, lumapit ito sa kaniya at inayos ang kamay sa kaniyang may sintido. Mukhang hindi pa yata perpekto ang pustura niya kaya ganoon.“Saan ka galing? And look at your dress!” Bigla nitong hinapit ang beywang niya. Nakakunot ang noo nito na inilapit pa nang husto ang mukha sa kaniya.Mabilis niyang ibinaba ang kamay at iniharang sa pagitan ng mga dibdib nila. Naisip niya kung gagamitan niya ito ng self-defense, baka magulat ang mga kasama niya sa bahay. Isa pa, sa laki nito hindi siya mananalo. Mas may karanasan pati ito sa kaniya.Sobrang lakas ng kabog ng kaniyang dibdib. Iyong tipong nais nang kumawala ng puso niya roon.Ngayon lang siya nakadama nang ganoon. Pakiramdam tuloy niya, pinangangapusan siya ng hininga.Napatitig siya rito, bago ito mabilis na itinulak at tinapakan ang paa. Pero hindi natinag ang lalaki. Mas lalo pang humigpit ang yakap nito sa kaniya.“Why are you wearing such clothes, huh?” tanong nito habang unti-unting inilalapit ang mukha sa kaniya.Hindi na siya nakailag nang sakupin ng mga labi nito ang sa kaniya. Nanlalaki ang mga mata niyang nakatitig lang dito.Naisip niyang baka pinarurusahan siya nito dahil sa kaniyang suot. Pero wala naman siya sa kampo. She was now a civilian that could wear anything she wanted.At teka, paano nito nalaman ang bahay niya?Tinatanong pa ba iyan, Katie? Natural alam niya dahil sundalo rin siya. Madali na sa kaniyang alamin ang bagay na iyon, sagot ng kabilang bahagi ng isipan niya.Nawala na siya sa pag-iisip dahil sa aptiloy nitong pag-angkin sa mga labi niya. Kaunting-kaunti na lang at madadala na siya, pero pinanatili pa rin niya ang katinuan ng isip. Nanlaban siya, pero hinigpitan pa nito ang hawak sa bewang niya.He expertly put his arm around her, while the other was massaging her nape. Nagdudulot iyon ng ibayong kiliti sa kaniya kaya hindi niya napigilang mapaungol.Kusa na siyang tumugon dito. Kaya ito naman ang napaungol sa ginawa niya.“Ate Katie, kakain na raw—ay! Mukhang istorbo ako. Sunod na lang kayo.” Mabilis na tumalikod si Taniya.Natauhan siya at ubod lakas na itinulak ang pangahas na lalaki. Natumba ito sa sahig.Pero mukhang hindi naman ito tinalaban dahil nakangisi pa ito sa kaniya.“Katie, anong ingay iyan?” Mabilis na pumasok sa sala ang tiyang niya habang nakasunod si Taniya rito na ngingisi-ngisi.Pinandilatan niya ito ng mga mata. Napakagat-labi ito na lumabas, pero nakangisi pa rin.“Ah, tiyang, magpapalit lang po ako ng damit. Pahinga rin lang ako saglit.” Hindi na niya hinintay pa ang sagot nito. Madali siyang tumakbo sa kwarto niya.Bago tuluyang maisara ang pintuan ay narinig pa niya ang kaniyang tiyahin na nagsalita. “Hijo, bakit diyan ka nakaupo sa sahig. Tumayo ka na riyan at kakain na tayo. Bilisan mo Katie at lalamig ang pagkain.”Pagkapasok niya sa kwarto ay napahawak siya sa dibdib. Now, her first kiss was gone! At dahil iyon sa superior niya na akala mo kung sino makaasta! Akala mo boyfriend niya! Hah!Sunod-sunod siyang huminga nang malalim. Sandali niyang pinakalma ang sarili, bago mabilis na nagbihis. Baka kasi kung anong masabi ng lalaki sa kaniyang mga tiyahin. Malilintikan siya.Sinipat niya muna ang suot na ternong pajama, bago lumabas ng silid niya. Huminga ulit siya nang malalim, bago nakuhang ihakbang ang mga paa pababa ng hagdanan.Kung anuman ang ginagawa roon ng lalaki, iyon ang dapat niyang alamin.Naabutan ni Katie na masayang nag-uusap ang mga ito sa harap ng pagkain. Mabilis na tumayo ang kaniyang superior at ipinaghila siya ng upuan. Hindi naman napigilang umikot ang kaniyang mga mata. Akala mo kasi kung sino ito kung makaasta. “Katie, hindi mo man lang ba ipakilala itong gwapong binata na ito sa amin? Kanina pa kami nag-uusap pero hindi pa namin siya kilala. Saka, sa kwarto mo nga pala ko siya pinatuloy kanina para makapagpahinga. Alam mo namang walang iba pwedeng mapagpapahingahan kundi roon. Kaya mamaya, sa kwarto ka na lang ni Taniya matulog,” tuloy-tuloy na wika ng kaniyang tiyahin. Napamulagat sya. “Ho!? Tiyang naman. . . Paano kung mandurugas ang lalaking ito at nanganib buhay niyo? Dapat ho hindi kayo nagpapatuloy at nagtitiwala agad-agad.” Tiningnan niya nang masama ang lalaking katabi na para namang hindi apektado ng kaniyang mga sinabi. Umiling naman ang tiyo niya na hindi pa halos nalulunok ang pagkain sa bibig. “Hindi naman sa ganoon, Katie. At saka, ipinakita
Isang linggo na ang lumipas nang makabalik si Katie sa kampo, pero ni anino ng loko-loko niyang superior ay hindi niya nakikita. At naiinis siya dahil apektado siya niyon. Kasalukuyan silang may ensayo sa araw na iyon. Nakasuot siya ng kaniyang umiporme, dala ang kaniyang baril. Iyon ay para raw mahasa pa sila sa paggamit ng armas. Sa pagkakaalam niya, dapat ay nasa kampo lamang siya kasama ang iba pang mga medic. Pero sinabihan siya ng isang kasamahan na maghanda, kaya naroon siya ngayon sa isang malawak na lupain sa may bandang Antipolo kasama ang iba pa. Nilapitan siya ng isa niyang kasamahan. Si Pvt. Leigh Esteban, isa sa magaling na cadet noong nag-tr-training pa sila. “Pvt. de Guzman, willing ka bang maka-one on one? Hindi kasi ako nag-jogging kanina!” mataas ang tinig na wika nito. Kahit medyo kinakabahan ay nagkibit-balikat siya. Isa ito sa mga ka-buddy niya. Masaya at masarap naman itong kasama. “Alright!” Hinubad niya ang uniporme at itinira ang sandong may tatak ng army
“Pwede ba, Sir, kung nagmamadali kayo, ibaba niyo na lang ako!” sigaw niya rito. “Just hold on me. Bakit ba ang kulit mo?” ganting sigaw nito. Gusto na niyang batukan ang lalaki, pero baka naman mas mapahamak sila. Ayaw pa niyang mamatay nang maaga. Kaya wala siyang nagawa kundi ang sundin ang gusto nito, imbis na makipagtalo pa rito. Yumakap siya sa bewang nito at napahigpit pa iyon nang dumaan sila sa zigzag. May oras na bigla itong nagmemenor kaya napasusubsob ang mukha niya sa likuran nito. Mga trenta minutos din ang itinagal bago nila marating ang headquarters. “Did you enjoy our short ride?” nakangising tanong habang tinatanggal ang helmet sa ulo niya. Sinamaan niya ito ng tingin. “Yes, Sir. Sa sobrang enjoy ko muntik ko ng makalimutan na buhay pa ako,” pasinghal niyang sagot dito. Wala siyang pakialam kung mataas ang ranggo nito. Bukod sa yabang na taglay, alam naman niyang palikero rin ito. At kapag ganoon ang ugali ng isang lalaki, talagang nakaiinit ng dugo. Natawa ito
Nagngingit ang kalooban ni Zach na bumalik sa kaniyang opisina. Hahabulin niya sana ang kaibigan at si Pvt. de Guzman, pero hindi na niya itinuloy. Binalot ng kung anong ngitngit ang puso niya nang makita kung gaano ka-close ang dalawa. Padarag siyang naupo sa kaniyang swivel chair at sandaling ipinikit ang mga mata. Kanina, nang makita niyang muli si Katie, iba ang hatid niyong init sa buong katawan niya. Mas lalo na noong naghubad ito ng uniporme nito at makipag-sparring sa kasamahan. Kitang-kita niya ang makinis nitong balat na unti-unting dinaluyan ng pawis. At bawat galaw ng dalaga ay napalulunok siya. Pero hindi lang siya ang nagmamasid sa dalaga, kaya mas lalo siyang nagngitngit. Kitang-kita niya na halos lumuwa na ang mga mata ng mga lalaking nakapalibot sa mga ito. Kaya dala ng inis, muli niyang pinabalik sa kampo ang grupo. Hindi natuloy ang dapat sanay pag-eensayo nila roon. At nang makita niyang kay Mavy sana ito sasakay, mabilis niya itong pinigilan. Habang nagbubunyi a
Gustong matawa ni Zach sa sarili. Doon niya napagtanto na wala na siyang kawala pa sa kung anong mahikang ibinalot sa kaniya ni Katie. Dahil kahit hindi siya umaamin sa nararamdaman, para namang may sariling isip ang kaniyang mga paa. Sa dalaga talaga siya dinala ng mga ito. Tiningnan niya ang paligid kung safe ba roon. Naiiling na dinukot niya ang telepono sa bulsa at may tinawagan, saka siya bumaba sa motor. Luminga siya sa paligid. May kadiliman doon. Wala rin siyang makitang tao sa labas kaya tumalon siya sa bakod na pader. Umikot siya at naghanap ng mapapasukan sa mismong apartment ni Katie. Napataltak siya sa sarili. Sundalo siya pero nag-aakto siyang magnanakaw para lang sa babae. Napatigil siya sa paghakbang nang biglang bumukas ang ilaw sa loob. Mabilis siyang umikot sa tabi ng bintana, pero naka-lock iyon. Bumalik siya sa harap. Wala na siyang ibang pagpipilian pa kundi ang kumatok sa pintuan nito. Ngunit, nakalimang katok na siya pero walang nagbubukas niyon. Napakunot-
Bakit ba ang tagal mo?” ulit na tanong nito. Halata ang iritasyon sa tinig. Nagdikit nang mariin ang kaniyang mga labi, kasabay ng pagtataas ng isang kilay. “Sino ho bang may sabi na magpunta kayo rito?” pasupladang tanong niya. “Ako? Bakit masama ba?” ganting wika nito. Ang sarap kutusan! Naku! Kung hindi lang kita boss, at kung hindibka lang gwapo, kanina pa kita nasapak! Gigil na wika ni Katie sa sarili. Pero mabilis din siyang natigilan. Bakit may kasamang gwapo? Eh, ang hambog kaya ng kaharap niya! Hmp! “Gusto niyo bang malaman ang sagot ko?” “And why do I care about your answer?” “Because I care about myself! Dahil sa tuwing nariyan kayo, kumukulo ang dugo ko!” There, she said it! Sa sobrang inis niya rito, hindi na niya napigilan ang sarili. Pero kalahati lang naman iyon ng katotohanan. Dahil hindj naman siya totally naiinis dito. Ngumisi ito, sabay taas ng isang kilay. “Well, baka naman ibang pagkulo ng dugo ang nararadaman mo?” At pinapungay pa nito ang mga mata. Na
Dahan-dahang nagmulat ng kaniyang mga mata si Katie. Sinalubong siya ng puting kisame at matinding liwanag. Muli niyang ipinikit ang mga mata at pinakiramdam ang paligid. Naramdaman niyang may humahaplos sa kaniyang pisngi, kaya muli siyang nagmulat ng mga mata. Pagtingin niya sa kaniyang tabi ay naroon ang isang napakagandang batang babae. Nasa may ilong na niya ang kamay nito at nilalaro iyon. Napakunot ang noo niya. Anghel ba ang nakikita niya? Nasa langit na ba siya? Sunod-sunod na tanong niya sa sarili. Ngunit ngumiti ito nang makitang gising na siya. Pagkuwa’y nagsalita, “Hi! Are you okay?” Nakahinga siya nang maluwag. Buhay pa siya. Wala naman kasing anghel na marunong mag-English. Hindi ka sigurado sa sinasabi mo, Katie, anang isang tinig sa kaniyang isipan. Pero muling nagsalita ang bata. “Are you hungry?” Napakurap siya. Hindi nga siya nananaginip. Totoong buhay pa siya. Bahagya siyang tumango rito. “Water, please. . .” sagot niya. Kinuha naman ng bata ang tubig sa
Kinabukasan maagang nagising si Katie dahil pakiramdam niya may tao sa loob ng kwarto. Nakita niya ang isang matandang babae. “Magandang umaga po, Ma'am. Pasensiya na kung nagising ko kayo. Ipinapasok po ni Sir Zach ang mga maleta niyo rito sa kwarto,” wika nito. Nagtaka siya sa narinig. Ang alam niya sa condo ng lalaki siya titira at hindi roon. Pero makatatanggi pa ba siya? Baka nga hindi na rin matuloy ang binabalak niya. Paano nga ba? Kapag ginawa niya iyon, siguradong aalisin siya ni Zach sa misyon nila. “Hindi ho kasi alam ni Ma'am Denisse kung ano ang ibibigay sa inyo. Puro pang-sexy ho kasi ang mga damit niya. Ayaw ni Sir Zach ipasuot. Kaya tinawagan ni Sir Zach ang sekretarya niya at ipnadala na lang dito ang mga gamit ninyo,” paliwanag nito nang mabasa ang laman ng isipan niya Napakunot ang noo niya. Bakit naman aayaw nitong ipasuot ang damit ng asawa sa kaniya? Tinatanong pa ba iyan, Katie? Ayon na naman ang tinig sa isip niya. Huminga siya nang malalim. “Salamat po. A