Sa pagkakatanda ko ay hindi naging maganda ang kanilang unang pag-uusap, iyon ay ang araw na pinuntahan ako rito ni Kuya Luke. Sa pagkakaalam ko rin ay hindi maganda ang pananaw ni Kuya Luke kay Daddy dahil sa mga nangyari dati. At kahit na naikwento ko naman na sa kanya kung paano na nagbago si Daddy ngayon at ang dahilan niya kung bakit nagawa ang mga iyon sakin noon, hindi naman pupwedeng maging ganito agad sila kagaan sa isa’tisa. Naikwento ko na rin kay Daddy lahat ng tungkol kay Kuya Luke pero paano sila magiging tila ganito kalapit agad?
“Tell him to come here, anak. It’s still early, I want to play chess with him again.”
“Po?!”
Halos dinig siguro sa pwesto ni Kuya Luke ang lakas ng pagkakasabi ko non. Again? Play chess with him again? Bakit kailan ba sila naglaro non?
Daddy was surprised at my reaction, “He didn’t say anything to you?” Ang
Goodbye“Are you sure you don’t want to transfer to hospice care?” Dr. Tagurigan asked him after checking his vitals.Nilagay ni Luke ang cellphone sa mesang katabi ng kanyang kama. He regret ending the call with Amaia, but he will just regret it more if Amaia heard what his doctor has said. Nakangiti itong umiling bilang pagsagot.The white light from his hospital room gave emphasis to the worried look written on Dr. Tagurigan’s face, “Alam mo, Luke, ang ibang may kagaya ng kondisyon mo, hindi na nakakayanang makapaglakad mag-isa. Nakakahanga ang lakas mo pero hindi natin malalaman kung kailan aatake bigla ang sakit mo. Mas makakabuti kung lumipat ka na ng hospice care center.”“Switching to hospice care only means waiting for my death bed.” Dr. Tagurigan was shocked, “I’m not dying. I will get a transplant and continue on
Ang nakakasilaw na liwanag ang nagpamulat sakin. Paano ba ako nakatulog sa ilalim ng ganitong nakakasilaw na liwanag? Nang buksan ang mata ay ang maaliwalas na kalangitan ang sumalubong sakin. Walang masyadong alapaap, napakalungkot tingnan, kahit ang liwanag ay nakakalungkot nang pagmasdan.“Ah…” Napabuga ako ng hangin at mahinang natawa sa sarili, tinakpan ang mata, pinikit ulit ang mga umiinit nang mga mata at hinayaan ang mga luhang dumaloy pababa.Nakatulog na pala ako sa paghihintay, nakatulog na sa kakaisip, nakatulog na sa pag-alala ng aming huling sandali.Wala naman talagang nagbago sa paligid ko sa loob ng isang taong paghihintay. The school went on, everyone around me is still enjoying their teenage life, we’re still winning in games, Novelyn is still picking a fight with me, Ate Aizel is still as distant as ever to me, in fact nothing has really changed in one whole year.
December welcomed us with a breeze colder than November’s. It was raining that morning and everyone was obsessed in getting rid of the cold. Dahil malapit nang magsimula ang klase, noong nakapasok na sa building ay konti na lamang ang nadatnan kong pumipila sa vending machine para bumili ng mainit na kape.Iniwan ko muna ang bag sa bench malapit doon para ayusin ang basang payong sa gilid. Mula sa gilid ng mata ay nakita ko si Novelyn kasama ang mga kaibigan niyang kakatapos lang sa vending machine. They were now heading to the bench where I left my bag.Mabilis akong bumalik doon at kinuha ang bag bago pa malagyan ng kapeng sinadya niyang ibuhos doon. Gulat ang mga mukha nilang napalingon sakin, bukod sa gulat ay dismayado rin. Dahil sa nakaraang mga buwan ay pang-ilang beses na nilang subok itong pagdiskitahan ako at pang-ilang beses na rin ito na hindi sila nagtagumpay.“That was close, Novelyn.&rdqu
“Ano sa tingin mo ang bagay na pinakamakakapagpagalit sa’yo?”Mula sa librong binabasa ay pumunta ang tingin ko kay Dominic. Diretso lamang ang tingin nito sa harap, sa blackboard, sa mga kaklase naming may kanya-kanyang pinagkakaabalahan.“Okay ka lang? Bakit ang seryoso mo riyan? Hindi bagay, Dominic.”Sinamahan ko pa ito ng tawa subalit hindi ito nagpakita ng kahit anong bakas na nagsasabing nakikipagbiruan lang siya. Nanatiling diretso ang kanyang tingin sa harap at ako nama’y binaba na ang libro at binigay sa kanya ang buong atensyon ko.“Dominic.”“Magagalit ka ba kapag nalaman mong may isang bagay akong nililihim sa’yo?”Dinaan ko lang ulit sa tawa dahil hindi ako sanay na ganito siya, “Hindi naman kailangan lahat ng bagay sabihin mo sakin.”“
Pinunasan ko ang basang-basa nang mga pisngi at nagpatuloy naman si Dominic sa pagkukwento, “Sinasabi ko ito ngayon sa’yo para ngayon pa lang makapagdesisyon ka na. Buong weekend mag-aaral tayo, Monday to Wednesday exam natin, sa Thursday may pasok pa tayo, our Christmas party is on Friday and the days after that will finally be our vacation.”Dominic held my hand, dama ko ang higpit na tila hinahanda na ako sa susunod niyang sasabihin, “He’s not actually in Manila. He’s in Iloilo, he never left, Amaia.”Umawang ang aking bibig. Subalit hindi ako nakaramdam ng galit sa pagsisinungaling ni Kuya Luke, sa paglilihim nila nito sakin sa loob ng isang taon. If there is one thing that I felt, that was longing, wanting to see him.“Will you go to him? Will you come and see him?”Kuya Luke would never lie to me if he didn’t have his reasons. At para
Hindi ko na hinintay na sundan ni Kuya Gavin ang sinabi, hindi na ako huminging ipaliwanag niya ang ibig sabihin, hindi ko na inisip ang mga matang nanonood sa amin, ang mga kaibigang alam kong naghihintay ng salita mula sakin. I only saw Kuya Gavin and his voice and words were the only things I was able to hear that time.Tumango lang ako kaagad, sinisikap na huwag hayaang tumulo ang mabilis nangilid na mga luha. Inabot niya ang kamay at mabilis ko iyong tinanggap, walang sinayang na segundo at mabilis nang nag-umpisang maglakad.Hindi ko alam ang nangyayari. Pero dahil nandito si Kuya Gavin, dahil malungkot ang mga mata niya, dahil mahigpit ang hawak niya at may pagmamadali rin ang lakad, dahil kinailangan niya pa akong puntahan dito, bigla nalang akong naniwala. Naniwalang si Kuya Luke ang may dahilan kung bakit siya ganito.Pinahid ko ang unang takas na luha. Inalalayan niya akong makaakyat sa helicopter at bago pa a
“Oo, maganda. Oo, nagustuhan ko.”Kinagat ko ang labi para hindi kumawalaang hikbi.“But you would look more beautiful in it if you’re smiling.”Imbes na gawin ang ninanais niyang gawin ko, tumanggi ako. If smiling would take away his pain, if smiling can stop his heart from hurting, if smiling would give him a new heart, then that would only be the time I’ll smile.How can I still smile when he looks so weak? How can I still smile knowing that it can’t change anything?Binalik ko ang kinuha niyang halik, siguro para masiil ang lalo kong pag-iyak o siguro dahil iyon ang noon pa’y inaasam-asam kong gawin.Sana sapat na ito para maihatid sa kanya ang nararamdaman ko sa mga oras na ito. Sana sapat na ang halik na ito para mabatid niyang sa isang taong nagdaan, walang pinagbago, ito pa rin, ako pa rin ito, ang
MiracleThe array of long fluorescent lamps on the ceiling became so blinding. Madilim na sa labas ng nakabukas na bintana ng silid kung kaya’t naging napakaliwanag. Doon ko lamang pinabalik-balik ang tingin, sa bintana, sa mga ilaw, sa bintana at sa ilaw ulit.While the nurses and the doctor were all busy doing what they should do to the man lying on the bed at the center of the room, I busied myself too,looking around, doing all the things that would prevent me from looking at them.Hindi ako titingin. Kung titingin man ako iyon ay kapag nakabukas na ang kanyang mga mata.The sound coming from the heart monitor became louder and deafening. Ang sakit sa tenga. Kahit anong lakas pa ng kabog sa aking dibdib, nangingibabaw pa rin iyon. Tinakpan ko ang magkabilang tenga, I held on them until it hurt. Pinikit ko ang mga mata at nag-isip ng masayang alaala, alaalang kasa